«Մենք առաջին հերթին պետք է Աստծո՛ւն հնազանդվենք»

1-3. ա) Ինչո՞ւմ էին մեղադրվում առաքյալները, և ի՞նչ ընտրության առաջ էին նրանք կանգնած։ բ) Առաքյալների արձագանքն ինչո՞ւ է հետաքրքրում մեզ։

ՍԻՆԵԴՐԻՈՆՈՒՄ հերթական դատավարությունն է։ Հիսուսի առաքյալների դեմ նորից մեղադրանքներ են առաջադրվում։ Կրքերը բորբոքված են։ Քահանայապետ Հովսեփ Կայիափան, ով նաև Սինեդրիոնի ղեկավարն է, զայրացած բղավում է. «Մենք ձեզ խստիվ պատվիրեցինք չսովորեցնել այս անունով»։ Պատկերացնո՞ւմ ես, նա չի ուզում անգամ Հիսուսի անունը տալ։ Կայիափան շարունակում է. «Մինչդեռ ահա Երուսաղեմը լցրել եք ձեր ուսմունքով և որոշել եք այդ մարդու արյունը մեզ վրա բերել» (Գործ. 5։28)։ Պարզ է, թե քահանայապետն ինչ է ուզում հասկացնել առաքյալներին. եթե նրանք շարունակեն քարոզել, լուրջ խնդիրներ կունենան։

² Բայց չէ՞ որ քարոզելու պատվերը առաքյալները ստացել են Հիսուսից, ում Աստված էր իշխանություն տվել (Մատթ. 28։18-20)։ Ինչպե՞ս կվարվեն նրանք։ Կտրվեն մարդավախությանն ու կլռե՞ն, թե՞ բավականաչափ քաջություն կունենան ու հաստատակամորեն կշարունակեն քարոզչական գործը։ Նրանք ընտրության առաջ են կանգնած. ո՞ւմ հնազանդվել՝ Աստծո՞ւն, թե՞ մարդկանց։ Պետրոսն առանց տատանվելու բոլոր առաքյալների անունից հստակ և անվախ պատասխան է տալիս։

³ Որպես ճշմարիտ քրիստոնյաներ՝ մենք նույնպես կատարում ենք քարոզելու պատվերը, ուստի առաքյալների արձագանքը մեզ շատ է հետաքրքրում։ Աստծուց տրված մեր հանձնարարությունը կատարելիս մենք ևս կարող ենք հալածանքի բախվել (Մատթ. 10։22)։ Հակառակորդները միգուցե փորձեն սահմանափակել կամ արգելել մեր գործունեությունը։ Ինչպե՞ս կվարվենք։ Շատ օգտակար կլինի քննել անզիջում առաքյալների օրինակը, ինչպես նաև այն դեպքերը, որոնք նախորդեցին Սինեդրիոնումa տեղի ունեցած դատավարությանը։

«Եհովայի հրեշտակը բանտի դռները բացեց» (Գործեր 5։12-21ա)

4-5. Կայիափան և մյուս սադուկեցիներն ինչո՞ւ էին «նախանձով լցված»։

⁴ Հիշենք, որ երբ առաքյալներին առաջին անգամ արգելեցին քարոզել, Պետրոսն ու Հովհաննեսը ողջ Սինեդրիոնի առաջ ասացին. «Մենք չենք կարող չխոսել այն ամենի մասին, ինչ տեսել ենք ու լսել» (Գործ. 4։20)։ Եվ նրանք այդպես էլ արեցին. մյուս առաքյալների հետ շարունակեցին քարոզել տաճարում։ Առաքյալները մեծ հրաշքներ էին գործում՝ բուժում էին հիվանդներին, դևեր էին հանում և այլն։ Այդ ամենը տեղի էր ունենում «Սողոմոնի սյունաշարում», որը տաճարի արևելյան կողմում գտնվող մի սրահ էր։ Այնտեղ մեծ թվով հրեաներ էին հավաքվում։ Մարդիկ ապաքինվում էին, անգամ երբ իրենց վրա ընկնում էր Պետրոսի ստվերը։ Բուժվածներից շատերը պատրաստակամորեն ընդունում էին ճշմարտությունը, ինչի շնորհիվ բուժվում էին նաև հոգևոր առումով։ Արդյունքում «Տիրոջը հավատացողները շարունակ ավելանում էին» (Գործ. 5։12-15)։

