Ɛgɛ Nɛ Ujehofa Gē Ta Alɔ Abɔ Ō Lé Ɔtu A

1. Ɔdiya nɛ alɔ cɛgbá ɔtu ō lé a, otabɔ nyá nɛ alɔ kē lɛ a? (1 Upíta 5:10)

ƐJƐƐJI alɔ lɛ unwalu ɛyɛɛyɛyi, ohigbu ɛnyā ekoohi, ɔtu lɔfu ya alɔ ka ó gáā tɔɔtɛ ō gɔbu yɔ i lé ɔtu gā ajaajɛ ŋ. Ācɛ ōhī yɔ i lé ɔtu ku ōcē nōo bɔbi nɛhi. Ācɛ ɔhá yɔ i lé ɔtu ɔnɔ ku ācɛ néē yihɔtu ku uwa nōo kwū a. Ó kē lɛ ācɛ ɔhá nɛ ācɛ apɔlɛ ku uwa amāŋ ācɛ nōo lɛ íkwu ipu igɔmɛnti yɔ i ya uwa ŋmo. (Umát. 10:​18, 36, 37) Le jé kpɔcii ka ɛgɛ duuma nɛ unwalu nɛ a yɔ i má a kóō lɛ a, Ujehofa lɔfu ta uwɔ abɔ ō lé ɔtu.—Jé 1 Upíta 5:10.

2. Ɔdiya nōó tɔɔtɛ lɛ alɔ ō lé ɔtu a?

² Ō lé ɔtu wɛ ka alɔ géē gɔbu hayi kpaakpa lɛ Ujehofa mla ō gba ɔ ɛ̄gbā mla eeye naana nɛ alɔ kóō yɔ i má unwalu ɛyɛɛyɛyi, néē yɔ i ya alɔ ŋmo, amāŋ nɛ alɔ yɔ i má ojama ō nyɔ gáā biya íne. Alɔ gē lɔfu lé ɔtu gla ohigbu ka Ujehofa gē je “ɔfú nɛ̄ɛ̄nɛ̄hi [nōó lɛ ɛdɔ ŋ]” ma lɛ alɔ. Alɔ i gáā lɔfu lé ɔtu gla ŋ ɔdaŋ nɛ ó gē ta alɔ abɔ ŋ. (2 Ukɔ́r. 4:7) Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu aɔdā ɛnɛ nɛ Ujehofa je lɛ alɔ nōo géē ta alɔ abɔ ō lé ɔtu a. Alɔ klla géē nwu ɛlā lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ lɔfu ya o ya ɛɛ ku alɔ lɛ itene ŋma aɔdā nɛ ó je lɛ alɔ nyā a.

ƆKƆ Ō GBA

3. Ɔdiya nɛ ɔkɔ ō gba wɛ ɔdā ohidaago a?

³ Ujehofa ya ɔdā ohidaago nɛɛnɛhi éyi lɛ alɔ nōo lɔfu ta alɔ abɔ ō lé ɔtu. Naana nɛ alɔ wɛ ācɛ obiya íne a, ó lɛ ɔ ya tɔɔtɛ ku alɔ lɔfu kɛla lɛ ɔ, ó kē i jahɔ lɛ alɔ. (Uhíb. 4:16) Gbɛla tu ɔ ɛ: Alɔ lɔfu gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa eko duuma lɛyikwu ɔdā duuma. Ó lɔfu jahɔ tu alɔ ipu uce duuma nɛ alɔ bi le gbɔɔkɔ lɛ ɔ mla ɛga duuma nɛ alɔ kóō yɔ i gbɔɔkɔ lɛ ɔ ŋma, ɔdaŋ nɛ alɔ i kóō yɔ mla ayinɛ alɔ ŋ amāŋ nɛ alɔ yɔ inu agba. (Ujón. 2:​1, 2; Ācot. 16:​25, 26) Ɔdaŋ nɛ alɔ yɔ i lɛ ɔtooplico nɛɛnɛhi nɛ alɔ i kóō jé ɛlā nɛ alɔ géē ka lɛ ɔ a ŋ, Ujehofa lɔfu jɛyi ɛlā nɛ alɔ dɔka ō ka a kpɔ. (Uróm 8:​26, 27) Ó wɛ ɔdā ohidaago ɔkwɔɔkwɛyi ka alɔ lɔfu gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa!

