STADI 45
Haheitalai amo Hadibaia
HAHEITALAI be hadibaia gaudia namodia. Nega momo taunimanima edia lalona idia veria bona namo idia havaraia. Idia ese laloa dalana idia habadaia. Idia ese hemami idia havaraia bona unai dainai lalona idia veria bona kudouna idia hamarerea. Nega haida, lalo-dika henia kava karana hanaia totona haheitalai oi gaukaralaia. Hereva laloatao karana idia durua danu. Oi ese emu hadibaia gaukara lalonai haheitalai oi gaukaralaia, a?
Haheitalai haida be hereva haida sibona amo oi gwauraia laulau herevadia; to lalona dekenai laulau namona idia havaraia. Bema oi abia hidi namonamo, edia anina ia hedinarai. To hadibaia tauna ese hereva haida amo ia gwauraia hedinarai neganai, edia namo ia habadaia. Baibel lalonai be haheitalai momo idia noho bona idia amo gau haida oi dibaia diba.
Hahegeregerea Dalana amo Oi Matamaia. Inai bamona laulau herevadia be auka lasi. Bema hari sibona haheitalai gaukaralaia dalana oi dibaia, reana inai dala amo oi matamaia be namo. Nega momo inai dala dekenai inai hereva “hegeregere” eiava “bamona” idia gaukaralaia danu. Idia idau gaudia oi hahegeregerea neganai, idia hegeregere daladia oi hahedinaraia. Baibel ena laulau herevadia lalonai Iehova ese ia havaraia gaudia—tubutubu gaudia, animal, bona guba gaudia—bona taunimanima edia mauri lalonai idia vara gaudia idia gaukaralaia momo. Salamo 1:3 ese ita ia hadibaia, hanaihanai Dirava ena Hereva idia duahia taudia be “sinavai badinai idia hadoa audia bamona,” unai bamona audia ese huahua momo idia havaraia bona idia kakoro lasi. Idia gwau kara dika tauna be hunia gabuna lalonai ia naria noho ‘laiona bamona.’ (Sal. 10:9) Iehova ese Aberahamo ia gwauhamata henia, iena garana taudia edia momo be “guba dekenai noho hisiu, bona kone dekenai noho miri bamona.” (Gen. 22:17) Iehova ese ia bona Israela besena huanai ia havaraia hetura karana namona ia herevalaia neganai, ia gwau: “Rami be tau ena gaba dekenai ia dogoatao namonamo bamona,” Ia ura Israela bona Iuda besedia be Ia dekenai idia dogoatao namonamo noho.—Ier. 13:11.
Baibel idia torea gadodia ai hereva dalana ma ta danu idia gaukaralaia idia idau momokani gaudia rua idia hegeregere dalana idia hahedinaraia totona. Unai dala dekenai idia gwau gau ta be gau ma ta, bona unai amo edia kara ta be tamona bamona. Iesu be ena hahediba taudia ia hamaoroa: “Umui be tanobada taudia ibounai edia diari.” (Mat. 5:14) Hahediba tauna Iamesi be ita biagua lasi malana ese ia havaraia dika ia hahedinaraia, ia gwau: “Malana be lahi.” (Iam. 3:6, NW) Davida be Iehova dekenai ane ia abia, ia gwau: “Oi be egu Nadi Badana bona egu kohoro.” (Sal. 31:3) Oi hahegeregerea gaudia oi abia hidi namonamo neganai, reana oi herevalaia sisina be hegeregere eiava oi herevalaia be badina lasi. Idia kwadogi dainai edia siahu ia bada. Hahegeregerea karana ese kamonai taudia ia durua lalohadai ta idia laloatao totona, lalohadai ta oi gwauraia sibona be unai bamona lasi.
Taunimanima idia herevahereva neganai, nega haida gau ta idia hahedinaraia totona ena anina idia habadaia momokani. Iesu ese unai bamona laulau herevana ta amo henanadai ta ia henia, ita laloaboio diba lasi gauna ta ia gwauraia totona, ia gwau: “Badina be dahaka au ena momoru oiemu tadikakana ena matana lalonai oi itaia, to au badana oiemu matana lalonai ia noho be oi laloa lasi?” (Mat. 7:3) Inai dala eiava laulau herevadia ma haida oi do gaukaralaia lasi neganai, hahegeregerea dalana oi gaukaralaia namonamo dalana oi dibaia guna.
Haheitalai Oi Gaukaralaia. To reana emu hadibaia gaukara durua totona laulau herevadia oi gaukaralaia lasi to oi ura haheitalai, oi laloa gaudia eiava idia vara momokani gaudia, oi gaukaralaia. Haheitalai idia lata idia lao haraga diba, unai dainai oi gaukaralaia namonamo. Namona be mai anina bada gaudia durua sibona totona unai haheitalai oi gaukaralaia, bona namona be oi hahedinaraia namonamo dainai, sivarai sibona lasi to oi hadibaia gauna do idia laloatao.
