EXOBINTALÁB 25
Ókʼnomchik, ka nitsʼbiy a Gedeón
«Neʼets kin lej owey max tu tʼilchichik tin kwéntaj a Gedeón» (HEB. 11:32).
AJATLÁB 124 Siempre fieles y leales
JAWAʼ NEʼETS KI EXÓBNAʼa
1. Antsanáʼ jantʼiniʼ in ulal a 1 Pedro 5:2, ¿jawaʼ játs in uchbíl axi in batsʼúmal an ókʼnomchik?
A JEHOVÁ in uchbiyámal an ókʼnomchik abal kin béletnaʼ an epchalchik. An ókʼnomchik in lej kʼakʼnál in uchbíl axi pidhnének ani jaxtám in tsápnanchal kin béletnaʼ alwaʼ an epchalchik (Jer. 23:4; ka ajiy 1 Pedro 5:2). ¡I atsʼál lej kulbél kom an ókʼnomchik ti tamkuntaláb in tsápnanchal kin putuw alwaʼ kʼal in uchbíl!
2. ¿Jantʼoj tam kʼibataláb in tametnál talchik i ókʼnom?
2 An ókʼnomchik in tametnál yan i kʼibataláb abal kin ejtow kin putuw kʼal in uchbíl. Ejtíl, ti tamkuntaláb in kwaʼalchik yan i tʼojláb. Ki tsalpay kʼal a Tony, jajáʼ pel jun i ókʼnom axi u kʼwajíl ti Estados Unidos. Jajáʼ in tʼajaʼ ti kwéntaj abal kwaʼalak kin koʼoy más i tsaʼataláb ani kin jilaʼ ka tólmiyat. Jajáʼ in ulal: «Tam ti tujey an pandemia i koʼoy yan i tʼojláb, kwaʼalak ki tʼojojoy yan jantʼoj abal ki watʼbaʼ an tamkuntaláb ani abal ku olnomáts, ani nanáʼ etsʼey u bátsʼuwalak an tʼojláb axi kin bíjchin. Belits abal u tsápnanchalak ku putuw kʼal jawaʼ in kónchinal, etsʼey waʼatsak más i tʼojláb, pero nixéʼ in tʼajaʼ abal talbél yabáts ku lej ajiy an Biblia, kin exobláts ani ku ólonchij a Jehová». A Ilir, jun i ókʼnom axi u kʼwajíl ti Kosovo, in tamétnaʼ kʼeʼat i kʼibataláb. Al nixéʼ an bichow waʼatsak yan i pextaláb, jaxtám jajáʼ in atsʼálak kʼibat kin bélkaʼ an olchixtaláb axi in binálak in bichówil a Jehová. Jajáʼ in ulal: «Tam ti an sucursal tin konchij ku tólmiy kʼeʼat i epchalchik axi u kʼwajíl al pil i kwenchal, nanáʼ in jikʼey, jayej u tsalpay abal an olchixtaláb axi in pidhan yab neʼetsak tu ku lej tólmiy». Ani jun i misionero axi in bij Tim ani kʼwajat ti tolmix ti Asia, in ulal abal in atsʼálak lej kʼibat kin putuw kʼal patal in uchbíl. Jajáʼ in ulal: «Junchikíl u atsʼálak in lej tsekenek ani yabáts in kanat abal ku tʼajaʼ jantʼoj». ¿Jantʼoj in éjtowal kin tʼajaʼ an ókʼnomchik abal kin watʼenchij i kʼibataláb ejtíl axéʼ?
3. ¿Jaleʼ ti lej alwaʼ ki nitsʼbiy in tʼiplábil a Gedeón?
