Matthew
The Question about the Sabbath (Mr 2.23-28; Lk 6.1-5)
12 Noqw Jesus nasuṅwintalöṅnit ep söhövosʼuyit aṅ yámakto; noqw put aw nánatuwnayaqam tsöṅsoʼqe talayat mawtiwisk̇ahk̇aṅw put nōnoptiwisa. 2 Noqw Pharisee-sinom amumi yórikyaqe, Jesus aw paṅqaqwa: Meh, ūmi nánatuwnayaqam nasuṅwintalöṅnit ep hihta mewniwtaqat hintsatsk̇a. 3 Noqw pam amumi paṅqawu: Ya ura David suṅwámuy amumum tsöṅmokqe hinhtiqw uma put aṅ qa tuṅwáya? 4 Ura pam Tutuyqawhqat kīyat aw pákihqe pölavikit God aw noiwhqat sowa. Ura soon nāp hak put aṅqw nösṅwu, pas God awwat momṅwit-saa. 5 Hal ya uma tutavot aṅ it qa tuṅwáya, ura God awwat momṅwit put kīyat ep nasuṅwintalöṅnit qa hihtatotat pay qa hinhtoti? 6 Noqw nu umumi paṅqawni: Suhk̇a Tutuyqawhqat kīyat epnihqe pas pávannihqa yepʼe. 7 Ura yan peyʼta: Uma tūookwatuwyaniqat nu put tuṅlayʼta; noqw uma soq homʼoyit-sa inumi noaya, yanʼi. Noqw kurs uma put māmatsyeʼ, soon hakimuy qa hihta ep qaanhtotiqamuy tukopnayani. 8 Pi nuʼ Sinot Tiat hikis pi nasuṅwintalöṅnit aw moṅwi.
The Man with a Crippled Hand (Mr 3.1-6; Lk 6.6-11)
9 Pu pam paṅqw ahpiynihqe, pumuy tsotsvalkiyamuy aw paki. 10 Noqw meh, hak tāqa lakput mayʼtaqa pep nuhtuma. Noqw momṅwit hihta ep put nēveltoyanyaniqe ōviy put tūviṅtotaqe aw paṅqaqwa: Ya pay hak nasuṅwintalöṅnit ep hakiy qalaptsinaniqw pam súanta? kitota. 11 Noqw pam pumuy amumi paṅqawu: Kurs haqawa umuṅaqw sūkw kanelvokoyʼtaqw, pam nasuṅwintalöṅnit ep haqami hötsit aqw posq, ya pam put qa paṅqw hóroknani? 12 Noqw puyaw sino kanēlot epnihqe qa pas himuu? Paniqw ōviy hak nasuṅwintalöṅnit aṅ lolmat hintsakniqw pam súanta. 13 Pahsat pu pam tāqat aw paṅqawu: Uhmay tsihkwaa! Noqw pam put tsihkwa; noqw pam ayaṅqwat māyat an pās powalti. 14 Pahsat pu Pharisee-sinom aṅqw ahpiyyaqe, hin as put nīnayaniqey ankiwakw yuaatota.
Godʼs Chosen Servant
15 Noqw pay Jesus put navotiʼtaqe paṅqw ahpiyʼo. Noqw qaanʼewakw hintaqam sinom put aṅkya; noqw pam sohsokmuy tūtuyyaqamuy qalaptsina. 16 Nihqe puma put qa tunvotnayaniqat pam amumi paṅqawu. 17 Yan Tutuyqawhqat lavayʼayayat Esaias hin lavayhtiqat aw antsaniwa; pam ura paṅqawu: 18 Kurs huvam itumalʼayay inamoray aw yórikyaa. Put hapi nu aw unaṅwayʼta; nu put pas hahlayi. Nu put aw ihikwsiy távini. Noqw pam imuy qa-Jew-sinmuy amumi haqeʼ súanhintaqat mahtaknani. 19 Pam qa nāṅwuyʼtani; piw qa tsaʼtinumni. Soon hak put tönayat kitpik navotni. 20 Pam hopaqat muhtsikput soon qöhiknani; pu wihqöhit híhin uwiwitaqat soon pam tōk̇ani. Hisat súanqatsit tūwaqatsit aṅ ahsupoq kúrukmaqw, paṅso pahsavo pam pan hinmani. 21 Noqw ima qa-Jew-sinom put aw yanyuṅwni. Yan ura peyʼta.
