Աստվածաշնչի գիրք համար 54. 1 Տիմոթեոս

Գրողը՝ Պողոս

Գրվելու վայրը՝ Մակեդոնիա

Գրության ավարտը՝ մ.թ. մոտ 61–64թթ.

1, 2. ա) Ի՞նչ տարբերություն կա, թե ինչպես է Պողոսի բանտարկությունը նկարագրվում «Գործեր» և «2 Տիմոթեոս» գրքերում։ բ) Հավանաբար ե՞րբ է գրվել «1 Տիմոթեոս» գիրքը և ինչո՞ւ։

ՊՈՂՈՍԻ կյանքի մասին արձանագրությունը Ղուկասը «Գործեր» գրքում եզրափակում է նրանով, որ առաքյալը Հռոմում սպասում է կայսրի վճռին։ Գրված է, որ Պողոսն ապրում է իր իսկ վարձած տանը և քարոզում է Աստծու Թագավորությունը բոլոր իրեն այցելողներին՝ «առանց որևէ արգելքի, խոսելու մեծ ազատությամբ» (Գործ. 28։30, 31)։ Սակայն Տիմոթեոսին ուղղված իր երկրորդ նամակում Պողոսը գրում է. «Չարչարվում եմ, ահա նույնիսկ բանտի կապանքներում եմ իբրև չարագործ»։ Այդ նամակում նա նաև խոսում է իր անխուսափելի մահվան մասին (2 Տիմոթ. 2։9; 4։6–8)։ Ինչպե՞ս կարելի է բացատրել այս փոփոխությունը։ Առաջին բանտարկության ժամանակ նրան վերաբերվում էին որպես հարգարժան բանտարկյալի, իսկ երկրորդ բանտարկության ժամանակ՝ որպես ոճրագործի։ Ի՞նչ տեղի ունեցավ այն բանից հետո, երբ Ղուկասը գրեց Պողոսի վիճակի մասին մ.թ. 61թ.-ին՝ նրա բանտարկության երկրորդ տարվա ավարտին, և ի՞նչ գրեց Պողոսը Տիմոթեոսին իր վիճակի մասին մահից կարճ ժամանակ առաջ։

² Ենթադրությունները, թե Պողոսը Տիմոթեոսին և Տիտոսին ուղղած նամակները գրել է «Գործեր» գրքում ընդգրկված ժամանակահատվածում, չհաստատվեցին, ուստի Աստվածաշնչի որոշ մեկնաբանները եզրակացնում են, որ Պողոսը արդարացվել էր կայսրի կողմից և ազատ էր արձակվել մ.թ. մոտ 61թ.-ին։ Մի բառարանում ասվում է. ««Գործեր» գրքի վերջին համարը ավելի համապատասխանում է այս տեսակետին [որ Պողոսը երկու տարվա բանտարկությունից հետո ազատ է արձակվել], քան այն ենթադրությանը, որ այդ բանտարկության ավարտին առաքյալը դատապարտվել է մահվան։ Ղուկասը շեշտում է այն փաստը, որ ոչ ոք չէր խոչընդոտում նրա գործին՝ այդպիսով իսկ ստեղծելով այն տպավորությունը, որ առաքյալի գործունեությունը չէր մոտեցել ավարտին»a։ Ուստի մ.թ. մոտ 61–64թթ.-ին՝ առաջին բանտարկությունից ազատ արձակվելուց հետո և նախքան այդ քաղաքում վերջին անգամ բանտարկվելն էր, որ Պողոսը գրեց «1 Տիմոթեոս» նամակը։

3, 4. ա) Բանտարկությունից ազատվելուց հետո ակներևաբար ի՞նչ արեց Պողոսը։ բ) Որտե՞ղ է նա գրել «1 Տիմոթեոս» նամակը։

