Gima Kohorona INTANET LAIBRI
Gima Kohorona
INTANET LAIBRI
Hiri Motu
  • BAIBEL
  • PABLIKEISEN
  • HEBOUDIA
  • fy karoa 15 rau 173-182
  • Iseda Tama Sina Burukadia Ita Matauraia

Oi abia hidi kahana ena vidio ia noho lasi.

Sori, hekwakwanai ia vara vidio ia loud totona.

  • Iseda Tama Sina Burukadia Ita Matauraia
  • Ruma Bese Ena Moale Havaraia Dalana
  • Sinado maragidia
  • Inai Bamona Atikol
  • HEMAMI HANAMOA GAUDIA OI DIBA
  • TAUANINA DALANAI EDIA DABU GAUDIA HENIA
  • LALOKAU BONA SIBONA ENA URA DADARAIA KARANA
  • HEBOGAHISI BONA LALO-PARARA KARADIA
  • LALOHADAI MAORONA OI DOGOATAO
  • NARIA TAUDIA ITA DURUA BE NAMO
  • GOADA BADANA
  • Buruka Taudia Do Ita Naria
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2014
  • Buruka Taudia Ita Matauraia
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2014
  • Keristen Ruma Bese be Buruka Taudia Idia Durudia
    1993 Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia
  • Buruka Taudia Naria—Keristani Taudia Edia Maduna
    Gima Kohorona Iehova Ena Basileia Ia Harorolaia—2004
Ma Haida Itaia
Ruma Bese Ena Moale Havaraia Dalana
fy karoa 15 rau 173-182

KAROA 15

Iseda Tama Sina Burukadia Ita Matauraia

1. Iseda tama sina ese ita dekenai edena gaudia idia henia, bona unai dainai edena dala ai idia ita laloa bona kara henia?

IDAUNEGAI aonega tauna ta ia gwau: “Oiemu tamana, oi ia havaraia tauna, oi kamonai henia, bona oiemu sinana do oi dadaraia lasi badina hari ia buruka dainai.” (Aonega Herevadia 23:22, NW) Reana oi gwau, ‘Unai bamona do lau karaia lasi!’ Iseda sinadia—eiava iseda tamadia—ita dadaraia lasi, to ita momo be idia ita lalokau henia bada. Ita lalo-parara idia ese ita dekenai gau momo idia henia. Ita dekenai idia henia gau ginigunana be mauri. Iehova be mauri ena Badina, to bema iseda tama sina idia noho lasi ita danu do ita noho lasi. Iseda tama sina dekenai ita henia diba gaudia ta ese mauri ena anina ia hereaia lasi. Danu, natuna be beibi amo taunimanima badana ai ia lao dalana dekenai tama sina idia henia heduru gaudia haida mani oi laloa, sibona edia ura idia dadaraia, natuna idia naria namonamo mai edia lalo-hekwarahi ida, edia moni idia gaukaralaia, bona mai edia lalokau bada ida idia durua. Unai dainai, Dirava ena Hereva ena sisiba be maoro, ia gwau: “Emui tamana bona sinana do umui matauraia . . . [vadaeni] mauri namona do umui abia, bona emui mauri do ia daudau tanobada dekenai”!—Efeso 6:2, 3.

HEMAMI HANAMOA GAUDIA OI DIBA

2. Natudia badadia ese tama sina “laloa bona durua” karana be edena bamona idia karaia?

2 Aposetolo Paulo ese Keristani taudia ia tore henia, ia gwau: “[Natudia eiava tubudia] ese edia sinana bona tubuna idia durua be namo. Badina be Dirava do ita hamoalea karana ta be, iseda ruma taudia do ita laloa bona durua.” (1 Timoteo 5:4) Natudia badadia ese idia “laloa bona durua” bema edia tama sina bona tubudia burukadia ese lagani momo lalonai idia hahedinaraia lalokau, idia karaia gaukara, bona natudia idia naria karadia idia laloa bada. Natudia ese unai laloa bada karana idia hahedinaraia dalana ta be idia abia dae taunimanima iboudiai hegeregerena, taunimanima burukadia ese lalokau bona hahegoada idia abia be namo—reana idia dekenai ia be gau badana. Ita ibounai hegeregerena, idia ura idia diba ma haida ese idia lalodia bada. Namona be idia diba edia mauri be mai anina.

