Iseda Haroro Bona Mauri Dalana Hebou Pepana Edia Referens
January 4-10
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | LEVITIKO 18-19
“Kara Goeva Badinaia Noho”
Satani Ena Tarapu ta amo Sibona Ita Gimaia
Iehova be idau bese taudia ese idia karaia dika idauidau ia gwauraia neganai, Israela taudia ia hadibaia ia gwau: “Aigupito tano dekenai umui noho, to Aigupito taudia edia kara bamona do umui karaia lasi. . . . Edia kara ese edia tano idia hamiroa. Unai dainai dika davana be unai tano dekenai lau henia.” Israela ena Dirava helagana ena matanai, Kanana taudia ese idia noholaia tanona be ia miro eiava kara bodagadia amo ia honu.—Lev. 18:3, 25.
Iehova ese Ena Taunimanima Ia Hakaua
13 Idau bese taudia edia hakaua taudia be sibona edia aonega hegeregerena idia kara, to ita herevalaia abidadama king taudia be unai bamona lasi! Kanana taudia edia lohia henunai, taunimanima be kara dika rohorohodia idia karaia, hegeregere famili huanai sihari heheni karana, tatau be tatau ida idia mahuta hebou, animal sihari henia karana, natudia idia bouboulaia, bona kaivakuku tomadiho henia kara dika rohorohodia. (Lev. 18:6, 21-25) Danu, Babulonia bona Aigupito ena hakaua taudia be goeva karadia idia badinaia lasi, Dirava ese Israela taudia dekenai ia henia taravatu hegeregerena. (Num. 19:13) To, Dirava ena taunimanima edia hakaua taudia ese tomadiho eiava tauanina dalana dekenai goeva karana ena taravatu idia badinaia goevagoeva. Unai ese ia hahedinaraia Iehova be idia ia hakaua.
w14-E 7/1 7 par. 2
Dirava ese Kara Dika Dekenai Dahaka Do Ia Karaia?
Idia ura lasi edia kara idia haidaua bona kara dikadia idia karaia noho taudia be edena bamona? Mani inai gwauhamata ita laloa, ia gwau: “Kara maoromaoro taudia, be inai tano dekenai do idia mauri noho, bona laloa maoromaoro taudia be, inai tano lalonai do idia noho momokani. To kara dika taudia be tano dekena amo, Dirava ese do ia abidia siri, bona kara koikoi taudia be, tano dekena amo do ia kokidia momokani.” (Aonega Herevadia 2:21, 22) Kara dika taudia do idia noho lasi. Unai maino tanobadana ai, Dirava ese ia idia kamonai henia taudia be kara dika amo do ia ruhaia.—Roma 6:17, 18; 8:21.
Hakaua Hereva Namodia
“Oiemu Taravatu Lau Ura Henia”
11 Mose ena Taravatu ma ta ese ia hahedinaraia Dirava be iena taunimanima ia lalodia bada, unai taravatu be ogogami taudia ese aniani do idia gogoa. Iehova ese oda ia karaia, bema Israela biru tauna be uma ena aniani ia gogoa, ogogami taudia be aniani gogoa taudia ese idia rakatania gaudia idia gogoa diba. Biru taudia ese edia uma ena isena dekenai idia noho aniani ibounai do idia gogoa lasi, bona idia rakatania uaina vain eiava olive huahua idia gogoa totona, do idia giroa lou lasi. Uma gabu dekenai idia kwatua uiti haida idia rakatania neganai, idia gogoa totona do idia giroa lou lasi. Unai be lalokau karana ogogami, idau bese, ihareha bona vabu taudia dekenai. To, unai taudia ese aniani idia gogoa totona, idia gaukara goada be namo, bona unai idia karaia neganai, ma haida dekenai aniani totona idia noinoi lasi.—Levitiko 19:9, 10; Deuteronomi 24:19-22; Salamo 37:25.
January 11-17
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | LEVITIKO 20-21
“Iehova ese Ena Taunimanima Ia Hapararaia”
radaiso—Oi Totona?
