Гаштоҳнун һар̄церы
Притчи 24:16-ин гастыви: «Ар̄тар машты ёты анкам ыйниӓл, вир келлӓ». Гастыви тӓ ӓс хоскин нес, һынор машты гайна ымын сыра мехк ынил һыну бед ынил-ор Аствадз ыну нерӓгу?
Шидагов ӓс хоскин миткы уришӓ. «Ыйнуш» бары һоз нышанагӓгу «р̄аст эгуш белынун һыну зорутиннун һед». «Эллуш» бары нышанагӓгу «онҵынуш ӓд белынин».
Ашинк-тӓ, инч кырвадзӓ ӓд хоскерун ар̄ач һыну һедо: «Чар машту бес дузаҳ тынил ми ар̄тар маштун доны ар̄ач, ми қагил ыну дуны. Ыну һомар-ор ар̄тар машты ёты анкам ыйниӓл, вир келлӓ, ама чар маштикы неҳутиннун сыра кыйнин. Ми урахнал, епор душмоныд кыйни, һыну қу сидыд қейф ылли һеч ҭоҳ, епор ын ыйнуши ылли» (Прит. 24:15—17).
Вермы миткы гынин, һынор 16-рт хоскин нес гастыви ын маштун масин, вейнор мехк гынӓ һыну, епор меҳа кука, норын гонна лав һараберутин Астыдзун һед. Британия абр̄оҳ эргу дера кырадзунейны, һынор «қарозичнин заты һыну мир жаманаг ӓдҵой паҵадр̄ейныгу һыну паҵадр̄ингу ӓд хоскы». Һымӓл ӓд дерынин кырадзунейны, һынор ӓдпес һаскыннушов «лав машты гайна ыйнил, айсинкын дзондр̄ы мехк ынил, ама нуйн жаманагӓл, ын чи гойсынил ур серы Астыдзун һандеп һыну миштӓл гайна вир эллил, меҳа кана ур ыҳадз кор̄дзерун һомар». Ӓд паҵадр̄утины гайна шад дур кал ын маштун, вейнор ӓмӓҳ ынил чи мехкин ар̄ачы ар̄нуш. Ӓдҵой машты гайна митк ынил, һынор, инчканӓл ын мехк ынӓ һеч, Аствадз ыну нерӓгу.
Ама 16-рт хоскин нес миткы уришӓ.
Еврейски хоскы, вейнор ҭаркманвадзӓ 16 һыну 17-рт һамайнун нес, инчпес «ыйнил» һыну «кыйни», гайна дарпер нышанагутин оннал. Ӓд хоскы гайна нышанагил, һынор инчимы цадз кыйни. Оринаг, аҷар̄ы джомпун гайна ыйнил гам мегы гайна дзадзугин вырайын ыйнил, гамӓл қары гайна хоҳун вырын ыйнил (Втор. 22:4, 8; Ам. 9:9). Ӓд хоскы гайна уриш нышанагутинӓл оннал. Оринаг, ашинк, инч кырвадзӓ ӓс хоскин нес: «Еговын ар̄ач донӓгу ын маштун, вум қӓлкеры ыну дур кукон. Ӓдмун машты ыйнуши ыллиӓл, ыйнил чи, ыну һомар-ор Еговын ыну ҵер̄кын пыр̄надзуни» (Пс. 37:23, 24; Прит. 11:5; 13:17; 17:20).
Ушадрутин тар̄ҵуцек, инч гасӓ мег киднаганмы Эдвард Пламптры: «Ӓд еврейски хоскы [вейнор ҭаркманвадзӓ, инчпес „ыйнуш“] һискит чин понеҵынил, епор гасин „мехк“ ынушин масин». Ашинк, инч 16-рт хоскин масин астав уриш киднаганмы: «Инчканӓл ԥор̄цин һеч Астыдзун миллӓтин вадутин ынуш, инчиг чайноҳын ынил, ыну һомар-ор ар̄тар маштикы халысвоҳын, ама чар маштикы мер̄ноҳын!»
Геревна-ор Притчи 24:16-ин «ыйнуш» хоскы чи нышанагил, һынор машты мехк ыҳадзуни, ӓд нышанагӓгу, һынор ар̄тар маштнӓл гайна ур гянкин р̄аст кал дарпер белынун һыну зорутиннун һед. Ӓс чар ашхарин машты, вейнор һавадаримӓ Астыдзун, гайна ԥис гинӓ һивыннал гам уриш белынун һед р̄аст кал. Ыну гецадз деҳы ҳегавайнин биллӓ гайнон эдвонцы ыйнил. Ама ын аллай батҷар̄ни уни һамозвадз ыллуш, һынор Аствадз ыну ёны гылли һыну яр̄дум гынӓ онҵынуш ымын десаги зорутинни. Тунк ҭариф ыҳадз гыллек, һынор шад анкам, Астыдзун дзар̄аёҳнин уринц ԥор̄цутиннин лав гонҵынин. Ори ӓдҵой гылли? Ыну һомар-ор «Еговын сид гуда аллай ыйноҳнун, гужеҳҵынӓ аллайнацы, вев-ор һусаһадвадзӓ» (Пс. 41:1—3; 145:14—19).
Ар̄тар машты чи урахнал, епор мигӓлнекы данджвингу. Ыну сид гудон иса хоскеры, «вев Астыдзмӓ вах уни, ыну һомар аллай лав гылли» (Эккл. 8:11—13; Иов 31:3—6; Пс. 27:5, 6).