Օ՞րի մենկ ա̈կընս խառըվիլ չինկ գըռիվնուն, չաշաձ-օր ա̈վա̈լը իզրաիլտյաննին գըռիվ գեշտա̈յնը
«ԾԵԶՄԸՆ գոնե մեգը ըրազի ըլլի հեչնա գըռվուշ Ֆրանցիին գամ Անգլիին տեմ, տունկ ալլայկըդ մեռնե՛կկու» — ջըխայնըցաձ աստավ նացիստնուն աֆիցեռը խումպմը Եգովին ձառայողնուն, վերեկնուն խապիս ըղաձունեյնը Եգռորտ համաշխարաին գըռվին սըրըն։ Չաշաձ-օր ընեց յոնունկը գոյնաձեյնը նացիստնուն զինվաձ սալդատնին, միր ախպըյդացմըն հիչ մեգը ըրազի չըղավ ընեց աստաձը ընուշ։ Ինչկա՜ն ըներ քաջեյնը։ Ա̈ս օրինագը գերեվծընա̈, ինչպես ա̈կընս Եգովին ձառայողնին վերապերվինգու գըռիվնուն։ Մենկ գըռիվնուն խառըվիլ չինկ։ Ըն սըրընա̈լ, եպոր վախեծընինգու, հընոր մեզի սպոննողըն, մենկ ա̈ս աշխըրին ըղաձ գըռիվնուն սըրըն, հիչ մեգին թարաֆը ըլլիլ չինկ։
Ա̈կընս վերմը մաշտիկ գասին-օր խրիստիանինին, ամա ըրազի չին, հընոր բիդու չա̈ գըռիվնուն խառըվուշ։ Շադերը միտկը գընին տա̈, հավատկ օննող մաշտը գայնա հընու ամբայման բաշտպանողա̈ հայրենիկը։ Ըներ գայնոն միտկ ընիլ. «Ա̈վա̈լը եվրեյնին ըղաձին Աստըձուն միլլա̈տը հընու գըռիվ գեշտա̈յնը։ Օ՞րի ա̈կընս խրիստիաննին գըռիվ էշտող չին»։ Ի՞նչ դեսագ գայնա̈կ ընեց բադասխանիլ։ Տունկ գայնա̈կ պածադռիլ ա̈դմուն մաշտկացը, հընոր ա̈կընս Աստըձուն միլլա̈տին դըրուտինը շադ դարպերվիգու ա̈վա̈լը աբռող իզրաիլտյաննուն դըրուտինըն։ Աշինկ հինգ դարպերուտին։
1. ԱՍՏԸՁՈՒՆ ԱԼԼԱՅ ՁԱՌԱՅՈՂՆԻՆ ՄԵԳ ԱԶԳՄԸՆԵՅՆԸ
Ա̈վա̈լը Եգովըն ընդռեց Իզրաիլ ազգը, հընոր ուր միլլա̈տը ըլլի։ Ըն աստավ, հընոր ըներ ուր «թոնգ միլլա̈տնին ալլայ ազգերուն նեսըն» (Ելք 19։5)։ Հըմա̈լ Աստվաձ դըվավ ընեց վերմը խողեր։ Ա̈դու հոմար, եպոր Եգովըն գասեր իզրաիլտյաննուն գըռվուշ ուրիշ ազգերուն տեմ, ըներ ուրինց հավատկըն ըլլող մաշտկացը հեդ նա̈ գըռվեյնըգու, նա̈ա̈լ սպոննեյնըգու ընեցa։
Ա̈կընսա̈լ Աստըձուն միլլա̈տը ժողվըվաձա̈ «դարպեր ցեղա̈ հընու ազգա̈» (Հայտն. 7։9)։ Ընդի Աստըձուն ձառայողնին գըռիվ էշտոննա, ընեց բիդվընագու գըռվուշ ուրինց հավատկըն ըլլող ախպըյդացը տեմ։ Ա̈դտի ավել, գայնա բիդվընալ սպոննուշ ընեց։
2. ԳԸՌՎՈՒՇ ԻԶՐԱԻԼՏՅԱՆՆՈՒՆ ԳԱՍԵՐ ԵԳՈՎԸՆ
