Hakala—Iehova ena Gima Tauna Ia Hereva!
“Lau ese Israel besena ena gima tauna ai oi lau halaoa vadaeni, . . . lauegu ladana ai do oi sisiba henidia.”—ESEKIEL 3:17.
1. Iehova ena “gima tauna” ia hereva neganai, dahaka dainai ita hakala be namo?
IEHOVA ena “gima tauna” ese Dirava ena sivarai hari ia gwauraia. Oi hakala henia a? Mauri oi abia totona unai sivarai mai moalena danu oi abia dae bona karana oi karaia be gau badana. Kahirakahira, ‘bese ibounai do idia diba Iehova’ badina ia ese inai tanobada dikana do ia haorea, bona ena taunimanima do ia hamauridia, unai ia karaia neganai ena ladana do ia hahelagaia. Idia danu do umui mauri a? (Esekiel 36:23; 39:7; 2 Petero 3:8-13) Bema oi hakala Iehova ena “gima tauna” ia hereva neganai, reana do oi mauri diba.
2. Dirava ena peroveta taudia edia hereva idia hakala henia lasi dainai, Iuda basileiana dekenai dahaka ia vara?
2 Dirava ena peroveta taudia edia hereva idia hakala henia lasi dainai, lagani 607 B.C.E. ai, Iuda basileiana ese dika idia davaria. Edia inai besedia idia moale Babulono taudia ese Iuda edia hanua idia hadikaia dainai. To, lagani 537 B.C.E. ai, Iehova ese dala ia kehoa kamonai Iuda bese taudia be edia tano dekenai idia giroa lao totona, unai ese iena ladana ia hanamoa bada!
3. Esekiel bukana lalonai ia gwauraia sivaraina be dahaka?
3 Iehova ena gima tauna, Esekiel, ese Iuda basileia do ia dika bona ma do ia gini lou ia perovetalaia. Esekiel ese ia torea Bible bukana, be Babulono dekenai ia noho neganai ia torea haorea lagani 591 B.C.E. ai bamona, bona unai buka ia gwauraidia gaudia be inai: (1) Esekiel ia henia gaukarana; (2) peroveta totona ia haheitalaidia karadia; (3) Israel do ia dika sivaraidia; (4) Ierusalem ese hahemaoro dikana do ia abia peroveta herevadia; (5) idau besedia do idia dika peroveta herevadia; (6) Ierusalem haginia lou gwauhamatadia; (7) Gog, Magog tanona tauna ese hahemaoro dikana do ia abia peroveta herevana ta; bona (8) matahanai amo Esekiel ese Dirava ena gabu helagana ia itaia sivaraina. Namona be inai hereva ita stadilaia neganai inai buka amo siri oi duahidia danu. Unai amo do oi diba ena anina ita dekenai be dahaka, bona Iehova ena “gima tauna” ia hereva neganai oi hakala noho unai.a
Dirava ena Gima Tauna ese Gaukara Ia Abia
4. (a) Matahanai amo Esekiel ese dahaka ia itaia? (b) Unai “mauri gaudia” be daidia, bona dahaka karadia idia hahedinaraidia?
4 Tammuz 5, lagani 613 B.C.E. ai, hahelaga tauna Esekiel bona idia abidia mauri Iuda taudia be Eufrate Sinavaina amo ia heau “Kebara sinavaina” isenai idia noho. Matahanai amo Iehova ena guba kariota, bona idia naria “mauri gaudia hani” ia itadia. (Esekiel 1:4-10 duahia.) Unai “mauri gaudia,” o mai edia apena kerubi ta ta edia vairadia be hani. (Esekiel 10:1-20; 11:22) Unai ese ia haheitalaia Dirava ese unai kerubi ia henidia gaudia be lalokau (tau vairana), hahemaoro maoromaoro (laion vairana), goada (boromakau vairana), bona aonega (ugava vairana). Unai kerubi ta ta be kariota ena uili badana ta badinai idia gini, bona unai ‘uili be ma uili ta lalonai ia noho,’ bona Dirava ena lauma o ena gaukara siahuna ese kahana iboudiai dekenai ia haheaudia diba.—Esekiel 1:1-21.