3 An ókʼnomchik in éjtowal kin exóbnaʼ yan jantʼoj kʼal in tʼiplábil a Gedeón (Heb. 6:12; 11:32). Jajáʼ in lej béletnaʼ alwaʼ an israelitas ani in tolmiychik abal ka kʼwajiy utat kʼal a Jehová (Juec. 2:16; 1 Crón. 17:6). Xowéʼ ta kʼicháj an ókʼnomchik jayej in kwaʼal jun in uchbíl lej exbadh ejtíl a Gedeón, jajáʼchik kwaʼal kin béletnaʼ an tamkuntaláb (Hech. 20:28; 2 Tim. 3:1). I éjtowal ki exóbnaʼ yan jantʼoj tin kwéntaj a Gedeón, jajáʼ in koʼoy i tsaʼataláb, in exbay abal yab neʼetsak kin ejtow kin tʼajaʼ an tʼojláb tin kwetemtal ani etsʼey bélkaxin. Ban cuarenta i támub axi in ókʼnaʼ an israelitas in tamétnaʼ yan i kʼibataláb, jaxtám in lej yejenchij kin belaʼ kʼal a Jehová. Belits max tatáʼ yab pel i ókʼnom, ti yanél i éjtowal ki kʼakʼnaʼ an tʼojláb axi in tʼajál an ókʼnomchik. Jayej i éjtowal ki tólmiy axéʼchik xi ókʼnom abal kin putuw in uchbíl (Heb. 13:17).
KA KOʼOY I TSAʼATALÁB ANI KA JILAʼ KI TÓLMIYAT
4. ¿Jantʼiniʼ in tejwamédhaʼ a Gedeón abal tsaʼatak in ey ani abal in jilalak ka tólmiyat?
4 A Gedeón in kwaʼalak i tsaʼataláb ani in exbayalak abal yab neʼetsak kin ejtow kin tʼajaʼ jantʼoj kwetém.b Jun a kʼicháj, jun i ángel in uchaʼ a Gedeón abal takuyámej kʼal a Jehová abal kin kʼaniy an israelitas, kom kʼwajatak ti lej odhnábchik kʼal an madianitas, tam jajáʼ tokʼtsin: «U yanél axi tal kʼal a Manasés lej tsipkats in éy, ani nanáʼ yab u kwaʼal nibal jun u éy tin yanél u papá» (Juec. 6:15). A Gedeón in tsálpayalak abal yab neʼetsak kin ejtow kin putuw kʼal nixéʼ xi tʼojláb, pero a Jehová in exlálak abal neʼetsak kin ejtow ani in tólmiy.
5. ¿Jaykʼiʼ walám kin atsʼaʼ kʼibat jun i ókʼnom kin tejwamédhaʼ i tsaʼataláb?
5 An ókʼnomchik in tsápnanchal kin tejwamédhaʼ i tsaʼataláb ani in jilál ka tólmiyat (Miq. 6:8; Hech. 20:18, 19). Yab in kʼadhatnálchik tin baʼ kʼal jawaʼ in bajuwámal kin tʼajaʼ tin bichówil a Jehová, nibal kʼal patal jawaʼ in éjtowal kin tʼajaʼ. Jajáʼchik jayej u ukʼpinal ani junchikíl yab u kalel alwaʼ jawaʼ in tsálpayalak kin tʼajaʼ, pero yabchik u lej tsalpax kʼal nixéʼ. Belits antsanáʼ, junchikíl neʼets kin atsʼaʼchik kʼibat kin tejwamédhaʼ i tsaʼataláb ani kin jilaʼ ka tólmiyat. Jun i tʼiplab, walám jun i ókʼnom kin batsʼuw yan in uchbíl tin bichówil a Jehová pero yab kin bajuw kin tʼajaʼ patal an tʼojláb, nixéʼ awil kin tʼajaʼ abal ka puwénchat kʼal talchik i epchal, pero kʼal kʼeʼatchik walám ka uchan abal yab in putuwal alwaʼ in uchbíl. Tam kin watʼaʼ nixéʼ an ókʼnom, ¿jantʼiniʼ in éjtowal kin nitsʼbiy in tʼiplábil an Gedeón?
Antsanáʼ jantʼiniʼ a Gedeón, an ókʼnomchik in éxbayal abal yab neʼets kin ejtow kin tʼajaʼ patal kwetém, jaxtám in kónoyalchik i tolmixtaláb, ejtíl tam in tʼojojóyal an olnomtaláb kʼal an carritos. (Ka tsuʼuw an párrafo 6).
6. ¿Jantʼoj in éjtowal kin tʼajaʼ an ókʼnomchik abal kin putuw alwaʼ kʼal patal in uchbíl antsanáʼ jantʼiniʼ tin tʼajaʼ a Gedeón? (Ka tsuʼuw jayej an imagen).
