XTUUTYUM ARTIKEL 52
Yunge xwestere, xtrengt aych aan fer peser kriste wëre
“Ti fraae mise aach (…) in iire kewoonheete kemeesich sin un in ales troy sin.” (1 TIMOTEUS 3:11)
LIIT 133 Tiin Yeehoowa in te yunge yoore
WAS TUUN MER SIIN?a
1. Was mise mer mache fer rayfe kriste wëre?
KANS fiks, wëre ti khiner folyëriche mënxe. Tas tuut uns soo kaar ferwunere, kël? Es khan aus siin tas khee aanxtrengung too hiner traan is. Awer fer een rayfe krist wëre, mise mer mii mache.b (1 Kor. 13:11; Hep. 6:1) Fer tiise tsiil trefe, mise mer een xtark fraayntxaft mit Yeehoowa hon. Meyer mise aach sayn hayliche kayst hon, woo uns helft kwaliteete ëntwikele woo Tëm kefale, nutsliche apiliteete lërne un uns foer perayte fer ti flichte woo mer im futuer kriin khene. (Xpr. 1:5)
2. Was lërne mer fon Xeenesis 1:27, un was tuun mer in tiise artikel siin?
2 Yeehoowa hot ti mënxe kemacht tas se mëner orer fraae wëre. (Lees Xeenesis 1:27.)c Ti mëner un ti fraae sayn khërper sin anerste. Awer tas is net ti eensich unerxiit tswixich tëne. Tsum payxpiil, Yeehoowa hot ti mëner un ti fraae kemacht fer spetsiifixe flichte uf phase. Soo, mise se ti neetiche kwaliteete un apiliteete ëntwikele woo se helfe tuun sayn responsapiliteete uf phase. (Xee. 2:18) In tiise artikel, tuun mer siin was een yung xwester mache khan fer een rayfe kristlich fraa wëre. Im neekste artikel, tuun mer siin was een yunge pruuter mache khan fer een rayfe krist wëre.
ËNTWIKEL KWALITEETE WOO KOT KEFALE
Ti kwaliteete fon troye fraae soo wii Repëka, Estër un Apikaiil noo mache, tuut tich helfe een weyertlich xwester wëre (Kuk ti apsetse 3-4.)
3-4. Woo khene ti xwestere kuute payxpiile fine fer noo mache? (Kuk aach tas pilt.)
3 Ti Piipel xprecht iwer fiile fraae woo Yeehoowa keliipt un ketiint hon. (Kuk te artikel “O que podemos aprender com as mulheres mencionadas na Bíblia?” im site jw.org.) Te haupste tekst fon tiise artikel xprecht iwer etliche kwaliteete woo se hate: tii waare ‘kemeesich in sayn kewoonheete un in ales troy’. Ti xwestere hayt khene aach in sayn aychne kemaynt payxpiile fine fon fraae woo rayfe kriste sin un woo fiile tinge in lërne khene.
4 Yung xwester, khënst tuu een fraa in tayn kemaynt woos tuu noo mache khenst? Peopach sayn xeene kwaliteete; tan, tenk wiis tuu tiise selwiche kwaliteete tsayche khanst. In te neekste apsetse, xpreche mer iwer 2 wichtiche kwaliteete woo ti xwestere ëntwikele mise.
5. Warom is ti teemuut soo wichtich fer een rayf xwester wëre?
5 Fer Yeesus sayn payxpiil noo mache, mise mer teemuutich sin. Wën een fraa teemuutich is, tuut se een kuut fraayntxaft mit Yeehoowa un mit te anere hale. (Tya. 4:6) Tsum payxpiil, een fraa woo Yeehoowa liipt, tuut mit teemuut aan heere ti oryentiirung woo in 1 Korinter 11:3 xteet. Tat, tuut Yeehoowa aus leye fer weem Eyer ti flicht kep hot fer ti kemaynt un ti familye fiire.d