⁵ Կայիափան և մյուս սադուկեցիները, «նախանձով լցված», առաքյալներին բանտ նետեցին (Գործ. 5։17, 18)։ Իսկ ինչո՞ւ էին նրանք այդքան զայրացած։ Առաքյալները քարոզում էին, որ Հիսուսը հարություն է առել, մինչդեռ սադուկեցիները չէին ընդունում հարության ուսմունքը։ Առաքյալներն ասում էին նաև, որ փրկության միակ ուղին Հիսուսին հավատալն է, այնինչ սադուկեցիները վախենում էին, որ եթե բոլորը սկսեն Հիսուսին առաջնորդ համարել, իրենք խնդիրներ կունենան հռոմեացիների հետ (Հովհ. 11։48)։ Զարմանալի չէ, որ նրանք վճռել էին լռեցնել առաքյալներին։

6. Հիմնականում ովքե՞ր են հալածանք հրահրում Եհովայի ծառաների դեմ, և ինչո՞ւ դա մեզ չի զարմացնում։

⁶ Այսօր նույնպես Եհովայի ծառաների դեմ հալածանք հրահրողները հիմնականում կրոնական առաջնորդներն են։ Օգտվելով իրենց դիրքից՝ նրանք հաճախ ազդեցություն են բանեցնում իշխանությունների և լրատվական գործակալությունների վրա, որպեսզի լռեցնեն Թագավորության քարոզիչներին։ Մեզ դա չի զարմացնում։ Չէ՞ որ մեր քարոզած լուրը քողազերծում է կեղծ կրոնը։ Երբ ազնվասիրտ մարդիկ ընդունում են ճշմարտությունը, ազատվում են կեղծ հավատալիքների և սովորույթների կապանքներից (Հովհ. 8։32)։ Իսկ դա դուր չի գալիս կրոնական առաջնորդներին, և նրանք նախանձով ու ատելությամբ են լցվում մեր հանդեպ։

7-8. Հրեշտակների պատվերն ինչպե՞ս անդրադարձավ առաքյալների վրա, և ի՞նչ հարց պետք է տանք ինքներս մեզ։

⁷ Բանտ ընկած առաքյալները թերևս մտածում էին, որ թշնամիները շուտով կսպանեն իրենց (Մատթ. 24։9)։ Սակայն գիշերը մի անսպասելի բան տեղի ունեցավ. «Եհովայի հրեշտակը բանտի դռները բացեց»b (Գործ. 5։19)։ Ապա նա պատվիրեց առաքյալներին. «Գնացե՛ք, կանգնե՛ք տաճարում և [շարունակեք պատմել] ժողովրդին» (Գործ. 5։20)։ Անկասկած, հրեշտակի խոսքերը զորացրին առաքյալներին և վստահեցրին, որ նրանք ճիշտ են վարվում։ Առաքյալները վճռեցին հավատարիմ մնալ, ինչ էլ որ պատահի։ Ուստի հավատով ու համարձակությամբ լցված՝ նրանք «լուսաբացին մտան տաճար ու սկսեցին սովորեցնել» (Գործ. 5։21)։

⁸ Մեզանից յուրաքանչյուրը պետք է ինքն իրեն հարցնի. «Եթե հայտնվեմ նմանատիպ հանգամանքներում, բավականաչափ հավատ ու համարձակություն կունենա՞մ, որ շարունակեմ քարոզել»։ Մեզ կարող է զորացնել այն բանի գիտակցումը, որ Աստծու Թագավորության մասին «հիմնովին վկայություն տալու» գործը կատարվում է հրեշտակների աջակցությամբ և առաջնորդությամբ (Գործ. 28։23; Հայտն. 14։6, 7)։

«Մենք առաջին հերթին պետք է Աստծո՛ւն հնազանդվենք և ոչ թե մարդկանց» (Գործեր 5։21բ-33)

9-11. Առաքյալներն ինչպե՞ս արձագանքեցին Սինեդրիոնի պահանջին և ի՞նչ օրինակ թողեցին բոլոր ճշմարիտ քրիստոնյաների համար։