6 Ka konoy ki tólmiyat. A Gedeón in exbayalak abal yab in éjtowalak kin tʼajaʼ patal an tʼojláb jajáʼ kwetém ani jaxtám in konoy ka tólmiyat (Juec. 6:27, 35; 7:24). Ani jayetsej in tʼajál an ókʼnomchik xowéʼ ta kʼicháj. Ban párrafo 2 i tʼilaʼ tin kwéntaj jun i ókʼnom axi in bij Tony, jajáʼ in ulal: «Tam ti nanáʼ in yejél u ujnámak ku bátsʼuw jawákits tam tʼojláb axi kin uchan, pero u tʼajaʼ ti kwéntaj abal junchikíl yab u pútuwalak kʼal patal. Jaxtám, ban kʼakʼnaxtaláb kʼal i yanél u tʼilmáts tin kwéntaj abal kwaʼal ki jilaʼ abal axi más tu ku tólmiy, jayej u konchij u kʼimádhil ti kin uchaʼ jantʼiniʼ in tsuʼúmal abal in tʼojnal nanáʼ. Jayej u tsuʼuw jun i video ti jw.org axi in bij, «Jantʼiniʼ a Jesús, ki tólmiy axi más ani ki belaʼ kʼal jajáʼchik». A Tony tujey in konchal axi más abal ka tólmiyat, jajáʼ in ulal jantʼoj watʼey talbél: «Ti tamkuntaláb, kʼwajat ti tʼajnal alwaʼ patal an tʼojláb ani xowéʼ nanáʼ más in jolat abal kin utey más kʼal a Jehová».
7. ¿Jantʼiniʼ in éjtowal an ókʼnomchik kin nitsʼbiy a Gedeón tam ka uchan jun i kaw axi yab in kulbétnaʼ? (Santiago 3:13).
7 Yab kit tsákuy max ki uchan jun i kaw axi yab a kulbétnaʼ. Tam jun i ókʼnom ka uchan jun i kaw axi yab in kulbétnaʼ, walám neʼets kin atsʼaʼ kʼibat yab ka tsákuy. ¿Kʼal jantʼoj awits ka tólmiyat? Kʼal in tʼiplábil a Gedeón. A Gedeón in exlálak abal jajáʼ jayej u ukʼpinal ani jaxtám yab tsákuy tam ti kʼwiyan kʼal in yanél a Efraín (Juec. 8:1-3). A Gedeón yab tsákuy, in koʼoy i tsaʼataláb, kʼwajiy in lej otsʼówiyalchik ani tokʼtsin kʼal yan i tsaʼataláb. An ókʼnomchik in tsápnanchal kin nitsʼbiy in tʼiplábil a Gedeón. Tam ka uchan jantʼoj axi yab kin kulbétnaʼ, yabchik u tokʼtsinal tsakúl ani u tokʼtsinal kʼal yan i kʼanidhomtaláb (ka ajiy Santiago 3:13). Max kin tʼajaʼchik antsanáʼ, patal an epchal ti tamkuntaláb neʼets ka kʼwajiy koyat ani kulbél.
8. ¿Jantʼoj in tomnál kin tʼajaʼ an ókʼnomchik tam ka puwénchat kom in tʼajaʼ jantʼoj alwaʼ? Ka olnaʼ jun i tʼiplab.