³ Բանտից ազատ արձակվելուց հետո Պողոսը ակներևաբար վերսկսեց իր միսիոներական գործունեությունը Տիմոթեոսի և Տիտոսի հետ։ Այն, թե արդյոք Պողոսը հասավ մինչև Իսպանիա, ինչպես ենթադրում են ոմանք, ճշգրիտ հայտնի չէ։ Կղեմես Հռոմեացին (մ.թ. մոտ 95թ.) գրեց, որ Պողոսը եկավ «մինչև ծայր Արևմուտք», որի տակ կարելի է հասկանալ նաև Իսպանիանb։

⁴ Որտե՞ղ է Պողոսը գրել իր առաջին նամակը Տիմոթեոսին։ Առաջին Տիմոթեոս 1։3-ում ասվում է, որ Պողոսը Տիմոթեոսին ուղարկեց լուծելու Եփեսոսի ժողովում առաջացած ինչ-որ խնդիրներ, իսկ ինքը գնաց Մակեդոնիա։ Թվում է, որ այնտեղ էլ նա գրեց իր նամակը Տիմոթեոսին, որը գտնվում էր Եփեսոսում։

5. Ինչպե՞ս է ապացուցվում Տիմոթեոսին գրած նամակների վավերականությունը։

⁵ Տիմոթեոսին ուղղված երկու նամակները ընդունվել են վաղ ժամանակներից որպես Պողոսի գրվածքներ և ներշնչված Սուրբ Գրքի մաս։ Վաղ քրիստոնյա գրողները, այդ թվում Պոլիկարպոսը, Իգնատիոսը և Կղեմեսը համաձայն են այս հարցում։ Այդ նամակներն ընդգրկված են առաջին մի քանի դարերի ցուցակներում։ Մի հեղինակավոր աշխատության մեջ ասվում է. «Ն[որ] Կ[տակարանում] քիչ գրքեր կան, որոնք ավելի զորեղ վկայություն ունեն .... Ուստի վավերականության վերաբերյալ առարկությունները պետք է համարել նորամուծություն, որը հակառակ է վաղ եկեղեցու զորեղ ապացույցներին»c։

6. ա) Ի՞նչ պատճառներով Պողոսը գրեց «1 Տիմոթեոս» նամակը։ բ) Ի՞նչ ծագում ուներ Տիմոթեոսը, և ի՞նչն է ցույց տալիս, որ նա հասուն ծառայակից էր։

⁶ Պողոսը Տիմոթեոսին ուղղած իր առաջին նամակը գրեց, որպեսզի հստակ ցուցումներ տա ժողովի կազմակերպչական որոշ հարցերի վերաբերյալ։ Նաև կարիք կար, որ նա Տիմոթեոսին նախազգուշացներ հեռու մնալ կեղծ ուսմունքներից և զորացներ եղբայրներին, որ նրանք տեղ չտային «կեղծ գիտությանը» (1 Տիմոթ. 6։20)։ Եփեսոսը, որն առևտրական քաղաք էր, նյութապաշտություն և «փողասիրություն» կարող էր առաջացնել քրիստոնյաների մեջ, ուստի ժամանակահարմար կլիներ այս առնչությամբ նույնպես խորհուրդ տալ (6։10)։ Տիմոթեոսն, անշուշտ, լավ փորձ ու համապատասխան կրթություն ուներ այս գործը կատարելու համար։ Նա հույն հոր և աստվածավախ հրեա կնոջ զավակ էր։ Հայտնի չէ, թե կոնկրետ երբ է Տիմոթեոսն առաջին անգամ առնչվել քրիստոնեությանը։ Սակայն երբ Պողոսն իր երկրորդ միսիոներական շրջագայության ժամանակ այցելեց Լյուստրա, հավանաբար մ.թ. 49թ. վերջին կամ 50թ. սկզբին, Տիմոթեոսի մասին (որը հավանաբար մոտ 20 տարեկան էր), արդեն իսկ «լավ էին խոսում Լյուստրայի և Իկոնիոնի եղբայրները»։ Ուստի Պողոսը ցանկացավ, որ Տիմոթեոսը իր և Շիղայի հետ միասին սկսի ճանապարհորդել (Գործ. 16։1–3)։ Տիմոթեոսը հիշատակվում է Պողոսի 14 նամակներից 11-ում, ինչպես նաև «Գործեր» գրքում։ Պողոսը միշտ հայրական հետաքրքրություն էր դրսևորում նրա հանդեպ և մի քանի անգամ հանձնարարեց Տիմոթեոսին այցելել տարբեր ժողովներ՝ եղբայրներին օգնելու համար։ Դա ապացույց էր այն բանի, որ Տիմոթեոսը միսիոներական գործում լավ էր կատարել իր ծառայությունը և կարող էր մեծ պատասխանատվություններ ստանձնել (1 Տիմոթ. 1։2; 5։23; 1 Թեսաղ. 3։2; Փիլիպ. 2։19)։

ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

7. Ինչո՞ւ Պողոսը հորդորեց Տիմոթեոսին մնալ Եփեսոսում։

⁷ Հորդոր հավատ ու մաքուր խիղճ ունենալու (1։1–20)։ Տիմոթեոսին որպես «հավատի մեջ իր հարազատ զավակի» ողջունելուց հետո Պողոսը հորդորում է նրան մնալ Եփեսոսում։ Նա պետք է ուղղի նրանց, ովքեր «ուրիշ ուսմունք» են սովորեցնում, ինչի արդյունքում անիմաստ հարցեր են առաջանում՝ հավատը ամրացնելու փոխարեն։ Պողոսը նշում է, որ այս պատվերի նպատակը «սերն է, որ բխում է անարատ սրտից, մաքուր խղճից և կեղծավորությունից զերծ հավատից»։ Նա ավելացնում է. «Այս բաներից շեղվելով՝ ոմանք դատարկ խոսքերի հետևից գնացին» (1։2, 3, 5, 6)։

8. Ի՞նչ է նշանակում այն, որ Պողոսի հանդեպ ողորմություն դրսևորվեց, և ի՞նչ բարի պատերազմ է նա հորդորում Տիմոթեոսին մղել։

⁸ Թեև Պողոսը նախկինում հայհոյող ու հալածող էր, այդուհանդերձ Տիրոջ անզուգական բարությունը «անսահմանորեն առատ եղավ իր հանդեպ հավատի և այն սիրո հետ միասին, որը Քրիստոս Հիսուսն է ցուցաբերում», որպեսզի նրա հանդեպ ողորմություն դրսևորվի։ Մեղավորների մեջ նա առաջինն էր, ու նրա օրինակի միջոցով Քրիստոս Հիսուսի ողջ համբերատարությունը երևաց, որը «եկավ աշխարհ՝ մեղավորներին փրկելու»։ Իսկապես, հավիտենության Թագավորը արժանի է փառք ու պատվի հավիտյա՛ն։ Պողոսը Տիմոթեոսին պատվիրեց շարունակել բարի պատերազմ մղել՝ «պահելով հավատ ու մաքուր խիղճ»։ Նա չպետք է լիներ նրանց նման, որոնց «հավատը նավաբեկության ենթարկվեց»։ Դրանցից էին Հիմենեոսը և Ալեքսանդրոսը, որոնց Պողոսը խրատեց, որ սովորեն չհայհոյել Աստծուն (1,14, 15, 19)։

9. ա) Ո՞ւմ համար է հարկավոր աղոթել և ինչո՞ւ։ բ) Ի՞նչ է ասվում ժողովի կանանց մասին։

