Dirava ese Ia Hamatamaia Headava Dalana Matauraia
“Dirava ese ia hakapua taudia be ta ese do ia hapararaia lasi be namo.”—MAR. 10:9.
1, 2. Heberu 13:4 ese ita ia hagoadaia dahaka ita karaia totona?
IEHOVA matauraia karana oi laloa bada, a? Oibe! Ia oi matauraia karana dainai, ia gwauhamata oi do ia matauraia. (1 Sam. 2:30; Aon. 3:9; Apok. 4:11) Danu, Dirava ia ura taunimanima ma haida dekenai hemataurai karana ita hahedinaraia, hegeregere gavamani taudia. (Roma 12:10; 13:7) To mai anina bada gauna ta dekenai hemataurai karana ita hahedinaraia be namo. Unai be headava lalonai.
2 Aposetolo Paulo ia gwau: “Taunimanima ibounai ese headava idia matauraia be namo, bona headava gedana idia hamiroa lasi.” (Heb. 13:4) Paulo be Keristani taudia ibounai ia hagoadaia headava do idia matauraia, bona idia laloa bada be namo. Oi ese headava dekenai unai lalohadai tamona oi abia, a?
3. Iesu ese headava dekenai dahaka durua herevana ia henia? (Laulau ginigunana herevalaia.)
3 Bema headava oi matauraia, oi be Iesu ena haheitalai oi tohotohoa badina ia ese headava ia matauraia. Farisea taudia ese headava hadokoa karana dekenai Iesu idia nanadaia neganai, Dirava ese headava ginigunana dekenai ia gwauraia herevana ia herevalaia, ia gwau: “Tau ese ena tamana bona sinana do ia rakatania, bona idia ruaosi be tauanina tamona ai do idia lao.” Iesu ma ia gwau: “Dirava ese ia hakapua taudia be ta ese do ia hapararaia lasi be namo.”—Mareko 10:2-12 duahia; Gen. 2:24.
4. Iehova ena taravatu headava dekenai be dahaka?
4 Iesu ia abia dae headava be Dirava ese ia havaraia bona ia hahedinaraia headava be do ia noho hanaihanai gauna. Dirava ese Adamu bona Heva ia hamaoroa lasi do idia headava bona gabeai edia headava do idia hadokoa. To Eden umana ai Dirava ese ia havaraia headava be do ia noho hanaihanai gauna.
NEGA SISINA LALONAI HEADAVA IA HAIDAUA GAUDIA
5. Mase ese headava taudia dekenai dahaka hekwakwanai ia havaraia?
5 Ita diba, Adamu ia kara dika neganai, gau haida idia idau. Hegeregere taunimanima idia mase dainai, edia headava be ia noho hanaihanai diba lasi. Aposetolo Paulo ese Keristani taudia dekenai ia hahedinaraia bema hahine ta ena adavana ia mase, vadaeni unai hahine be tau ma ta adavaia diba.—Roma 7:1-3.
6. Edena dala ai Mose ena Taravatu ese Iehova ena lalohadai headava dekenai ia hahedinaraia?
6 Dirava ese Israela besena dekenai ia henia Taravatu ai headava ena hakaua herevadia idia noho. Hegeregere, Israela tauna be hahine momo ia adavaia diba. Dirava ese Israela taudia dekenai Taravatu ia do henia lasi neganai, idia ese unai kara idia karaia. To, Dirava ena Taravatu ese hahine bona natudia ia gimaia ma haida ese idia kara dika henia lasi totona. Hegeregere, bema Israela tauna ta be hesiai kekenina ta ia adavaia bona gabeai hahine ma ta ia adavaia, namona be ena adavana ginigunana do rakatania lasi, to matamanai ia kara henia hegeregerena, tauanina dalana ai do ia naria. Dirava ia ura unai tau ese ena hahine do ia gimaia bona naria. (Eso. 21:9, 10) Ena be ita be Mose ena Taravatu henunai ita noho lasi, to unai taravatu amo Iehova ese headava ia laloa bada karana ita dibaia. Unai ese ita ia durua headava ita matauraia totona.
7, 8. (a) Deuteronomi 24:1 ese headava hadokoa karana dekenai dahaka Taravatu ia gwauraia? (b) Headava hadokoa karana dekenai Iehova ena lalohadai be dahaka?
7 Headava hadokoa karana dekenai Mose ena Taravatu be dahaka ia gwau? Ena be Dirava ia ura lasi tau bona hahine ese edia headava idia hadokoa, to badina ta dainai ta be ena headava ia hadokoa diba. (Deuteronomi 24:1 duahia.) Israela tauna ta be ena headava ia hadokoa diba bema ia davaria ena hahine be “kara mirona” o dikana ta ia karaia. Mose ena Taravatu ese ia hahedinaraia lasi unai “kara mirona” be dahaka. Reana ia karaia karana be kerere maragina lasi, to hemarai o kara dika badana ta. (Deu. 23:14) To Iesu ena negai, Iuda taudia momo be “badina idauidau dainai” headava idia hadokoa. (Mat. 19:3) Namo lasi unai bamona lalohadai kererena ita abia.