12 To, gau ma ta ita diba danu be namo. Dirava ese Israela taudia ia hamaoroa: “Hari dina umui dekenai lau henia noho Taravatu ibounai do umui kamonai henia. Unai neganai goada do umui davaria, Ioridane Sinavai do umui hanaia totona, bona do umui noholaia tano do umui abia totona.” (Deuteronomi 11:8) Levitiko 20:22, 24 ese danu unai tano tamona ia herevalaia: “Lauegu taravatu bona oda ibounai do umui kamonai henia, vadaeni umui dekenai do lau henia tano dekenai noho Kanana taudia ese umui do idia lulua lao lasi. To lau ese umui dekenai lau gwauhamata vadaeni, unai taudia edia tano be umui dekenai do lau henia, emui tano korikori. Inai tano be namo herea, rata bona hani dekenai ia honu tanona.” Oibe, Israela taudia ese Gwauhamata Tanona idia abia totona, Iehova Dirava ida idia hetura namonamo be gau badana. To Israela taudia be Dirava idia badinaia lasi dainai, Babulonia taudia ese Israela taudia idia tuari henia bona edia noho gabuna amo idia kokidia neganai, Dirava ese unai ia koua lasi.
it-1-E 1199
Ahuna
Ta ia mase neganai ena gau ibounai be iena gabu ia abia tauna eiava mai ena maoro tauna ese do ia abia; hegeregere ta be ena bese tauna amo gau ibounai ia abia hanai. Heberu herevana be na·chalʹ (eiava, na·chalahʹ). Ena anina ma ta be bese eiava iduhu ese idia henia o idia abia ahuna ia herevalaia. (Nu 26:55; Ese 46:18) Bona inai hereva ya·rashʹ be nega haida idia gaukaralaia “kohu” eiava ahuna abia karana ia herevalaia, to nega momo, ta ese ma ta ena kohu be ma haida dekenai ia henia karana ia herevalaia. (Ge 15:3; Le 20:24) Danu, ena anina ma ta be “abia; lulua lao,” hegeregere tuari lalonai idia karaia bamona. (De 2:12; 31:3) Greek herevana kleʹros, ena anina be ahuna.
it-1-E 317 par. 2
Manu
Abata badana ia vara murinai, Noa ese “manu goevagoeva gaudia” bona animal haida ia bouboulaia. (Ge 8:18-20) Unai murinai Dirava ese taunimanima dekenai maoro ia henia manu idia ania diba, to rara idia ania lasi. (Ge 9:1-4; hahegeregerea Le 7:26; 17:13.) Unai nega amo manu haida be idia bouboulaia Dirava ena hereva hegeregerena. Baibel ena sivarai ese ia hahedinaraia, manu ibounai idia ania bona ta idia gwauraia lasi ia “miro” ela bona Mose Ena Taravatu ia matamaia. (Le 11:13-19, 46, 47; 20:25; De 14:11-20) To Baibel ese ia hahedinaraia lasi edena manu be idia gwauraia “miro.” Idia haida be ugava manu bamona, to manu ibounai be miro lasi. (HOOPOE itaia.) Unai taravatu be kontraka matamatana ia matamaia neganai ia ore, Dirava ese matahanai amo Petero dekenai ia hahedinaraia hegeregerena.—Ka 10:9-15
Hakaua Hereva Namodia
it-1-E 563
Tauanina Ivaia O Utua Karana
Dirava ena Taravatu ia gwau mase taudia totona emu tauanina oi utua o ivaia lasi. (Le 19:28; 21:5; De 14:1) Unai ena badina be Israela taudia be Iehova ena bese helagana bona iena bese korikorina. (De 14:2) Unai dainai, Israela taudia ese kaivakuku tomadiho henia karadia idia dadaraia be namo. Danu, mase tauna totona lalohisihisi toana hahedinaraia totona edia tauanina idia utua be maoro lasi badina, mase taudia dekenai ia vara gauna bona toreisi lou helarona idia diba. (Da 12:13; He 11:19) Ma danu, tauanina ivaia o utua lasi taravatuna amo Israela taudia idia diba Dirava ese ia havaraia gauna, edia tauanina, idia matauraia be namo.
January 18-24
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | LEVITIKO 22-23
“Aria Edia Anina Ita Dekenai”
it-1-E 826-827
Hatubua Lasi Paraoa Ariana
Dina ginigunana ai idia karaia Hatubua Lasi Paraoa Ariana be hebou badana ta, bona ia be sabati dinana. Dina iharuana, Nisan 16 ai, Palestine dekenai bali ena anina ginigunadia idia utua bona hahelaga tauna dekenai idia abia lao. Unai aria idia do karaia lasi neganai, witi matamata, paraoa, eiava idia kaukau witi ena anina matamata idia ania lasi. Hahelaga tauna ese Iehova dekenai witi ena anina ginigunadia ia davea lao mai neganai, mauri lagani tamona mamoe tau be gabua boubou totona ia henia, oela amo idia haparia paraoa boubouna bona wain boubouna danu. (Le 23:6-14) Taravatu be lasi boubou patana dekenai witi eiava paraoa idia gabua totona, to gabeai hahelaga taudia ese unai idia karaia. Danu, unai aria negana ai, Israela ai ruma bese bona taunimanima ta ta be idia abia gau namodia dainai Iehova dekenai edia tanikiu bouboudia idia henia diba.—Eso 23:19; De 26:1, 2; FIRSTFRUITS itaia.