5. Unai guba kariotana ese dahaka ia laulaulaia? Unai anina be dahaka Iehova ena taunimanima dekenai?
5 Unai kariota ai ia Gui Kau Tauna ese Iehova mai ena hairai ia laulaulaia. (Esekiel 1:22-28 duahia.) Kariota be Dirava ena lauma anerudia oreana ia laulaulaia! (Salamo 18:10; 103:20, 21; Daniel 7:9, 10) Iehova ese unai kariota ia haheaua ena anina be unai aneru iboudiai ia biagudia bona ia gaukaralaidia ena ura havaraia totona. Unai Gui Kau Tauna be mai ena manau, ia hedinarai kevau bamona, to Esekiel ese ia itaia gauna dainai ia hoa bada herea momokani. Vadaeni, Iehova ena hairai bona siahu bada herea be hoa gauna dainai, bona iena guba anerudia hutuma hutuma iboudiai edia Biaguna Badana ai ia lao dainai, namona be mai iseda manau danu ena tanobada oreana dekenai ena hesiai gaukarana ita karaia mai moalena danu.
6. (a) Esekiel ese dahaka dagi ia abia, bona Dirava ena hesiai gaukara be edena bamona ia laloa? (b) Esekiel ese edena bamona taudia bogaragidiai ia peroveta, bona Dirava ese ia kara henia dalana ita dibaia be edena bamona ita ia durua?
6 Ena be Esekiel idia gwauraia “taunimanima natuna” neganai, unai ese ia hahedinaraia ia be taunimanima amo ia vara, bona ena dagi be bada lasi, to Iehova ese ena peroveta tauna ai ia halaoa. (Esekiel 2:1-5 duahia.) Esekiel ia siaia lao “dagedage besedia” Israel bona Iuda basileiadia dekenai. Ena kara ginigunana be, Dirava ena hahegani dainai ia abia lokua pepana mai ena rohe-ahu anedia ia ania, to ia dekenai ena mamina be hani bamona, badina ia be Dirava ena peroveta gaukarana ia moalelaia dainai. Unai hegeregerena, horoa Keristen taudia bona idia bamoa hesiai taudia dekenai, Iehova ena Witness taudia edia gaukara be suga ena mamina bamona. Esekiel ia peroveta vaira auka bona kudou auka taudia bogaragidiai, to Iehova ia gwau ena vairana danu do ia ha-aukaia edia vairadia hegeregeredia, bona ena baguna be nadi aukana bamona do ia halaoa. Bona herevana do idia kamonai eiava idia kamonai lasi, ia ese peroveta herevadia do ia gwauraidia hedinarai diba. Moale gauna ta be inai, Dirava ese Esekiel ia hagoadaia dika ia davaria neganai, unai bamona danu ia ese ita do ia durua gabu aukadia dekenai haroro gaukara gari lasi ita karaia totona.—Esekiel 2:6–3:11.
7. Esekiel be mai ena maduna dahaka ia karaia totona?
7 Esekiel ese unai lokua pepana ia ania neganai, ena ‘lauma ia idita’ unai sivarai ia dika hegeregerena. Telabibi dekenai ‘dina 7 ia noho’ bona ia hereva diba lasi unai sivarai ia laloa noho neganai. (Esekiel 3:12-15) Lauma gaudia dobudia edia anina ita lalo-pararalaidia totona, gau badana be ita kamonai herevadia ita lalodia namonamo bona ita stadi henidia hanaihanai. Esekiel ese sivarai ta do ia gwauraia hedinarai dainai, Dirava ese ena gima tauna ai ia halaoa. (Esekiel 3:16-21 duahia.) Unai dagi ia abia matamata gima tauna ena gaukara be taravatu utua Israel taudia dekenai ia lao, bona ia hamaorodia Dirava ena amo mase do idia davaria.