⁹ Հրահանգներ երկրպագության և ժողովի կազմակերպչական հարցերի վերաբերյալ (2։1–6։2)։ Հորդոր է տրվում աղոթք մատուցել ամեն տեսակ մարդկանց համար, այդ թվում նաև բարձր դիրք ունեցողների, որպեսզի քրիստոնյաները հանգիստ ու հանդարտ կյանք վարեն Աստծու հանդեպ ամենայն նվիրվածությամբ։ Աստծու՝ Փրկչի «կամքն է, որ ամեն տեսակ մարդիկ ճշմարտության մասին ճշգրիտ գիտելիքներ ստանան և փրկվեն։ Կա մեկ Աստված և մեկ միջնորդ Աստծու և մարդկանց միջև՝ Քրիստոս Հիսուս մարդը, որն իր անձը որպես համապատասխան փրկանք տվեց բոլորի համար» (2։4–6)։ Պողոսը նշանակվել է առաքյալ և քարոզիչ, որպեսզի հավատն ու ճշմարտությունը սովորեցնի։ Ուստի նա կոչ է անում տղամարդկանց նվիրվածությամբ աղոթք անել, իսկ կանանց՝ զարդարել իրենց վայելուչ հագուստով՝ համեստությամբ և ողջամտությամբ, ինչպես վայել է Աստծուց ակնածողներին։ Կինը պետք է սովորի լռությամբ և իշխանություն չբանեցնի տղամարդու վրա, «քանի որ առաջինը Ադամը ստեղծվեց, հետո նոր Եվան» (2։13)։

10. Ի՞նչ պահանջներ կան վերակացուների և ծառայող օգնականների համար, և ինչո՞ւ է Պողոսը գրում այս ամենը։

¹⁰ Եթե տղամարդը ձգտում է վերակացուի պարտականության, լավ գործի է ձգտում։ Պողոսը թվարկում է մի շարք հատկություններ և համապատասխան որակներ վերակացուների և ծառայող օգնականների համար։ Վերակացուն պետք է լինի «անպարսավելի, մեկ կնոջ ամուսին, սովորությունների մեջ չափավոր, ողջամիտ, կարգապահ, հյուրասեր, սովորեցնելու համար որակյալ, ո՛չ հարբեցող, ո՛չ հարվածող, այլ լինի խոհեմ, ո՛չ կռվարար, ո՛չ փողասեր, իր ընտանիքը լավ ղեկավարող, ունենա այնպիսի երեխաներ, որոնք հնազանդվում են ամենայն լրջությամբ.... ո՛չ էլ պետք է նոր ընդունած լինի հավատը.... Բացի այդ, նա պետք է լավ անուն ունենա դրսի մարդկանց շրջանում» (3։2–7)։ Նույն պահանջներն են տրվում նաև ծառայող օգնականների համար, և նրանք պետք է փորձվեն նախքան ծառայելը։ Պողոսը գրում է այս ամենը, որպեսզի Տիմոթեոսը իմանա, թե ինչպես պետք է վարվի Աստծու ժողովում, որը «ճշմարտության սյունն ու հենարանն» է (3։15)։

11. ա) Ի՞նչ խնդիրներ են առաջ գալու հետագայում։ բ) Ինչի՞ն պետք է Տիմոթեոսը ուշադրություն դարձնի և ինչո՞ւ։

¹¹ Վերջին օրերում ոմանք հեռանալու են հավատից՝ ուշադրություն դարձնելով դևերի ուսմունքներին։ Ստեր խոսող կեղծավոր մարդիկ արգելելու են ամուսնանալ և պատվիրելու են հրաժարվել ուտելիքներից, որոնք Աստված ստեղծել է, որ մարդիկ շնորհակալություն հայտնելով ճաշակեն դրանք։ Որպես լավ ծառա՝ Տիմոթեոսը պետք է մերժի այդ կեղծ ուսմունքները և «պառավների պատմած սուտ պատմությունները»։ Մյուս կողմից՝ նա պետք է մարզի իր անձը՝ Աստծու հանդեպ նվիրված լինելու նպատակով։ Պողոսը ասում է. «Հենց դրա համար էլ տքնաջան աշխատում և ճիգ ենք թափում, քանի որ մեր հույսը դրել ենք կենդանի Աստծու վրա, որը Փրկիչն է ամեն տեսակ մարդկանց, հատկապես՝ հավատարիմների»։ Ուստի Տիմոթեոսը պետք է շարունակի տալ այս պատվերները և սովորեցնի դրանք։ Նա չպետք է թույլ տա, որ ինչ-որ մեկը արհամարհի իր երիտասարդությունը, հակառակը՝ պետք է օրինակ լինի վարքի ու ծառայության մեջ։ Նա պետք է կլանված լինի դրանցով ու շարունակ ուշադրություն դարձնի իր անձին և իր ուսուցանելուն, քանի որ սրանցում հարատևելով՝ «կփրկի և՛ իրեն, և՛ իրեն լսողներին» (4։7, 10, 16)։

