Թիկունք կանգնո՞ւմ ես Եհովայի գերիշխանությանը
«Ասեցէք հեթանոսների մէջ՝ [Եհովան] է թագաւոր» (ՍԱՂՄՈՍ 96։10)։
1, 2. ա) Ի՞նչ նշանակալից իրադարձություն տեղի ունեցավ 29 թ. հոկտեմբերին։ բ) Այդ պահից սկսած՝ ի՞նչ էր Հիսուսը գիտակցում։
ՄԵՐ ԹՎԱՐԿՈՒԹՅԱՆ 29 թվականի հոկտեմբերին տեղի ունեցավ մի նշանակալից իրադարձություն, որի նմանը աշխարհը մինչ այդ երբեք չէր տեսել։ Ավետարանագիր Մատթեոսը պատմում է. «Մկրտվելուց հետո Հիսուսը անմիջապես դուրս եկավ ջրից, և ահա երկինքը բացվեց, ու [Հովհաննես Մկրտիչը] տեսավ Աստծու ոգին, աղավնու նման, [Հիսուսի] վրա իջնելիս։ Եվ ահա մի ձայն լսվեց երկնքից, որ ասում էր. «Սա՛ է իմ սիրելի Որդին, որին ես հավանել եմ»»։ Սա մեկն է այն իրադարձություններից, որոնց մասին գրել են բոլոր չորս ավետարանագիրները (Մատթեոս 3։16, 17; Մարկոս 1։9–11; Ղուկաս 3։21, 22; Հովհաննես 1։32–34)։
2 Այն, որ սուրբ ոգին տեսանելի կերպով թափվեց Հիսուսի վրա, ցույց տվեց, որ հենց նա է Մեսիան, կամ՝ Քրիստոսը, այսինքն՝ Օծյալը (Հովհաննես 1։33)։ Վերջապես, խոստացված «սերունդը» հայտնվել էր։ Հովհաննես Մկրտչի առջև կանգնած էր նա, ում գարշապարը Սատանան խայթելու էր, և ով պետք է Եհովայի ու նրա գերիշխանության գլխավոր թշնամու գլուխը ջախջախեր (Ծննդոց 3։15)։ Այդ պահից սկսած՝ Հիսուսը լիովին գիտակցում էր, որ պետք է ամեն ինչ անի Եհովայի նպատակի իրագործման համար՝ կապված նրա գերիշխանության և Թագավորության հետ։
3. Ինչպե՞ս Հիսուսը նախապատրաստվեց կատարելու Եհովայի գերիշխանության արդարացման հետ կապված իր հանձնարարությունը։
3 Հիսուսը պետք է պատրաստ լիներ իրեն տրված հանձնարարությունը կատարելուն, ուստի, «սուրբ ոգով լցված, Հորդանանից հեռացավ և ոգուց տարվեց անապատ» (Ղուկաս 4։1; Մարկոս 1։12)։ Անապատում մնալով 40 օր՝ նա բավական ժամանակ ունեցավ լրջորեն խորհրդածելու Աստծու գերիշխանության հարցի շուրջ, որը բարձրացրել էր Սատանան, և այն մասին, թե ինչպես է իր կյանքով ապացուցելու, որ թիկունք է կանգնում Եհովայի գերիշխանությանը։ Այդ հարցը վերաբերում է թե՛ երկնքում և թե՛ երկրի վրա ապրող բոլոր բանական էակներին։ Ուստի լավ կլինի, որ քննենք Հիսուսի հավատարիմ ընթացքը և տեսնենք, թե ինչ պետք է անենք՝ ցույց տալու համար, որ մենք նույնպես ցանկանում ենք թիկունք կանգնել Եհովայի գերիշխանությանը (Յոբ 1։6–12; 2։2–6)։
Գերիշխանության հարցը ակնհայտ դարձավ
4. Ի՞նչ քայլի դիմեց Սատանան, որով հստակորեն ընդգծվեց գերիշխանության հարցը։
