Մեր ընթերցողները հարցնում են
Մեր կյանքում տեղի ունեցող իրադարձությունները նախասահմանվա՞ծ են
Ոմանք ասում են, թե մարդու մահվան օրը նախասահմանված է։ Մյուսները պնդում են, թե Աստված է որոշում՝ երբ ենք մահանալու։ Այդ մարդիկ այն կարծիքին են, որ կյանքում տեղի ունեցող իրադարձությունները անխուսափելի են։ Դո՞ւ էլ ես այդպես մտածում։
Գուցե հարցնես. «Եթե Աստված կամ ճակատագիրն է ղեկավարում մեր կյանքը, ու մարդ արարածը ոչինչ չի կարող փոխել, այդ դեպքում ինչո՞ւ ենք աղոթում։ Եթե մեր կյանքը նախասահմանված է, ինչո՞ւ հետևել անվտանգության կանոններին, մեքենա վարելիս կապել ամրագոտին կամ հարբած վիճակում չնստել ղեկին»։
Աստվածաշունչը չի հանդուրժում նման անխոհեմ մտածելակերպը։ Օրինակ՝ իսրայելացիներին պատվեր էր տրվել տուն կառուցելիս տանիքի համար եզրապատ շինել։ Մի՞թե Աստված այսպիսի պատվեր կտար, եթե նախապես որոշել էր, որ մարդը ընկնելու է կտուրից և մահանալու է (Բ Օրինաց 22։8)։
Իսկ ի՞նչ կարելի է ասել այն մարդկանց մասին, ովքեր մահանում են աղետի կամ որևէ այլ դժբախտ պատահարի ժամանակ։ Արդյոք ճակատագրով որոշվա՞ծ էր նրանց մեռնելու ժամը։ Ո՛չ։ Սողոմոն թագավորը հավաստիացնում է մեզ, որ «ժամանակ եւ դիպուած է պատահում ամենքին» (Ժողովող 9։11)։ Անկախ այն բանից, թե ինչպիսի հանգամանքներում է տեղի ունեցել դժբախտ պատահարը, այն նախասահմանված չի կարող լինել։
Սակայն ոմանց կարծիքով՝ այս միտքը հակասում է Սողոմոնի գրած հետևյալ խոսքերին. «Ամեն բանի ժամանակ կայ. եւ ժամանակ՝ երկնքի տակի բոլոր ձեռնարկութեան։ Ծնելու ժամանակ, եւ մեռնելու ժամանակ» (Ժողովող 3։1, 2)։ Արդյոք Սողոմոնը ֆատալիստական գաղափա՞ր էր առաջ քաշում։ Եկեք ավելի մանրամասն քննենք այս խոսքերը։
Սողոմոնը չէր ուզում ասել, որ մարդու ծնունդն ու մահը նախասահմանված են։ Իրականում նա նկատի ուներ այն, որ ծնունդն ու մահը, կյանքում տեղի ունեցող շատ իրադարձությունների նման, անվերջ շղթա են։ Ինչ խոսք, բոլորի կյանքում էլ լինում են լավ ու վատ իրադարձություններ։ Այդ մասին նշում է նաև Սողոմոնը. «Լալու ժամանակ [կա], եւ ծիծաղելու ժամանակ»։ Նա, փաստորեն, ասում է, որ կրկնվող դեպքերը կամ դժբախտ պատահարները անխուսափելի են և երկնքի տակ եղող ամեն գործերի թվում են (Ժողովող 3։1–8; 9։11, 12)։ Նա եզրափակում է իր խոսքը՝ նշելով, որ մենք չպետք է այնքան տարվենք մեր առօրյա գործերով, որ մոռանանք մեր Արարչին (Ժողովող 12։1, 13)։
Թեև մեր Արարիչը գիտի, թե ինչ են կյանքն ու մահը, նա չի նախասահմանում մեր կյանքը։ Աստվածաշունչը սովորեցնում է, որ Աստված մեր առջև հավիտենական կյանքի հեռանկար է բացել։ Սակայն նա չի ստիպում մեզ ընդունել հավիտյան ապրելու հրավերը։ Հակառակը՝ նրա Խոսքն ասում է. «Նա, ով ցանկանում է, թող վերցնի կյանքի ջուրը ձրի» (Հայտնություն 22։17)։
Այո՛, մենք կապրենք հավիտյան, եթե ցանկանանք «վերցնել կյանքի ջուրը»։ Մեր ապագան նախասահմանված չէ։ Հետևաբար, մեր կայացրած որոշումները և գործերը կարող են ազդել մեր ապագայի վրա։