8 Ka puwénchij a Jehová. Tam ti a Gedeón uchan i alwaʼchik kaw kom in ataʼ an madianitas, jajáʼ yab in batsʼuw nixéʼ ani jawaʼ in tʼajaʼ játs kin puwénchij a Jehová (Juec. 8:22, 23). ¿Jantʼoj in éjtowal kin tʼajaʼ an ókʼnomchik abal kin nitsʼbiy in tʼiplábil a Gedeón? Jajáʼchik jayej in éjtowal kin puwénchij a Jehová tam kin bajuw kin tʼajaʼ jantʼoj (1 Cor. 4:6, 7). Jun i tʼiplab, max jun i ókʼnom ka uchan abal lej alwaʼ jantʼiniʼ tin binál jun i tʼilomtaláb, jajáʼ in éjtowal kin uluw abal patal an exobchixtaláb kʼwajat kaldhach ti Biblia o abal in bichówil a Jehová tu exóbchal lej alwaʼ. Patal an ókʼnom in tomnál kin konowiy tin baʼ, «¿u puwénchal a Jehová tam u binál jun i exobchixtaláb?». Ki tsalpay kʼal in tʼiplábil jun i epchal axi in bij Timoteo. Tam ti bíjiyat ti ókʼnom, jajáʼ in lej kulbetnálak kin bínaʼ i tʼilomtaláb. Jajáʼ in ulal: «U eyendhálak yan i tʼiplab, jayej u eyendhálak yan i kaw abal ku tujuw an tʼilomtaláb. Jaxtám an epchalchik tin puwénchalak ani yab u puwenchabak a Jehová o an Biblia». A Timoteo in tʼajaʼ ti kwéntaj abal kwaʼalak kin jalkʼuy jantʼiniʼ tu exóbchix, abal antsanáʼ ka puwénchat a Jehová ani yab jajáʼ (Prov. 27:21). ¿Jantʼoj tam alwaʼtaláb in batsʼúmal an epchal Timoteo? Jajáʼ in ulal: «Xowéʼ an epchalchik tin ólchal abal kʼal an tʼilomtaláb axi u bínaʼ tolmiyámej abal kin tamétnaʼ jun i kʼibataláb, kin tʼajaʼ jawaʼ tekedh o ka utey más kʼal a Jehová. Tam an epchalchik tin uchál nixéʼ, u atsʼál más in kulbél ani yab ejtíl ti biyál, tam ti expidh in puwenchabak nanáʼ».
TAM IN ATSʼÁLCHIK KʼIBAT KA BÉLKAXIN O KIN KOʼOY I INIKTALÁB
A Gedeón bélkaxin ani expidh in neʼdhaʼ ti pejéx 300 i soldados, axéʼchik xi inik in tejwamédhaʼ abal kʼwajatak tʼojojodh. (Ka tsuʼuw an párrafo 9).
9. ¿Jaykʼiʼ ti awitsak kin atsʼaʼ kʼibat kin koʼoy i iniktaláb ani ka bélkaxin a Gedeón? (Ka tsuʼuw an dibujo axi kʼwajat ban portada).
9 Talbél ti bijiyámej a Gedeón ti juez, koʼoy kin tejwamédhaʼ i iniktaláb ani ka bélkaxin. A Gedeón pidhan jun i tʼojláb lej kʼibat kʼal a Jehová. Uchan abal kwaʼalak kin kwajlaʼ an altar axi in tsʼejkámal in papá abal kin kʼakʼnaʼ a Baal (Juec. 6:25, 26). Kʼeʼat a kʼicháj, a Gedeón uchan kʼal a Jehová tsab i kalel abal kin weʼmedhaʼ an soldados axi neʼetsak kin neʼdháj abal ti pejéx kom lej yanak tin eb (Juec. 7:2-7). Talbél a Gedéon uchan kʼal a Jehová abal kin otsaʼ an madianitas tam akal (Juec. 7:9-11).
10. ¿Jaleʼ ti awits kin atsʼaʼ kʼibat ka bélkaxin jun i ókʼnom?
10 An ókʼnomchik kwaʼal ka kʼwajiy tʼojojodh abal ka bélkaxin (Sant. 3:17). Tam jun i ókʼnom in belkál jawaʼ in olnál an Biblia ani an olchixtaláb axi in binál in bichówil a Jehová, in tólmiyal abal axi más an epchalchik jayej ka bélkaxin. Pero walám junchikíl kin atsʼaʼ wéʼ kʼibat ka bélkaxin o kin ajiy patal an olchixtaláb axi in binál in bichówil a Jehová. Jayej, walám junchikíl kin tsalpay abal an olchixtaláb axi binámej yab neʼets ka lej eyan. Junchikíl jun i ókʼnom awil kin batsʼuw jun in uchbíl axi kin tʼajaʼ abal ka jólbiyat ani ka báliyat ti wikʼaxteʼ. Max játs kin watʼaʼ jun i ókʼnom, ¿jantʼiniʼ in éjtowal kin nitsʼbiy in tʼiplábil a Gedeón?
11. ¿Kʼal jantʼoj neʼets ka tólmiyat an ókʼnomchik abal ka bélkaxin?