Jesus and Beelzebul (Mr 3.20-30; Lk 11.14-23)
22 Noqw pahsat pu hak nukpanhikwsit akw tuyqawiwtaqa qapostalk̇aṅw qayuáataqat put aw wikvaya. Noqw pam put qalaptsinaqw, ōviy pam yuaaykuk̇aṅw pu pōsiy tālawna. 23 Noqw sinom sohsoyam k̇ātayuṅqe paṅqaqwa: Ya qa iʼ David Tíata? 24 Noqw pay Pharisee-sinom put nanaptaqe paṅqawu: Iʼ nukpanhihikwsimuy moṅwíyamuy Beelzebub aw yank̇aṅw nukpanhihikwsimuy nuhtuṅaqw ipwanta. 25 Noqw Jesus pumuy wuwniyamuy mātsiʼtaqe, amumi paṅqawu: Haqam moṅwtunatya nehpewhtiqa soon qa kīqötini; pu kitsóki, sen kīvit nehpewhtotiqam soon hoṅni. 26 Noqw kurs Satan ayo nāhorokneʼ, pam pep nehpewʼiwtani; noqw pahsat pu moṅwtunatyaat hin wúnuni? 27 Noqw kurs nu Beelzebub aw yank̇aṅw nukpanhihikwsimuy ipwantaqw ya umumi nánatuwnayaqam hakiy aw yank̇ahk̇aṅw pumuy ipwantota? Ason puma umuy atsáṅhkiyeʼ, umuy suhputsnayani. 28 Nīk̇aṅw kurs nu God Hikwsiyat öqalayat aw yank̇aṅw pumuy ipwantaqw, pay hapi pas God moṅwtunatyaat umumi pitsíwiwta. 29 Ya sen hin hak hakiy aʼnö hoṅvit kīyat aw pak̇eʼ hihta himuyat put aṅqw nawhkini? Pam mohti put someʼ, pahsat pu pam put kīyat kīqötani. 30 Qa inumumnihqa hapi inuhpewʼiwta; pu qa inumum tsovalantaqa tatslakinta. 31 Paniqw ōviy nu umumi paṅqawni: Hak hihta ep qaanhtiniqw, sen nuhtumiq hiṅqawniqw, pam pantaqa put ahpiy ayo yukiwmantani. Nīkaṅw hak haqam Qahováriwtaqat Hikwsit aqw hiṅqawniqw, pam pantaqa pas soon hisat put ahpiy ayo yukiwni. 32 Pu hak haqam nuy Sinot Tiyat aqw hiṅqawhq pay pam put ahpiy ayo yukiltini. Nīk̇aṅw hak haqam Qahováriwtaqat Hikwsit aqw hiṅqawhq pam pas soon hisat put ahpiy ayo yukiltini, it qatsit epʼe, pu qatsit nātoniqat epʼe.
A Tree and Its Fruit (Lk 6.43-45)
33 Hak lolmat sipaltsokit ūyeʼ, lomasipalat aniwnaṅwu. Pu hak sipaltsokiy aw qa tunatyawtaqw, pam nukushinhteʼ, qalomásipalat aniwnaṅwu. Pi sipaltsoki aniwniy akw mātsiwtaṅwu. 34 Is uti, uma hakim tsūtsuʼtuy amunyuṅqamu! Ya uma hin qalomátunatyayʼk̇ahk̇aṅw hihta lolmat yuaatotani? Pi hakiy unaṅwpeq himu ohpokiwtaqw, put hapi hakiy moat yuaataṅwu. 35 Lolmat tunatyawtaqa sino unaṅwṅaqw hihta lolmat nȫṅantoynaṅwu. Pu qalomátunayawtaqa sino piw unaṅwṅaqw hihta qalolmat nȫṅantoynaṅwu. 36 Noqw nu umumi paṅqawni: Sinom hihta anʼewakw lavayhtoteʼ, hisat hin yukiltiniqat aw pituqw, pep puʼ nawus nenṅem hin lavayhtotini. 37 Pi God hakiy lavayiyat ep hakiy hin yukynani, sen put súantaqat paṅqawni, sen qasúantaqata.