4 Իհարկե, վերը նշված իրադարձություններից և ոչ մեկը չվրիպեց Սատանայի աչքից։ Առանց ժամանակ կորցնելու՝ նա հարձակվեց Աստծու «կնոջ» գլխավոր «սերնդի» վրա (Ծննդոց 3։15)։ Սատանան երեք անգամ փորձեց Հիսուսին՝ նրան առաջարկելով անել ոչ թե այն, ինչը ներդաշնակ էր Եհովայի կամքին, այլ ինչը հաճելի կլիներ անձամբ Հիսուսին։ Երրորդ փորձության ժամանակ գերիշխանության հարցը ակնհայտ դարձավ։ Հիսուսին ցույց տալով «աշխարհի բոլոր թագավորություններն ու նրանց փառքը»՝ Բանսարկուն անամոթաբար ասաց. «Այս բոլորը քե՛զ կտամ, եթե ընկնես ու երկրպագություն անես ինձ»։ Լիովին հասկանալով, որ Սատանան իսկապես իշխանություն ունի «աշխարհի բոլոր թագավորությունների» վրա՝ Հիսուսը ցույց տվեց իր դիրքորոշումը գերիշխանության հարցում՝ պատասխանելով. «Հեռացի՛ր, Սատանա՛, քանի որ գրված է. «Եհովայի՛ն՝ քո Աստծո՛ւն պետք է երկրպագես և միմիայն նրան սրբազան ծառայություն մատուցես»» (Մատթեոս 4։8–10)։
5. Ի՞նչ դժվարին առաքելություն պետք է իրականացներ Հիսուսը։
5 Հիսուսի վարած կյանքից պարզորոշ երևում է, որ նրա համար Եհովայի գերիշխանությունը ամենակարևորն էր։ Հիսուսը շատ լավ գիտեր, որ ինքը մինչև մահ պետք է հավատարիմ մնա Աստծուն, որպեսզի ապացուցի նրա գերիշխանության օրինականությունը։ Ինչպես ասվում է մարգարեության մեջ, կնոջ «սերնդի» գարշապարը խայթվելու էր, այսինքն՝ Հիսուսը սպանվելու էր Սատանայի ձեռքով (Մատթեոս 16։21; 17։12)։ Բացի այդ, նա պետք է վկայեր այն մասին, որ Աստծու Թագավորությունը ճնշելու է Սատանայի ապստամբությունը և վերականգնելու է խաղաղությունն ու կարգուկանոնը ամբողջ ստեղծագործության մեջ (Մատթեոս 6։9, 10)։ Ի՞նչ արեց Հիսուսը այս դժվարին առաքելությունն իրականացնելու համար։
«Մոտեցել է Աստծու թագավորությունը»
6. Ինչպե՞ս Հիսուսը ցույց տվեց, որ Թագավորությունը այն միջոցն է, որով Աստված «քանդելու է Բանսարկուի գործերը»։
6 Հիսուսը սկսեց նրանից, որ նախ գնաց Գալիլեա։ «Այնտեղ նա քարոզում էր Աստծու բարի լուրը և ասում. «Նշանակված ժամանակը լրացել է, և մոտեցել է Աստծու թագավորությունը»» (Մարկոս 1։14, 15)։ Փաստորեն, Հիսուսն ասում էր. «Ես.... պետք է Աստծու թագավորության բարի լուրը հռչակեմ, որովհետև հենց դրա համար եմ ուղարկվել» (Ղուկաս 4։18–21, 43)։ Նա եղավ ամենատարբեր վայրերում՝ «քարոզելով ու հռչակելով Աստծու թագավորության բարի լուրը» (Ղուկաս 8։1)։ Հիսուսը նաև շատ զորավոր գործեր արեց՝ կերակրեց բազմություններին, հանդարտեցրեց բնության ուժերը, բուժեց հիվանդներին և հարություն տվեց մահացածներին։ Այդ հրաշքների միջոցով նա ապացուցեց, որ Եհովան ի զորու է «քանդելու Բանսարկուի գործերը», այսինքն՝ վերացնելու այն բոլոր վնասներն ու տառապանքները, որ եղան Եդեմի պարտեզում կատարված ըմբոստության հետևանքով (1 Հովհաննես 3։8)։