Mai Anina Bada. Israela taudia ese hatubua lasi paraoa idia ania negadia ai, idia be Iehova ese Mose dekenai ia henia hakaua herevadia, Esodo 12:14-20 dekenai idia badinaia. Hegeregere, hakaua herevana ta be siri 19 ai, ia gwau: “Dina 7 lalonai, paraoa hatubua ena muramura do ia noho lasi umui emui ruma dekenai.” Deuteronomi 16:3 ese hatubua lasi paraoa ia gwauraia “hatubua gauna lasi paraoa sibona, hisihisi ena toana gauna,” bona lagani ta ta ai unai paraoa idia ania neganai, idia ese Aigupito idia rakatania haraga negana idia laloa (unai nega ai idia be nega lasi edia paraoa dekenai isti idia atoa totona [Eso 12:34]). Israela taudia be edia hisihisi bona igui hesiai gaukara metauna amo Iehova ese ia hamauridia karana idia laloa lou, bona Iehova ese unai ia gwauraia danu ia gwau, “unai aria dekena amo, emui mauri dinadia ibounai lalonai, be Aigupito tano umui rakatania dinana do umui laloa noho.” Israela taudia idia laloparara Iehova ese bese ta bamona idia ia ruhaia bona Ia be edia Hamauria Tauna dainai, lagani ta ta ai idia karaia aria badadia toi amo Hatubua Lasi Paraoa Ariana be aria ginigunana.—De 16:16.
it-2-E 598 par. 2
Pentekoste
Witi ena anina ginigunadia be bali ena huahua ginigunadia idia haboua dalana amo ia idau. Paraoa namona ifa ta ena kahana 10 amo kahana rua be isti ida idia mikisia bona beredi rua idia gabua. Unai paraoa be ‘famili ta ta ibounai ese do idia mailaia,’ anina be dina ta ta ai idia gabua gauna hegeregerena bona ia be helaga gaukaradia totona lasi. (Le 23:17) Gabua bouboudia bona kara dika boubouna be unai beredi ida idia henia, bona maino karaia boubouna totona mamoe tatau rua idia bouboulaia danu. Hahelaga tauna ese unai beredi rua bona idia utua maragimaragi mamoe be Iehova vairanai ia davea lao mai, unai kara amo ia hahedinaraia unai gaudia be Iehova vairanai ia bouboulaia. Hahelaga tauna ese beredi bona mamoe ia bouboulaia murinai, unai gaudia do ia ania maino karaia boubouna bamona.—Le 23:18-20.
Oi be Iehova Ena Orea ida Oi Heau Noho, A?
11 Iehova ena orea ese ita ia laloa bada dainai, ita ia hadibaia aposetolo Paulo ena sisiba do ita badinaia. Ia gwau: “Namona be ta ta ibounai do ita laloa bona do ita hagoadaia, ita lalokau heheni bona kara namodia ita karaia totona. Bona iseda hebou karana ita rakatania lasi, vaia haida ese idia karaia bamona, to do ita hagoadaia heheni, bona unai kara do ita habadaia noho, badina umui itaia unai dina be ia kahirakahira noho.” (Heb. 10:24, 25) Lagani ta ta ai idia karaia ariadia bona hebou ma haida ese Israela taudia edia hetura karana Dirava ida idia hagoadaia. Hegeregere, Nehemia ena negai idia karaia Au Raurau Ruma Maragidia ena Aria be moale negana. (Eso. 23:15, 16; Neh. 8:9-18) Hari, ita danu be iseda hebouhebou badadia bona maragidia amo namo ita davaria. Namona be unai bamona heboudia dekenai ita lao hanaihanai, unai amo Iehova kahirakahira do ita noho bona eda hesiai gaukara do ita moalelaia.—Tito 2:2.
Hakaua Hereva Namodia
Dirava Oi Badinaia Noho!