4. Ɔdiya nɛ alɔ lɔfu ka ka ɔkɔ ku ɔtu ō lé nɛ alɔ gē gba a cɛtɔha mla ococɛ ku Ujehofa a?

⁴ Ipu Ɛlā ku nu, Ujehofa cɛ lɛ alɔ jé kpɔcii ka “ɔ́dāŋ́ ka alɔ ba ɔ́ ɔdā dóódu nōo tá ɔ̄ ɔtū, ó gē jāhɔ̄ lɛ alɔ.” (1 Ujɔ́n. 5:14) Alɔ lɔfu ba Ujehofa ɛba kóō ta alɔ abɔ ō lé ɔtu gla a? Ii gboo! Ō ya ɔɔma cɛtɔha mla ococɛ ku nu. Ɔdiya nɛ alɔ lɔfu ka lɛ a? Ujehofa ka ka ɔdaŋ ka alɔ gɔbu hayi kpaakpa lɛ ɔ, ó lɔfu jé ohi nɛ ó géē ta Usetan. (Aíit. 27:11) Ubáyíbu klla ka ka Ujehofa le tutu eko doodu ō je “ɔfú lɛ ɔ̄cɛ dóódu nōo kwú ɔtú kú nū ú ce ɔ́ mɛ́mla ɔ̄cɛ nōo klla lɛyí táajɛ lɛ ɔ́ ā.” (2 Úklɔ́ 16:9) Ohigbu ɛnyā, alɔ lɔfu lɛ ɔtu ce kpɔcii ka Ujehofa dɔka ō ta alɔ abɔ, ó klla lɔfu je ɔfu nɛ alɔ cɛgbá ō bi le lé ɔtu a lɛ alɔ.—Ayis. 30:18; 41:10; Ulúk. 11:13.

5. Ɛgɛnyá nɛ ɔkɔ ō gba lɔfu ta alɔ abɔ ō lɛ ɛbɔ ku ɔtu a? (Ayisáya 26:3)

⁵ Ubáyíbu ka ka eko duuma nɛ alɔ gbɔɔkɔ ŋma ɔtu lɛyikwu unwalu ku alɔ, ‘ɛbɔ́ kú Ɔwɔico nōó tōō jɛ́ɛyí nū ŋ́ mā géē ya ku ɔdā dúú kóō lɛ abɔ̄ kwu ɔtū mɛ́mla odo kú alɔ ŋ́.’ (Ufíl. 4:7) Leyi yɛ ɔdā nōo wɛyi ɛlā ɔɔma. Ācɛ nōó gē gba Ujehofa ɛ̄gbā ŋ ma gē má unwalu duu. Alɛwa ku uwa gē ceyitikwu ō dɔka ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi néē géē lɛ ɛbɔ ku ɔtu amāŋ ō je unwalu ku uwa mlanyi. Ocabɔ mafu, ācɛ ōhī gē ceyitikwu lɔfu lɔfu ō kwu ɛjɛɛji ɛlā nōo yɔ ipu ɔtu ku uwa i kpo mlanyi, o ya ɛɛ kéē lɔfu lɛ ɛbɔ ku ɔtu. Ō je ɛjɛɛji ɔdā doodu nōo yɔ ipu ɔtu ku alɔ a kpo mlanyi i lɔhi lɛ ɛma ku alɔ mla Ujehofa ŋ. (Má Umátiyu 12:​43-45.) Ɔdaŋ nɛ ācɛ kóō gē lɛ ɔtu ɛbɔ igbihi néē bi ɔwɛ ɛgɛnyā le yuklɔ naana, é gē lɛ ɛbɔ ku ɔkwɛyi nōo ŋma ɛgiyi Ujehofa nōo kē lɔhi fiyɛ duu a ŋ. Alɔ kpɔtuce Ujehofa duudu, ohigbu ɛnyā, alɔ gē ba ɔ ɛba kóō je ɛbɔ lɛ alɔ. Cɛɛ ɛgɛ nɛ ó cokonu lɛ alɔ a, ó gē je “ɛbɔ́ [nōó gē mɛ ŋ]” ma lɛ alɔ. (Jé Ayisáya 26:3.) Ɔwɛ éyi nɛ Ujehofa gē je ɛbɔ lɛ alɔ a, wɛ ō ta alɔ abɔ ō blakwu aɛga ku Ubáyíbu nōo gē ta alɔ ɔtule a. Aɛga ku Ubáyíbu nyā gē ta alɔ ɛlá kwu ɛgɛ nɛ Ujehofa yihɔtu ku alɔ lɛ klla dɔka ō ta alɔ abɔ a, ɛnyā kē i ya ku alɔ lɛ ɛbɔ ku ɔtu.—Aíjē 62:​1, 2.