6. Was khene ti yunge xwestere iwer teemuut mit Repëka lërne?
6 Kuk mool Repëka sayn payxpiil. Tii waar een kluuch fraa, un torich sayn kanse leepe, hot se koraajiche ëntxlise kemacht; un tii wust wanee un wii in krayfe. (Xee. 24:58; 27:5-17) Noch soo, hot se respekt ketsaycht un waar wilich fer oryentiirunge aan heere. (Xee. 24:17, 18, 65) Soo, mach Repëka noo. Tuu mit teemuut uner xtitse tii woo ti flicht fon Yeehoowa kriit hon fer ti fiirung mache. Tas tuut een kuut payxpiil fer tayn familye un fer ti kemaynt lose.
7. Wii khene ti yunge xwestere Estër sayn teemuut noo mache?
7 Al ti rayfe kriste mise teemuutich sin. Ti Piipel tuut uns uf muute teemuutich sin un unser krënse erkhëne. (Xpr. 11:2) Estër waar een troy un teemuutich fraa. Tes weeche, is se net hoochmuutich kep wii se kheenichin kep is. Wii sayn elter primo Mortekay tëne aan kereet hot, hot se tas keheert un kefolicht. (Est. 2:10, 20, 22) Fer Estër sayn teemuut noo mache, khanst tuu kuute aanreete fer ti anere ferlange un tas foliche. (Tit. 2:3-5)
8. Tëm noo 1 Timoteus 2:9, 10, wii tuut ti teemuut een yung xwester helfe kluuche ëntxlise mache iwer wii sich aan tsiie un xeen lose?
8 Kuk mool wii noch Estër teemuut ketsaycht hot. Ti Piipel saat tas se xeen waar; awer, tii hot net fersuucht acht fer sich selepst ruufe. (Est. 2:7, 15) Wii khene ti xwestere Estër sayn payxpiil noo mache? Een phunkt xteet in 1 Timoteus 2:9, 10.e (Lees.) Te aphostel Phaul tuut ti xwestere uf muute sich aan tsiie in een aat woo respekt tsu Kot tsaycht. Ti kreekixe wërter woo Phaul too penutst hot, tsayche tas ti fraa sol sich imer kexayt aan tsiie un tas tii sol respekt fer ti anere sayn mënunge tsayche. Meyer kepe fiil weyert fer ti xwestere woo tas aan heere.
9. Was khene mer fon Apikaiil sayn payxpiil lërne?
9 Fer Yeesus noo mache, mise mer ferninftich sin. Es wil saan, meyer mise ti apiliteet hon fer se wise was richtich un ferkheert is un tan raus suuche tas richtiches mache. Kuk mool Apikaiil sayn payxpiil. Sayn man hot een xlecht ëntxlus kemacht, woo teet unklik tsu sayn kanse haus pringe. Apikaiil hot xnel in kekrif. Tëne sayn ferninftichkheet hot leepe keret. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) Ti ferninftichkheet helft uns aach se wise wën ma xpreche sol un wën ma ruych plaype sol. Tii helft uns aach interes in te anere tsayche, awer net xnepich sin. (1 The. 4:11)
LËRN NUTSLICHE APILITEETE
Was fer nutse host tuu kriit wayls tuu kelërnt host wii kuut leese un xraype? (Kuk te apsats 11.)
10-11. Wii tuust tuu nutse fer tich un fer ti anere pringe wëns tuu kuut leest un xraypst? (Kuk aach tas pilt.)
10 Een kristlich fraa mus nutsliche apiliteete lërne. Etliche apiliteete woo ti meet lërne wii se kleen sin, tuun se torich sayn kanse leepe helfe. Kuk mool etliche payxpiile.
