Թողումգու, հընոր Եգովըն դոնա̈ ինձի գյանկի ջոմպով

ՍԵՎ ՄԸԽԸՌԱՁ ԴԵՂԸՆ ՉԱՐ ԱՐԵՎ ԴԵՂԸ

Ես ձընվեցա 1935 թըվին Դառլըստըն, Անգլիայու «Սեվ երգրին»։ Ըն ա̈դպես օնուն ուներ, քոնի-օր ընդեխու զավոդնուն հընու ֆաբրիկընուն հոմար, երգինկը փատտաձուներ սեվ մուխը։ Մոդիգ չեյս դարիգոնեյ, եպոր ձընողնիս նա̈յրեցին սորվուշ Աստվաձաշունչը Եգովին մասին բադմողնուն հեդ։ Մոդիգ 14 գամ 15 դարիգոնեյ, եպոր համոզվեցա, հընոր ա̈սա̈ ջիշտուտինը։ 1952 թըվին, եպոր 16 դարիգոնեյ ես գընկըվեցա։

Մոդիգ ա̈դ սըրընա̈լ ես նա̈յրեցի մեգ զավոդիմը ստաժիռովկա օսնուշ։ Ընդեխ շինեյնըգու մաշինի օմըրա̈տնի հընու օմըրա̈տնի մաշինա շինուշի հոմար։ Ես սորվեյգու, հընոր հեդո հուն ղեգավարիմ, ինչպես մեձվեր։ Ըն ժամանագին հոմար, ա̈դ շադ լավ աշխադանկեր։

Ամա ա̈դ ժամանագ ռազեզդնոյ վըրագածուն հայծուց ինձի, գայնոմ տա̈ օնծընիլ Ուիլլենխոլ ըլլող իմ ժողովիս Աստվաձաշունչ սորվուշը։ Ինձի բիդուեր որոշուշ։ Ըն ժամանագ ես գեշտա̈յ էրգու ժողով։ Շապտվա նես ես գեշտա̈յ Բռոմսգռովե ըլլող ժողովը, վեյնոր իմ աշխադանկիս մոդիգեր, դընա̈սա̈լ 30 կիլամետռ հեռուեր։ Շապատ-գիրագիա̈լ, եպոր ես եդ կուկա̈յ դունը ձընողնուս մոդ, գեշտա̈յ Ուիլլենխոլ ըլլող ժողովը։

Ես կուզեյ յառդում ընուշ Եգովին գազմագերպուտինին, ընդիա̈լ ռազեզդնոյ վըրագածուին աստաձին բես ա̈րի։ Ա̈դ նըշանագերգու, հընոր ես էլլողեյ իմ աշխադանկա̈ս, վեյնոր ինձի շադ դուր կուկա̈ր։ Ի՜նչկան ես ուրախիմ-օր ըն ժամանագ թողի, հընոր Եգովըն ինձի ջոմպա էրեվծընա̈։ Ա̈դ որոշումին խատեր, ես շադ հեդաքըրկիր գյանկ օննըցա հընու հիսկիտ մեգ բոյմը փիշմոնեցա հեչ։

Եպոր ես գեշտա̈յ Բռոմսգռովե ըլլող ժողովը, իմ հեդըս ինչիմը բադահեցավ։ Ես ձանոտցա Էն օնունով, սիրվուկ, հոկեվոր քուրեչմը հեդ։ 1957 թըվին մենկ իրար առակ հընու մեկհեդ ձառաեյկըգու օբշի ըռընչպա̈ր հընու զուդ ըռընչպա̈ր, հըմա̈լ ըղաձինկ ռազեզդնոյ ձառայուտինի նես հընու Վեֆիլին։ Էնը իմ գյանկիս լո՜ւսնա̈։

1966 թըվին մենկ ուրախեյկը սորվուշ Գալաադ տըբռոցին 42-րտ տասարանին։ Ա̈դտի ետկը մեզի նըշանագեցին ձառայուշ Մալավի։ Ընդեխու մաշտիկը շադ ընգերվարի հընու միսա̈ֆիր հազ ընողին, ընդիա̈լ ա̈դ բեդուտինին հոմար շադ անկամ գասին Աֆրիկայու ըմընա դակ սիդը։ Մըտկերուսա̈լ օսնիլ չեր, հընոր մենկ շադ քիչ ժամանագով հուն միսա̈ֆիր ըլլողընկ։