Ա̈վա̈լը Եգովըն ինկը որոշերգու, եպ հընու ինչ նըբադագով իզրաիլտյաննուն բիդուեր գըռվուշ։ Օրինագ, Աստվաձ ընեց աստավ գադարուշ ուր որոշումը խանաանսկի ազգերուն հանդեպ, քոնի-օր ըներ բաշտեյնըգու դեմըննուն, անշընորկ գյանկով գաբռեյնը հընու ուրինց դըղոցը ղուրբոն պերեյնըգու։ Եգովըն խոսկ դըվաձեր ուր ազգին լավ գյանկ, ընդի աստավ իզրաիլտյաննուն վերածընուշ ա̈դ փիս ազդեցուտինը խողուն վըրայըն (Ղևտ. 18։24, 25)։ Խոսկ դըվվըվաձ խեղը էգաձնուն ետկը, ժամանագա̈ ժամանագ Եգովըն գասեր, հընոր ըներ բաշտպանին Իզրաիլը դուշմոն ազգերըն (2 Սամ. 5։17—25)։ Ամա հիչ մեգ անկամմը Եգովըն թողուլ չեր իզրաիլտյաննուն, հընոր ուրինկը որոշին գըռվողըն տա̈ չա̈։ Եպոր ինկերը ուրինցմըն որոշեյնըգու գըռվուշ մեգիմը տեմ, ա̈դ շադ մեձ զարար պերերգու (Թվեր 14։41—45; 2 Տար. 35։20—24)։
Ա̈կընս Եգովըն մաշտկացը ասիլ չի գըռիվ էշտուշ։ Ազգերը իրար տեմ գըռիվ գեշտոն, ուրինց քա̈րին հոմար, ըներ հաշվի առնուլ չին Աստըձուն ուզաձը։ Շադ անկամ ըներ ա̈դ գընին, հընոր ներ խողեր առնուն։ Ա̈դտի ղաիր ա̈դ գայնոն ընիլ, էկանամիչեսկի հընու կառավարագան կոռձերը լավծընուշի հոմար։ Վերմընա̈լ գասին, հընոր գըռիվ գեշտոն Աստըձուն օնունըն։ Ըներ գասին, հընոր ա̈դմունով սպոննինգու Աստըձուն դուշմոննուն հընու բաշտպանինգու ուրինց հավատկը։ Ամա Եգովըն ինկը վերածընողա̈ ուր դուշմոննուն հընու բաշտպանողա̈ ուր իսկագան ձառայողնուն։ Ա̈դ ըլլի բիդի ըլլելիկ գըռվին՝ Առմագեդոնին սըրըն (Հայտն. 16։14, 16)։ Ա̈դ գըռվին, Եգովին պանագին նես ըլլողըն մեկ տա̈ հոկեվոր մարմին օննողնին, ամա ոչ տա̈ մաշտիկը (Հայտն. 19։11—15)։
3. ԻԶՐԱԻԼՏՅԱՆՆԻՆ ՍԱՂ ԹՈՂԵՅՆԸԳՈՒ ԸՆԵՑ, ՎԵՎ-ՕՐ ՀԱՎԱՏԿ ԳԵՐԵՎԾԸՆԵՐ
Ա̈կընսվոն գըռիվնուն սըրըն սաղ թողո՞ւնգու տա̈ Աստըձուն հավադարիմ մաշտկացը, ինչպես-օր Եգովըն սաղ թողավ Ռաավին հընու ընու ընտանիկը, եպոր գըռիվ դոներգու Երիխոն քաղակին աբռողնուն հեդ
Հին ժամանագ իզրաիլցեց պանագը սպոններգու մեգ տա̈ ընեց, վում Եգովըն որոշաձուներ սպոննուշ, հընու շադ անկամ մեխկընա̈րգու ընեց, վեվ հավատկ գերեվծըներ Աստըձուն հանդեպ։ Ըհըն էրգու օրինագ։ Չաշաձ-օր Եգովըն աստաձուներ, հընոր Երիխոն քաղակը վերածընին, իզրաիլտյաննին սպոննեցին հեչ Ռաավին հընու ընու մոդիգնուն, ընու հոմար-օր Ռաավը հավատկ էրեվծուց (Հեսու 2։9—16; 6։16, 17)։ Հըմա̈լ իզրաիլտյաննին վերածուցին հեչ Գավաոնը, քոնի-օր ընդեխու ալլայ մաշտիկը հարգանկ էրեվծուցին Աստըձուն հանդեպ (Հեսու 9։3—9, 17—19)։