3. Tama sina bona tubudia burukadia be edena bamona ita matauraia?

3 Unai dainai, iseda tama sina bona tubudia burukadia ita matauraia bema ita hahedinaraia idia ita lalokau henia. (1 Korinto 16:14) Bema iseda tama sina be ita ida idia noho lasi, namona be ita laloatao ita amo hereva haida idia kamonai be gau badana. Idia dekenai revareva namona ita siaia, telefon amo ita rini henia, eiava idia ita vadivadi henia ese idia ia hamoalea bada. Miyo, Japan dekenai ia noho hahinena, ena mauri lagani be 82 neganai, ia gwau: “Egu kekeni [ena tau be sekit naria tauna] be lau ia hamaoroa: ‘Sinagu, mani ai ida oi “loaloa.” ’ Edia pura ta ta ena sediual bona telefon namba ia siaia lau dekenai. Egu mapu lau kehoa diba bona lau laloa: ‘Ehe. Hari idia be inai gabu dekenai!’ Nega ibounai Iehova lau tanikiu henia badina lau ia hanamoa bona unai bamona natuna lau abia.”

TAUANINA DALANAI EDIA DABU GAUDIA HENIA

4. Iuda tomadiho ena sene karana ese tama sina burukadia laloa lasi karana be edena bamona ia habadaia?

4 Ta ese ena tama sina ia matauraia ena anina be tauanina dalanai idia ia durua danu, a? Oibe. Nega momo unai be momokani. Iesu ena negai Iuda tomadiho gunalaia taudia ese idia habadaia sene karana ta be bema tau o hahine ta ia gwau ena moni o ena kohu ia ‘gwauhamatalaia vadaeni Dirava do ia henia,’ ena tama sina durua totona ia gaukaralaia ena maduna be ia ore. (Mataio 15:3-6) Unai be dika momokani! Unai ena anina be, unai tomadiho gunalaia taudia ese taunimanima idia hagoadaia edia tama sina idia matauraia lasi totona, to idia dadaraia bona sibona edia ura tahua dalanai tama sina edia dabu gaudia idia henia lasi. Ita ura lasi unai bamona ita karaia!—Deuteronomi 27:16.

5. Ena be tano haida ai gavamani be mai edia heduru daladia, to dahaka dainai ta ese ena tama sina ia matauraia dainai reana tauanina dalanai do ia durua be namo?

5 Hari inai negai tano momo dekenai, gavamani edia heduru daladia dainai, buruka taudia ese tauanina durua gaudia, hegeregere aniani, dabua, bona noho gabuna idia abia. Danu, reana unai buruka taudia sibodia ese gau haida idia karaia vadaeni edia buruka negana totona. To bema unai gaudia idia ore eiava bema idia hegeregere lasi, natudia ese edia tama sina idia matauraia dainai idia karaia diba gaudia ibounai do idia karaia tama sina edia dabu gaudia idia henia totona. Momokani, tama sina burukadia naria karana ese Dirava badinaia karana ia hahedinaraia, oibe, ia hahedinaraia ta be Iehova Dirava, ruma bese maurina ia Havaraia Tauna, ia badinaia.

LALOKAU BONA SIBONA ENA URA DADARAIA KARANA

6. Haida ese edia tama sina edia dabu gaudia idia henia totona edena dala ai edia noho idia haidaua?

6 Natudia badadia momo ese edia tama sina burukadia edia dabu gaudia idia henia mai lalokau ida bona sibona edia ura idia dadaraia. Haida be edia ruma dekenai edia tama sina idia abia dae eiava edia noho gabuna idia haidaua edia tama sina kahirakahira idia noho totona. Ma haida be edia tama sina edia ruma dekenai idia noho matamaia. Nega momo, unai kara dainai tama sina bona natudia ese hahenamo idia davaria.

7. Dahaka dainai tama sina burukadia durua karadia oi abia hidi neganai oi karaharaga lasi be namo?

7 To, nega haida unai bamona idia karaia neganai hekwakwanai idia vara. Dahaka dainai? Reana edia lalona idia hadaia haraga eiava edia hemami hegeregerena sibona unai gauna idia abia hidi dainai. Baibel ena aonega herevana ia gwau: “[Lalo-parara] tauna ese, iena raka dalana ia laloa namonamo noho.” (Aonega Herevadia 14:15) Hegeregere, reana emu sinana burukana sibona ia noho be auka bona oi laloa oi danu ia noho neganai do ia namo. Mai emu lalo-parara ida emu kara oi laloa neganai, reana inai gaudia do oi laloa: Ena dabu gaudia korikoridia be dahaka? Orea haida eiava gavamani ena heduru daladia amo umui abia dae diba dalana ma ta ia noho, a? Ia ura ena noho gabuna ia haidaua, a? Bema oibe, ena mauri be edena dala ai do ia idau? Unai dainai ena turadia do ia rakatania, a? Unai ese ena hemami do ia hadikaia, a? Ia ida unai gaudia oi herevalaia vadaeni, a? Umui ida do ia noho ena anina oi, oiemu adavana, bona oiemu natudia dekenai be dahaka? Bema ta ese emu sinana ia naria be namo, daika ese do ia naria? Unai maduna umui huaia hebou diba, a? Unai gauna ena anina do idia mamia momokani taudia ibounai ida unai umui herevalaia vadaeni, a?