12. Այրիների և ժողովի մյուս անդամների առնչությամբ ի՞նչ խորհուրդ է տրվում։

¹² Պողոսը խորհուրդ է տալիս Տիմոթեոսին, թե ինչպես վերաբերվել ժողովի անդամներին. մեծահասակ տղամարդկանց՝ ինչպես հայրերի, երիտասարդ տղամարդկանց՝ ինչպես եղբայրների, մեծահասակ կանանց՝ ինչպես մայրերի, երիտասարդ կանանց՝ ինչպես քույրերի։ Հարկավոր է նաև հոգ տանել այրի կանանց մասին, որոնք իսկապես այրի են։ Սակայն հնարավորության դեպքում այրու ընտանիքը պետք է հոգա վերջինիս մասին։ Հոգ տանելուց հրաժարվելը հավասար է հավատը ուրանալուն։ Իսկ եթե այրին 60 և ավելի տարեկան է ու «վկայվել է իր բարի գործերով», կարող է ընդգրկվել ցուցակի մեջ (5։10)։ Մյուս կողմից՝ երիտասարդ այրիները, ովքեր թույլ են տալիս, որ սեռական ցանկությունները ղեկավարեն իրենց, պետք է ցուցակի մեջ չընդգրկվեն։ Նրանք չպետք է թրև գան տնից տուն և բամբասեն, այլ ամուսնանան ու երեխաներ ունենան, որպեսզի չարախոսելու առիթ չտան։

13. Ինչպե՞ս պետք է հարգանք դրսևորել երեցների հանդեպ, ինչպե՞ս է հարկավոր վարվել մեղք գործողների հետ, և ի՞նչ պատասխանատվություն ունեն ծառաները։

¹³ Այն երեցները, ովքեր լավ են ղեկավարում, պետք է արժանանան կրկնակի պատվի, «հատկապես նրանք, ովքեր տքնաջան աշխատում են խոսելու և ուսուցանելու համար» (5։17)։ Երեցի դեմ մեղադրանքը չպետք է ընդունվի, բացի այն դեպքից, երբ դա հաստատված է երկու կամ երեք վկաների կողմից։ Նրանք, ովքեր շարունակ մեղք են գործում, պետք է հանդիմանվեն բոլորի առաջ, բայց առանց կանխորոշման՝ ոչինչ չանելով կողմնապահությամբ։ Ծառայության լծի տակ գտնվողները պետք է հարգեն իրենց տերերին՝ լավ ծառայություն անելով, հատկապես եղբայրներին, ովքեր «իրենց հավատակիցներն են և սիրելի եղբայրները» (6։2)։

14. Ի՞նչ է ասում Պողոսը հպարտության և փողասիրության, ինչպես նաև Աստծու հանդեպ նվիրվածության և բավարարվածության զգացումի մասին։