3 Iehova idia hesiai henia taudia dekenai Dirava badinaia karana ena anina be mai kudouna ibounai ida ia idia lalokau henia bona badinaia. Unai dainai iseda abia hidi ibounai lalonai iena ura ita atoa guna be namo. Baibel ai Dirava badinaia karana ena anina idia herevalaia dalana mani ita laloa. Hegeregere, Israela taudia be Iehova dekenai animal idia bouboulaia bona taravatu hegeregerena namona be animal goevadia idia henia. (Lev. 22:21, 22) Unai idia karaia totona Dirava ena taunimanima be aena, matana, bona taiana dikana animal do idia bouboulaia lasi. Iehova dekenai unai be mai anina bada, anina be animal be bero lasi, toto lasi bona ia goeva be namo. (Mal. 1:6-9) Unai dainai ita laloparara Iehova ese mai kudouna ibounai ida ia ita badinaia karana ia laloa bada. Unai hegeregerena bema frut, buka, eiava tulu ta ita hoia neganai, ita ura lasi ita hoia gauna ena kahana ta be ia dika. To ita ura ita hoia gauna be ia namo. Iehova be unai bamona ia laloa danu, ia ura mai kudouna ibounai ida ia ita lalokau henia bona badinaia.
January 25-31
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | LEVITIKO 24-25
“Iubili Laganina Bona Vaira Nega Ena Noho Namo”
it-1-E 871
Ruhaia Karana
Taunimanima Ruhaia Diravana. Iehova be taunimanima ruhaia Diravana. Ia ese Israela taudia be Aigupito ena igui amo ia ruhadia. Ia hamaorodia bema iena taravatu idia badinaia edia ura gaudia do ia henia. (De 15:4, 5) Davida be Ierusalema ena kohoro lalonai idia noho taudia ese “mauri do idia davaria” karana ia herevalaia. (Sal 122:6, 7) To Taravatu ia gwau bema tau ta be ia ogogami, ia sibona do ia hoihoilaia igui hesiai tauna ta bamona, unai amo ia sibona bona ena ruma bese ia naria diba. Taravatu dainai Heberu tauna be lagani namba 7 ai ena igui hesiai gaukara amo do idia ruhaia. (Eso 21:2) Iubili laganina ai, (unai be lagani 50 ia abia negadia ai ia vara), tano dekenai idia noho taudia ibounai be edia igui hesiai gaukara amo idia ruhaia. Heberu igui hesiai taudia idia ruhaia, bona idia ta ta be edia tano dekenai idia giroa lou.—Le 25:10-19.
it-1-E 1200 par. 2
Ahuna
Bese ta ese tano ia biagua bona uru ta ta lalonai unai tano be edia bese lalonai ia noho, bona ena be idia hoihoilaia to do idia abia lou. Tano idia hoihoilaia karana ena anina be ma ta dekenai idia rentaia sibona. Tano ena davana be uma anina amo do idia abia monina ena bada hegeregerena. Bona lagani hida tano do idia gaukaralaia ela bona Iubili laganina ma ta hegeregerena ena davana do idia karaia. Iubili negana ai tano be ena biaguna dekenai do ia giroa lou eiava ia rentaia tauna ese ia hoia lou diba. (Le 25:13, 15, 23, 24) Unai taravatu be magu lasi siti lalonai idia noho rumadia dekenai idia badinaia danu. To magu lalonai idia noho ruma dekenai, biaguna korikori be mai ena maoro lagani tamona lalonai ena ruma ia hoia lou totona. Bema unai ia karaia lasi, ruma be ia hoia tauna ena ruma ai do ia lao. Levi taudia edia siti ta ta ai idia noho rumadia dekenai, Levi taudia be mai edia maoro hanaihanai edia ruma idia hoia lou totona, badina Dirava ese idia dekenai tano ahuna ia henia lasi.—Le 25:29-34.
it-2-E 122-123
Iubili
Israela taudia ese Iubili taravatuna idia badinaia neganai, idia ia durua idia ogogami lasi totona. To hari tano momo ai ita itaia haida be taga bona haida be ogogami maurina idia noholaia. Israela taudia be ta ta ena namo idia laloa dainai unai ese edia bese ia hagoadaia, unai amo ta ia ogogami lasi bona ibounai be moni bona kohu dekenai idia hegeregere, bona edia diba idia gaukaralaia hebou dainai bese ibounai ese namo idia davaria. Iehova ese Israela taudia edia tano ia hanamoa bona ia amo ia mai diba idia badinaia neganai, idia be gavamani namona henunai idia noho bona ia henia mauri namona idia moalelaia diba.—Isa 33:22.
Hakaua Hereva Namodia
Ta ese Oi Ia Habadua Neganai
Bema Israela tauna ta be Israela tauna ma ta ia haberoa bona ena matana ia hadikaia, diadi taudia be Taravatu hegeregerena hahemaoro maoromaorona do idia karaia. To, bero ia abia tauna be maoro lasi, ia sibona ese unai kara dika tauna eiava iena ruma bese tauna ta do ia haberoa totona. Taravatu ia gwau bero ia abia tauna be kota dekenai do ia lao, bona diadi taudia ese hahemaoro maoromaorona do idia karaia. Israela taudia idia diba taravatu ia gwau, kara dika tauna ia karaia kererena hegeregerena panisi do idia henia dainai, unai ese idia ia koua kara dika idia karaia lasi totona. To, ma gau haida danu do ita laloa.
