-
Iesu KerisoBuka Helaga Herevalaia
-
-
laloa lasi. Ioane 3:16 ena hereva oi diba, ani? . . . To unai bamona taudia be edeseniai do idia noho ela bona hanaihanai? Haida be Iesu ida do idia noho guba dekenai. To Baibel ese ia hahedinaraia taunimanima namodia iboudiai do idia lao unuseni, a? (Mat. 6:10; 5:5)’
-
-
Iuda TaudiaBuka Helaga Herevalaia
-
-
Iuda Taudia
Anina: Hari inai negai anina be Heberu bese taudia bona Iuda tomadiho dalana idia abia dae taudia ma haida danu. Baibel ese danu ia hahedinaraia Keristen taudia idia noho, lauma dalanai idia be Iuda taudia bona “Dirava ena Israel.”
Hari inai negai Iuda besena lalonai tauanina ai idia vara taudia be Dirava ena abia hidi besena, a?
Iuda taudia momo edia lalohadai be unai. Edia buka ladana Encyclopaedia Judaica (Jerusalem, 1971, Vol. 5, col. 498) be ia gwau: “ABIA HIDI BESENA, Israel bese taudia be inai bamona idia gwauraidia; inai amo idia hahedinaraia idia laloa Israel besena be mai ena dagi hereadaena bona idau hereana Dirava vairanai. Idaunega amo ema bona hari, inai be Iuda taudia edia lalohadai badana.”—Deuteronomi 7:6-8; Esodo 19:5 itaia.
Kerisendom taudia momo edia lalohadai be unai bamona. Atlanta ena niuspepa ta ladana Journal and Constitution (January 22, 1983, p. 5-B) be ia gwau: “Ena be lagani handred momo lalodiai dubu oreadia idia gwau Dirava ese ‘ena bese Israel ia negea vadaeni’ bona ena gabu ai ‘Israel matamatana’ ia haginia vadaeni, to [Paul M. Van Buren, tomadiho hadibalaia tauna Temple Iunivesiti dekenai, Philadelphia lalonai] ia gwau, tomadiho oreadia be hari idia hamomokania ‘Dirava be Iuda taudia ida idia karaia gwauhamatana be noho hanaihanai gauna. Protestant taudia bona Katolik taudia danu ese edia lalohadai inai bamona idia haidaua.’ ” Niuspepa ma ta ladana The New York Times (February 6, 1983, p. 42) be ia gwau: “Timothy Smith, tomadiho hadibalaia tauna ta Johns Hopkins Iunivesiti dekenai bona Wesleyan ivanjelikal tauna ta, be ia gwau, ‘Ivanjelikal taudia haida ese Israel idia laloa bada, bona idia laloa Israel ia karaia karadia iboudiai do idia durua be namo, badina be Dirava ese Israel ia durua.’ ” Kerisendom taudia haida idia laloa Israel besena korikori taudia iboudiai do idia helalo-kerehai bona hahemauri do idia abia. Idia ma haida idia laloa nega ibounai gau ta ese Dirava bona Israel ia hapararadia diba lasi, unai dainai idia laloa Dirava ese idau bese taudia mo sibodia Keriso ena amo ia hamauridia.
Mani inai oi laloa: Israel taudia ese Babulono idia rakatania murinai, Dirava ese edia tano dekenai ia hanohodia lou neganai, ia haganidia tomadiho momokani be unuseniai do idia haginia lou. Idia karaia gaukaradia ginigunadia ta be, Iehova ena dubu idia haginia lou Ierusalem dekenai. To, Roma taudia ese Ierusalem lagani 70 C.E. lalonai idia hadikaia ore negana amo ema bona hari, Iuda taudia ese Iehova ena dubu idia haginia lou lasi, to ena gabu dekenai Muslim taudia edia dubu ta ia noho. Iuda taudia idia gwau idia be Mose ena Taravatu henunai; vadaeni, bema hari inai negai idia be Dirava ena abia hidi besena Ierusalem dekenai idia noho, dahaka dainai iena dubu idia haginia lou lasi?
Mat. 21:42, 43: “[Iesu ese dubu biagudia bona hanua taudia badadia ia hereva henidia,] ia gwau, ‘Inai Buka Helaga ena revareva umui duahia lasi, a? “Ruma haginia taudia ese idia ura henia lasi nadi be, ruma ena kona nadi ia halaoa vadaeni. Inai be Lohiabada ena kara, ita itaia, ita hoa.” Unai dainai umui lau hamaoroa, Dirava ena Basileia be umui dekena amo do ia abia siri, bona ena huahua do ia havaraia besena dekenai do ia henia.’ ”
Mat. 23:37, 38: “Ierusalema e! Ierusalema e! Peroveta taudia oi alaia mase, bona oi dekenai Dirava ese ia siaia taudia be nadi dekenai oi hodoa. Nega momo lau ura oiemu natuna lau haboua, kokoroku hahine ese ena natuna ena hanina dekenai ia koua bamona, to oi ura lasi! Inai, umui emui ruma be do ia noho kava anina lasi.”
Dirava be Abraham dekenai ia karaia gwauhamatana dainai Iuda taudia be Dirava ena abia hidi besena hanaihanai, a?
Gal. 3:27-29: “Bapatiso umui abia dainai umui be Keriso danu umui hakapua vadaeni. Bona unai dainai Keriso ena mauri be dabua bamona umui kwatua noho. Unai dainai umui ta be idau lasi. Iuda taudia bona Iuda lasi taudia, idia guia hesiai taudia bona ura kwalimu taudia, tatau bona hahine, umui ibounai be tamona sibona. Keriso Iesu danu umui hakapua dainai umui ibounai be tamona. Bema umui be Keriso ena taudia neganai umui be Aberahamo ena natuna, bona Dirava ena gwauhamata gauna do umui davaria.” (Anina be, Dirava ese haida na Abraham ena natuna ia gwauraidia lasi, Abraham ena bese lalonai tauanina ai idia vara dainai.)
-