6. Ɔdi nɛ a lɔfu gbɔɔkɔ lɛyikwu ɔ ipu ɔkɔ ō gba ku uwɔ a? (Klla má ifoto a.)

⁶ Ɔdā nɛ a lɔfu ya a. Eko duuma nɛ a lɛ unwalu, da Ujehofa ɛgɛ nɛ ɔtu yɔ i ya uwɔ lɛ a. “Mā unwalu kú uwɔ tá ce [ɔ]” ku a klla ba ɔ ɛba kóō je ɛbɔ gā uwɔ. (Aíjē 55:22) A klla lɔfu ba ɔ ɛba kóō je ijeeyi gā uwɔ ō jé ɔdā nɛ a cika ō ya a. (Aíit. 2:​10, 11) O ka tu ɔ, á hii je mlanyi ō ta Ujehofa ahinya ipu ɔkɔ ō gba ku uwɔ ŋ. (Ufíl. 4:6) Gbɛla lɛyikwu ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi nɛ ó yɔ i ta uwɔ abɔ ɛ̄cī doodu ō lé ɔtu a, cɛɛ ku a ta ɔ ahinya ku otabɔ ku nu mla aɔdā olɔhi nɛ ó je gā uwɔ a. A lɔfu yɔ i má owe nɛɛnɛhi ohigbu āhɔ̄ olɔnɔ nɛ a yɔ anu a, amáŋ á je ɔwɛ alɛwa nɛ Ujehofa yɔ i ta uwɔ abɔ ɛ ma mlanyi ŋ.—Aíjē 16:​5, 6.

ƐLĀ KU ƆWƆICO

7. Ɛgɛnyá nōo klɔcɛ ku Ubáyíbu lɔfu ta alɔ abɔ ō lé ɔtu a?

⁷ Ujehofa je Ɛlā ku nu nōo wɛ Ubáyíbu a lɛ alɔ o ya ɛɛ kóō ta alɔ abɔ ō lé ɔtu. Ó lɛ aɔgba ku Ubáyíbu alɛwa nōo nwu alɔ ka Ujehofa géē ta alɔ abɔ piii. Leyi yɛ ocabɔ éyi foofunu. Umátiyu 6:8 kahinii: “Ádā ā jé ɛgbá kú aá gbɔbū ɛ́ɛ́ ka aá da ɔ́ ɔ̄kā nū.” Ujisɔsi ka aɛlā nyā a, ó kē jé Ujehofa lɔɔlɔhi fiyɛ ɔlɛɛcɛ duuma ɔhá. Ohigbu ɛnyā, alɔ lɔfu lɛ ɔtu ce kpɔcii ka eko duuma nɛ alɔ yɔ i má owe, Ujehofa jé ɔdā nɛ alɔ cɛgbá a, ó kéē i ta alɔ abɔ. Ubáyíbu le mu mla aokonu ō ce ŋma ɛgiyi Ujehofa nōo lɔfu je ɔfu nɛ alɔ cɛgbá a lɛ alɔ ō lé ɔtu āhɔ̄ olɔnɔ.—Aíjē 94:19.

8. (a) Je ocabɔ mafu ku ukɔ́ éyi nɛ Ubáyíbu tu alɔ nōo lɔfu ta alɔ abɔ ō lé ɔtu a? (b) Ɔdi lɔfu ta alɔ abɔ ō blakwu aukɔ́ ku Ubáyíbu eko duuma nɛ alɔ cɛgbá nu a?

⁸ Aukɔ́ ku Ubáyíbu lɔfu ta alɔ abɔ ō lé ɔtu. Daama, Ubáyíbu lɛ aɛlā ku ijeeyi ocɛgbá nōo lɔfu ta alɔ abɔ ō ya ɛnɛɛnɛ ōmiya. (Aíit. 2:​6, 7) Ocabɔ mafu, Ubáyíbu da alɔ ō ma ō junwalu lɛ iyi alɔ fiyɛ ɔfu lɛyikwu ɔdā nōo lɔfu ya ɛcɔbu a, amáŋ ikɔkɔ ɔɔma ō gbolo ce Ujehofa ɛ̄cī doodu. (Umát. 6:34) Ɔdaŋ ka alɔ gē jé Ubáyíbu ɛ̄cī doodu klla gē gbɛla lipu lipu tu ɛlā nɛ alɔ gē jé a, ó géē tɔɔtɛ lɛ alɔ fiyɛ ō blakwu aukɔ́ ku Ubáyíbu eko duuma nɛ alɔ cɛgbá ō ya ōmiya, amāŋ nɛ alɔ dɔka ō jé ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu lé ɔtu āhɔ̄ olɔnɔ a.