8. Hari inai negai, Iehova ena “gima tauna” ena orea be daidia, bona daidia ese unai orea idia bamodia?
8 Bema taunimanima idia mase Esekiel ese ena gima gaukarana ia karaia namonamo lasi dainai, Iehova ese ia dekenai davana ia tahua. Ena be taunimanima idia ura lasi ena sisiba herevadia idia kamonai, bona idia koua toho, to gari lasi dekenai Dirava ena sivarai ia harorolai henidia. (Esekiel 3:22-27) Hari inai nega lalonai, Kerisendom ese unai sisiba idia ura lasi kamonaia, bona idia ura horoa Keristen taudia idia koudia. To lagani 1919 C.E. amo, inai horoa taudia ese Iehova ena “gima tauna” ena hesiai gaukarana idia karaia, gari lasi dekenai inai tanobada ena “dokona negana” idia harorolaia. (Daniel 12:4) Inai gaukara dekenai idia bamoa taudia “hutuma bada herea,” Iesu ena “mamoe idaudia” unai, be idia momo idia lao. (Apokalupo 7:9, 10; Ioane 10:16) Unai “gima tauna” ena orea taudia ese Dirava ena sivarai idia gwauraia noho dainai, namona be horoa taudia bona “hutuma bada herea” taudia iboudiai do idia ura sivarai idia harorolaia noho pablisa taudia bamona.
Ia Haheitalaidia Peroveta Herevadia
9. (a) Esekiel ese dahaka ia karaia ita tohotohoa totona? (b) Esekiel ese dahaka ia karaia Babulono ese Ierusalem do ia hadikaia ia haheitalaia totona, bona unai dina 390, bona dina 40 edia anina be dahaka?
9 Murinai Esekiel be mai ena manau bona gari lasi dekenai haheitalai karadia haida amo ia peroveta. Namona be iena kara ita tohotohoa bona mai manau bona gari lasi dekenai Dirava ese ita ia henia gaukarana ita hagugurua. Babulono tuari taudia ese Ierusalem do idia koua hegege karana ia haheitalaia totona, ia ese biriki ta dekenai Ierusalem ena laulau ia koroa, bena ia vairanai ia hekure bona ia raraia noho. Ena laurina kahana dekenai ia hekure dina 390 lalodiai Israel ena basileia 10 edia kerere ia huaia totona, bena ena idibana kahana dekenai ia hekure dina 40 lalodiai Iuda ena basileia rua edia kerere ia huaia totona. Dina ta ena anina be lagani ta. Unai dainai lagani 390 idia matamaia 997 B.C.E. ai, Israel ia matamaia neganai, bona idia doko 607 B.C.E. ai, Ierusalem idia hadikaia neganai. Lagani 40 idia matamaia 647 B.C.E. ai, Dirava ese Ieremia be ena peroveta tauna ai ia halaoa neganai, bona idia doko 607 B.C.E. ai, Iuda idia hadikaia neganai.—Esekiel 4:1-8; Ieremia 1:1-3.
10 Murinai Esekiel ese hanua do idia koua hegege murinai do idia vara gaudia ia haheitalaidia. Doe ia haheitalaia totona dina ta ta iboudiai ia ese aniani ena metau be 0.2 kilogram sibona ia ania, bona ranu ena metau be 0.5 lita (kapusi toi) sibona ia inua. Ia ania paraoana (be taravatu ia utua gauna, uiti, bali, bini, lentil, millet, bona rae be ia bulodia hebou bona tage ia araia lahina amo ia gabua dainai) be aniani goevana lasi. (Levitiko 19:19) Unai ese ia haheitalaia Ierusalem taudia ese doe do idia davaria. Dirava ese Esekiel ia hagoadaia dika ia davaria neganai, bona Dirava ese ita do ia durua danu, hekwakwanai iboudiai do ita hanaidia bona ita ia henia haroro gaukarana do ita hagugurua totona!—Esekiel 4:9-17.
11. (a) Esekiel 5:1-4 ai, dahaka kara idia gwauraia, bona unai karadia edia anina be dahaka? (b) Esekiel ese ia haheitalaia karadia Dirava ese ia hagugurudia dainai, unai ese ita edena bamona ia hagoadaia?