February 1-7
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | LEVITIKO 26-27
“Iehova Ena Hahenamo Abia Dalana”
“Anina Lasi” Gaudia Ita Dadaraia
8 Edena dala ai “kohu” be dirava ta bamona ai ia lao diba? Idaunegai Israela ena tano dekenai ia noho nadi ta oi laloa. Ta be unai bamona nadi ia gaukaralaia, ruma ta o magu ia haginia totona. To danu, bema unai nadi be “du helagana” ai idia noho, unai ese Iehova ena taunimanima ia hahekwakwanaia diba. (Lev. 26:1) Unai hegeregerena, moni be heduru gauna. Moni amo mauri durua gaudia ita hoia, bona Iehova ena hesiai gaukara lalonai ita gaukaralaia diba. (Had. 7:12; Luka 16:9) To, bema moni ita atoa guna bona Dirava ena hesiai gaukara ita laloa maragi, vadaeni moni be dirava ta ai ita halaoa unai. (1Timoteo 6:9, 10 duahia.) Inai tanobada taudia dekenai moni o kohu be mai anina bada dainai, ita naria namonamo bona lalohadai maorona ita abia be gau badana.—1Tim. 6:17-19.
it-1-E 223 par. 3
Hoa Karadia
Iehova ese Mose ia gaukaralaia dainai, Dirava ena taunimanima vairanai ia ese hoa kara badadia (Heb., moh·raʼʹ) ia karaia. (De 34:10, 12; Eso 19:9) Mai edia abidadama taudia be Mose ena dagi idia matauraia. Idia laloparara Dirava be Mose amo idia ia hereva henia. Danu, Israela taudia ese Iehova ena palai dubu idia matauraia. (Le 19:30; 26:2) Unai idia karaia totona, Iehova ese ia henia hakaua daladia hegeregerena ia idia tomadiho henia bona idia karaia gaudia amo Iehova ena taravatu idia badinaia be namo.
w91-E 3/1 17 par. 10
Namona be “Dirava Ena Maino” ese Emui Kudouna Ia Gimaia
10 Iehova ese Israela besena dekenai ia gwau: “Bema lauegu taravatu umui badinaia bona lauegu oda umui kamonai henia, lau ese medu namona umui dekenai do lau henia, ena nega korikori neganai, vadaeni tano ese ena anina do ia havaraia, bona uma audia do idia huahua. Lau ese maino umui dekenai do lau henia, emui tano lalonai. Do umui laga-ani, bona tau ta ese umui do ia hagaria lasi. Uda boroma, dagedage gaudia do lau haorea emui tano dekenai, bona tuari be emui tano dekenai do ia vara lasi. Umui emui huanai do lau raka, bona emui Dirava do lau lao, umui danu egu bese taudia do umui lao.” (Levitiko 26:3, 4, 6, 12) Israela taudia be maino ai idia noho diba, badina edia inai taudia ese idia hagaridia lasi, edia kohu be momo bona Iehova idia tura henia diba. To unai ia vara totona, namona be Iehova ena Taravatu idia badinaia.—Salamo 119:165.
Hakaua Hereva Namodia
it-2-E 617
Gorere
Dirava Ena Taravatu Dadaraia Karana ese Ia Havaraia. Iehova ese Israela besena ia hamaoroa bema Ia ida idia karaia kontraka idia badinaia lasi, ‘hanamoa diba lasi gorere’ do ia henia. (Le 26:14-16, 23-25; De 28:15, 21, 22) Baibel ese ia hahedinaraia, ta be tauanina dalanai eiava lauma dalanai ia noho namo karana be Dirava ena hahenamo (De 7:12, 15; Sal 103:1-3; Ao 3:1, 2, 7, 8; 4:21, 22; Apo 21:1-4), to gorere be kara dika bona goevadae lasi maurina dainai idia vara. (Eso 15:26; De 28:58-61; Isa 53:4, 5; Mt 9:2-6, 12; Ioa 5:14) Nega haida, Iehova Dirava ese maoromaoro haida dekenai gorere ia henia, hegeregere Miriama, Usaia, bona Gehasi dekenai lepera gorere ia henia (Nu 12:10; 2Si 26:16-21; 2Ki 5:25-27), unai ese ia hahedinaraia, bese ta eiava taunimanima haida be idia karaia kara kereredia dainai idia gorere eiava gorere haida be idia hanaia diba. Idia be idia hadoa gauna idia abia, anina be idia karaia kara kereredia dainai idia hisihisi. (Ga 6:7, 8) Matabodaga hemarai karadia idia ura henia taudia totona, aposetolo Paulo ia gwau: “Dirava ese idia ia rakatania kara mirodia idia karaia totona. Unai amo idia ese sibodia edia tauanina idia hadikaia. . . . Bona edia hemarai karadia dainai, idia ese dika ena davana idia abia noho.”—Ro 1:24-27.