ՁԱՌԱԻՆԿԿՈՒ ՄԱԼԱՎԻ ՇԱԴ ԶՈՐ ԺԱՄԱՆԱԳՆՈՒՆ ՍԸՐԸՆ

Օմիսմը մենկ սորվայկըգու լիզուն, ետկըն 1967 թըվին, փեդըրվարի 1-ին էգակ Մալավի հընու նա̈յրեցակ միր ռազեզդնոյ ձառայուտինը։ Ջոմպա մենկ գեշտա̈յկը ջիպով։ Վերմը միտկը գընեյնը տա̈ ա̈ս մաշինըն ըմըն դեղա̈լ գոսնի, կեդը բիլա̈։ Ամա ա̈դ ա̈դծոյ չեր։ Ըն մեգ տա̈ գայնա̈ր քիչ ճուր օննող կեդերը օսնիլ։ Բազի մենկ կիշեյնին գոնծընայկը ջոռա̈ հընու խեդա̈ շինվաձ բալագաննուն, ոյդեխ-օր վըրաիգ ըղաձ սըրըն, թավնին դագնինտուս բրեզենտ քաշեյկըգու։ Ա̈դ միր միսիաներսկի ձառայուտինին փոռցուտիննուն նեսըն առաչիններ։ Ամա մեզի դուր կուկա̈ր միր ձառայուտինը։

Աբռիլ օմսուն ես իմացի, հընոր միր դըրուտինը ջիպա̈լ լավ չա̈։ Մալավի երգրին պրեզիդենտ Խաստինգս Բանդըն ռադիոյով ջառմը աստավ։ Ըն մեղադռերգու Եգովին մասին բադմողնուն, հընոր ըներ նալոգ դալ չին հընու խառըվինգու կառավարագան կոռձերուն։ Ա̈դ շիդագով սուդեր։ Մենկ ալլայկըս կիդեյկը, հընոր ա̈դու իսկագան բատճառը ընա̈-օր, մենկ գըռիվնուն սըրըն ուվեկու թարաֆը ըլլիլ չայկը հընու պառտիյնի բիլետ կընիլ չայկը։

Սեկտեմբեր օմսուն գազետին գաշտըցակ, հընոր պրեզիդենտը ա̈դ երգրին ալլայ ըղաձ բելընուն նես մեղադռեց Եգովին մասին բադմողնուն։ Մեգ կառավարագան ժողովիմը ժամանագ ըն աստավ, հընոր կառավարուտինը էրգընծընող չա̈ հընու Եգովին մասին բադմողնուն կոռձը փագողա̈։ 1967 թըվին, հոկտեմբերի 20-ին միր կոռձը փագեցին։ Հեդկըշի պալիցեյսկիկը հընու կառավարագան պոնողնին էգոն Վեֆիլը, հընոր փագին միր ֆիլիալը հընու միսիաներնունա̈լ եդ ղըրգին ուրինց երգիրը։

Իրեկ օր մեզի խապիսին բա̈հեցին, հեդո ղըրգեցին Մավրիկիյա, վեյնոր ըն սըրըն Մեձ Բրիտանիին ծեռկիներ։ Ամա ընդեխու կառավարուտինը թողավ հեչ մեզի ձառայուշ ուրինց մոդ, ինչպես միսիաներ։ Ընդիա̈լ միր գազմագերպուտինը ղըրգեց մեզի ձառայուշ Ռադեզիյա (հիմի Զիմբաբվե)։ Դեղ հասակնա ընգակ ըմուն սա̈ռտ մեձվերիմը ծեռկը, վեյնոր թողավ հեչ մեզի մըդնուշ ա̈դ երգիրը։ Ըն աստավ. «Ծեզի թողին հեչ Մալավի գինուշ։ Թողին հեչ Մավրիկիյա։ Հընու ի՞նչ, տունկ կարա̈ր ա̈րիկ տա̈ ծեզի ա̈ստե՞ղ ուրախ գըլլին ընտունուշ»։ Էնը ա̈լ տըմ առավ հեչ, նա̈յրեց վա̈յուշ։ Մեզի թըվա̈րգու տա̈ մենկ ա̈լ ուվեկու բիդու չինկ։ Ես կուզեյ ալլայ թողուշ հընու եդ էշտուշ իմ դունս, Անգլիյա։ Վեռչը-վեռչով մեզի թողին ա̈դ կիշերը ֆիլիալին գինուշ, ետե մենկ ա̈կվընծու կոնկ ընեց օֆիսը։ Մենկ ա̈լ ուժ չունայկը, ամա վիրա գիվընմիշ գըլլայկը Եգովին վըրըն։ Մենկ բեդ գընայկը, ինչպես Եգովըն մեզի յառդում ընողա̈։ Հեդկըշի օրը մեզի թողին մընուշ Զիմբաբվե, ինչպես տուրիստ։ Հիսկիտ մոռնալ չիմ, ինչ ես զգացի ա̈դ սըրըն։ Ես համոզվաձեյ, հընոր Եգովըն մեզի դոնա̈գու բիդու ըղաձ ջոմպով։