Ա̈կընս գըռիվնուն սըրըն ուվեկու մեխկընալ չին՝ նա̈ հավատկ օննողնուն, նա̈ հավատկ չոննողնուն։ Շադ անկամ գըռիվնուն սըրըն մեռնինգու անմեղ հընու հասարագ մաշտիկը։
4. ԻԶՐԱԻԼՑԻԿ ԳԸՌԻՎ ԴՈՆՈՂԵՅՆԸ ԱՍՏԸՁՈՒՆ ՏԸՐԱՁ ԿԱՆՈՆՆԵՐՈՎ
Ա̈վա̈լը Եգովըն գասեր, հընոր ուր միլլա̈տը գըռիվ դոնա̈ ուր տըրաձ կանոններով։ Օրինագ, բազի քաղակը առնուշըն առաչ իզրաիլտյաննին հայդարարողեյնը «խաղաղուտինի բայմանը» (2 Օրենք 20։10)։ Հըմա̈լ Եգովըն կուզեր, հընոր գըռիվ էշտող իզրաիլտյաննին, լագերին նես ուրինց մակուր բա̈հին ֆիզիչեսկի թարաֆըն հընու անշընորկ կոռձեր ընին հեչ (2 Օրենք 23։9—14)։ Յոնի գինող ազգերուն նեսը ընտունվաձեր քաշկըռտուշ ըն գընդացը, վում-օր պլեն գառնեյնը, ամա Եգովըն ուր ձառայողնուն իզին դալ չեր ա̈դպես ընուշ։ Ա̈դտի ղաիր, իզրաիլտյանինը պլեն առներնա գընիգմը, ըն գայնա̈ր գարկըվիլ ընու հեդ, ամա մեկ տա̈ օմիսմը ետկը (2 Օրենք 21։10—13)։
Ա̈կընս շադ բեդուտիննին իրար հեդ բայման գաբինգու գըռիվ դոնուշի կանոննուն մասին։ Չաշաձ-օր ա̈դ բայմաննուն նըբադագը ընա̈-օր բաշտպանին անմեղ հասարագ մաշտկացը, ցավալիա̈, ամա շադ անկամ ա̈դ բայմաննուն ուվեկ հեդեվիլ չի։
5. ԱՍՏՎԱՁ ԻՆԿԸ ՈՒՐ ՄԻԼԼԱ̈ՏԻՆ ՀՈՄԱՐ ԳԸՌԻՎ ԴՈՆԵՐԳՈՒ
Ա̈կընս Եգովըն գըռվի՞գու տա̈ մեգ ազգիմը թարաֆըն, ինչպես-օր գըռվերգու իզրաիլտյաննուն թարաֆըն Երիխոն քաղակին մոդ
Ա̈վա̈լը Եգովըն իզրաիլցեց հոմար գըռիվ դոներգու։ Շադ անկամ ըն հըրաշկնի գըներ, հընոր ըներ հախտանագ դոնին։ Օրինագ, ի՞նչպես Եգովըն յառդում ա̈րավ ուր ազգին առնուշ Երիխոնը։ Եգովին ասուշով, գըռիվ էշտող մաշտիկը պայսը ծընով կոռացին հընու քաղակին բադը քագեցավ։ Ա̈դ յառդում ա̈րավ ընեց հանգիստմը առնուշ քաղակը (Հեսու 6։20)։ Ի՞նչպես իզրաիլսկի պանագը հախտեց ամարեյնուն։ «Եգովըն... երգընկըն նեդերգու ընեց վըրըն խոշեր գարգուդ, հընու ըներ մեռնեյնըգու։ Գարգուդըն ավելի շադ մաշտ մեռավ, քան տա̈ իզրաիլցեց թուրըն» (Հեսու 10։6—11)։