February 8-14
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | NUMERA 1-2
“Iehova ese Ena Taunimanima be Orea ta ta ai Ia Atoa”
Iehova Tomadiho Henia Karana Ena Gabu Korikorina Iseda Mauri Lalonai
4 Bema manu bamona atai gabuna amo tano gagaena dekenai Israela taudia edia kamepa oi itaia diba, dahaka oi itaia? Idia gini namonamo, palai rumadia idauidau momo herea, idia lalodiai reana taunimanima milioni toi bona ma haida idia noho, bona iduhu toi edia orea dekenai idia hapararadia, not kahanai, saut kahanai, ist kahanai, bona west kahanai. Bema oi itaia namonamo, oi itaia kamepa ena bogaraginai kahirakahira ai be orea maragina ma ta danu. Unai palai oreadia maragidia hani be Levi iduhuna besedia edia. Kamepa ena bogaraginai, dabua amo idia karaia haba ta ese idau momokani gauna ta ia gegea ahu. Unai be “hebou kalagana,” eiava kalaga helagana, “mai edia diba” Israela taudia ese Iehova ena hahegani hegeregerena ai idia haginia.—Numera 1:52, 53; 2:3, 10, 17, 18, 25; Esodo 35:10.
it-1-E 397 par. 4
Kamepa
Israela taudia edia kamepa be bada herea. Edia ladana idia rejistaia tuari taudia be 603,550, danu hahine bona natudia, buruka bona gorere taudia, Levi taudia be 22,000, bona idau bese taudia edia “orea idauidau taudia momo herea,” reana idia ibounai be 3,000,000 mai kahana. (Eso 12:38, 44; Nu 3:21-34, 39) Unai gabu ai idia kamepa ena bada be ita diba momokani lasi, badina idia gwauraia namba be idauidau. Ieriko hanua ena badinai ia noho Moaba ena tano palaka dekenai idia kamepa neganai, Baibel ese ia hahedinaraia unai be hegeregere Bete Iesimoto amo idia kamepa ela bona Abele Sitima.—Nu 33:49.
Hakaua Hereva Namodia
it-2-E 764
Rejista
Ta idia rejista neganai, hanaihanai ena iduhu eiava ruma bese hegeregerena ladana idia torea. Unai be taunimanima eiava bese kwarana duahia karana sibona lasi. Baibel ese ia hahedinaraia inai gaukara idauidau hegeregere, takisi moni, tuari lao totona eiava (Levi taudia) dubu ai idia gaukara totona ladana idia rejista.
February 15-21
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | NUMERA 3-4
“Levi Taudia Edia Hesiai Gaukara”
it-2-E 683 par. 3
Hahelaga Tauna
Taravatu Kontrakana Henunai. Israela taudia be Aigupito ai igui hesiai taudia bamona idia noho neganai, Iehova ese hisihisi namba 10 amo Aigupito taudia edia vara guna natudia ia hamasea bona Israela taudia edia vara guna natudia ia hahelagaia. (Eso 12:29; Nu 3:13) Idia be Iehova ena, anina be Ia sibona totona hesiai gaukara helagana do idia karaia. Dirava ese Israela taudia edia vara guna natudia memero ia abia hidi diba, hahelaga taudia bona palai dubu naria gaukarana idia karaia totona. To iena ura hegeregerena, Iehova ese Levi iduhu ena tatau ia abia hidi unai gaukara idia karaia totona. Unai dainai, ia ese Levi ena tatau ia abia hidi Israela besena ena iduhu 12 (Iosepa ena natudia rua Eparaima bona Manase danu be iduhu rua) edia vara guna natudia edia gabu idia abia totona. Ladana idia duahia negana ai, Levi lasi taudia edia vara guna natudia hua ta idia abia o idia hanaia memero bona tau ibounai edia namba be 273 amo Levi tatau ena namba ia hanaia, unai dainai unai natuna ibounai 273 edia davana idia karaia totona Dirava ia gwau idia ta ta totona, Arona bona ena natudia dekenai siliva moni 5 ($11) do idia henia. (Nu 3:11-16, 40-51) Unai moni idia do henia lasi neganai, Iehova ese Levi iduhuna amo, Arona ena ruma bese ena tatau ia abia hidi vadaeni, Israela ena hahelaga gaukarana idia karaia totona.—Nu 1:1; 3:6-10.