11 Ka lej tʼajaʼ ti kwéntaj patal an olchixtaláb axi it pidhnalchik ani ka bélkaʼchik. A Jehová in uchaʼ a Gedeón jantʼiniʼ ti kwaʼalak kin kwajlaʼ an altar axi in tsʼejkaʼ in papá, jayej in uchaʼ juʼtáj ti kwaʼalak kin tsʼejkaʼ an altar abal kin kʼakʼnaʼ a Jehová ani jantʼoj tam koʼnél kwaʼalak kin bínaʼ jantʼiniʼ i tsʼakchixtaláb. A Gedeón dhúbatkʼij bélkaxin ani yab kʼwajiy in tsalpayal max tékedhits jawaʼ uchan kin tʼajaʼ. Xowéʼ ta kʼicháj in bichówil a Jehová in abchal yan i olchixtaláb an ókʼnomchik, ejtíl, i cartas, i anuncios ani i pautas. Patal axéʼ u eynal abal an ókʼnomchik tu ku béletnaʼ ani abal tu ku tólmiy ku kʼwajiy utat kʼal a Jehová. An ókʼnomchik in belkál patal an olchixtaláb axi u pidhnal kʼal in bichówil a Jehová, jaxtám wawáʼ i lej kʼanidhál. Jayej nixéʼ in tʼajál abal an epchalchik axi ti tamkuntaláb ka kʼwajiychik alwaʼ (Sal. 119:112).
12. Tam ka jalkʼun jantʼoj tin bichówil a Jehová, ¿jantʼiniʼ in éjtowal an ókʼnomchik kin bélkaʼ jawaʼ in ulal Hebreos 13:17?
12 Kit tólmixin kʼal an jalkʼuxtaláb axi ka waʼtsin. Ki tʼilaʼ abal a Jehová in uchaʼ a Gedeón abal expidh kin neʼdhaʼ 300 i soldados abal ti pejéx (Juec. 7:8). Walám a Gedeón in tsalpay: «¿Walám alwaʼ expidh ku neʼdhaʼ 300 i soldados? ¿Walám ki ejtow ki ataʼ an pextaláb?». A Gedeón in tʼajaʼ jawaʼ uchan kʼal a Jehová. ¿Jantʼiniʼ tin nitsʼbiyal an ókʼnomchik a Gedeón? In tʼajálchik tam in belkál jawaʼ u uchnal kʼal in bichówil a Jehová (ka ajiy Hebreos 13:17). Jun i tʼiplab, ti 2014, jalkʼun jantʼoj tin bichówil a Jehová, an Kwenél i Ókʼnom in uluw abal tam ka tsʼejkaʼ jun i atáj tamkuntaláb o jun i atáj abal ka tʼajan an púlik tamkuntaláb, pilits jantʼiniʼ ti neʼets ka jálbiyat (2 Cor. 8:12-14). Ti biyál, u matinchábak an epchalchik an tumín axi neʼetsak kin yejenchij abal ka tsʼejkaʼ jun i atáj tamkuntaláb ani talbél kwaʼalak kin wichbaʼ ti wachik. Pero xowéʼ, an atáj tamkuntaláb u tsʼejkáb kʼal an tumín axi in binál an epchalchik axi waʼats tin puwel an tsabál. Tam ti jalkʼun axéʼ, jun i ókʼnom axi in bij José in uluw: «Max ka tʼajan antsanáʼ tejéʼ, yab neʼets ka tsʼejkáj nibal jun i atáj tamkuntaláb. Belits antsanáʼ an epchal José bélkaxin. Jajáʼ in ulal: «U tʼilaʼ jawaʼ in ulal Proverbios 3:5, 6, abal kwaʼal ki belaʼ kʼal a Jehová. ¡I batsʼúmal yan i alwaʼtaláb kʼal jawaʼ kʼwajat ti tʼajnal xowéʼ! Tsʼejkamej más i atáj tamkuntaláb ani patal an epchal axi tin puwél an tsabál in ejtowamal ka tólmixin».
I áynanchal tu ólnom kʼal i iniktaláb, belits abal u kʼánchinal. (Ka tsuʼuw an párrafo 13).
13. a) ¿Jantʼoj játs axi in lej belálak a Gedeón? b) ¿Jantʼoj in éjtowal kin tʼajaʼ an ókʼnomchik abal kin nitsʼbiy a Gedeón? (Ka tsuʼuw jayej an imagen).