Ա̈կընս Եգովըն գըռվիլ չի մեգ ազգիմը թարաֆը։ Ընու Թակավորուտինը Իսուս Խրիստոսին ծեռկինա̈ հընու «ա̈ս աշխարըն չա̈» (Հովհ. 18։36)։ Օխչուգ աշխարին մաշտկացը կառավարուտիննին Սադոնին ծեռկինին։ Ա̈ս աշխարին դաժան գըռիվնին գերեվծընին, ինչկան չարա̈ Սադոնըն (Ղուկ. 4։5, 6; 1 Հովհ. 5։19)։
ՋԻՇՏ ԽՐԻՍՏԻԱՆՆԻՆ ԽԱՂԱՂՈՒՏԻՆ ՀԱԶ ԳԸՆԻՆ
Ինչպես մենկ դեսակ, միր դըրուտինը դարպերվիգու ա̈վա̈լը աբռող իզրաիլտյաննուն դըրուտինըն։ Ամա գոն ուրիշ բատճառնիա̈լ, օրի մենկ չինկ էշտալ գըռիվ։ Օրինագ, Աստվաձ աստաձեր, հընոր վեռչին օրերը ըներ, վում ըն սորվեծընա̈գու էշտուշ ուր ջոմպով, «ա̈լ սորվող չին գըռիվ ընուշ» (Ես. 2։2—4)։ Հա̈լբա̈տ-օր ըներ գըռիվ էշտալա̈լ չին։ Ա̈դտի ղաիր, Խրիստոսը աստավ ուր աշագեռտնուն. «Տունկ ա̈ս աշխարին մասը չեկ» (Հովհ. 15։19)։ Ընդիա̈լ ըներ գըռիվնուն սըրըն հիչ ուվեկու թարաֆը ըլլիլ չին։
Ա̈դտի ավել, Խրիստոսը սորվեծըներգու ուր էդվոնցը էշտողնուն, հընոր բիդու չա̈ նեղվուշ, հեռսլըմիշ ըլլուշ գամա̈լ դուշմոնուտին ընուշ (Մատթ. 5։21, 22)։ Հըմա̈լ, ընու աշագեռտնին հազ ընողըն խաղաղուտին հընու ուրինց դուշմոննուն (Մատթ. 5։9, 44)։
Ի՞նչպես մենկ գայնոնկ ա̈դ պոնեծընիլ։ Հա̈լբա̈տ, մեզմըն հիչ մեգը չի ուզիլ գըռիվ էշտուշ։ Ամա բազի ըմուն գըլլի՞ տա̈, հընոր ժողովին նեսըն մեգիմը հազլըմիշ ըլլիլ չինկ։ Մեզի բիդուա̈ ըմըն ինչը ընուշ, հընոր ա̈դմուն զգացումնուն խալըսինկ (Հակ. 4։1, 11)։
Գըռվի սըրա մենկ հիչ ուվեկու թարաֆը ըլլիլ չինկ։ Ա̈դու դեղը մենկ ա̈մա̈ղ գընինկ խաղաղուտին օննուշ հընու սեր էրեվծընուշ միր քուրեյդացը հընու ախպըյդացը (Հովհ. 13։34, 35)։ Հայդցեկ շադ ա̈մա̈ղ ընինկ, հընոր ուվեկու թարաֆը ըլլինկ հեչ, հընչակ-օր Եգովըն վերածընա̈ գըռիվնին (Սաղ. 46։9)։
a Բազի իզրաիլսկի ցեղերը գըռվեյնըգու իրար տեմ, ամա ա̈դմուն գըռիվնին, եպոր ախպա̈րը ախպորը տեմ կելլեր, Եգովին հիսկիտ դուր կալ չեյնը (1 Թագ. 12։24)։ Ամա բազի Եգովըն ինկը թողերգու, հընոր ա̈դպես գըռիվնի ըլլին։ Բատճառը ըներ-օր, վերմը ցեղերը հավադարիմ մընալ չեյն Եգովին գամա̈լ շադ ձոնդռը մեխկեր գընեյնը (Դատ. 20։3—35; 2 Տար. 13։3—18; 25։14—22; 28։1—8)։