it-2-E 241
Levi Taudia
Gaukara Idauidau. Levi taudia be ruma bese toi amo idia haria, Levi ena natuna toi Geresone, Kohata, bona Merari. (Ge 46:11; 1Si 6:1, 16) Unai ruma bese ta ta be tano gagaena ai, palai dubu badinai idia noho. Arona ena ruma bese Kohata taudia be palai dubu ena ist kahana ai idia kamepa. Kohata ena bese taudia ma haida be saut kahana ai idia kamepa, Geresone taudia be west kahana ai idia kamepa, bona Merari taudia be not kahana ai idia kamepa. (Nu 3:23, 29, 35, 38) Levi taudia edia gaukara be palai dubu idia haginia, kokia bona huaia. Gabu ma ta ai idia lao neganai, Arona bona ena natuna memero ese Helaga bona Helaga Herea gabuna ia hapararaia keten idia kokia bona taravatu mauana, boubou patana, palai dubu ena kohu bona idia gaukaralaia kohudia ibounai idia koua. Kohata taudia ese unai kohu ibounai idia huaia. Geresone taudia ese palai dubu ena koua guhi, iduara dekenai ia noho koua dabua bona palai dubu ia hagegea koua dabua badana, bona palai dubu ena varo ibounai idia huaia. Merari taudia ese palai dubu ena haba, du, du edia henunai idia atoa maua ibounai, ikoko bona varo (palai dubu ia hagegea varo) idia huaia.—Nu 1:50, 51; 3:25, 26, 30, 31, 36, 37; 4:4-33; 7:5-9.
it-2-E 241
Levi Taudia
Mose ena negai, Levi tauna ta ena mauri lagani be 30 neganai, palai dubu ai gaukara ibounai ia karaia diba hegeregere, palai dubu bona ena kohu idia kokia bona huaia lao. (Nu 4:46-49) Edia mauri lagani be 25 neganai gaukara haida idia karaia diba, to palai dubu huaia gaukarana idia karaia lasi. (Nu 8:24) King Davida ena negai, mauri lagani idia hadihoa 20 dekenai. Davida be unai bamona ia gwau, badina dubu helaga ese palai dubu ena gabu ia abia bona do idia huaia loaloa lasi. Levi taudia edia mauri lagani be 50 neganai, edia hesiai gaukara do idia hadokoa. (Nu 8:25, 26; 1Si 23:24-26; AGE itaia.) Levi taudia be Taravatu idia diba namonamo be namo, unai amo pablik gabudiai idia duahia bona taunimanima dekenai idia hadibaia.—1Si 15:27; 2Si 5:12; 17:7-9; Ne 8:7-9.
Hakaua Hereva Namodia
Umui Aonega—Dirava Umui Gari Henia!
13 Davida be nega dikadia ai, Iehova amo heduru ia abia dainai, ia be Dirava ia gari henia bada bona ena abidadama ia goada. (Salamo 31:22-24) To, Davida be nega idaudia toi ai Dirava ia gari henia lasi bona ia moru. Nega ginigunana be, Davida ia ura Iehova ena Taravatu Mauana be treila dekenai idia abia lao Ierusalema dekenai. To Taravatu ia gwau Taravatu Mauana be Levi taudia edia pagana dekenai idia huaia be namo. Usa be treila vairanai ia raka bona Maua ia moru lasi totona ia dogoatao neganai, maoromaoro Iehova ese ia hamasea badina ia hemataurai lasi. Oibe, ena be Usa ia kerere, to unai dika ia vara badina badana be, Davida ese Dirava ena taravatu ia matauraia lasi. Dirava gari henia karana anina be, Iehova ena taravatu hegeregerena gau ibounai do ita karaia.—2 Samuela 6:2-9; Numera 4:15; 7:9.
February 22-28
BAIBEL ENA HEREVA BADADIA | NUMERA 5-6
“Edena Dala ai Nasiri Taudia Ita Tohotohoa Diba?”
it-2-E 477
Nasiri Tauna
Nasiri gwauhamatana idia karaia taudia be inai taravatu toi idia badinaia: (1) Kekero muramura do idia inua lasi; wain amo idia karaia gauna ta do idia ania lasi, ena be ia mage o kasiri sisina eiava idia hakaukaua gauna, eiava ena juice do idia inua lasi, ena be idia mikisia gaudia o vinega ida idia karaia. (2) Edia huina do idia utua lasi. (3) Edia varavara ena mase tauanina do idia dogoatao lasi, ena be unai be edia tamana, sinana, tadikakana eiava taihuna.—Nu 6:1-7.