9. Eko duuma nɛ alɔ jé ɔ̄kā ŋma ipu Ubáyíbu lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujehofa je otabɔ lɛ ācɛ nōo gba ɔ ɛ̄gbā eko ikee a, ɛgɛnyá nɛ ɔɔma gē ya ku ɔtu kóō ya alɔ lɛ a?

⁹ Ipu Ubáyíbu, alɔ klla gē jé ɔ̄kā ku ācɛ nōo lɛbɛɛka alɔ nōo kpɔtuce Ujehofa nɛ Ujehofa kē je otabɔ lɛ uwa a. (Uhíb. 11:​32-34; Ujɛ́m. 5:17) Eko duuma nɛ alɔ gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujehofa ta uwa abɔ a, alɔ gē ya ku ɔtu nɛ alɔ kpoce Ujehofa ka ó géē ta alɔ abɔ duu a kóō lɛ ɔfu fiyɛ. Anu “gē gbō alɔ klla gē je ɔfú lɛ alɔ á. Ó le tútū kóō tá alɔ abɔ̄ eko kú unwalu.” (Aíjē 46:1) Eko duuma nɛ alɔ kē gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ ācɛ nōo gba Ujehofa ɛ̄gbā eko ikee a mafu ɔtu okpoce ku uwa lɛ ɔ, klla gɔbu gba ɔ ɛ̄gbā ɛpleeko nɛ āhɔ̄ le lɔnɔ a, ó gē je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ alɔ ō ya ɔdā ekponu ɔɔma.—Ujɛ́m. 5:​10, 11.

10. Ɛgɛnyá nɛ a lɔfu bi Ubáyíbu le yuklɔ ɔwɛ nōo lɔhi fiyɛ duu a?

¹⁰ Ɔdā nɛ a lɔfu ya a. Bēē jé Ubáyíbu ɛ̄cī doodu, cɛɛ ku a lɛ aɔgba ku Ubáyíbu nōo ta uwɔ abɔ fiyɛ duu a ta taajɛ. Ācɛ alɛwa gē jé ɔgba ku Ubáyíbu mla aɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ō Jila Ɛlā Ku Ɔwɔico Má Ɛ̄cī Doodu a eko ɔci. Ɛnyā gē ya kéē lɛ ɔdā ō ta ɔtu kwu ɔtu éyi néē lɔfu gbɛla lɛyikwu ɔ ɛjɛɛji ɛ̄cī ɔɔma. Ɛnyā wɛ ɔdā nōo je otabɔ lɛ ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo lé ka u Mariea eko nɛ ó yɔ i leyi kwu ɛ́nɛ́ mla adā nu a. Ɛ́nɛ́ mla adā nu lɛ ōcē ku ukansa lɛ eko ekponu klla lɛ ba ō kwū. Ó kahinii: “Ɔcɔɔci doodu, n gē jé aɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ō Jila Ɛlā Ku Ɔwɔico Má Ɛ̄cī Doodu a, cɛɛ n gē gbɛla lipu lipu tu ɛlā nɛ um nwu ŋma anu a. Ɛnyā ta um abɔ ɛ̄cī doodu ō gbɛla lɛyikwu Ujehofa mla ɛnɛɛnɛ aɛlā nɛ ó gē nwu alɔ a, ikɔkɔ nɛ um gē yɔ i gbɛla foofunu lɛyikwu unwalu nɛ um lɛ a.”—Aíjē 61:2.

AYINƐ ALƆ

11. Ɔdiya nōó wɛ ɔdā ō ta ɔtu kwu ɔtu ō jé ka alɔ i yɔ foofu alɔ abɔ alɔ yɔ i lé ɔtu unwalu ku alɔ a ŋ ma?