11 Lërn wii kuut leese un xraype. In etliche kultuure, tenke ti layt tas es net wichtich is tas ti fraae lërne leese un xraype. Awer tas sin wichtiche apiliteete fer al ti kriste.f (1 Tim. 4:13) Tes weeche, soo kaar wën tas xweyer is, xtreng tich aan fer se lërne kuut leese un xraype. Was fer kuute resultaate tuust tuu ërnte? Tiise apiliteete khene tich helfe een kuut aarwayt fine un hale. Tuu wërst een peser xtutëntin un leerin fon Kot sayn Wort. Un tas wichtichste: tuu tuust tich tichter pay Yeehoowa xafe, wiis tuu Sayn Wort leest un too triwer noo tenkst. (Yos. 1:8; 1 Tim. 4:15)
12. Was khene mer fon Xpriiche 31:26 lërne?
12 Lërn wii mit acht heere un fraayntlich xpreche. Es is wichtich fer ti kriste tas mache. Te tisipel Tyako kept uns tiise kuut aanreet: “Sayt al xnel fer se heere, awer lamsam fer se xpreche.” (Tya. 1:19) Wëns tuu ti anere mit acht heerst, tsaychst tuu tëne empatii. (1 Phe. 3:8) Wëns tuu net richtich ferxteest was een persoon saat orer xpiirt, mach frooche too triwer. Tan hool tsayt fer se tenke foer se xpreche. (Xpr. 15:28) Froo tich: ‘Was ich saan tuun, is woer un ufmuutich? Tuut tas respekt un liip tsayche?’ Lërn fon te xwestere woo mit acht heere un fraayntlich xpreche. (Lees Xpriiche 31:26.)g Peopach was se saan un wii se tas saan. Wëns tuu tiise apiliteete kuut lërnst, tuust tuu peser fraayntxafte mit te anere hon.
Een fraa, woo kelërnt hot een haus kuut uf phase, is een seechen fer sayn familye un ti kemaynt (Kuk te apsats 13.)
13. Wii khanst tuu lërne een haus uf phase? (Kuk aach tas pilt.)
13 Lërn wii een haus uf phase. In fiile pletse, tuun ti fraae tas kreeste teel fon te aarwayt im haus mache. Tayn mama orer een aner xwester khene tich fiilaycht helfe ti neetiche apiliteete lërne. Een xwester woo Cindy heest, saat: “Eene fon te peste lisyoone woo ich fon mayn mama kelërnt hon, is tas xweyer aarwayt pringt frooheet. Tii hot mich in kelërnt wii se khooche, sauwer mache, neeye un tinge mit kluucheet khaafe. Tes weeche, khont ich mich selepst uf phase un mee fer Yeehoowa mache. Mayn mama hot aach mich in kelërnt ti anere kuut aan nëme; un soo, hon ich wunerliche priiter un xwestere khëne kelërnt woo een kuut payxpiil fer mich kelos hon. (Xpr. 31:15, 21, 22) Een flaysich fraa, woo ti anere kuut aan nëmt un woo kelërnt hot een haus kuut uf phase, is een seechen fer sayn familye un ti kemaynt. (Xpr. 31:13, 17, 27; Aph. 16:15)
14. Was khanst tuu lërne mit Crystal sayn speryens un was solst tuu im khop hale?
14 Lërn wii tich selepst uner xtitse. Es is een wichtich tsiil fer al ti rayfe kriste se lërne wii sich selepst uner xtitse un tsufriite sin mit was se hon. (Fili. 4:11) Een xwester woo Crystal heest, saat: “Mayn eltere hon mich uf kemuut apiliteete in te xuul lërne woo ich khont xpeeter in mayn leepe penutse. Mayn papa hot mich uf kemuut in te xuul se lërne wii tas kelt fon een kexeft uf phase. Tas hot mich fiil keholef.” Es is net kenuuch ploos lërne wii kelt kriin. Tuu must aach lërne wii tas kelt kuut penutse un net mee aus kepe wiis tuu kriist. (Xpr. 31:16, 18) Wëns tuu tsufriite mit was tuu host pist un net uneetiche xulte machst, tan tuust tuu ti xans hon fer mee fer Yeehoowa mache. (1 Tim. 6:8)
TUU TICH FOER PERAYTE FER TE FUTUER
15-16. Wii tuun ti letiche xwestere ti kemaynte helfe? (Markus 10:29, 30)
15 Wëns tuu kristliche kwaliteete un aach nutsliche apiliteete ëntwikelst, wërst tuu peser foer perayt fer te futuer. Kuk mool etliche ëntxlise woos tuu mache khenst.