¹⁴ Խորհուրդ Աստծու հանդեպ նվիրվածության և ունեցածով բավարարված լինելու վերաբերյալ (6։3–21)։ Նա, ով չի համաձայնվում առողջ խոսքերի հետ, հպարտությամբ է լցված, կլանված է բանավեճերով ու վիճաբանություններով, որոնք տանում են կատաղի դատարկ վեճերի։ Իսկ նա, ով «Աստծու հանդեպ նվիրվածություն» և բավարարվածության զգացում ունի, մեծ շահ է ստանում։ Անհատը պետք է բավարարվի ուտելիք, հագուստ և ծածկ ունենալով։ Իսկ ովքեր որոշում են հարստանալ, ընկնում են կործանման տանող որոգայթի մեջ, քանի որ փողասիրությունը «բոլոր վնասակար բաների արմատն» է։ Պողոսը հորդորում է Տիմոթեոսին՝ Աստծու մարդուն, փախչել այդպիսի բաներից, հետևել քրիստոնեական հատկությունների, հավատի բարի պատերազմը մղել և «ամուր կառչել հավիտենական կյանքից» (6։6, 10, 12)։ Նա պետք է «անբիծ և անպարսավելի կերպով» պահի պատվիրանը մինչև Տեր Հիսուս Քրիստոսի հայտնվելը։ Նրանք, ովքեր հարուստ են, պետք է «իրենց հույսը դնեն ոչ թե անկայուն հարստության վրա, այլ Աստծու», որպեսզի ամուր կառչեն իսկական կյանքից։ Վերջում Պողոսը հորդորում է Տիմոթեոսին պահպանել այն, ինչ վստահված է իրեն, հեռու մնալ պղծող զրույցներից և «կեղծ գիտության հակասող գաղափարներից» (6։14, 17, 20)։

ԻՆՉՈՎ Է ՕԳՏԱԿԱՐ

15. Ի՞նչ նախազգուշացում է տրվում դատարկաբանությունների և վիճաբանությունների առնչությամբ։

¹⁵ Այս նամակը խիստ նախազգուշացում է նրանց համար, ովքեր սիրում են զբաղվել դատարկաբանություններով և փիլիսոփայական վիճաբանություններով։ «Վիճաբանությունները» կապված են հպարտության հետ, և դրանցից պետք է խուսափել, քանի որ Պողոսն ասում է, որ դրանք խոչընդոտում են քրիստոնյայի աճին և միայն «անիմաստ հարցեր են առաջ բերում՝ փոխանակ սովորեցնելու Աստծու տված բաները, որ ամրացնում են հավատը» (6։3–6; 1։4)։ Բացի այն, որ այդ վիճաբանությունները մարմնի գործերից են, դրանք «հակառակ են առողջ ուսմունքին, ինչն էլ համաձայն է երջանիկ Աստծու փառավոր բարի լուրին» (1։10, 11)։

16. Նյութապաշտության վերաբերյալ ի՞նչ խորհուրդ տվեց Պողոսը։

¹⁶ Քրիստոնյաները, որոնք ապրում էին Եփեսոսի փողապաշտ հասարակության մեջ, ակներևաբար խորհրդի կարիք ունեին նյութապաշտության ու դրա հետ կապված խնդիրների դեմ պայքարելու համար։ Պողոսը նրանց հենց այդպիսի խորհուրդ տվեց։ Աշխարհը շատ անգամ է մեջբերել Պողոսի՝ «բոլոր վնասակար բաների արմատը փողասիրությունն է» խոսքերը, սակայն քչերն են ուշադրություն դարձնում դրանց։ Իսկ ճշմարիտ քրիստոնյաները կարիք ունեն ուշադրություն դարձնելու այս խորհրդին ամեն ժամանակ։ Դա կյանք է նշանակում նրանց համար։ Նրանք պետք է փախչեն նյութապաշտության վտանգավոր ծուղակից և իրենց հույսը դնեն «Աստծու վրա, որն առատապես ապահովում է մեզ ամեն ինչով, որ վայելենք» (6։6–12, 17–19)։

17. Տիմոթեոսին տրված ո՞ր խորհուրդն է ժամանակահարմար բոլոր նախանձախնդիր քարոզիչների համար այսօր։