⁹ Կայիափան և մյուս դատավորները, չիմանալով բանտում տեղի ունեցածի մասին, առաքյալների հետևից մարդիկ ուղարկեցին, որպեսզի հաշվեհարդար տեսնեն նրանց հետ։ Պատկերացնո՞ւմ ես, թե պահապանները որքան զարմացան, երբ այնտեղ ոչ ոքի չգտան, չնայած «բանտը ամուր փակված» էր, իսկ բանտապահները կանգնած էին դռների մոտ (Գործ. 5։23)։ Շատ չանցած՝ տաճարի վերահսկիչը տեղեկացավ, որ առաքյալները կրկին տաճարում են և շարունակում են անել այն, ինչի համար բանտարկվել էին՝ քարոզում են Հիսուս Քրիստոսի մասին։ Ուստի ժամանակ չկորցնելով՝ նա իր պահապանների հետ գնաց առաքյալների մոտ և նրանց տարավ Սինեդրիոն։

¹⁰ Ապա տեղի ունեցավ այն, ինչ նկարագրված է այս գլխի սկզբում։ Զայրացած կրոնական առաջնորդները առաքյալներին արգելեցին քարոզել։ Վերջիններս ինչպե՞ս արձագանքեցին։ Պետրոսը բոլորի անունից համարձակորեն ասաց. «Մենք առաջին հերթին պետք է Աստծո՛ւն հնազանդվենք և ոչ թե մարդկանց» (Գործ. 5։29)։ Առաքյալները լավ օրինակ թողեցին բոլոր ճշմարիտ քրիստոնյաների համար։ Թեև Աստված պատվիրել է հնազանդվել իշխանություններին, սակայն նրանք իրավունք չունեն արգելել մեզ այնպիսի բաներ, որոնք Աստված պահանջում է, կամ էլ պահանջել այնպիսի բաներ, որոնք Աստված արգելում է։ Ուստի եթե այսօր «վերին իշխանությունները» արգելք դնեն մեր գործունեության վրա, մենք չենք դադարի կատարել Աստծու պատվերը՝ քարոզել բարի լուրը (Հռոմ. 13։1)։ Փոխարենը, խորագիտություն դրսևորելով, Թագավորության մասին վկայելու այլ կերպեր կգտնենք։

¹¹ Առաքյալների համարձակ պատասխանը, բնականաբար, ավելի մեծ կատաղությամբ լցրեց դատավորներին։ Վերջիններս որոշեցին սպանել նրանց (Գործ. 5։33)։ Թվում էր՝ մահն անխուսափելի է։ Բայց ահա Եհովան մի անսպասելի ձևով օգնության հասավ այս քաջ ու եռանդուն քարոզիչներին։

«Չեք կարողանա խափանել դրանք» (Գործեր 5։34-42)

12-13. ա) Ի՞նչ խորհուրդ տվեց Գամաղիելը, և ի՞նչ որոշում կայացրեց Սինեդրիոնը։ բ) Եհովան ինչպե՞ս կարող է օգնել իր ժողովրդին այսօր, և ո՞ր երկու բանում կարող ենք վստահ լինել, եթե «հանուն արդարության չարչարվենք»։

¹² Առաքյալներին պաշտպան կանգնեց Գամաղիելը՝c Օրենքի մի ուսուցիչ, ով հարգված էր «ամբողջ ժողովրդի կողմից»։ Ակներևաբար նա շատ ազդեցիկ անձնավորություն էր։ Դա երևում է այն բանից, որ նրա հրամանով առաքյալներին «մի փոքր ժամանակով դուրս տարան» (Գործ. 5։34)։ Գամաղիելը հիշեցրեց որոշ աղանդների մասին, որոնք իրենց առաջնորդների մահից հետո շատ արագ ցրվել էին։ Նրանց համեմատելով Հիսուսի առաքյալների հետ՝ Գամաղիելը խրախուսեց համբերությամբ զինվել ու մի փոքր սպասել։ Վերջիվերջո նրանց Առաջնորդը նոր էր մահացել։ Գամաղիելը մի համոզիչ փաստարկ բերեց. «Ձեռք մի՛ տվեք այս մարդկանց և հանգի՛ստ թողեք նրանց (որովհետև եթե այս մտադրությունը կամ այս գործը մարդկանցից է, կխափանվի, բայց եթե Աստծուց է, չեք կարողանա խափանել դրանք), այլապես միգուցե Աստծու դեմ կռվողներ էլ դառնաք» (Գործ. 5։38, 39)։ Սինեդրիոնը, հետևելով Գամաղիելի խորհրդին, որոշեց ազատ արձակել առաքյալներին։ Այնուամենայնիվ, վերջիններիս մտրակով ծեծեցին և հրամայեցին «այլևս չխոսել Հիսուսի անունով» (Գործ. 5։40)։