13 Ki tʼajaʼ jawaʼ a Jehová tu konchal ani yab ku jikʼey. A Gedeón in bélkaʼ a Jehová belits abal u wéʼ jikʼélak ani jayej abal awitsak ka odhnáj (Juec. 9:17). Talbél a Jehová in uchaʼ a Gedeón abal neʼetsak kin tólmiy. Nixéʼ in tólmiy a Gedeón abal yabáts ka lej jikʼey ani kin lej belaʼ abal a Jehová neʼets kin kʼaniy in bichówil. An ókʼnomchik axi u kʼwajíl al i bichow juʼtáj u kʼánchinal ku tamkun ani ku kalej tu ólnom, in nitsʼbiyal a Gedeón. Axéʼchik xi ókʼnom in tʼojojóyal an tamkuntaláb ani in okʼnál an olnomtaláb, belits abal junchikíl awil ka kedhmayat tin tʼojlábil, ka báliyat ti wikʼaxteʼ o ma ka odhnáj.c Tam kin bajuw an púlik yajchiktaláb, an ókʼnomchik kwaʼal kin tejwamédhaʼ i iniktaláb, abal kin bélkaʼ an olchixtaláb axi ka pidhan kʼal in bichówil a Jehová. Walám neʼets ka pidhan talchik i olchixtaláb abal jantʼiniʼ kin ókʼnaʼ an olnomtaláb, kom al nixéʼ a kʼicháj neʼets ki olnaʼ i kaw axi lej tsapik, axi pel ejtíl i tʼujub ab. O walám neʼets ka pidhan i olchixtaláb abal jantʼiniʼ ki kʼaniy i ejatal tam ka tujey ti odhnáb in bichówil a Jehová (Ezeq. 38:18; Apoc. 16:21).
TAM KIN ATSʼAʼCHIK KʼIBAT KIN ÁYNANCHIJ KʼAL IN UCHBÍL
14. ¿Jantʼiniʼ tin tejwamédhaʼ a Gedeón abal yab in walbálak tin baʼ?
14 A Gedeón in koʼoy ka lej tʼójon tam ti pidhan in uchbíl ti juez. Jun i kʼicháj a Gedeón in ayoknaʼ an madianitas ti Jezreel ma ti Jordán ani walám walchikteʼ an río Jordán waʼatsak i kʼidhlom ani i alteʼ (Juec. 7:22). A Gedeón ani an soldados kʼwajatak lej tsekenek tam ti ulitschik ban río Jordán, ¿pero walám ketlejchik ti koyol? Imbáj. In watʼenchij an río Jordán ani in áynanchij kin ayoknaʼ an madianitas ma tin talabédhaʼchik (Juec. 8:4-12).
15. ¿Jaleʼ junchikíl an ókʼnom neʼets kin yejenchij kin tejwamédhaʼ i kuxudhtaláb?
15 An ókʼnomchik in kwaʼal yan i tʼojláb ti tamkuntaláb ani kʼal in yanél. Nixéʼ in éjtowal kin tʼajaʼ abal kin atsʼaʼ tsekenek ani yabáts kin atsʼaʼ kanat. Max jun i ókʼnom in atsʼál antsanáʼ, ¿jantʼiniʼ in éjtowal kin nitsʼbiy a Gedeón?
An ókʼnomchik in tejwamédhanchal i kʼanidhomtaláb jitaʼchik in yéjenchal ka tólmiyat. (Ka tsuʼuw an párrafos 16 ani 17).
16, 17. a) ¿Kʼal jantʼoj ti tólmiyat a Gedeón abal kin koʼoy i kuxudhtaláb? b) ¿Jantʼoj in lej belál an ókʼnomchik? (Isaías 40:28-31; ka tsuʼuw jayej an foto).
16 Ka lej belaʼ abal a Jehová neʼets ti pidhaʼ i tsapláb. A Gedeón in belaʼ kʼal a Jehová ani jaxtám tólmiyat kʼal Jajáʼ (Juec. 6:14, 34). Jun i kʼicháj a Gedeón ani an israelitas in ayoknaʼ tsab i tsʼalej axi ti Madián, axi walám neʼetsakchik punat al junchik i camellos (Juec. 8:12, 21). A Jehová in tólmiy an israelitas abal kin ayoknaʼchik axéʼ xi tsab i tsʼalej ani kin bájuwchik. Xowéʼ ta kʼicháj an ókʼnomchik jayej in éjtowal kin lej belaʼ abal kʼal a Jehová neʼets ka tólmiyat, kom Jajáʼ «yab jaykʼiʼ u tsekel nibal u talél in tsap». Kʼal a Jehová neʼets ka pidhanchik an tsapláb axi kin yejenchij (ka ajiy Isaías 40:28-31).