8 Peroveta tauna Malaki ese Dirava ena lalohadai headava hadokoa karana dekenai ia hahedinaraia. Unai nega ai, tatau momo be koikoi dalana ai edia ‘uhau dinadia lalonai idia headava’ hahine ida edia headava idia hadokoa, bona dirava koikoi idia tomadiho henia kekeni matamata idia adavaia. To, Malaki ese Dirava ena lalohadai be inai bamona ia gwauraia: “Headava hamakohia kara lau ura henia lasi momokani.” (Mal. 2:14-16) Unai ese ia hahedinaraia Dirava ese headava ginigunana ia havaraia negana amo ena lalohadai be ia idau lasi, ia gwau: “[Tau be] iena adavana dekenai do ia noho, ruaosi be tauanina tamona do idia lao.” (Gen. 2:24) Headava dekenai Iesu be ena Tamana ena lalohadai ia abia dae, ia gwau: “Dirava ese ia hakapua taudia be ta ese do ia hapararaia lasi be namo.”—Mat. 19:6.
HEADAVA HADOKOA ENA BADINA TAMONA
9. Mareko 10:11, 12 ai Iesu ena hereva ena anina be dahaka?
9 Reana ta do ia henanadai, ‘Keristani tau o hahine ese ena headava ia hadokoa bona ma ta ia adavaia ena badina ta ia noho, a?’ Mani Iesu ena hereva ita laloa, ia gwau: “Bema tau ta be ena headava ia hadokoa bona hahine ma ta ia adavaia, ia be ia heudahanai bona ena hahine dekenai ia kara dika. Bona bema hahine ta be ena headava ia hadokoa murinai, ma tau ta ia adavaia, ia be ia heudahanai.” (Mar. 10:11, 12; Luka 16:18) Oibe, Iesu be headava ia matauraia bona ia ura ma haida ese unai idia karaia danu be namo. Tau ta ese ia ia badinaia hahine (eiava hahine, ese ia ia badinaia tau) be ekskius haida dainai ena headava ia hadokoa bona ma ta ia adavaia, ia be ia heudahanai. Unai be momokani badina ta ese ena adavana ia divos henia kava karana ese headava ia hadokoa lasi. Dirava ena matana ai, idia ruaosi be “tauanina tamona.” Danu Iesu ia gwau, bema tau ta ese ena headava ia hadokoa kava, ena hahine dekenai hekwakwanai do ia vara diba badina heudahanai ena tarapu dekenai do ia moru. Edena dala ai? Unai nega ai, tau ese ia divos hahinena be moni dalanai heduru ia abia totona do ia ura tau ma ta do ia adavaia. Unai bamona ia karaia neganai, ia danu be ia heudahanai.
10. Keristani tau o hahine ese ena adavana ia divos bona ma ta ia adavaia diba ena badina tamona be dahaka?
10 Iesu ese headava hadokoa karana ena badina tamona ia hahedinaraia, ia gwau: “Umui lau hamaoroa, bema tau ta be ia matabodaga [Greek gado ai, por·neiʹa] dainai lasi, to badina ma ta dainai ena headava ia hadokoa bona hahine ma ta ia adavaia, ia be ia heudahanai.” (Mat. 19:9) Unai point tamona be ena Ororo Harorona ai ia hahedinaraia danu. (Mat. 5:31, 32) Unai nega rua ai, Iesu ese “matabodaga karana” ia herevalaia. Unai be idia headava lasi taudia rua ese Baibel ena taravatu idia utua mahuta hebou karadia. Hegeregere, heudahanai, ariara tauna o hahinena ida ia mahuta hebou, headava lasi taudia rua idia mahuta hebou, tatau be tatau ida bona hahine be hahine ida idia mahuta hebou, bona animal sihari henia karana. Bema, headava tauna ta be matabodaga karana ia karaia, vadaeni unai tau ena adavana ese abia hidi do ia karaia, edia headava do idia hadokoa eiava lasi. Bema ena tau ia divos, vadaeni Dirava ena matana ai edia headava be ia doko.
11. Dahaka dainai Keristani tauna be reana ena headava do ia hadokoa lasi ena be ena adavana ese Baibel ena taravatu ia utua?