7. Ի՞նչ սովորեցրեց Հիսուսն իր հետևորդներին, և ի՞նչ եղավ արդյունքը։
7 Որպեսզի Թագավորության բարի լուրը հնարավորին չափ շատ քարոզվի, Հիսուսը հավաքեց հավատարիմ հետևորդների մի խումբ և կրթեց նրանց։ Նա «Աստծու թագավորությունը քարոզելու» համար նախ իր 12 առաքյալներին ուղարկեց (Ղուկաս 9։1, 2)։ Այնուհետև ուղարկեց ուրիշ 70 հոգու, որոնք պետք է ազդարարեին. «Աստծու թագավորությունը մոտեցել է ձեզ» (Ղուկաս 10։1, 8, 9)։ Երբ աշակերտները վերադարձան ու հայտնեցին Հիսուսին, թե քարոզչության գործում ինչ հաջողությունների են հասել, վերջինս ասաց. «Տեսա, թե ինչպես Սատանան կայծակի պես արդեն վայր էր ընկել երկնքից» (Ղուկաս 10։17, 18)։
8. Հիսուսի կյանքը ինչի՞ մասին է պարզորոշ վկայում։
8 Հիսուսը Թագավորության մասին վկայություն տալու համար ոչ մի ջանք չխնայեց և ոչ մի հնարավորություն բաց չթողեց։ Նա անդադար, օրուգիշեր ծառայում էր և հրաժարվել էր հարմարավետ կյանքից։ Հիսուսն ասաց. «Աղվեսները որջեր ունեն, և երկնքի թռչունները՝ բներ, բայց մարդու Որդին մի տեղ չունի, որ իր գլուխը դնի» (Ղուկաս 9։58; Մարկոս 6։31; Հովհաննես 4։31–34)։ Իր մահվանից կարճ ժամանակ առաջ Հիսուսը Պոնտացի Պիղատոսին համարձակորեն ասաց. «Ես հենց այս բանի համար ծնվեցի ու եկա աշխարհ, որ ճշմարտության մասին վկայեմ» (Հովհաննես 18։37)։ Հիսուսն իր ապրած կյանքով փաստեց, որ ինքը եկել էր լինելու ոչ թե պարզապես մեծագույն ուսուցիչ, հրաշագործ կամ նույնիսկ անձնազոհ Փրկիչ, այլ Եհովայի գերիշխանության ջատագով. նա եկել էր վկայելու, որ Աստված ի զորու է իրականացնելու իր կամքը Թագավորություն միջոցով (Հովհաննես 14։6)։
«Կատարվե՛ց»
9. Ինչպե՞ս Սատանային ի վերջո հաջողվեց խայթել Աստծու կնոջ «սերնդի» գարշապարը։
9 Հակառակորդին՝ Բանսարկու Սատանային, բոլորովին դուր չեկավ, որ Հիսուսը ամեն կերպ պաշտպանում էր Թագավորության շահերը։ Սատանան իր «սերնդի» երկրային մասի՝ կրոնական ու քաղաքական ուժերի միջոցով բազմիցս փորձեց լռեցնել Աստծու կնոջ «սերնդին»։ Ծնընդյան օրվանից մինչև երկրային կյանքի ավարտը Հիսուսը Սատանայի և նրա համախոհների թիրախն էր եղել։ Վերջիվերջո, 33 թ. գարնանը Հակառակորդը խայթեց նրա գարշապարը (Մատթեոս 20։18, 19; Ղուկաս 18։31–33)։ Ավետարանները հստակ ցույց են տալիս, թե ինչպես Սատանան օգտագործեց Հուդա Իսկարիովտացուն, ավագ քահանաներին, դպիրներին, փարիսեցիներին ու հռոմեացիներին, որ Հիսուսին մեղադրի ու տանջանքի ցցի վրա տառապալից մահվան դատապարտի (Գործեր 2։22, 23)։