11 Murinai tuari kaia amo, Esekiel ese ena kwarana huina bona ena ade huina ia kakasia oho. (Esekiel 5:1-4 duahia.) Ena huina be karoa toi dekenai ia atoa, karoa ta be Ierusalem bogaraginai ia araia, doe bona gorere amo do idia mase taudia haheitalaia totona. Ma karoa ta be tuari kaia amo ia utua maragimaragi, unai ese tuari dekenai tuari kaia amo do idia mase taudia ia haheitalaia. Bona karoa ta ia negea bona lai ese gabu idauidau ai ia abia lao, unai ese idia mase lasi taudia do idia hakaudia oho idau tanodia ai idia noho ia haheitalaia. To idia abidia mauri taudia haida be tano ia noho dika lagani 70 murinai, Iuda dekenai tomadiho momokanina do idia haginia lou ia haheitalaia totona, Esekiel ese ia negea huina sisina ia dogoatao bona ia kumia ena dabua lalonai. (Esekiel 5:5-17) Esekiel ia karaia haheitalai karadia bona peroveta herevadia ma haida Iehova ese ia hagugurudia dainai, ia dekenai ita abidadama bada badina ita diba ia be peroveta Haguguru Diravana.—Isaia 42:9; 55:11.
Edia Mase Negana Ia Kahirakahira!
12. (a) Esekiel 6:1-7 ai, ia gwau unai tuari taudia ese dahaka do idia karaia? (b) Esekiel ena peroveta hereva hegeregerena, Ierusalem ese dahaka ia laulaulaia, bona dahaka do ia vara ia dekenai?
12 Lagani 613 B.C.E. ai, Esekiel ese kaivakuku tomadiho henia Iuda taudia dekenai do ia vara gauna ia hadibadia. (Esekiel 6:1-7 duahia.) Ia gwau tuari taudia do idia mai bona edia atai gabudia, edia muramura mai bonana patadia, bona edia boubou patadia, edia tomadiho koikoi gaudia unai, do idia hadikadia ore. Unai taudia do idia gari badina idia diba, doe, gorere bona tuari amo do idia mase, bona do idia boiboi, “Madi o!” bona edia imana do idia patapataia bona edia aedia be tano do idia botaia, edia lalohisihisi idia hamomokania totona. Lauma dalanai idia heudahanai taudia edia mase tauanidia be edia atai gabudia dekenai do idia hahonudia. Ierusalem ese Kerisendom, hahine ta bamona, ia laulaulaia, bona Ierusalem hegeregerena do idia hadikaia ore, bona unai ia vara neganai do ia diba Iehova ese unai dika ia mailaia ia dekenai.—Esekiel 6:8-14.
13. Unai ‘tuari auna’ Iehova ena imana dekenai be dahaka, bona dahaka do ia vara ia gaukaralaia neganai?
13 ‘Dokona momokani be tano ena kahana hani dekenai do ia mai inai.’ Unai murinai unai bamona ia vara Iuda ena abidadama lasi tomadihona dekenai. Dirava ena ‘tuari auna’—Nebukadnesara bona ena Babulono tuari oreana—ese Iehova ena taunimanima bona ena dubu do idia tuari henia neganai, gau dikana ta ese kaivakuku tomadiho henia tauna ena kwarana do ia gegea ahu bamona. Iuda ena hoihoi taudia “iboudiai,” gau haida taunimanima amo idia hoia eiava idia dekediai idia hoihoilaia taudia unai, dohore idia aladia mase eiava idia abidia mauri, bona unai amo idia roho mauri taudia edia imadia do idia manoka momokani. Edia tomadiho koikoi ia moru dainai, taitai dekenai edia kwaradia do idia naudia.—Esekiel 7:1-18.
14. Lalo-ani karana ese dahaka ia karaia diba lasi Ierusalem taudia durudia totona, bona unai ese dahaka ia hahedinaraia Kerisendom dekenai?