ՆԵՐ ՁԱՌԱՅՈՒՏԻՆ. ՅԱՌԴՈՒՄ ԳԸՆԻՆԿ ՄԱԼԱՎԻԻՆ, ԱՄԱ ԳԻՆՈՆԿԿՈՒ ԶԻՄԲԱԲՎԵ

Զիմբաբվե ֆիլիալին ինձի նըշանագեցին ձառայուշ սլուժեբնի ատդելին։ Ինձի աստին յառդում ընուշ Մազամբիկ հընու Մալավի գինող Եգովին ձառայողնուն։ Մալավի փիս գինա̈ ընգաձեյնը ախպըյդացը էդվոնցը։ Ես թարկմանողեյ Մալավի ձառայող ժողովնին էգող վըրագածու ախպըյդացը ատչյոտնին։ Սըրըմը ես օֆիսին օխչուգ իրիգունը վա̈եյգու, եպոր գաշտա̈յգու, ինչպես փիս գինա̈ դանջինգու միր քուրեյդացը հընու ախպըյդացըa։ Ամա ես փահլեյգու, ինչկան ուժեղ հավատկ ըներ ունին, հավադարիմին հընու տըմըշխիին (2 Կորնթ. 6։4, 5)։

Մենկ ըմըն ինչը գընայկը, հընոր ախպըյդա̈կը, վերեկնոր մընցաձեյնը Մալավի հընու ըն ախպըյդա̈կը, վերեկնոր փախաձեյնը Մազամբիկ, օննոն հոկեվոր ուդելիկ։ Մալավի շադերը չիչեվա լիզվով խոսինգու։ Ա̈դ լիզվով թարկմանիչնին դեղափոխվեծոն Զիմբաբվե։ Ըներ դեղավորվեծոն մեգ ախպորմը ֆերմին։ Միսա̈ֆիր հազ ընող ա̈դ ախպա̈րը, ընեց դեյ շինեց օֆիսմը հընու գինուշի դեղ։ Ա̈դպես ընեց թարկմանուշի կոռձը, վեյնոր շադ գարեվորեր, շարունագվեցավ։

Մենկ ա̈մա̈ղ գընայկը, հընոր Մալավի ժողովնին էգող վըրագածու ախպըյդա̈կը ըմըն դարի էշտոն աբլասնոյ կանգռեսը չիչեվա լիզվով, վեյնոր գոսներ Զիմբաբվե։ Կանգռեսըն ետկը մենկ ընեց գուդա̈յկը ալլայ ջառերուն կասնաղնին։ Եպոր եդ գեշտա̈յնը Մալավի, ըներ գիսվեյնըգու ալլայ քուրեյդացը հընու ախպըյդացը հեդ ա̈դ հոկեվոր մըտկերով։ Սըրըմը Զիմբաբվե մենկ գազմագերպեցակ Սուրպ ձառայուտինի տըբռոցմը ժողովնին էգող վըրագածու ախպըյդացը սիդ դըվուշի հոմար։