10. Գլխավորապես ի՞նչ իրագործեց Հիսուսը՝ տանջանքի ցցի վրա մահանալով։
10 Ի՞նչ է քո մտքում արթնանում, երբ պատկերացնում ես Հիսուսին տանջանքի ցցին գամված՝ դանդաղ ու չարչարվելով մահանալիս։ Թերևս մտաբերում ես քավիչ զոհաբերությունը, որը Հիսուսը անձնուրացաբար տվեց մեղավոր մարդկության համար (Մատթեոս 20։28; Հովհաննես 15։13)։ Գուցե հիանում ես այն մեծ սիրով, որ Եհովան ցուցաբերեց՝ տալով իր Որդուն որպես փրկանք (Հովհաննես 3։16)։ Հնարավոր է՝ դու էլ հռոմեացի հարյուրապետի պես ասում ես. «Իսկապես որ, սա Աստծու Որդին էր» (Մատթեոս 27։54)։ Ինչ խոսք, այս բոլոր արձագանքները տեղին են։ Բայց ուշադրություն դարձրու, թե տանջանքի ցցի վրա ինչ ասաց Հիսուսը. «Կատարվե՛ց» (Հովհաննես 19։30)։ Իսկ ի՞նչը կատարվեց։ Թեև Հիսուսի կյանքն ու մահը մեծ օգուտներ բերեցին, այնուամենայնիվ նրա երկիր գալու գլխավոր նպատակը Եհովայի գերիշխանությանը թիկունք կանգնելն էր։ Նա, լինելով «սերունդը», մինչև վերջ փորձվելու էր Սատանայի կողմից և, հավատարիմ մնալով Եհովային, մաքրելու էր նրա անունը ամեն նախատինքից (Եսայիա 53։3–7)։ Թեև այս ամենն անելը հեշտ չէր, բայց Հիսուսը անթերի կերպով կատարեց իր հանձնարարությունը։
11. Ի՞նչ է Հիսուսն անելու, որպեսզի Եդեմում հնչած մարգարեությունը լիովին կատարվի։
11 Քանի որ Հիսուսը մինչև վերջ հավատարիմ մնաց Աստծուն, նա հարություն առավ որպես «կյանք տվող ոգի» (1 Կորնթացիներ 15։45; 1 Պետրոս 3։18)։ Եհովան իր փառավորված Որդուն խոստացել էր. «Իմ աջ կողմը նստիր մինչեւ քո թշնամիները քո ոտների կոխելիք դնեմ» (Սաղմոս 110։1)։ «Թշնամիների» մեջ են մտնում գլխավոր հանցագործը՝ Սատանան, և բոլոր նրանք, ովքեր կազմում են նրա «սերունդը»։ Որպես Եհովայի Մեսիական Թագավորության Թագավոր՝ Հիսուս Քրիստոսը վերացնելու է ոգեղեն ոլորտում և երկրի վրա գտնվող բոլոր ապստամբներին (Հայտնություն 12։7–9; 19։11–16; 20։1–3, 10)։ Այն ժամանակ լիովին կատարվելու է Ծննդոց 3։15–ում գրված մարգարեությունը, ինչպես նաև իրականություն է դառնալու այն աղոթքը, որ Հիսուսը սովորեցրեց իր հետևորդներին. «Թող գա՛ քո թագավորությունը։ Թող կատարվի՛ քո կամքը ինչպես երկնքում, այնպես էլ երկրի վրա» (Մատթեոս 6։10; Փիլիպպեցիներ 2։8–11)։