¹¹ Ujehofa je ayinɛ alɔ nōo yɔ ipu oduudu ɛcɛ a lɛ alɔ o ya ɛɛ kéē ta alɔ abɔ ō lé ɔtu. Ó gē je ɔtu ō tu lé lɛ alɔ ō jé ka ayinɛ alɔ nōo yɔ ipu oduudu ɛcɛ a “bá gē má ɛdɔ kú ōwē nɛ̄ aá bá gē má nyā dúú.” (1 Upít. 5:9) Ɛyi ɛnyā wɛ ka ó lɛ ayinɛ alɔ ōhī nōo má ɛdɔ unwalu ekponu nɛ alɔ yɔ i má a ɛ, néē kē gɔbu hayi kpaakpa lɛ Ujehofa. Ɛnyā wɛ ka alɔ abɔyi alɔ lé ɔtu gla duu!—Ācot. 14:22.

12. Ɛgɛnyá nɛ ayinɛ alɔ lɔfu ta alɔ abɔ a, ɔdi nɛ alɔ kē lɔfu ya lɛ uwa a? (2 Ācɛ Ukɔ́rīnti 1:​3, 4)

¹² Ayinɛ alɔ lɔfu ta alɔ abɔ ō lé ɔtu oŋma lɛ ɛlā néē gē ka mla ɔdā néē gē ya lɛ alɔ a. Ɔcotɛhɔ Upɔlu má ɔkwɛyi ku ɛlā nyā. Ipu aɔkpá nɛ ó ta a, ó hi iye ku ācɛ nōo je otabɔ lɛ ɔ eko néē kwu ɔ kla ɔlɛ nu a, ó kē ta uwa ahinya nɛɛnɛhi. Ayinɛ nōo ba nyā ka aɛlā ogbonɛnɛ lɛ Upɔlu klla je aɔdā nɛ ó cɛgbá a lɛ ɔ. (Ufíl. 2:​25, 29, 30; Ukól. 4:​10, 11) Icɛ, alɔ lɔfu má unwalu ekponu ɛgɛnyā. Eko duuma nɛ alɔ cɛgbá otabɔ ō lé ɔtu, ayinɛ alɔ gē yɔ ō ta alɔ abɔ; eko duuma nɛ uwa a kē cɛgbá otabɔ, alɔ gē je otabɔ lɛ uwa duu.—Jé 2 Ācɛ Ukɔ́rīnti 1:​3, 4.

13. Ɔdi ta ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo lé ka u Maya a abɔ kóō lé ɔtu a?

¹³ Ipu ihayi ku 2020, aupolihi ku Russia le yɛ gā ɔlɛ ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo lé ka u Maya a eko nɛ ó leyice ŋ klla lɛ ɔlɛ nu jila. É klla lɛ ɔ bi gā inu ɛpɔ nɛ ó géē cɛgbá ō cɛpɔ ku iyi nu lɛyikwu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ó yɔ i kɛla lɛyikwu ɔdā nɛ ó kpɔtuce a mla ācɛ ɔhá a. Maya kahinii: “Ɛpleeko ɔɔma, ɛ̄jɛ̄ le jɛ um, n yɔ i lɛ ɔtooplico, n klla le cɔnu. Amáŋ ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya ipu ujɔ gwu uwaya fu um, ōhī ku uwa kē ta umɛseji mla uleta ɛhɔ fu um duu. É cɛ gā um jé kpɔcii lɛyikwu ɛgɛ néē yihɔtu ku um nɛhi lɛ a. N jé gbɔbu lɛ obabanya ka ayinɛ um nōo yɔ ipu ujɔ a yihɔtu ku ami mla ācɛ apɔlɛ ku um nɛhi. Amáŋ ŋmiifi ihayi ku 2020 a, ihɔtu ku uwa nyā gáā ta um eyī peee fiyɛ.”

14. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu ya o ya ɛɛ ku alɔ lɛ itene ŋma otabɔ nɛ ayinɛ alɔ gē je lɛ alɔ a? (Klla má ifoto a.)