8. Emu tama sina burukadia oi durua daladia oi lalohadailaia neganai daidia ida oi herevalaia be namo?

8 Tama sina naria maduna be natudia ibounai edia dainai, namona be ruma bese taudia ibounai ese unai do idia herevalaia hebou, bena dala ta idia abia hidi hebou. Keristani kongregesen ena elda taudia ida eiava guna edia mauri ai unai bamona gauna ia vara turadia ida umui herevahereva karana amo heduru oi abia diba danu. Baibel ia gwau: “Hereva hebou namonamo karana be lasi neganai palani idia guguru lasi, to sisiba taudia be momo neganai anina idia havaraia.”—Aonega Herevadia 15:22, NW.

HEBOGAHISI BONA LALO-PARARA KARADIA

[Picture on page 179]

Tama o sina ida oi do herevahereva lasi bena ena ura gaudia oi abia hidi be aonega karana lasi

9, 10. (a) Ena be tama sina idia buruka, to edena bamona ita kara henia be namo? (b) Herevana ia bada natuna ese ena tama sina totona dahaka ia karaia, to hanaihanai edena bamona ia kara henidia be namo?

9 Iseda tama sina burukadia ita matauraia totona namona be hebogahisi bona lalo-parara karadia ita hahedinaraia. Lagani idia heau lalonai, reana buruka taudia edia raka, aniani, bona laloatao karadia be idia auka. Reana heduru idia abia be namo. Nega momo natudia ese edia tama sina idia gimaia bona hakaua toho. To buruka taudia be taunimanima badadia bona edia mauri laganidia ibounai lalonai aonega bona diba idia haboua, unai nega lalonai sibona idia naria bona sibona edia ura gaudia idia abia hidi. Reana sibona idia laloa bona idia matauraia, badina idia be tama sina bona taunimanima badadia. Tama sina idia laloa edia natudia ese hari edia mauri idia biagua neganai, reana do idia lalohisihisi bona idia badu. Haida idia laloa unai kara be sibodia idia naria bona biagua dalana ia hadikaia dainai idia badu bona unai kara idia dadaraia.

10 Unai hekwakwanai oi hanaia haraga diba lasi, to kara namona be tama sina burukadia edia goada hegeregerena sibona idia naria bona sibona edia ura gaudia idia abia hidi dalana oi kehoa. Aonega karana be tama sina ida oi herevahereva guna bona idia dekenai dahaka be namo oi abia hidi. Reana edia mauri ia idau momokani vadaeni. Namona be idia do biagua diba gaudia idia biagua noho. Reana do oi itaia oiemu tama sina edia mauri oi biagua toho lasi neganai, emu hetura karana idia ida do ia namo. Do idia moale bada, bona oi danu do oi moale. Ena be edia mauri idia hanamoa gaudia haida idia abia dae totona oi hereva goada be namo, to oiemu tama sina oi matauraia dainai, unai bamona do oi kara henidia. Dirava ena Hereva ia gwau: “Tau buruka edia vairanai do umui toreisi, bona buruka taudia ibounai do umui matauraia.”—Levitiko 19:32.

LALOHADAI MAORONA OI DOGOATAO

11-13. Bema tama sina bona natuna edia hetura karana be guna ia namo lasi, edena dala ai idia buruka neganai idia do ia naria diba?

11 Nega haida natudia badadia be edia tama sina burukadia matauraia totona idia hekwarahi badina lagani gunadia ai edia tama sina ida edia hetura karana be namo lasi. Reana oiemu tamana ese lalokau ia hahedinaraia lasi, bona oiemu sinana be biaguna aukana bamona bona ia kara auka. Reana oi do badu eiava lalohisihisi noho, badina idia be oiemu ura bamona tama sina namodia lasi. Unai bamona hemami oi hanaia diba, a?a

12 Basse, Finland dekenai ia tubu tauna, ia gwau: “Egu sinana ena adavana matamatana be guna SS ofesa ta Nazi Germany dekenai. Ia badu haraga, bona unai nega ai dika bada ia havaraia. Nega momo lau noho neganai, egu sinana ia dadabaia. Nega ta, lau dekenai ia badu dainai, ia ese ena beleta ia gaukaralaia bona beleta ena auri amo egu vairana ia botaia. Unai auri ese lau ia botaia mai siahu ida dainai bedi latanai lau moru.”