11 Iesu ia gwau lasi ta be ia matabodaga (por·neiʹa) neganai, ena headava do ia hadokoa be namo. Hegeregere, reana hahine be abia hidi ia karaia ena tau, matabodaga karana ia karaia tauna, do ia rakatania lasi. Reana ia lalokau henia noho; reana do ia ura ena dika ia gwauatao bona ia hekwarahi edia headava idia hanamoa lou totona. Bema hahine ese ena headava ia hadokoa bona ia headava lou lasi, hekwakwanai haida ia davaria diba. Edena dala ai moni dalanai heduru do ia abia? Mahuta hebou urana ia abia neganai, dahaka do ia karaia? Dahaka do ia karaia bema sibona ia noho dainai ia laloa momo? Unai divos karana ese edia natudia dekenai dahaka hekwakwanai do ia havaraia? Danu hereva momokani ai edia natudia durua dalana do ia auka, a? (1 Kor. 7:14) Oibe, kerere ia karaia lasi tau o hahine be hekwakwanai badadia do ia davaria.
12, 13. (a) Hosea ena headava lalonai dahaka ia vara? (b) Dahaka dainai Hosea ese Gomere ia abia lou, bona iena headava amo dahaka ita dibaia?
12 Peroveta tauna Hosea ena ekspiriens ese ita do ia durua Dirava ena lalohadai headava dekenai ita diba totona. Dirava ese Hosea ia hamaoroa adavana ta (Gomere) do ia abia, unai hahine be gabeai “ariara hahine” ta ai do ia lao bona ia amo “ariara natudia do [ia] havaraia.” Gomere ia rogorogo bona Hosea ena natuna mero ta ia havaraia. (Hos. 1:2, 3) Gabeai, natuna kekeni bona mero ma ta ia havaraia, idia be tau ma ta ena natudia. Ena be Gomere ia heudahanai loulou, to Hosea ese ia rakatania lasi. Dokonai, ia ese Hosea ia rakatania bona hesiai hahinena ai ia lao. To, Hosea ese ia hoia lou. (Hos. 3:1, 2) Iehova ese Hosea ena haheitalai ia gaukaralaia unai amo Israela taudia edia heudahanai karana ia gwauatao loulou karana ia hahedinaraia totona. Unai ese ita dekenai dahaka ia hadibaia?
13 Bema Keristani tauna ta ena adavana be matabodaga karana ta ia karaia, vadaeni ia kerere lasi Keristani tau o hahine be abia hidi ta do ia karaia. Iesu ia gwau ia kerere lasi tau o hahine be ena headava ia hadokoa bona ia headava lou diba. To danu, ia kerere lasi tau o hahine ese ena adavana ena dika ia gwauatao diba. Hosea ese Gomere ena dika ia gwauatao. Gomere be Hosea dekenai ia giroa lou neganai, tau ma ta ida ia mahuta hebou lasi. Gabeai, Hosea be ena adavana ida ia “mahuta hebou” lasi nega sisina daudau. (Hos. 1:11; 3:3-5) Unai murinai Hosea be reana ena adavana ida ia mahuta hebou, unai ese Dirava be Israela taudia edia dika ia gwauatao bona edia hetura karana Ia ida idia hanamoa lou karana ia hahedinaraia. Hari inai negai headava taudia dekenai dahaka ia hadibaia? Bema kerere ia karaia lasi headava tau o hahine ia ura ena headava ia hadokoa lasi bona ena adavana ida ia mahuta hebou, unai ese ena dika ia gwauatao karana ia hahedinaraia. (1 Kor. 7:3, 5) Vadaeni, badina ta ia noho lasi headava idia hadokoa totona. Unai murinai, namona be tau bona hahine idia hekwarahi bona idia gaukara hebou Dirava ena lalohadai headava dekenai idia abia totona.
HEADAVA MATAURAIA ENA BE HEKWAKWANAI BADADIA IDIA VARA
14. Korinto Ginigunana 7:10, 11 ena hereva hegeregerena, headava haida dekenai dahaka ia vara diba?
14 Namona be Keristani taudia ibounai ese headava idia matauraia, Iehova bona Iesu idia karaia bamona. To, nega haida taunimanima dekenai ia auka badina idia be goevadae lasi. (Roma 7:18-23) Unai dainai, ita hoa lasi badina Keristani taudia ginigunadia edia nega ai headava lalonai hekwakwanai badadia idia vara danu. Paulo ia gwau, “namo lasi tau ese ena adavana ia rakatania”; to, nega haida unai ia vara.—1 Korinto 7:10, 11 duahia.
Edia headava lalonai hekwakwanai badadia idia davaria taudia be dahaka idia karaia diba, edia headava idia hanamoa totona? (Paragraf 15 itaia)
15, 16. (a) Herevana headava ai dahaka hekwakwanai idia vara, dahaka idia karaia be namo, bona dahaka dainai? (b) Bema Keristani tau o hahine ena adavana be Dirava ia hesiai henia lasi, dahaka ia karaia diba?