14 Iehova ia gaukaralaia hahemaoro oreana dekenai ta ese lalo-ani karana ta ia karaia diba lasi ia mauri totona. (Esekiel 7:19 duahia.) Lalo-ani karana amo Kaldea taudia idia koudia diba lasi, idia ese “hehuni gabuna,” Helaga Herea gabuna unai, idia hadikaia bona “henaohenao” taudia ese dubu ena kohu helagadia idia abidia neganai. ‘Sedekia idia dogoatao bona Levi ena hahelaga taudia badadia idia hamasedia neganai Iehova ese ‘goada taudia edia heagi ia haorea.’ (2 Hanua Pavapavadia 25:4-7, 18-21) Oibe, Ierusalem lalonai taravatu utua taudia ese Dirava ena ‘hahemaoro’ idia dekenai idia koua totona, lalo-ani karana idia karaia diba lasi. Unai hegeregerena, Kerisendom ia gwauraia helaga gaudia do idia hadikaia ore gwauraia neganai, Dirava ena hahemaoro ia dekenai koua totona lalo-ani karana ta do ia karaia diba lasi. Unai neganai Iehova ena “gima tauna” hakala henia dalana be ia noho lasi.—Esekiel 7:20-27.
Idia Taitai, Idia Vara Kara Dikadia Daidiai
15. Esekiel ese dahaka ia itaia Ierusalem dekenai, unai dainai dahaka ita karaia be namo?
15 Lagani 612 B.C.E. ai, Elul 5 dekenai, matahanai amo Esekiel ese Dirava mai ena hairai ia itaia neganai, ‘gau ta imana ta bamona ese ena huina sisina ia dogoatao’ bona ia rohea siahuna lalonai ia laohaia Ierusalem dekenai. Guba kariotana be unuseniai ia lao danu. Esekiel ese ia itaia gaudia be dika rohoroho, bona unai ese ita ia hagoadaia hereva momokani dadaraia taudia edia hereva ita kamonaia lasi totona. (Hereva Lada-isidia 11:9) Dubu lalonai, hereva momokani idia dadaraia Israel taudia ese kaivakuku laulauna ta idia tomadiho henia, (reana au helagana ta), unai dainai Dirava ia mama idia dekenai. (Esodo 20:2-6) Lalona ariara dekenai ia vareai neganai Esekiel ese gau dika rohorohodia haida ia itadia! (Esekiel 8:10, 11 duahia.) Israel ena tau badadia 70 ese haba dekenai idia koroa dirava koikoidia dekenai, muramura mai bonana idia gabua—unai be dika rohoroho!—Esekiel 8:1-12.
16. Esekiel ena matahanai ia hahedinaraia dahaka do ia vara hereva momokani dadaraia taudia dekenai?
16 Esekiel ia abia matahanaina ese ia hahedinaraia hereva momokani dadaraia karana ese taunimanima ia hamasedia lauma dalanai. Esekiel ia itaia, Israel hahinedia idia hadibadia Tamusu idia taitailaia totona. Ia be Babulono ena dirava ta, natuna havaraia dirava hahinena, Ishtar, ena sihari tauna. Danu, ia itaia Israel tataudia 25 ese dubu vairanai dina idia tomadiho henia—unai be gau dika rohoroho karana ta! (Deuteronomi 4:15-19) Dirava ena udu-baubauna dekenai mai mirona rigina ta idia atoa, reana tau ena natuna havaraia gauna ia laulaulaia gauna. Unai dainai Iehova ese edia guriguri ia kamonai henidia lasi; unai hegeregerena, “hisihisi bada” negana lalonai, Kerisendom ese guriguri amo heduru do idia tahua neganai, do ia kamonai henidia lasi!—Esekiel 8:13-18; Mataio 24:21.