Spesel Gwauhamata. Inai spesel gwauhamata ia karaia tauna be ‘Nasiri taudia edia mauri dalana do ia badinaia [anina be, unai gwauhamata be idau] Iehova dekenai do ia helaga’ bona namo lasi taunimanima edia lalonamo abia totona ia hahedinaraia ia be maduna badana ia abia. To, ‘Nasiri tauna ena gwauhamata dinadia ibounai lalonai ia be do ia helaga, Iehova ena.’—Nu 6:2, 8; hahegeregerea Ge 49:26.
Nasiri taudia ese unai dala ta ta idia badinaia dainai, unai ese idia ia durua Iehova idia tomadiho henia namonamo totona. Hahelaga tauna ena gaukara be helaga dainai, mase tauanina do ia dogoatao lasi, ena be unai be ena varavara, Nasiri tauna danu be unai bamona. Hahelaga tauna bona ena henunai idia gaukara taudia edia gaukara be mai anina bada dainai, Iehova vairanai gaukara helagadia idia karaia neganai, wain eiava kekero muramura idia inua lasi.—Le 10:8-11; 21:10, 11.
Danu, Nasiri tauna (Heb., na·zirʹ) be ena huina do ia lata noho. Inai be Lohiabada dekenai ia helaga ena toana ia hamomokania, unai amo taunimanima do idia diba ia be gaukara helagana ia karaia. (Nu 6:5) Inai Heberu gado herevana na·zirʹ idia gaukaralaia Sabati dinana bona Iubili laganina lalonai idia “utua lasi” vain audia idia herevalaia totona. (Le 25:5, 11) Danu, hahelaga tauna ena kwarana dabua ai ia noho medolo, ena latanai inai hereva “Helaga, Lohiabada ena,” idia torea gauna unai, idia gwauraia “helaga momokani ena toana gauna [Heb., neʹzer, ia be inai hereva na·zirʹ amo idia abia].” (Eso 39:30, 31) Unai hegeregerena, Israela ena abia hidi king ese edia kwarana ai idia atoa korona danu idia gwauraia neʹzer. (2Sa 1:10; 2Ki 11:12; CROWN; DEDICATION itaia.) Keristani kongrigeisen lalonai, aposetolo Paulo ia gwau, hahine taudia edia huina latana be edia kwara gauna bamona. Unai ese idia ia hadibaia edia gaukara be idau tatau amo; bona Dirava ese ia atoa hakaua daladia idia badinaia be namo. Inai bamona gaudia; huina idia utua lasi (tatau be unai idia karaia lasi), wain idia inua lasi bona idia goeva eiava miro gaudia idia dogoatao lasi be namo, Nasiri tauna be unai gaudia ia karaia lasi, unai amo ia hahedinaraia ia be sibona ena ura ia dadaraia bona Iehova ena ura ia badinaia.—1Ko 11:2-16; HAIR; HEAD COVERING; NATURE itaia.
Hakaua Hereva Namodia
w05-E 1/15 30 par.2
Duahia Taudia Edia Henanadai
Samson be Nasiri tauna, to ia be idau sisina. Samson ia do vara lasi neganai, Iehova ena aneru ese Samson ena sinana ia hamaoroa: “Badina be do oi rogorogo, mero ta do oi abia. Iena kwarana huina do oi utua lasi, badina be unai mero be iena vara dinana dekena amo do ia helaga, Dirava ena, ia be Nasiri orea tauna. Ia ese Israela do ia hamauria hamatamaia Pilistia taudia edia siahu dekena amo.” (Hahemaoro Taudia 13:5) Samson be Nasiri gaukara ena gwauhamata ia karaia lasi. Ia be Iehova ese ia abia hidi Nasiri tauna, bona ena mauri ibounai lalonai Nasiri gaukara ia karaia. Bona mase tauanina dogoatao karana ena taravatu be ia badinaia lasi. To bema aksiden ai mase tauna ena tauanina ia dogoatao, edena bamona ia vara negana amo ia abia Nasiri gaukara do ia hamatamaia lou? Momokani, unai nega ai, edia mauri ibounai lalonai Nasiri gaukara idia karaia taudia bona idia volantia Nasiri taudia ese idia badinaia daladia haida be idau.