Կիդե՞կ տա̈ տունկ

Սաի աբռա՞ձա̈ տա̈ Մառդախեյ օնունով մաշտը, վերին մասին կըրվաձա̈ Աստվաձաշընչին

ՄԱՌԴԱԽԵՅ օնունով եվրեյը մեձ դեր խաղաց ըն բադմուտինին նես, վերին մասին գաշտոնկկու Էսֆիր կըրկին։ Ըն ձառաերգու Պեռսիին թակավորին մոդ։ Ա̈դ միր թըվարգուտինըն առաչ V-րտ դարներ, «եպոր թակավորերգու Ախաշվեռոշը»։ (Ա̈կընս շադերը հավդոնգու, հընոր ա̈դ Կսեռկս I թակավորներ։) Մառդախեյը թա̈մբա̈ ա̈րավ թակավորին, հընոր ընու կուզին սպոննուշ։ Ախաշվեռոշը շադ շընորագալեր հընու աստավ, հընոր ալլայ մաշտկացը առաչ Մառդախեյին հարգանկ հընու բադիվ էրեվծընին։ Եպոր մեռավ Ամանը, վեյնոր ալլայ եվրեյնուն դուշմոններ, թակավորը նըշանագեց Մառդախեյին առաչին մինիստըր։ Ա̈դ հընարավորուտին դըվավ Մառդախեյին ընտունուշ օրենկմը, վեյնոր խալըսեց ճայտըն Պեռսիյա աբռող եվրեյնուն (Եսթ. 1։1; 2։5, 21—23; 8։1, 2; 9։16)։

XX-րտ դարը նա̈յրըվաձըն ետկը կիդնագաննին գասեյնը, հընոր ինչ-օր կըրվաձա̈ Էսֆիր կըրկին նես, հընարվաձա̈ հընու Մառդախեյ օնունով մաշտ ըղաձ չա̈։ Ամա 1941 թըվին առխիոլըգնին կըդոն ըն, ինչ-օր գայնա̈ր էրեվծընիլ, հընոր Մառդախեյը, վերին մասին կըրվաձա̈ Աստվաձաշընչին նես, սաի գա̈ր։ Ի՞նչ ըներ կըդոն։

Կիդնագաննուն ծեռկը ընգավ հին կըրվացկմը պեռսիդսկի լիզվով, ոյդեխ-օր գաստըվեր Մառդուկա օնունով մաշտումը մասին։ Ըն մեձվեր մաշտ ըղաձեր հընու, գերեվնա տա̈, գըներ փարին հեդ գաբվաձ կոռձերը Սուզի քաղակին։ Առտուր Ունգնադ օնունով կիդնագանմը, վեյնոր քըրկըրերգու արեվելկին բադմուտինը կըրեց, հընոր ըն ժամանագ «Աստվաձաշընչըն ղաիր, սադա̈ ա̈դ կըրվացկին նես գաստըվեր Մառդախեյին մասին»։

Ունգնադին կըրաձը յառդում ա̈րավ կիդնագաննուն հասկըննուշ, ինչ գաստըվի հազարիշի պեռսիդսկի կըրվացկնուն նես։ Օրինագ, ջոռա̈ շինվաձ տաբլիչկընուն, վերեկնոր կըդոն քագաձ Պեռսեպոլ քաղակին ըմուն դեղմը, ոյդեխ-օր առաչ բա̈հեյնըգու հարըստուտինը։ Ըներ կըրվաձեյնը, եպոր ղեգավարերգու Կսեռկս I թակավորը։ Ա̈դ հին դակումենտնին կըրվաձեյնը էլամսկի լիզվով հընու ընեց նես գա̈ր քոնիմը օնուն, վերեկնոր կըրվաձին Էսֆիրa կըրկին նես։

Քոնիմը տաբլիչկընուն վըրըն, վերեկնոր կըդըվաձեյնը Պեռսեպոլ քաղակին, կըրվաձա̈ Մառդուկա օնունով մաշտումը մասին։ Ա̈դ մաշտը Սուզի քաղակին, Կսեռկս I թակավորին մոդ սեկրետար ձառաերգու։ Մեգ կըրվացկիմը նես գաստըվի, հընոր ըն թարկմանիչ ըղաձա̈։ Ա̈դ ույմիշ կուկա ընու հեդ, ինչ Մառդախեյին մասին գաստըվի Աստվաձաշընչին։ Ըն մեձվեր մաշտ ըղաձեր Ախաշվեռոշ թակավորին (Կսեռկս I) դոնը հընու բինդ քիչը էրգու լիզու կիդեր։ Մառդախեյը «նըստաձեր թակավորագան ղապիկնուն մոդը» Սուզի քաղակին (Եսթ. 2։19, 21; 3։3)։ Ա̈դ ղապիկը շադ մեձ հընու սիրունեյնը։ Հուն պոնեյնըգու թակավորին նըշանագաձ մեձվեր մաշտիկը։

Ըն, ինչ կըդաձունեյնը Պեռսեպոլ քաղակին Մառդուկա օնունով մաշտումը մասին հընու ըն, ինչ Աստվաձաշընչին կըրվաձա̈ Մառդախեյին մասին շադ իրար լըմոնիգու։ Էրգուսնա̈լ գաբռեյնը մեգ ժամանագ, մեգ դեղ հընու մեգ կոռձմը գընեյնը։ Ա̈դպես մենկ դեսնունկկու, հընոր առխիոլըգնուն կըդաձը գայնա էրեվծընիլ, հընոր Մառդուկըն հընու Մառդախեյը՝ ա̈դ մեգ մաշտմընա̈։