¹⁷ Պողոսի նամակից տեսնում ենք, որ Տիմոթեոսը լավ օրինակ է այն հարցում, թե ինչպիսին պետք է լինի քրիստոնյա երիտասարդը։ Թեև տարիքով համեմատաբար երիտասարդ էր, բայց հոգևորապես հասուն էր։ Նա ջանքեր էր գործադրել համապատասխանելու վերակացու լինելու պահանջներին և առատորեն օրհնվեց իր ունեցած նշանակումներում։ Այսօրվա նախանձախնդիր երիտասարդները, Տիմոթեոսի նման, նույնպես կարիք ունեն խորհելու այս բաների մասին, կլանված լինելու դրանցով, որպեսզի իրենց առաջադիմությունը հայտնի լինի։ Պողոսի խորհուրդը ժամանակահարմար է բոլոր նրանց համար, ովքեր ուզում են շարունակել ուրախություն ստանալ՝ առաջադիմելով որպես քրիստոնյաներ. «Շարունակ ուշադրություն դարձրու քո անձին և քո ուսուցանելուն։ Հարատևիր սրանցում, որովհետև սա անելով՝ կփրկես և՛ քեզ, և՛ քեզ լսողներին» (4։15, 16)։

18. Ժողովում ընդունված ի՞նչ կարգուկանոնի մասին է հստակ նշվում, և ինչպե՞ս է Պողոսը Եբրայերեն Գրությունները օգտագործում որպես հեղինակություն։

¹⁸ Այս ներշնչված նամակը գնահատանք է առաջացնում Աստծու կառույցների հանդեպ։ Այն ցույց է տալիս, թե տղամարդիկ և կանայք ինչ կարող են անել ժողովում աստվածապետական կարգուկանոնը պահպանելու համար (2։8–15)։ Այնտեղ քննարկվում է, թե ինչ պահանջների պետք է համապատասխանեն վերակացուներն ու ծառայող օգնականները։ Այդպիսով սուրբ ոգին ցույց է տալիս, թե հատուկ նշանակման մեջ ծառայողները ինչ պահանջների պետք է համապատասխանեն։ Նամակը նաև քաջալերում է բոլոր նվիրված ու մկրտված ծառայողներին համապատասխանել այդ չափանիշներին՝ ասելով. «Եթե որևէ մեկը ձգտում է վերակացուի պարտականության, լավ գործի է ձգտում» (3։1–13)։ Բացի այդ, քննարկվում է, թե վերակացուն ինչպես պետք է վերաբերվի ժողովում եղող տարբեր տարիքի և սեռի անձանց, նաև խոսվում է վկաների առաջ մեղադրանքները քննելու մասին։ Ընդգծելով, որ այն երեցները, ովքեր տքնաջան աշխատում են խոսելու և սովորեցնելու համար, կրկնակի պատվի են արժանի՝ Պողոսը երկու անգամ դիմում է Եբրայերեն Գրություններին՝ որպես հեղինակավոր աղբյուրի. «Որովհետև գրությունն ասում է. «Կալ անող եզան դունչը մի՛ կապիր», նաև՝ «աշխատողը արժանի է իր վարձին»» (1 Տիմոթ. 5։1–3, 9, 10, 19–21, 17, 18; 2 Օրենք 25։4; Ղևտ. 19։13)։

19. Ինչպե՞ս է Պողոսը շեշտում Թագավորության հույսը և ի՞նչ հորդոր է տալիս քրիստոնյաներին։

¹⁹ Հիանալի խորհուրդներ տալուց հետո Պողոսն ավելացնում է, որ այս պատվիրանը պետք է պահվի անբիծ և անպարսավելի կերպով «մինչև մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի հայտնվելը.... որպես իշխող թագավորների Թագավոր և իշխող տերերի Տեր»։ Պողոսը վերջացնում է այս նամակը՝ Թագավորության հույսի հիման վրա քրիստոնյաներին զորեղ հորդոր տալով, որ «բարին գործեն, հարուստ լինեն բարի գործերով, լինեն առատաձեռն, ուրիշներին բաժին հանելու պատրաստ և գանձեր կուտակեն իրենց համար, այսինքն՝ լավ հիմք ապագայի համար, որպեսզի ամուր կառչեն իսկական կյանքից» (1 Տիմոթ. 6։14, 15, 18, 19)։ Իսկապես, որքա՜ն օգտակար են «1 Տիմոթեոս» նամակում տրված խորհուրդները։

[ծանոթագրություններ]