Roho Mauri Makana Idia Abia
17. Esekiel ese ia itadia tataudia 7 be daidia, bona dahaka idia karaia?
17 Murinai, tatau 7 ia itaia—ta be dabua aukana ia karaia bona ena imana dekenai toretore gauna ia dogoatao, ma tatau 6 edia imadia dekenai ala-ala gaudia idia dogoatao. (Esekiel 9:1-7 duahia.) Unai “tatau 6” ese hahemaoro totona Iehova ese ia gaukaralaia guba oreana idia laulaulaia, to bema ia ura tanobada taudia haida ia gaukaralaidia diba. ‘Dabua aukana ia karaia tauna’ ese dubu dekenai idia karaia kara dikadia idia ura henia lasi momokani taudia edia baguna dekenai maka ia atoa, unai dainai Dirava ena hebogahisi do idia davaria. Unai “tatau 6” edia gaukara idia hamatamaia dubu dekenai, kaivakuku idia tomadiho henia tau badadia 70, Tamusu idia taitailaia hahinedia, bona dina idia tomadiho henia taudia 25 idia hamasedia. Lagani 607 B.C.E. ai, idia bona Dirava idia abidadama henia lasi taudia ma haida be Babulono taudia ese idia hamasedia.
18. (a) ‘Dabua aukana ia karaia tauna’ ese daika ia laulaulaia hari inai negai? (b) Unai “maka” ena anina be dahaka, bona daidia idia abia hari, bona idia abia taudia ese dahaka do idia davaria?
18 Unai ‘dabua aukana ia karaia tauna’ ese horoa Keristen oreana ia laulaulaia. Idia be ruma ta ruma ta dekenai idia lao bona haheitalai makana idia atoa, idia kamonai “hutuma bada herea” taudia, Keriso ena “mamoe idaudia” unai, edia baguna dekenai. Unai “maka” ena anina be, unai mamoe taudia be gwauhamata bapatiso taudia, edia lalohadai be Keriso ena hegeregerena. Idia ‘taitai idia vara kara dikadia’ Kerisendom lalonai idia itaia dainai, bona Babulono Badana, tanobada ena tomadiho koikoi ibounai oreana amo idia raka siri. (Apokalupo 18:4, 5) Unai “maka” idia abia dainai, Dirava ia gaukaralaia hahemaoro oreana do idia itadia, bena idia diba “hisihisi bada” negana amo idia be roho mauri taudia. Unai “maka” idia dogoatao noho dalana be, horoa taudia danu idia gaukara hebou bona taunimanima ma haida dekenai maka idia atoa danu. Unai dainai bema “maka” oi abia vadaeni, mai goada danu “maka” karaia gaukarana oi karaia.—Esekiel 9:8-11.
Dohore Lahi amo Gau Iboudiai Do Idia Dika
19. ‘Dabua aukana ia karaia tauna’ ia laulaulaia oreana ese dahaka ia negea Kerisendom lalonai?
19 Dabua aukana ia karaia tauna be guba kariotana ena uili huanai ia vareai, lahi ena gida ia abidia totona. Unai gida ia negedia Ierusalem latanai, bona unai ese ia hadibadia guna, Dirava ena badu siahuna amo Ierusalem do ia hadikaia. (Esekiel 10:1-8; Rohe-ahu Bukana 2:2-4; 4:11) Esekiel ena nega lalonai, Iehova ese Babulono taudia ia gaukaralaidia ena badu idia bubua totona. (2 Sisiga 36:15-21; Ieremia 25:9-11) To iseda negai be edena bamona? Unai ‘dabua aukana ia karaia tauna’ ia laulaulaia oreana ese Dirava ena badu sivaraina idia harorolaia Kerisendom lalonai, unai amo unai hahine bamona oreana do ia diba guna, ia dekenai bona Babulono Badana ibounai dekenai, kahirakahira Dirava ena badu siahuna do ia mai. Momokani gauna be inai: Iehova ena “gima tauna” ena hereva idia hakala henia lasi taudia do idia roho mauri diba lasi.—Isaia 61:1, 2; Apokalupo 18:8-10, 20.
20. (a) Guba kariota ena uili bona kerubi edia lalo-tamona karana ena anina ita dekenai be dahaka? (b) Lohia taudia haida ese dahaka idia karaia, bona Ierusalem be dahaka bamona idia gwauraia neganai idia kerere?