15 Paulo be ia hahedinaraia lasi dahaka dainai headava taudia haida idia parara. Ita diba gauna be, hegeregere, tau o hahine ta ena adavana be matabodaga karana ia karaia dainai, ena adavana do ia ura edia headava idia hadokoa bona ma ta ia adavaia. To hekwakwanai be unai lasi, Paulo ia gwau bema hahine be ena tau ida idia parara, namona be “ia headava lasi, eiava ena adavana ida maino ia karaia lou.” Badina Dirava ena matanai idia be headava taudia. Paulo ese headava taudia ia hagoadaia, herevana dahaka hekwakwanai idia davaria, bema idia be matabodaga karadia idia karaia lasi, namona be idia hekwarahi edia adavana ida maino idia karaia lou totona. Idia ruaosi ese kongrigeisen ena elda taudia amo Baibel ena heduru idia tahua diba. Elda taudia ese Baibel ena hakaua herevadia amo heduru idia henia bona edia hereva do idia kamonai namonamo.
16 Nega haida ia auka bema Keristani tau o hahine ena adavana be Dirava ia hesiai henia lasi. Hekwakwanai idia vara neganai, headava hapararaia karana be dala maorona, a? Baibel ia gwau matabodaga karana dainai headava idia hadokoa diba. To headava hapararaia karana dekenai, Baibel be badina idauidau ia gwauraia lasi. Paulo ia gwau: “Bema tadikaka ta be mai ena abidadama lasi adavana, bona bema ia ura ia ida do ia noho, namona be tadikaka ese do ia rakatania lasi.” (1 Kor. 7:12, 13) Hari iseda negai unai ita badinaia diba.
17, 18. Ena be Keristani taudia haida be hekwakwanai idauidau idia davaria, dahaka dainai edia adavana idia rakatania lasi?
17 Nega haida taihu haida be edia “abidadama lasi adavana” edia kara dainai, idia ura lasi “ia ida do [idia] noho.” Reana taihu ia botaia bona ia haberoa dainai taihu ia mamia ena mauri be mai anina bada. Reana tau ia ura lasi tauanina dalanai taihu bona ena natudia ia naria, eiava taihu ia koua Dirava ia badinaia bona ia hesiai henia lasi totona. Unai bamona negadia ai, Keristani taudia haida be abia hidi idia karaia, herevana tau be dahaka ia gwauraia, hahine be ia ura lasi ia “ida do ia noho” dainai do ia ura idia parara. To Keristani taudia haida be unai bamona idia karaia lasi; edia hekwakwanai idia haheaukalaia bona idia hekwarahi edia headava maurina idia hanamoa totona. Dahaka dainai?
18 Ena be idia parara, to unai ese ia hahedinaraia lasi edia headava be ia doko. Bema idia noho hebou lasi, hekwakwanai haida do idia davaria, matamanai ita herevalaia bamona. Aposetolo Paulo ese headava taudia idia parara lasi totona, badina ma ta ia henia. Ia gwau: “Hahine dainai ena abidadama lasi adavana ia helaga. Bona tadikaka dainai ena abidadama lasi adavana ia helaga. Bema lasi, umui emui natudia be goeva lasi, to harihari idia be idia helaga.” (1 Kor. 7:14) Keristani headava taudia haida be edia abidadama lasi adavana ida idia noho, herevana hekwakwanai idauidau idia davaria. Idia momo be idia moale badina edia abidadama lasi adavana be gabeai Dirava tomadiho henia tauna ta ai ia lao.—1 Korinto 7:16 duahia; 1 Pet. 3:1, 2.
19. Dahaka dainai Keristani kongrigeisen lalonai edia headava maurina idia moalelaia taudia momo idia noho?
19 Iesu be headava hadokoa karana dekenai sisiba ia henia, bona aposetolo Paulo be headava hapararaia karana dekenai sisiba ia henia danu. Idia ruaosi idia ura Dirava ena hesiai taudia ese headava idia matauraia be namo. Tanobada hegegemadai, Keristani kongrigeisen lalonai edia headava maurina idia moalelaia taudia momo idia noho. Emu kongrigeisen lalonai unai bamona headava taudia oi davaria diba. Kongrigeisen lalonai do oi itaia tadikaka ese edia adavana idia lalokau henia bona badinaia, danu taihu ese edia tau idia matauraia, idia ibounai ese idia hahedinaraia headava idia matauraia. Ita moale bada badina tadikaka taihu milioni momo be Dirava ena hereva idia badinaia noho, ia gwau: “Tau ese ena tamana bona sinana do ia rakatania bona ena hahine danu do ia hakapua, bona idia ruaosi be tauanina tamona ai do idia lao.”—Efe. 5:31, 33.