1975 թըվի փեդըրվարին, ես կընցի Մազամբիկ ըլլող փախչողնուն լագերը, հընոր դեսնում Մալավիայու քուրեյդացը հընու ախպըյդացը։ Ա̈դ ախպըյդա̈կը Եգովին գազմագերպուտինըն եդ մընալ չեյնը, հընու ըներ իրիցնուն խումպը բիլա̈ գազմագերպաձունեյնը։ Ա̈դ ներ նըշանագվաձ իրիցնին լավ գազմագերպեյնըգու ժողովին կոռձերը։ Ըներ ջառեր գասեյնը, քուրեյդացը հընու ախպըյդացը հեդ քըրկըրեյնըգու ըմըն օրվոն խոսկը հընու «Հովվուշի բաշնիըն»։ Հըմա̈լ ըներ գոնծընեյնը ռայոննի կանգռեսնի։ Ա̈դ լագերնին լըմոնեյնըգու մեձ կանգռես օնծընուշի դեղոնը։ Գազմագերպաձունեյնը ատդելնի մակռուտին ընուշի, ուդելիկ փայ ընուշի հընու էգողնուն բաշտպանուշի հոմար։ Ա̈դ ալլայ, ինչ-օր Եգովին յառդումով ա̈րին հավադարիմ ախպըյդա̈կը՝ հըրա՛շկեր։ Եպոր ես ա̈դ ալլայ դեսա, ա̈դ ինձի շադ սիդ դըվավ։

1970 թըվերուն վեռչը Մալավիին նա̈յրեց յառդում ընուշ Զամբիայու ֆիլիալը։ Ամա ըներ իմ մըտկա̈ս հիսկիտ էլլիլ չեյնը, ես վիրա ընեց մասին գաղոտեյ։ Ես կիդիմ-օր ա̈դպես շադերը գընեյնը։ Քոնի-օր ես ձառաեյգու Զիմբաբվե ըլլող ֆիլիալին կամիտետին, քոնիմը բոյ ըղաձիմ ըն հանդիպումնուն, եպոր կըլխավոր համաշխարաին ղեգավարուտինըն ախպըյդա̈կը դեսըվեյնըգու Մալավի, ՅՈՒԱՐ հընու Զամբիյա ըլլող նըշանագվաձ ախպըյդացը հեդ։ Ըմըն հանդիպումի սըրա, միտկը գընայկը. «Ա̈լ ի՞նչ գայնոնկ ընիլ, հընոր յառդում ընինկ Մալավի գինող միր ախպըյդացը»։

Ժամանագը գեշտա̈ր, Եգովին ձառայողնուն էդվոնցը ա̈լ առաչվոն բես ըյնիլ չեյնը։ Փախչողնին քիչ-քիչ եդ կուկա̈յնը Մալավի։ Հուն գինող միր ախպըյդա̈կնա̈լ թետեվուտին զգացին։ Յոնը ըլլող բեդուտիննուն օրենկը իրավունկ գուդա̈ր Աստըձուն միլլա̈տին ձառայուշ Եգովին։ Մազամբիկ ա̈դ ըղավ 1991 թըվին, ամա մենկ ալլայկըս բեդ գընայկը, ե՞պ Եգովին մասին բադմողնուն իրավունկ դըվողըն ազադ գինա̈ ձառայուշ Մալավի։

ԵԴ ԿՈՒԿՈՆԿ ՄԱԼԱՎԻ

Մալավի կառավարուտինին օրենկնին նա̈յրեցին փոխվուշ հընու 1993 թըվին Եգովին ձառայողնուն ազադուտին դըվին։ Ա̈դտի ետկը, եպոր մեգ միսիաներիմը հեդ խոսեյգու, ըն ինձի հայծուց. «Հիմի տունկ եդ էշտո՞ղեկ տա̈ Մալավի»։ Ըն ժամանագ ես 59 դարիգոնեյ, ընդիա̈լ աստի. «Չա̈, ես էխտիյարցաձիմ»։ Ամա բատկերածընեկկու տա̈, ա̈դ օյնա̈լ մենկ ֆակսով նամագմը առակ, ոյդեխ Ղեգավարող խումպը մեզի խընտրերգու եդ Մալավի էշտուշ։