Օրինակ, որին պետք է հետևել
12, 13. ա) Միլիոնավոր մարդիկ ինչպե՞ս են արձագանքել բարի լուրին մեր ժամանակներում։ բ) Ի՞նչ հարցեր պետք է տանք ինքներս մեզ, եթե ուզում ենք գնալ Հիսուսի հետքերով։
12 Այսօր Թագավորության բարի լուրը քարոզվում է շատ երկրներում, ինչպես որ Հիսուսը մարգարեացել էր (Մատթեոս 24։14)։ Արդյունքում միլիոնավոր մարդիկ նվիրվել են Աստծուն։ Նրանք հիացած են այն օրհնություններով, որ բերելու է Աստծու Թագավորությունը։ Նրանք փափագում են այն ժամանակներին, երբ մարդիկ հավիտյան կապրեն խաղաղ ու ապահով դրախտ–երկրում. ուստի իրենց հույսի մասին ուրախությամբ պատմում են ամենքին (Սաղմոս 37։11; 2 Պետրոս 3։13)։ Եթե դու Թագավորության քարոզիչ ես, ապա դա գովելի է։ Սակայն քարոզելուց բացի ուրիշ բան էլ կա, որ մեզանից յուրաքանչյուրը պետք է ի մտի ունենա։
13 Պետրոս առաքյալը գրեց. «Քրիստոսն էլ չարչարվեց ձեզ համար՝ օրինակ թողնելով ձեզ, որ սերտորեն նրա հետքերին հետևեք» (1 Պետրոս 2։21)։ Ուշադրություն դարձրու, որ այստեղ Պետրոսը նշում է ոչ թե այն մասին, որ Հիսուսը եռանդորեն քարոզել կամ հմտորեն ուսուցանել է, այլ որ չարչարվել է։ Պետրոսը իր աչքով էր տեսել, որ Հիսուսը պատրաստ էր ամեն տառապանքի, միայն թե հնազանդվեր Եհովայի գերիշխանությանը և ապացուցեր, որ Սատանան ստախոս է։ Ինչպե՞ս կարող ենք հետևել Հիսուսի հետքերին։ Եկեք ինքներս մեզ հարց տանք. «Ի՞նչ չափով եմ պատրաստ չարչարվելու հանուն Եհովայի գերիշխանության։ Իմ ապրելակերպով և ծառայությամբ ցույց տալի՞ս եմ, որ Եհովայի գերիշխանությունն ամենակարևոր բանն է իմ կյանքում» (Կողոսացիներ 3։17)։
14, 15. ա) Ինչպե՞ս Հիսուսն արձագանքեց մոլորեցնող առաջարկներին և ինչո՞ւ։ բ) Ո՞ր հարցը պետք է միշտ հիշենք (մեկնաբանիր նաև «Նրանք թիկունք կանգնեցին Եհովայի գերիշխանությանը» շրջանակը)։
14 Ամեն օր մեզ տարբեր փորձություններ են պատահում, և ամեն օր պետք է զանազան որոշումներ կայացնենք՝ մեծ թե փոքր։ Ինչպիսի՞ն է մեր արձագանքը։ Օրինակ՝ ի՞նչ կանենք, եթե կանգնած լինենք այնպիսի գայթակղության առաջ, որը կարող է պղծել մեր քրիստոնեական անարատությունը։ Երբ Պետրոսը Հիսուսին ասաց, որ նա ինքն իր հանդեպ բարի լինի, ինչպե՞ս արձագանքեց վերջինս։ «Հեռո՛ւ ինձանից, Սատանա՛,— բացականչեց Հիսուսը։— Դու ոչ թե Աստծու մտքերն ես խորհում, այլ մարդկանց» (Մատթեոս 16։21–23)։ Արձագանքո՞ւմ ենք Հիսուսի պես, երբ մեր առջև լավ հնարավորություն է բացվում հոգևորի հաշվին նյութականը բարելավելու կամ կարիերա ստեղծելու։ Երբ Հիսուսը զգաց, որ իր հրաշքները տեսնող մարդիկ «գալու են իրեն բռնեն, որ թագավոր դարձնեն», իսկույն փախավ նրանցից (Հովհաննես 6։15)։