17 Ki tsuʼuw in tʼiplábil an epchal Mateo, jajáʼ u tolmix kʼal jun i Comité de Enlace con los Hospitales. ¿Kʼal jantʼoj ti tolmiyámej an epchal Mateo abal kin kuxuy? Jajáʼ in ulal: «U lej tsuʼúmal jantʼiniʼ ti putnének jawaʼ in ulal Filipenses 4:13. Tam u atsʼál lej tsekenek u ólonchal a Jehová, u konchal ti kin pidhaʼ i tsapláb ani ti kin tólminchij ku koʼoy i kanataláb abal ku ejtow ku tólmiy an epchalchik. U atsʼál abal a Jehová tin pidhál an tsapláb abal ku áynanchij». Antsanáʼ jantʼiniʼ a Gedeón, xowéʼ ta kʼicháj an ókʼnomchik in tsápnanchal kin tólmiy an epchalchik, belits abal junchikíl u wéʼ tsékelits. Belits abal an ókʼnomchik in léʼ ka tólmixin, kwaʼal kin tʼilaʼ abal yab neʼets kin ejtow kin tʼajaʼchik patal jajáʼ kwetém. An ókʼnomchik in lej belál abal neʼets ka atsʼanchat in olábil kʼal a Jehová ani neʼets ka pidhan an tsapláb abal kin áynanchij kin putuw kʼal in uchbíl (Sal. 116:1; Filip. 2:13).
18. Kʼal patal jawaʼ i exobnámal, ¿jantʼiniʼ in éjtowal an ókʼnomchik kin nitsʼbiy in tʼiplábil a Gedeón?
18 Al axéʼ xi exobintaláb i tsuʼúmal abal an ókʼnomchik in éjtowal kin exóbnaʼ yan jantʼoj tin kwéntaj a Gedeón. Kwaʼalchik kin tʼajaʼ ti kwéntaj max neʼets kin ejtowchik kin putuw kʼal patal an tʼojláb axi in bátsʼuwal. Jayej kwaʼal kin koʼoy i tsaʼataláb tam ka uchan abal lej alwaʼ jawaʼ in tʼajál o tam ka uchan jun i kaw axi yab in lej alwatnál. Jajáʼchik jayej kwaʼal ka bélkaxin ani kin koʼoy i iniktaláb kom u kʼwajatits tin taltal an xeʼtsintaláb. Jayej kwaʼal kin lej belaʼchik abal kʼal a Jehová neʼets ka pidhan i tsapláb abal kin putuw kʼal in uchbíl. Patal wawáʼ i kʼakʼnál an tsapláb axi in tʼajál an ókʼnomchik, kom u tʼojnal lej tsapik (Filip. 2:29).
AJATLÁB 120 Seamos apacibles y humildes como Cristo
a Tam ti a Jehová in takuy a Gedeón abal kin ókʼnaʼ an israelitas, jajáʼchik kʼwajatak in tametnál yan i kʼibataláb. A Gedeón in putuw lej alwaʼ kʼal in uchbíl al 40 i támub, belits abal in atsʼaʼ wéʼ kʼibat. Al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki tsuʼuw jantʼoj in éjtowal kin tʼajaʼ an ókʼnomchik abal kin nitsʼbiy in tʼiplábil a Gedeón, belits abal junchikíl in tametnál i kʼibataláb.
b An atikláb axi tsaʼat in ey, in éxbayal abal waʼats yan jantʼoj axi yab in éjtowal kin tʼajaʼ tin kwetemtal ani in éxbayal abal in yéjenchal ka tólmiyat, jayej yab in kʼadhatnál tin baʼ ani in kʼakʼnál axi kʼeʼat (Filip. 2:3).
c Ka tsuʼuw an artículo axi in bij «Sigamos sirviendo a Jehová en medio de la proscripción», axi kʼwajat al An Ólchix Uw axi ti julio ti 2019, páginas 10 ani 11, párrafos 10 ma ti 13.