13 To unai sibona lasi. Basse be ma ia gwau: “To, ia gaukara goada bona ia hekwarahi bada tauanina dalanai ruma bese ia naria totona. Lau dekenai tamana ena lalokau ia hahedinaraia lasi vaitani, to lau diba ena hemami idia hadikaia vadaeni. Ia do mero maragi neganai, ena sinana ese ruma amo ia lulua. Ia tubu negana lalonai ia dagedage momo bona ia tauhau neganai tuari lalonai ia vareai. Ena kara lau lalo-pararalaia sisina bona lau diba unai ibounai be iena kerere lasi. Lau tubu neganai, lau ura lau karaia diba hegeregerena ia lau durua ela bona ia mase. Unai be ia auka, to lau karaia diba gaudia lau karaia. Lau ura hahedinaraia noho lau be natuna namona, bona lau laloa unai bamona lau ia abia dae.”

14. Edena Baibel sisiba be mai anina kara iboudiai lalonai, tama sina burukadia naria negana lalonai danu?

14 Ma gau haida dekenai bamona, ruma bese ena mauri dekenai Baibel ena sisiba be mai anina, ia gwau: “Inai bamona karadia, dabua bamona do umui atoa: Bogahisihisi, durua, manau, manada bona haheauka. Bema tau ta ese iena bamona tauna ia maumauraia, ia kara dika henia dainai, namona be unai dika do ia gwauatao. Lohiabada ese umui emui dika ia gwauatao, vadaeni unai bamona do umui karaia danu.”—Kolose 3:12, 13.

NARIA TAUDIA ITA DURUA BE NAMO

15. Dahaka dainai nega haida tama sina naria gaukarana ese lalohisihisi ia havaraia?

15 Tama o sina burukana naria gaukarana be gaukara aukana, ia lalonai gaukara be momo, maduna be bada, bona hora momo lalonai do oi hekwarahi. To hemami dalanai ia auka momokani. Emu tama sina ese edia goada bona laloatao karana idia haboioa bona sibodia idia naria diba lasi oi itaia neganai, emu lalona ia hisihisi bada. Puerto Rico hahinena Sandy ia gwau: “Egu sinana be mai anina bada hahinena emai ruma bese maurina lalonai. Ia ai naria negana lalonai ai lalohisihisi bada. Matamanai ia raka namonamo lasi; gabeai raka auna ia gaukaralaia, unai murinai ena raka durua gauna ma ta, bena gabeai uilisea. Unai murinai ia dika ia lao noho ela bona ia mase. Ena turia dekenai kensa gorerena ia abia dainai gau badana be ta ese do ia naria hanaihanai—dina bona hanuaboi lalonai. Ia ai hadigua, ena aniani ai henia, bona ia dekenai ai duahiduahi. Unai be auka—hemami dalanai ia auka herea. Egu sinana be do ia mase lau lalo-pararalaia neganai, lau tai badina ia lau lalokau henia bada.”

16, 17. Edena sisiba ese naria tauna ia durua gau ibounai ia laloa maoromaoro totona?

16 Bema unai bamona ia vara oi dekenai, dahaka oi karaia diba oi haheauka totona? Iehova ena hereva be Baibel duahiduahi amo oi kamonai bona guriguri amo ia dekenai oi hereva ese oi do ia durua bada. (Filipi 4:6, 7) Emu diba hegeregerena, aniani namona oi ania bona oi mahuta namonamo toho. Unai oi karaia neganai, hemami bona tauanina dalanai do oi hegeregere emu lalokau tauna oi durua. Reana unai dina ta ta oi karaia gaukarana amo nega sisina oi atoa diba oi laga-ani totona. Ena be gabu ta oi lao lasi, to aonega dalana be nega oi atoa oi laga-ani totona. Laga-ani negana oi abia totona, reana ma ta oi boiria diba emu tama o sina burukana ida ia noho totona.

17 Nega momo naria taudia idia laloa gau iboudiai be idia sibona idia karaia diba. To oi karaia diba lasi gaudia dainai oi lalohisihisi lasi be namo. Reana emu noho dalana dainai namona be emu lalokau buruka taudia be naria rumana ta dekenai oi atoa. Bema oi be naria tauna, oi karaia diba gaudia oi laloa maoromaoro. Oiemu tama sina durua gaudia sibona lasi, to emu natudia, emu adavana, bona oi sibona oi durua gaudia oi laloa maoromaoro be namo.