¹⁴ Ɔdā nɛ a lɔfu ya a. Eko duuma nɛ a yɔ i lé ɔtu unwalu, ó cɛgbá nɛhi ku a kɛla mla ayinɛ uwɔ nōo yɔ ipu ujɔ a mla ō lɛ eko taajɛ ō yɔ tɔha mla uwa. Á kē hii pi ɔkwu ajɛ ō da anyakwɔcɛ ku ujɔ kéē ta uwɔ abɔ ŋ. É lɛbɛɛka “obobowú kú ápátɛ́cɔ̄ nɛ̄hi ipú ajɛ nɛ̄ ɔcí dóódu í kwu ŋ́ mā.” (Ayis. 32:2) Ó klla lɔhi ku a bla ku Ācɛ O Yɛce Ukraist ɔmpa uwɔ yɔ i lé ɔtu āhɔ̄ olɔnɔ duu. Ohigbu ɛnyā, eko duuma nɛ a ya ɔdā ogbonɛnɛ lɛ ɔcɛ éyi nōo cɛgbá nu, ɔtu géē he uwɔ nɛhi, ɛnyā kē géē ta uwɔ abɔ ō lé ɔtu unwalu ku uwɔ.—Ācot. 20:35.

EYIYOCE NƐ ALƆ LƐ A

15. Ɛgɛnyá nɛ eyiyoce lɛyikwu ɛcɔbu ta Ujisɔsi abɔ a, ɛgɛnyá nɛ eyiyoce nɛ alɔ kē lɛ lɛyikwu ɛcɔbu a gē ta alɔ abɔ duu a? (Ācɛ Uhíbru 12:2)

¹⁵ Ujehofa je eyiyoce lɛ alɔ nɛ alɔ jé kpɔcii ka ó géē ya jila ɔkwɔɔkwɛyi, ɛnyā kē i ta alɔ abɔ ō gɔbu yɔ i lé ɔtu jaa gā ajaajɛ. (Uróm 15:13) Bla ka ó tɔɔtɛ lɛ Ujisɔsi ō lé ɔtu ku ɛ̄cī nōo lɔnɔ fiyɛ duu ipu oyeeyi ku nu eko nɛ ó yɔ ipu ɛcɛ nyā, ohigbu eyiyoce nɛ ó lɛ a. (Jé Ācɛ Uhíbru 12:2.) Ujisɔsi jé ka ɔdaŋ nɛ ó gɔbu hayi kpaakpa, ó géē mafu ka ɛjɛɛji ɛlā nɛ Usetan ka lɛyikwu Ujehofa a wɛ ɛkɛmgbɛ, ka Ujehofa kē cika néē cika ō lɛ ojilima ce ɔ. Ujisɔsi klla leyice eko nɛ ó géē cigbihi gā ɛgiyi Adā nu ɔkpanco, mla eko nɛ ó géē je piya Ɔcɛ́ klla géē lé ɔcɛ́ mla ayinɛ nu néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, eyiyoce nɛ alɔ lɛ ō lā oyeeyi opiyoo ipu ɛcɛ ɛyipɛ ku Ɔwɔico a, gē ta alɔ abɔ ō lé ɔtu unwalu duuma nɛ alɔ gē má ipu ɛcɛ ku Usetan nyā a.

16. Ɛgɛnyá nɛ eyiyoce ku ɛcɔbu ta ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi abɔ ō lé ɔtu a, ɛlā nyá nɛ a kē nwu ŋma ɛlā nɛ ó ka a?

¹⁶ Leyi bi ɛgɛ nɛ eyiyoce ō lā oyeeyi opiyoo ipu ɛcɛ ɛyipɛ a ta ɔyinɛ alɔ nɔnya Anna nōo yɔ u Russia a abɔ. É lɛ ɔba nu kwu, kwu i ta inu agba yɔ i gbeyi eko néē géē kɛpɔ ku nu a. Eko nɛ ɛnyā le ya a, Anna kahinii: “N gē gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa igbalɛwa lɛyikwu eyiyoce nɛ ó je gā um a, mla ō gbɛla igbalɛwa lɛyikwu ɛcɔbu ɔɔma. Ɛnyā ta um abɔ ku ɔtu ka ó hii gbenyi gā um fiyɛ ɔfu ŋ. N jé ka igbihi nɛ um lɛ aowe nyā má mɛ, aɔdā olɔhi géē wa. Ujehofa géē ya aolɛla ku nu lé, ó kē i cila alɔ ule.”

17. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu mafu ka eyiyoce ku ɛcɔbu nɛ Ujehofa je lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī a? (Klla má ifoto a.)