16 Tuu khanst letich fer een tsayt plaype. Tëm noo Yeesus sayn wërter, etliche fraae suuche raus sich net hayrate, soo kaar wën letich plaype net uf kemuut in sayn kultuer is. (Mat. 19:10-12) Anere plaype letich weeche sayn situatsyoon. Awer say tich sicher: Yeehoowa un Yeesus tenke net tas tuu weenicher weyert host wayls tuu net ferhayrat pist. Uf te kans welt, ti letiche xwestere sin een seechen fer ti kemaynte. Wayl se ti anere liipe un uf phase, sin se wii xwestere un muter fer fiile kep. (Lees Markus 10:29, 30;h 1 Tim. 5:2.)
17. Wii khan een yung xwester sich yets foer perayte fer in te fol tsayt tiinst aan fange?
17 Tuu khanst in te fol tsayt tiine. Ti xwestere mache tas kreeste teel fon te preetich aarwayt uf te kans welt. (Psal. 68:11) Khanst tuu tich xon yets foer pleene fer in te fol tsayt tiinst rin keen? Tuu khanst wii een pyoneerin, een paueray aarwayter orer een petelite tiine. Peet iwer tayn tsiil. Xprech mit anere woo tiise tsiil xon ketrof hon un fin raus was tuu mache must fer tas aach hin kriin. Tan, mach een plaan woo fer tich pariirt. Wëns tuu in te fol tsayt tiinst aan fangst, wërts meechlich fiile wunerliche tinge fer Yeehoowa mache.
Wëns tuu tich hayrate wilst, solst tuu fiil uf phase wëns tuu tayn man raus suuchst (Kuk te apsats 18.)
18. Warom sol een xwester fiil uf phase wën se sayn man raus suucht? (Kuk aach tas pilt.)
18 Tuu khanst ëntxlise tich hayrate. Ti kwaliteete un apiliteete woo mer eente kexproch hon, tuun tich helfe een kuut fraa wëre. Kewis, wëns tuu tich hayrate wilst, solst tuu fiil uf phase wëns tuu tayn man raus suuchst. Tas is eene fon te wichtichste ëntxlise woos tuu mache tuust. Ferkes tich net: es wërt neetich tas tuu aan heerst te man woos tuu raus suuchst hayrate. (Rom. 7:2; Ëfe. 5:23, 33) Soo, froo tich: ‘Tuut eyer sich aan xtrenge fer se tenke un aan xtele wii Yeesus? Khomt Yeehoowa im eyerste plats in sayn leepe? Macht eyer kuute ëntxlise? Khan eyer sayn feeler erkhëne? Tuut eyer ti fraae respektiire? Tuut eyer mich helfe mayn fraayntxaft mit Yeehoowa xtark hale? Khan eyer mich fersoriche un een kuut fraaynt fer mich wëre? Tuut eyer sayn flichte kuut uf phase? Tsum payxpiil, was fer flichte hot eyer in te kemaynt un wii tuut eyer se uf phase?’ (Luk. 16:10; 1 Tim. 5:8) Kewis, wëns tuu wilst een kuute man fine, must tuu aach een kuut fraa sin.
19. Warom is es een eer fer ti fraa sayn man helfe?
19 Ti Piipel saat tas een kuut fraa is yemant woo sayn man helft un “kenau tsu iim phast”. (Xee. 2:18) Tuun tiise wërter ti fraae niiter xtele? Nee! In woerheet, tas kept tëne eer. Soo kaar Yeehoowa is ofts wii een “helfer” in te Piipel pexrip. (Psal. 54:4; Hep. 13:6) Een fraa is een woer “helfer” fer sayn man wën se tëm pay xteet. Tsum payxpiil, wën eyer ëntxlise fer ti familye macht, tuut ti fraa tëm helfe tas es kuut ap laaft. Un wayl se Yeehoowa liipt, macht se was se khan tas ti anere ti kwaliteete fon sayn man siin khene. (Xpr. 31:11, 12; 1 Tim. 3:11) Wii khanst tuu tich foer perayte fer een kuut fraa wëre? Ferxtërk tayn liip tsu Yeehoowa un helef anere tehëm un in te kemaynt.