¹³ Մեր օրերում նույնպես Եհովան երբեմն իր ժողովրդին օգնության է հասնում Գամաղիելի նման ազդեցիկ մարդկանց միջոցով (Առակ. 21։1)։ Աստված իր սուրբ ոգով կարող է մղել ղեկավարներին, դատավորներին կամ օրենսդիրներին գործելու իր կամքի համաձայն (Նեեմ. 2։4-8)։ Բայց եթե նույնիսկ նա թույլ տա, որ «հանուն արդարության չարչարվենք», կարող ենք վստահ լինել երկու բանում (1 Պետ. 3։14)։ Առաջին՝ Եհովան ուժ կտա մեզ, որ կարողանանք դիմանալ (1 Կորնթ. 10։13)։ Երկրորդ՝ հակառակորդներին երբեք չի հաջողվի կանգնեցնել Աստծու գործը (Ես. 54։17)։

14-15. ա) Ի՞նչ տրամադրվածություն ունեին առաքյալները մտրակով ծեծվելուց հետո և ինչո՞ւ։ բ) Պատմիր մի դեպք այն մասին, թե Եհովայի ծառաներն ինչպես են ուրախությամբ հաղթահարել հալածանքը։

¹⁴ Արդյոք ծեծը կոտրե՞ց առաքյալների ոգին, թուլացրե՞ց նրանց վճռականությունը։ Ամենևի՛ն։ «Նրանք ուրախանալով գնացին Սինեդրիոնի առաջից» (Գործ. 5։41)։ Ուրախանալո՞վ։ Ինչպե՞ս թե։ Իհարկե, նրանց ուրախության պատճառը ծեծվելը չէր։ Առաքյալներն ուրախ էին, քանի որ գիտեին, որ հալածվում են Եհովայի հանդեպ իրենց անարատությունը պահելու և Հիսուսին ընդօրինակելու համար (Մատթ. 5։11, 12)։

¹⁵ Առաջին դարի հավատակիցների նման՝ մենք նույնպես ուրախանում ենք, երբ հալածվում ենք հանուն բարի լուրի (1 Պետ. 4։12-14)։ Իհարկե, սպառնալիքները, հալածանքն ու բանտարկությունը ինքնին հաճելի չեն։ Մեր ուրախությունը բխում է այն բանի գիտակցումից, որ հավատարիմ ենք մնում Աստծուն։ Դա լավ երևում է Հենրիկ Դորնիկի օրինակից, ով տարիներ շարունակ դաժան հալածանքների է ենթարկվել բռնատիրական իշխանությունների կողմից։ 1944 թ. օգոստոսին նրան մի քանի Վկաների հետ ուղարկեցին համակենտրոնացման ճամբար։ Ինչպես նշում է եղբայր Դորնիկը, հակառակորդներն ասում էին. «Անհնար է ստիպել նրանց որևէ բան անել։ Նահատակվելու հեռանկարը նրանց ուրախություն է բերում»։ «Ես, իհարկե, մահանալու ցանկություն չունեի,— բացատրում է Դորնիկը,— բայց այն միտքը, որ համարձակորեն ու արժանապատվորեն եմ հաղթահարում փորձություններս, ուրախություն էր պատճառում ինձ» (Հակ. 1։2-4)։

16. Առաքյալներն ինչպե՞ս ցույց տվեցին, որ վճռել են հիմնովին վկայություն տալ, և քարոզելիս ինչպե՞ս ենք հետևում նրանց օրինակին։