15 Ինչո՞ւ Հիսուսն այդքան վճռականորեն արձագանքեց այս և ուրիշ դեպքերում։ Որովհետև նա պարզորոշ տեսնում էր, որ իր սեփական անվտանգությունից ու օգուտից ավելի կարևոր բան կա։ Նա ցանկանում էր ամեն գնով կատարել իր Հոր կամքը և թիկունք կանգնել նրա գերիշխանությանը (Մատթեոս 26։50–54)։ Այսպիսով՝ եթե ամեն ժամանակ մեր մտքում պարզորոշ չունենանք Եհովայի գերիշխանության հարցը, ինչպես որ Հիսուսն ուներ, ապա միշտ վտանգ կա, որ զիջումների կգնանք կամ սխալ կվարվենք։ Ինչո՞ւ ենք այդպես ասում։ Որովհետև մենք հեշտությամբ կարող ենք ընկնել Սատանայի խարդավանքների ծուղակը. նա սխալը վարպետորեն ներկայացնում է այնպես, որ այն ցանկալի թվա մեր աչքին։ Բանսարկուն հենց այդպես վարվեց Եվայի հետ (2 Կորնթացիներ 11։14; 1 Տիմոթեոս 2։14)։
16. Ո՞րն է մեր գլխավոր նպատակը, երբ օգնում ենք ուրիշներին։
16 Ծառայության ժամանակ մենք մարդկանց հետ ձգտում ենք խոսել իրենց հուզող հարցերից և ցույց տալ, թե Աստվածաշունչը ինչ է ասում դրանց վերաբերյալ։ Սա շատ արդյունավետ միջոց է հետաքրքրություն առաջացնելու Աստվածաշնչի ուսումնասիրության հանդեպ։ Այդուհանդերձ, մեր գլխավոր նպատակը մարդկանց պարզապես օգնելը չէ, որ իմանան, թե ինչ է ասում Աստվածաշունչը, կամ թե ինչ օրհնություններ է բերելու Աստծու Թագավորությունը։ Մենք պետք է օգնենք նրանց հասկանալ Եհովայի գերիշխանության վերաբերյալ հարցի էությունը։ Ցանկանո՞ւմ են նրանք դառնալ ճշմարիտ քրիստոնյաներ, վերցնել իրենց «տանջանքի ցիցը» և չարչարվել հանուն Թագավորության (Մարկոս 8։34)։ Պատրա՞ստ են միանալու նրանց, ովքեր թիկունք են կանգնում Եհովայի գերիշխանությանը և այդպիսով ապացուցում, որ Սատանան ստախոս է ու զրպարտիչ (Առակաց 27։11)։ Մենք հնարավորություն ունենք օգնելու ինքներս մեզ և ուրիշներին թիկունք կանգնելու Եհովայի գերիշխանությանը (1 Տիմոթեոս 4։16)։
Երբ Աստված դառնա «ամեն բան յուրաքանչյուրի համար»
17, 18. Եթե փաստենք, որ թիկունք ենք կանգնում Եհովայի գերիշխանությանը, ի՞նչ փառահեղ ժամանակների ականատես կլինենք։