Ena be haheitalai haida be idia vara momokani lasi, to taunimanima edia lalohadai korikoridia bona idia vara momokani diba gaudia idia hahedinaraia be namo. Unai dainai, Iesu ese idia helalo-kerehai kara dika taudia ita laloa dalana maorona ia hadibaia neganai, ena lalohadai badana hahedinaraia totona ia boio mamoe ia davaria tauna ena moale ia herevalaia. (Luka 15:1-7) Dekena tauna lalokau henia ena hahegani lalonai Taravatu ena anina korikorina ia lalo-pararalaia lasi tauna be Iesu ia haere henia neganai, hahelaga tauna bona Levi tauna ese bero ia abia tauna idia durua lasi to Samaria tauna ese ia durua sivaraina ia gwauraia. (Luka 10:30-37) Bema taunimanima edia lalohadai bona kara oi itaia namonamo, inai hadibaia karana ia durua gauna do oi gaukaralaia namonamo diba.
Peroveta tauna Natana ese sivarai ta ia gwauraia, King Davida ia sisiba henia totona. Unai sivarai ese namo ia havaraia, badina Davida ese sibona ena kara ena maoro ia gwauraia toho dalana ia koua. Iena sivarai lalonai kohu momo tauna ta be mai ena mamoe momo bona ogogami tauna ta ena mamoe hahine be tamona sibona bona unai mamoe ia naria namonamo. Guna Davida be mamoe naria tauna, unai dainai unai mamoe tamona ena biaguna ena hemami ia lalo-pararalaia diba. Davida be mai kara maoromaoro ida ogogami tauna ena mamoe lalokauna ia abia kohu momo tauna ia badu henia. Bena Natana ese Davida ia hamaoroa: “Unai kohu momo tauna be oi!” Unai ese Davida ena kudouna ia hamarerea, bona mai momokani ida ia helalo-kerehai. (2 Sam. 12:1-14) Oi tohoa loulou neganai, dala namona ai lalo-hekwarahi taudia oi durua diba.
Hadibaia gaukara idia hanamoa haheitalai momo be Baibel sivaraidia amo oi abia diba. Iesu ese hereva haida sibona amo unai ia karaia, ia gwau: “Lota ena adavana umui laloa.” (Luka 17:32) Iesu ese iena noho idia hahedinaraia toa ia herevalaia neganai, “Noa ena nega” ia herevalaia. (Mat. 24:37-39) Heberu karoa 11 ai, aposetolo Paulo ese tatau bona hahine 16 edia ladadia ia gwauraia, badina idia be abidadama ena haheitalai namodia. Baibel oi diba namonamo neganai, idia vara gaudia bona edia ladadia ia gwauraia taudia edia sivarai amo haheitalai namodia oi abia diba.—Roma 15:4; 1 Kor. 10:11.
Reana nega haida, oi hadibaia gauna oi hahedinaraia namonamo totona hari inai negai ia vara momokani haheitalai oi gaukaralaia be namo. To, unai oi karaia neganai, idia hamomokania vadaeni haheitalai sibona oi gaukaralaia, bona kamonai tauna ta ia hahemaraia gaudia eiava emu sinado ida ia hegeregere lasi bona momo ese idia hepapahuahulaia gaudia oi gaukaralaia lasi. Danu, namona be oi laloatao, haheitalai ese anina ta ia havaraia be namo. Gau maragidia, emu tahua gauna amo kamonai taudia edia lalona idia veria siri diba gaudia, oi gwauraia lasi.
Do Idia Lalo-Pararalaia, A? Herevana dahaka haheitalai oi gaukaralaia, namona be tahua gauna ta ia hagugurua. Unai do ia vara, bema oi herevalaia gauna dekenai ena anina oi hahedinaraia lasi, a?
Iesu ia gwau ena hahediba taudia be “tanobada taudia ibounai edia diari,” bena hereva haida amo lamepa gaukaralaia dalana bona unai dainai idia abia maduna ia hahedinaraia. (Mat. 5:15, 16) Ia boio mamoena ena haheitalai murinai, ia helalo-kerehai kara dika tauna dainai guba dekenai ia vara moalena ia herevalaia. (Luka 15:7) Bona Iesu ese dekena tauna ia durua Samaria tauna ena sivarai ia gwauraia murinai, kamonai taudia dekenai henanadai namona ta ia gwauraia bena sisiba namona ia henia. (Luka 10:36, 37) To, Iesu ese gabu idauidau dekenai uhe idia moru bona uma dekenai ava ia noho haheitalaidia edia anina be idia manau dainai ia idia nanadaia taudia sibona dekenai ia gwauraia hedinarai, taunimanima hutuma dekenai lasi. (Mat. 13:1-30, 36-43) Dina toi Iesu ia do mase lasi neganai, vain uma gabu idia naria ala-ala taudia edia haheitalai ia gwauraia. Anina ia gwauraia hedinarai lasi; unai ia karaia be badina lasi. “Dubu biagudia bona Farisea taudia . . . idia diba iena hereva be idia edia kara ia ese ia hedinaraia.” (Mat. 21:33-45) Unai dainai oiemu haheitalai, kamonai taudia edia lalohadai, bona emu tahua gauna ibounai amo do oi diba anina oi gwauraia hedinarai be namo eiava lasi bona bema oibe, dahaka do oi gwauraia hedinarai.
Haheitalai gaukaralaia namonamo dalana be do oi dibaia haraga lasi, to emu hekwarahi ese namo do ia havaraia. Oi abia hidi namonamo haheitalai ese lalona idia veria bona kudouna idia hamarerea. Unai dainai oi herevalaia gauna be mai ena siahu, lalohadai oi gwauraia sibona amo unai bamona ia vara diba lasi.