¹⁶ Առաքյալներն առանց ժամանակ կորցնելու վերսկսեցին վկայություն տալու գործը։ Նրանք «ամեն օր տաճարում և տնից տուն առանց դադարի շարունակում էին սովորեցնել ու Քրիստոսի՝ Հիսուսի մասին բարի լուրը հռչակել»d (Գործ. 5։42)։ Այդ եռանդուն քարոզիչները վճռել էին հիմնովին վկայություն տալ։ Ուշագրավ է, որ նրանք գնում էին տնից տուն, ինչպես պատվիրել էր Հիսուսը (Մատթ. 10։7, 11-14)։ Հենց դրա շնորհիվ էր, որ նրանք կարողացան Երուսաղեմը լցնել իրենց ուսմունքով։ Այսօր մենք՝ Եհովայի վկաներս, հետևում ենք առաքյալների օրինակին և բարի լուրը քարոզում ենք տնից տուն։ Ուստի մեր տարածքի բոլոր տներն այցելելով՝ ցույց ենք տալիս, որ ցանկանում ենք հիմնովին վկայություն տալ և բոլորին հայտնել բարի լուրը։ Արդյոք Եհովան օրհնո՞ւմ է տնետուն ծառայությունը։ Անշո՛ւշտ։ Այս վերջին օրերում միլիոնավոր մարդիկ են արձագանքել Թագավորության լուրին, և նրանցից շատերը բարի լուրն առաջին անգամ լսել են այն ժամանակ, երբ Վկաները թակել են իրենց դուռը։

Նշանակում՝ «անհրաժեշտ գործի» համար (Գործեր 6։1-6)

17-19. Ի՞նչ պառակտիչ խնդիր ծագեց, և առաքյալներն ինչպե՞ս լուծեցին այն։

¹⁷ Նորաստեղծ ժողովում մի խնդիր ծագեց, որը կարող էր ներսից պառակտել այն։ Ի՞նչ խնդրի մասին է խոսքը։ Մկրտված աշակերտներից շատերը Երուսաղեմից չէին։ Նրանք ցանկանում էին որոշ ժամանակ մնալ այնտեղ, որպեսզի ավելացնեն իրենց գիտելիքները։ Ուստի Երուսաղեմի քրիստոնյաները հոժարակամորեն գումար էին նվիրաբերում, որպեսզի նորահավատների համար սնունդ և այլ անհրաժեշտ միջոցներ ձեռք բերվեն (Գործ. 2։44-46; 4։34-37)։ Հենց այդ ժամանակ էլ ծագեց խնդիրը։ Հունախոս հրեաները դժգոհ էին, որ իրենց «այրիները մթերքի ամենօրյա բաշխման ժամանակ անտեսվում էին» (Գործ. 6։1)։ Սակայն նույնը չէր կարելի ասել հրեախոս այրիների մասին։ Փաստորեն, ոմանք խտրականություն էին դնում հավատակիցների միջև։ Իսկ դա այնպիսի խնդիր է, որը հեշտությամբ կարող էր պառակտում մտցնել։

¹⁸ Առաքյալները, ովքեր կազմում էին այն օրերի կառավարիչ մարմինն ու զբաղված էին օրեցօր աճող ժողովի գործերով, ասացին. «Տեղին չի լինի, որ մենք թողնենք Աստծու խոսքը, որպեսզի մթերք բաժանենք» (Գործ. 6։2)։ Ուստի նրանք կարգադրեցին, որ աշակերտներն ընտրեն «ոգով և իմաստությամբ լի» յոթ եղբայրների, ովքեր կկարողանան կատարել այդ «անհրաժեշտ գործը» (Գործ. 6։3)։ Խնդիրը կարգավորելու համար համապատասխան որակներ ունեցող տղամարդիկ էին հարկավոր, ովքեր կկարողանային ոչ միայն սնունդ բաժանել, այլև ճիշտ տնօրինել փողը, գնումներ կատարել և ճշգրիտ գրառումներ անել։ Բոլոր այդ եղբայրները հունական անուններ ունեին, ինչի շնորհիվ վիրավորված այրիները թերևս հեշտությամբ կվստահեին նրանց։ Այդ յոթ տղամարդկանց թեկնածությունը քննելուց և աղոթելուց հետո առաքյալները նրանց նշանակեցին կատարելու այդ «անհրաժեշտ գործը»։e