17 Փաստելու համար, որ Եհովայի գերիշխանության կողմն ենք, մենք պետք է ամեն կերպ անբասիր վարք ունենանք և լավագույնն անենք ծառայության մեջ։ Այդ դեպքում ականատես կլինենք, թե ինչպես է Հիսուս Քրիստոսը «թագավորությունը հանձնում իր Աստծուն և Հորը»։ Իսկ ե՞րբ դա տեղի կունենա։ Պողոս առաքյալը բացատրում է. «Երբ ոչնչի վերածած կլինի ամեն կառավարություն, ամեն իշխանություն և զորություն։ Որովհետև նա պետք է թագավորի, մինչև որ Աստված բոլոր թշնամիներին նրա ոտքերի տակ դնի.... Այդ ժամանակ Որդին ինքն էլ կհպատակվի այն Մեկին, որը բոլոր բաները հպատակեցրեց նրան, որպեսզի Աստված լինի ամեն բան յուրաքանչյուրի համար» (1 Կորնթացիներ 15։24, 25, 28)։
18 Որքա՜ն հրաշալի կլինի, երբ Աստված դառնա «ամեն բան յուրաքանչյուրի համար»։ Թագավորությունը իր առաքելությունը կատարած կլինի։ Եհովայի գերիշխանության բոլոր հակառակորդները ոչնչացված կլինեն։ Տիեզերքում վերահաստատված կլինի խաղաղությունն ու կարգուկանոնը։ Ինչպես սաղմոսերգուն է ասում, ամբողջ ստեղծագործությունը կերգի. «Տուէք [Եհովային] նորա անունի փառքը.... Ասեցէք հեթանոսների մէջ՝ [Եհովան] է թագաւոր» (Սաղմոս 96։8, 10)։
Կարո՞ղ եք պատասխանել
• Ինչպե՞ս Հիսուսը ցույց տվեց, որ իր համար ամենակարևորը Աստծու գերիշխանության հարցն է։
• Իր մահով և ծառայությամբ գլխավորապես ի՞նչ իրագործեց Հիսուսը։
• Ինչպե՞ս կարող ենք հետևել Հիսուսի օրինակին՝ փաստելու համար, որ թիկունք ենք կանգնում Եհովայի գերիշխանությանը։
[Շջրանակ/նկարներ 29–րդ էջի վրա]
ՆՐԱՆՔ ԹԻԿՈՒՆՔ ԿԱՆԳՆԵՑԻՆ ԵՀՈՎԱՅԻ ԳԵՐԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆԸ
Կորեայում և այլուր բազմաթիվ եղբայրներ շատ լավ գիտեն, որ դաժան փորձությունների ժամանակ օգտակար է հիշել, թե ինչու են դրանք պատահում։
Նախկին խորհրդային վարչակարգի տարիներին բանտարկված մի Եհովայի վկա ասաց. «Մենք կարողացանք տոկալ, որովհետև պարզ հասկանում էինք, թե ինչ հարց է բարձրացվել Եդեմի պարտեզում. դա Աստծու գերիշխանության հարցն էր.... Մենք գիտեինք, որ մեզ հնարավորություն է ընձեռվել փաստելու, որ Եհովայի կողմն ենք.... Այդ բանի գիտակցումը մեզ ավելի ուժեղ էր դարձնում և օգնում պահելու մեր անարատությունը»։
Մեկ ուրիշ Վկա պատմեց, թե ինչն է օգնել իրեն և իր հավատակիցներին ուղղիչ–աշխատանքային գաղութում։ «Եհովան աջակցում էր մեզ,— ասաց նա։— Չնայած ծանր պայմաններին՝ մենք հոգևորապես արթուն էինք։ Միշտ քաջալերում էինք միմյանց՝ իրար հիշեցնելով, որ գերիշխանության հարցում մենք Եհովայի կողմն ենք բռնել»։
[նկար 26–րդ էջի վրա]
Ինչպե՞ս Հիսուսը թիկունք կանգնեց Եհովայի գերիշխանությանը, երբ Սատանան փորձեց իրեն
[նկար 28–րդ էջի վրա]
Ի՞նչ իրագործեց Հիսուսն իր մահով