The Demand for a Miracle (Mr 8.11-12; Lk 11.29-32)
38 Noqw pahsat pu hakim tutavot tūtutuqaynayaqam Pharisee-sinmuy amumum aw lavayhtotiqe paṅqaqwa: Tūtutuqaynaqa, um as k̇ātatayhpit hihta tuawiʼtaqat itamumi mahtaknani. 39 Noqw pam lavayhtiqe amumi paṅqawu: Ima puʼ qatsívaptsiwyuṅqam nukpansinomu, tusk̇apsinomu. Puma k̇ātatayhpit hihta tuawiʼtaqat aw yórikyaniqey nānawakna. Nīk̇anw pay puma soon k̇ātatayhpit aw yórikyani, hal pas sūkw k̇ātatayhpit-saa. Pam Tutuyqawhqat lavayʼayayat Jonas qatsiyat ep hiniwhtiqat an aw yukiltini. 40 Ura Jonas wukovakiwuy ponoveq pāyis tālat aṅ-nik̇aṅw pu pāyis tōkilat aṅ pakiwta. Noqw pay pan piw nuʼ Sinot Tiat tutskwat ahsonve pāyis tālat aṅ-nik̇aṅw pu pāyis tōkilat aṅ pakiwtani. 41 Hisat hin yukiltiniqat aw pituqw, Nineveht aṅqw sinom puʼ qatsívaptsiwyuṅqamuy amumum hoṅveʼ, pumuy qatuptsiwniyamuy ep suhputsnayani; ispi Jonas pumuy amumi yuaaykuqw, puma nāp tunatyay aṅqw lasyaqʼö. Noqw meh, Jonas epnihqe pas pávannihqa yep umumum wunu. 42 Hisat hin yukiltiniqat aw pituqw, tatk̇aqw móṅwi-wuhti puʼ qatsívaptsiwyuṅqamuy amumum wunupteʼ, pumuy qatuptsiwniyamuy ep suhputsnani; ispi pam Solomon aʼno wuwniyat aw tūqaytaniqe ōviy tūwaqalṅahaqaqw put aw pitu. Noqw meh, Solomon epnihqe pas pávannihqa yepʼe.
The Return of the Evil Spirit (Lk 11.24-26)
43 Tuyoyʼeway hikwsi sinot aṅqw yámak̇eʼ, haqeʼ qa payʼtaqat aṅ hinnumṅwu, haqam nāsuṅwnaniqe ōviyʼo; nit qa túwaṅwu. 44 Nen pahsat pu paṅqawṅwu: Han pi pay nu ikiy aṅqw yámakqey aw áhoyʼi, kítaṅwu. Pu pam ep pituqw qa hak epniqw, pās maspiwtaqw, aṅ himu lomahinyuṅqw, pantaqat yórikṅwu. 45 Nen pahsat pu pam ahpiynen, pētuy tsáṅeʼnihqamuy hīhikwsimuy nahpenihqe pas nūnukpantuy aw tsamṅwu; noqw puma aw yuñeʼ pep kiʼyuṅṅwu. Noqw hakiy qatsiat aṅknihqa mohtiwat epnihqe puʼ pas qalomáhinhtiṅwu. Noqw pan hapi imuy puʼ qatsivaptsiwyuṅqamuy qalomáhinyuṅqamuy amuṅem hintani.
Jesusʼ Mother and Brothers (Mr 3.31-35; Lk 8.19-21)
46 Noqw nāt pam sinmuy amumi yuaataqw, meh, put tupkomat yuyat amum ihpaq hoṅk̇ahk̇aṅw, put aw yuaaykuyaniqey nānawakna. 47 Noqw haqawa put aw paṅqawu: Meh, uhtupkom uṅuy amum ihpaq hoṅk̇ahk̇aṅw, ūmi yuaaykuyaniqey nānawakna. 48 Noqw pam lavayhtiqe, put āawnaqat aw paṅqawu: Noqw ya hak íṅuu? Pu ya hakim itupkomya? 49 Pu pam put aw nánatuwnayaqamuy amumi māmasat, paṅqawu: Huvam iṅuy, pu itupkomuy amumi yórikyaa. 50 Pi hak haqam Inay ōveqatsit ep qátuhqat tunatyayat aṅ hinmaqa hapi itupko, pu isiwa, pu iṅuu.