¹⁹ Արդյո՞ք այդ տղամարդիկ իրենց նշանակումը ստանալուց հետո ազատվեցին բարի լուրը քարոզելու պատասխանատվությունից։ Ո՛չ։ Ինչո՞ւ ենք այդպես ասում։ Օրինակ՝ այդ յոթ անհատներից մեկը՝ Ստեփանոսը, հայտնի էր որպես եռանդուն ու հմուտ քարոզիչ (Գործ. 6։8-10)։ Իսկ Փիլիպոսը, ով նույնպես նրանց թվում էր, «ավետարանիչ» էր կոչվում (Գործ. 21։8)։ Ինչպես տեսնում ենք, վերոհիշյալ յոթ տղամարդիկ շարունակեցին ջերմեռանդորեն քարոզել Թագավորության լուրը։

20. Այսօր ինչպե՞ս են նշանակումներ արվում։

²⁰ Այսօր Եհովայի կազմակերպության մեջ նշանակումներն արվում են այնպես, ինչպես առաջին դարում։ Այն տղամարդիկ, ում երաշխավորում են ժողովում պատասխանատվություններ ստանձնելու համար, պետք է դրսևորեն Աստծուց բխող իմաստությունը, այսինքն՝ արտացոլեն նրա մտածելակերպը։ Նաև պետք է ակնհայտ լինի, որ սուրբ ոգին գործում է նրանց վրա։ Կառավարիչ մարմնի առաջնորդության ներքոf աստվածաշնչյան պահանջներին համապատասխանող այդ եղբայրները նշանակվում են ծառայելու որպես երեց կամ ծառայող օգնական (1 Տիմոթ. 3։1-9, 12, 13)։ Նրանք նշանակվում են սուրբ ոգով։ Այդ ջանասեր տղամարդիկ «անհրաժեշտ գործ» են կատարում։ Օրինակ՝ երեցների նախաձեռնությամբ ժողովը օգնություն է ցույց տալիս կարիքի մեջ գտնվող տարեց քրիստոնյաներին (Հակ. 1։27)։ Որոշ երեցներ աջակցում են Թագավորության սրահների շինարարությանը, կազմակերպում են համաժողովներ կամ ծառայում են հիվանդանոցների հետ կապի կոմիտեներում։ Իսկ ծառայող օգնականները բազմաթիվ այլ գործեր են անում, որոնք ուղղակիորեն կապված չեն հովվելու և ուսուցանելու հետ։ Բոլոր այս եղբայրները պետք է կարողանան համատեղել ժողովին և կազմակերպչական հարցերին առնչվող իրենց պարտականությունները Աստծու կողմից տրված բարի լուրը քարոզելու գործի հետ (1 Կորնթ. 9։16)։

«Աստծու խոսքը շարունակում էր աճել» (Գործեր 6։7)

21-22. Ինչի՞ց է երևում, որ Եհովան օրհնեց առաջին դարի ժողովը։

²¹ Եհովայի օգնությամբ առաջին դարի ժողովը կարողացավ հաղթահարել թե՛ արտաքին, թե՛ ներքին խնդիրները։ Եհովան, անշուշտ, օրհնեց նրանց։ Դա երևում է հետևյալ համարից. «Աստծու խոսքը շարունակում էր աճել, ու աշակերտների թիվը Երուսաղեմում խիստ շատանում էր։ Եվ քահանաների մի մեծ բազմություն ընդունեց հավատը» (Գործ. 6։7)։ «Գործեր» գրքում մի շարք այլ համարներ կան, որոնք վկայում են առաջին դարում տեղի ունեցած աճի մասին (Գործ. 9։31; 12։24; 16։5; 19։20; 28։31)։ Մի՞թե չենք քաջալերվում, երբ հաշվետվություններ ենք լսում այն մասին, թե Թագավորության գործն ինչ առաջընթաց է ապրում աշխարհի տարբեր երկրներում։

²² Ինչ խոսք, առաջին դարի կրոնական առաջնորդները հանգիստ չթողեցին քրիստոնյաներին։ Մեր քննարկած դեպքերից հետո հալածանքի մի մեծ ալիք բարձրացավ, ինչի հետևանքով նահատակվեց Ստեփանոսը։ Բայց այդ մասին կխոսենք հաջորդ գլխում։