Մեզի դուր կուկա̈ր Զիմբաբվե ձառայուշ, ընդիա̈լ ղոլայ չեր որոշում ընուշ։ Մենկ ա̈ստեղ դեղավոյցաձեյկը, ունեյկը լավ ընգեյնի, վում հեդ շադ մոդիգայկը։ Ղեգավարող խումպին կըրաձ նամագը շադ պարիեր։ Ախպըյդա̈կը կըրաձունեյնը, հընոր ուզինկնա, գայնոնկ մընալ Զիմբաբվե։ Մենկ ա̈դպեսա̈լ գընայկը, ետե միր ուզաձով էշտա̈յկը։ Ամա ես հիշեցի Ավռաամին հընու Սառրին օրինագը։ Չաշաձ-օր դարիկովեյնը, ըներ վա̈յցկեցին ուրինց հարմար դունը հընու կընցին ընդեխ, ներ-օր Եգովըն ընեց ղըրգեց (Ծննդ. 12։1—5)։

Մենկ որոշեցակ լըսուշ Եգովին գազմագերպուտինին աստաձը, ընդի եդ էգակ Մալավի։ Ա̈դ ըղավ 1995 թըվի փեդըրվարի 1-ին։ Առաչին բոյը Մալավի կընցաձնուս ետկը, օնցաձեր 28 դարի։ Մալավի նըշանագեցին ֆիլիալին կամիտետը, ոյդեխ մըդնեյնըգու իրեկ ախպա̈ր, ընեցմըն մեգը եսեյ։ Հընու մենկ նա̈յրեցակ գազմագերպուշ Աստըձուն ձառայուտինին կոռձը։

ԵԳՈՎԸՆ ՄԵՁԸԾԸՆԱ̈ԳՈՒ

Մե՜ձ ուրախուտինա̈ դեսնուշ, ինչպես Եգովըն գոռտնա̈ հոկեվոր կոռձը։ Քարոզիչնուն թիվը շադըցավ։ 1993 թըվին մոդիգ 30 000 քարոզիչ գա̈ր, 1998 թըվին 42 000-ըն ավել ըղոնb։ Ա̈դու հոմար Ղեգավարող խումպը որոշեց ընդեխ շինուշ ֆիլիալմը, ընեց յառդում ընուշի հոմար։ Ընդիա̈լ մենկ Լիլոնգվե քաղակին կընեցակ 12 գեկտար խեղ։ Ինձի նըշանագեցին ձառայուշ շենկեր շինուշի կամիտետին։

2001 թըվին, մաիս օմսուն ֆիլիալը շինվաձեր։ Ֆիլիալը պաշխուշի ջառը աստավ ախպա̈ր Գայ Պիռսը Ղեգավարող խումպըն։ Ա̈դ ուրախ հանդիպումը էգաձեյնը Մալավի գինող 2 000-ըն ավել Եգովին ձառայողնին։ Ընեցմըն շադերը 40 դարիըն ավել ձառաեյնըգու Եգովին։ Չաշաձ ընու-օր Եգովին ձառայողնուն կոռձը փագվաձեր հընու շադ փիս ընեց էդվոնցը ընգաձեյնը, միր թանգագին քուրեյդա̈կը հընու ախպըյդա̈կը հավադարիմ մընցին Աստըձուն։ Ըներ յոն տըրվաձ կապիգմընա̈լ չունեյնը, ամա հոկեվոր թարաֆըն շադ հարուստեյնը։ Հիմի ըներ տառնա̈յնըգու, պահլելըն սեյրը գընեյնը ուրինց ներ Վեֆիլին վըրըն։ Ըմըն տիա̈ լըսվեյնըգու աֆրիկանսկի լիզվով Թակավորուտինին երկերը։ Ա̈դ ալլայ քա̈սումծըներգու ֆիլիալին շենկը պաշխուշի պռագռամըն հընու գերեվծըներ, հընոր Եգովըն ջիմա̈ռդ գինա̈ գոռտնա̈ ընեց, վեվ փոռցուտիննուն սըրըն հավադարիմ մընագու։