20. Was khan een mama fer sayn familye mache?
20 Tuu khanst mama wëre. Noo tayn hayrat, khan sin tas tuu un tayn man khiner kriit. (Psal. 127:3) Tes weeche, is es kuut tas tuu tich foer pleenst. Ti kwaliteete un ti apiliteete woo mer in tiise artikel kexproch hon, khene tich helfe een kuut fraa un mama wëre. Wëns tuu liiplich, fraayntlich un ketultich pist, tuust tuu tayn familye helfe froo wëre un tayn khiner tuun sich keliipt xpiire. (Xpr. 24:3)
Fiile yunge fraae woo ti Piipel xtutiirt hon un tas aan kewënt hon, sin rayfe kriste kep (Kuk te apsats 21.)
21. Was tenkst tuu iwer unser xwestere un warom? (Kuk tas pilt am aanfang fom piichelche.)
21 Meyer liipe aych, yunge xwestere, weeche ales was teyer fer Yeehoowa un sayn folek macht. (Hep. 6:10) Teyer tuut aych aan xtrenge fer kristliche kwaliteete ëntwikele, fer nutsliche apiliteete lërne woo aych un ti anere frooer lose un fer aych foer perayte fer te futuer. Teyer hot wërklich fiil weyert fer Yeehoowa sayn Orkanisatsyoon!
LIIT 137 Troye fraae
a Teyer, liipe yunge xwestere, hot fiil weyert fer uns in te kemaynt. Teyer khent rayfe kriste wëre wën teyer kristliche kwaliteete ëntwikelt, nutsliche apiliteete lërnt un aych foer perayt fer te futuer. Tan, tuut teyer fiile seechen in Yeehoowa sayn tiinst kriin.
b TUU PESER FERXTEEN: Een rayfe krist is kelenkt fon Kot sayn hayliche kayst, net fon te kluucheet fon te welt. Tiise persoon macht Yeesus sayn payxpiil noo. Tii xtrengt sich aan fer een ticht fraayntxaft mit Yeehoowa hale un woere liip fer ti anere tsayche.
c (Xeenesis 1:27) Un Kot hot te man noo sayn pilt kemacht, noo Kot sayn pilt hot Eyer tee kemacht; man un fraa hot Eyer tii kemacht.
e (1 Timoteus 2:9, 10) Kraat soo, sole ti fraae kexayt tsaych aan tsiie un sich aanmeesich ferxmike mit kuute ferxtant, net mit kefleechte hoer, kolt, phërle orer tsaych woo tsu tayer is, 10 awer mit kuute aarwayte, soo wii es richtich is fer ti fraae woo saan tas se Kot aan peete.
f Fer mee informatsyoone fine iwer wii wichtich es is se leese, kuk te artikel “Por que é importante incentivar as crianças a ler? — Parte 1: Ler ou assistir vídeos?” im site jw.org.
g (Xpriiche 31:26) Tii tuut sayn munt mit kluucheet uf mache; tas kesets fon kuutheet is in sayn tsung.
h (Markus 10:29, 30) Yeesus hot kesaat: “Ich saan aych mit kans sicherheet: nimant hot sayn haus, priiter, xwestere, muter, fater, khiner orer khëmp hiner kelos — weeche mich un weeche ti kuute notisye —, 30 woo net yets kriit, in tiise tsayt, 100 mool mee hayser, priiter, xwestere, muter, khiner un khëmp — unich yachtung — un, im sisteem woo noch khomt, tas eewiches leepe.