20 Iseda lalona ma ia veria, guba kariotana, Dirava ena guba oreana unai, ita laloa totona. Unai kariota ena uili bona kerubi idia gaukara hebou karana ita itaia dainai, namona be unai ese ita ia hagoadaia Dirava ena tanobada oreana danu ita gaukara hebou totona. Mai iseda abidadama dainai, ita naria namonamo abidadama lasi taudia ese orea idia hadikaia garina. (Esekiel 10:9-22) Esekiel ena nega lalonai unai bamona taudia idia noho, badina Esekiel ia itaia gavamani ena lohia taudia 25 be Aigupito ena heduru amo dala idia tahua hahemaoro totona Dirava ese ia gaukaralaia oreana (Babulono unai) idia hamorua totona. Idia gwau Ierusalem be uro ta bamona, bona hanua taudia be vamu bamona ia lalonai, dika idia davaria diba lasi. To edia lalohadai be ia kerere unai! Babulono taudia, “idau taudia” unai, edia “tuari kaia” ese unai koikoi taudia haida do ia hamasedia, to ma haida do idia abidia mauri. Unai bamona do ia vara badina Iuda taudia ese Dirava ena taravatu idia hamakohia, bona davana do ia henidia. (Esekiel 11:1-13; Esodo 19:1-8; 24:1-7; Ieremia 52:24-27) Kerisendom ia gwau Dirava danu gwauhamata idia karaia, to ena abidadama ia henia tanobada gavamani dekenai, unai dainai do ia ore hahemaoro totona Iehova ese ia gaukaralaia oreana idia tuari henia neganai.
21. Iuda idia hadikaia bona ena tano ia noho dika lagani 70 murinai dahaka ia vara, bona unai hegeregerena dahaka ia vara horoa orena taudia dekenai?
21 Ena be lagani 617 B.C.E. ai, Israel taudia be ‘tano idauidau lalodiai idia hakarohodia neganai,’ to helalo-kerehai taudia dekenai Dirava be edia “gabu helagana” o edia naria gabuna. (Esekiel 11:14-16) Ma dahaka do ia vara? (Esekiel 11:17-21 duahia.) Iuda idia hadikaia, bona lagani 70 dekenai ena tano ia noho dika murinai, orena taudia idia giroa lao ia goeva lou “Israel tanona” dekenai. Unai hegeregerena, orena taudia be lagani 1919 C.E. ai, Babulono Badana ena siahu amo idia raka lasi, bona Dirava ena lauma helaga ena heduru amo lauma Israel ena “tano” ia goeva lou. Unai dainai, hahemauri “maka” idia abia taudia be idia gini lou lauma Israel orena taudia be Dirava ena lalo-namo idia abia. Bema oi ese Dirava ena “gima tauna” oi hakala henia noho, reana oi danu do oi roho mauri diba Iehova ese ena tuari kaia ia gaukaralaia neganai.
[Footnote]
a Bema nega ia hegeregere, kongregesen ena Gima Kohorona stadi lalonai, naria tauna ese haida ia abidia hidi laini amo idia maka Bible siridia do idia duahidia totona.
Inai Hereva Oi Laloatao A?
◻ Dahaka dainai ita hakala Iehova ena “gima tauna” ia hereva neganai be namo?
◻ Dirava ena guba kariotana ese dahaka ia laulaulaia?
◻ Hari inai nega lalonai, Iehova ena “gima tauna” be daidia?
◻ Esekiel ese dahaka dahaka Dirava dadaraia karadia ia itaia Ieruselem dekenai, bona unai matahanai ena anina ita dekenai be dahaka?
◻ Hari inai nega lalonai ‘dabua aukana ia karaia tauna’ be daika, bona baguna dekenai ia atoa ‘makana’ be dahaka?
10. Esekiel ese dahaka ia karaia Babulono ese hanua idia koua hegege murinai do idia vara gaudia ia haheitalaidia totona, bona Dirava ese ia hagoadaia karana amo dahaka ita dibaia?