GOADA BADANA

18, 19. Iehova ese edena bamona heduru ia gwauhamatalaia, bona edena haheitalai ese ia hamomokania ena gwauhamata ia hagugurua?

18 Iehova be ena Hereva, Baibel, amo tama sina burukadia ia naria tauna idia durua herevadia ia henia mai ena lalokau ida, to unai sibona lasi. Salamo torea tauna be lauma helaga ena siahu amo ia gwau: “Lohiabada be ia dekenai idia boiboi taudia dekenai ia noho.” “Edia taitai ia kamonai, bona ia ese idia ia hamauria noho.” Iehova ese ena kamonai taudia be gau aukadia amo do ia hamauria.—Salamo 145:18, 19.

19 Philippines dekenai, Myrna ese ena sinana ia naria neganai, unai ia dibaia. Ena sinana ena tauanina be ia mase dainai gau ta ia karaia diba lasi. Myrna ia gwau: “Emu lalokau tauna oi itaia hisihisi ia abia to ia hahedinaraia diba lasi edena kahana ia hisihisi neganai, unai ese lalohisihisi bada ia havaraia. Ia be hegeregere lau itaia sisina sisina ia maloa noho, to gau ta lau karaia diba lasi. Nega momo lau tui diho bona Iehova dekenai lau hereva, lau gwau lau hesiku bada vadaeni. Davida bamona lau taitai, ia ese Iehova ia noia ena matana ranu be ena kavabu dekenai do ia udaia bena do ia laloatao. [Salamo 56:8] Bona Iehova ia gwauhamata hegeregerena ia ese lau dekenai goada ia henia. ‘Lohiabada ese lau ia durua, ia ese lau ia naria.’ ”—Salamo 18:18.

20. Edena gwauhamata Baibel lalonai ese tama sina burukadia idia naria taudia idia durua idia lalo-goada totona, ena be idia naria tauna ia mase?

20 Haida idia gwau tama sina burukadia naria gaukarana be “sivarai ta bamona, ena dokona be namo lasi.” Herevana idia oi naria namonamo, to reana buruka taudia idia mase, Myrna ena sinana ia mase bamona. To Iehova idia abidadama henia taudia idia diba mase be unai sivarai ena dokona lasi. Aposetolo Paulo ia gwau: “Lau be mai egu abidadama Dirava dekenai, . . . mase taudia dohore idia toreisi lou, kara maoromaoro taudia, bona kara maoromaoro lasi taudia danu.” (Kara 24:15) Edia tama sina burukadia idia mase vadaeni taudia be toreisi lou helarona bona Dirava ena tanobada matamata gwauhamatana amo goada idia abia. Unai gabu namona ai ‘mase do ia ore momokani.’—Apokalupo 21:4.

21. Tama sina burukadia matauraia karana amo dahaka namo ia vara?

21 Dirava ena hesiai taudia ese edia tama sina idia laloa bada, herevana idia buruka vadaeni. (Aonega Herevadia 23:22-24) Oibe, idia matauraidia momokani. Unai idia karaia neganai, Dirava ena lauma amo ia vara aonega herevana be edia mauri lalonai do ia guguru, ia gwau: “Oiemu tamana bona sinana do oi hamoalea. Oi ia havaraia hahinena, be oi dekenai do ia moale bada be namo!” (Aonega Herevadia 23:25) Bona inai be gau badana, edia tama sina burukadia idia matauraia taudia ese Iehova Dirava idia hamoalea bona idia matauraia.

a Iniseniai ita herevalaia gauna be tama sina ese edia siahu idia gaukaralaia kerere bena reana gavamani ena taravatu idia utua karana ita gwauraia lasi.

INAI BAIBEL ENA HAKAUA HEREVADIA ESE . . . EDENA DALA AI ITA IDIA DURUA ISEDA TAMA SINA BURUKADIA ITA MATAURAIA TOTONA?

Namona be ita ese tama sina bona tubudia burukadia ita laloa bona ita durua.—1 Timoteo 5:4.

Iseda gaukara ibounai be lalokau dekenai ita karaia be namo.—1 Korinto 16:14.

Gau badadia oi abia hidi neganai oi karaharaga lasi.—Aonega Herevadia 14:15.

Tama sina burukadia, ena be reana idia gorere bona manoka, to idia oi matauraia be gau badana. —Levitiko 19:32.

Buruka bona mase be do idia noho hanaihanai gaudia lasi.—Apokalupo 21:4.

    Hiri Motu Pablikeisen (1987-2026)
    Log aut
    Login
    • Hiri Motu
    • Ta dekenai siaia
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gaukaralaia Taravatudia
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Ta dekenai siaia