Եպոր ֆիլիալը շինեցին, ես օննըցա հընարավորուտին նորըն շինվաձ Ժողովնին օնծընուշի դեղերը պաշխուշի ջառեր ասուշ։ Մալավիայու ժողովնին յառդում գընեյնը ախկադ երգիյնուն, ժողովը օնծընուշի շենկեր շինուշ։ Առաչ ժողովնին գոսնեյնը էֆկալիպտի ջըխկով շինվաձ շալաշնուն դագ, վերեկնոր ձաձգըվաձեյնը ղոմիշա̈ խըսիրով։ Քուրեյդա̈կը հընու ախպըյդա̈կը նըստաձ գըլլեյնը ջոռա̈ շինվաձ գեջերուն վըրըն։ Հիմի ախպըյդա̈կը ինկերը աշխուժ գինա̈, ուրինց շինաձ փեչկոկնուն նես, շինեյնըգու քա̈րպիչ հընու շինեյնըգու սիրուն Ժողով օնծընուշի դեղեր։ Ամա ատոռնուն դեղը ըներ ա̈լի ուզեցին գեջերուն վըրըն նըստուշ, ընու հոմար-օր, ինչպես գաստըվի, «գեջին վըրըն մեգ հոկումը հոմարա̈լ դեղ կըդըվիգու»։

Շադ հըրաշալիեր ըն, ինչպես Եգովըն գոռտներ ուր միլլա̈տը։ Հալա ինձի շադ զարմըծըներգու Աֆրիկա աբռող միր ճահել ախպըյդացը հավատկը։ Ընեց հիսկիտ բիդու չեր համոզուշ հոկեվոր կոռձ ընուշի հոմար։ Ըն, ինչ գազմագերպուտինը ընեց խըրադ գուդա̈ր, ըներ թեզմը սորվեյնըգու հընու ինչ-օր գիմընա̈յնը, համան պոնեծընեյնըգու ուրինց գյանկին նես։ Ա̈դպես ըներ շադ յառդում գընեյնը Վեֆիլին հընու ժողովնուն։ Հըմա̈լ ներ նըշանագվաձ ժողովնին էգող վըրագածու ախպըյդա̈կը յառդում ա̈րին քուրեյդացը հընու ախպըյդացը հոկեվոր ուժ առնուշ։ Ա̈դ ախպըյդացմըն շադերը գարկըվաձեյնը, ամա ուրինց գընդացը հեդ որոշաձեյնը որոշ ժամանագ դըղա չոննուշ, հընոր ձառայուտինին նես շադ կոռձեր ընին։ Ըներ ա̈դ գընեյնը, չաշաձ-օր շադերը հընու բազի խըսումնին, ա̈դ որոշումը չեյնը հասկըննալ հընու դիռտմեյնըգու դըղա օննուշ։

ՓԻՇՄՈՆԱՁ ՉԻՄ ԸՂԱՁ ՈՐՈՇՈՒՄՆՈՒՍ ՀՈՄԱՐ

Մենկ Աֆրիկա 52 դարի ձառաեցակ, ամա հեդո առոխչուտինըս թուլգըցավ։ Ղեգավարող խումպը ընտունեց դեղագան ֆիլիալին կամիտետին որոշումը, հընոր մեզի դեղափոխին Մեձ Բրիտանիյա։ Մենկ շադ դըխրեցակ, հընոր մեզի բիդվըցավ վա̈յցկուշ միր հազ ըղաձ ձառայուտինը։ Ամա Բրիտանիյա ըլլող Վեֆիլին ընտանիկը շադ լավ մեզի ընտունեց հընու հոզ միր տին շադ լավ գաշին։

Ես համոզվաձիմ, հընոր ըմընա շիդագ որոշումը ա̈րի, եպոր թողի, հընոր Եգովըն ինձի ջոմպա էրեվծընա̈։ Ետե ումուդըս իմ վըրա̈ս տընեյ, բա̈լլի չեր, ներ դարաձ գըլլեր ինձի իմ աշխադանկըս։ Եգովըն միշտ կիդեր, ինչ ինձի բիդուա̈, հընոր էշտոմ «շիդագ ջոմպով» (Առակ. 3։5, 6)։ Ճահելուտինիս ինձի դուր կուկա̈ր իմ աշխադանկըս։ Ամա ինչիգի հեդ համեմադվիլ չի ըն ձառայուտինը, վեյնոր Եգովըն ինձի դըվավ ուր համաշխարաին գազմագերպուտինին միչոցով։ Իմ հոմար Եգովին ձառայուշը ըմըն սըրաա̈լ ըղաձեր ըմընա գարեվոր գյանկի ջոմպըն։