¹⁷ Ɔdā nɛ a lɔfu ya a. Lɛ eko taajɛ ō gbɛla lɛyikwu ɛnɛɛnɛ ɛcɔbu nɛ Ujehofa cokonu ku nu gā uwɔ a. Gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ oyeeyi géē lɛ gā uwɔ ō lā ipu ɛcɛ ɛyipɛ nōo heyifuu ɔɔma mla ɛjɛɛji aɔkpa mla ācɛ apɔlɛ ku uwɔ, mla ɛgɛ nɛ ɛjɛɛji ācɛ gē yɔ i gweeye a. Ɛjɛɛji aɔdā nɛ a yɔ i lé ɔtu ku nu babanya a le “ligii” ɔdaŋ ku a lɛ ɔ miya mla ō lā oyeeyi opiyoo ipu uparadais. (2 Ukɔ́r. 4:17) O ka tu ɔ, ya ɔdā duuma nɛ a ya gla ō da ācɛ ɔhá lɛyikwu ɔdā nɛ a kpɔtuce a. Gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ oyeeyi lɔnɔ nɛhi lɛ ācɛ nōó gē gba Ujehofa ɛ̄gbā ŋ ma. Uwa abɔyi uwa lɛ unwalu alɛwa, amáŋ é jé ɔdā duuma lɛyikwu ɛnɛɛnɛ okonu nɛ Ɔwɔico ce lɛyikwu ɛcɔbu a ŋ. A lɔfu ya kéē lɛ ɔtu caca fiyɛ ō nwu ɛlā lɛyikwu eyiyoce ku Ajɔɔcɛ nɛ alɔ lɛ a, ɔdaŋ nɛ ɔka ō ka a kóō le kpii naana.

18. Ɔdiya nɛ alɔ lɔfu kpɔtuce aokonu ō ce ku Ujehofa a?

¹⁸ Igbihi nɛ Ujobu lé ɔtu āhɔ̄ olɔnɔ alɛwa klla gɔbu hayi kpaakpa a, ó da Ujehofa kahinii: “N jé ka a lɔfú ō yá ɔdā dúúmā glá. A kē lɔfú yá ɔdā dóódu nōo he uwɔ ɔtū glá.” (Ujób. 42:2) Ujobu nwu ka ó lɛ ɔdā duuma nōo lɔfu ci Ujehofa ŋma ō ya ɔdā nɛ ó cokonu ku nu a ŋ. Eko duuma nɛ alɔ bla ka Ujehofa géē lɛ aokonu ō ce ku nu tu klla géē fu ɛjɛɛji unwalu ku alɔ, ɔɔma lɔfu je ɔfu lɛ alɔ ō lé ɔtu. Ocabɔ mafu, gbɛla lɛyikwu ɔnyā éyi nōo humayi doōcē gboji gboji ɛ ma. Ɔtu le gbenyi lɛ ɔ ohigbu ka ó gā ɛgiyi aidɔkitɔ alɛwa ɛ, amáŋ ó lɛ oduuma ku uwa nōo ya ku ōcē ku nu a kóō mɛ ŋ. Amáŋ ó gáā lɛ idɔkitɔ olɔhi éyi má nōo da ɔ ɔdā nōo yɔ i cɛ lɛ ɔ doōcē piii a, mla ɛgɛ nɛ ó géē ta ɔ abɔ kóō le lɛ ɔfu iyē kpɔ a. Boobu ɔɔma, ó gbɔɔ ō gweeye nɛɛnɛhi naana nɛ ó jé ka ó géē cɛgbá ō gbeyi ku eko kóō dēē gla gbɔbu ɛɛ kóō lɛ ɔfu iyē a. Babanya ó le tɔɔtɛ lɛ ɔ ō gɔbu yɔ i lé ɔtu ku ōcē nōo yɔ i da ɔ a, ohigbu ka ó jé ka ó géē lɛ ohɛta. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, alɔ lɔfu gɔbu yɔ i lé ɔtu ohigbu ka alɔ jé kpɔcii ka okonu ku Uparadais nɛ Ɔwɔico ce a géē ya jila ɔkwɔɔkwɛyi.

19. Ɔdi nɛ alɔ cɛgbá o ya ɛɛ ku alɔ lɔfu lé ɔtu a?

¹⁹ Ɛgɛ nɛ alɔ má ɛ ma, Ujehofa gē ta alɔ abɔ ō lé ɔtu unwalu ku alɔ o bu ipu ɔkɔ ō gba, Ɛlā ku nu, ayinɛ alɔ ipu ujɔ, mla eyiyoce ku ɛcɔbu nɛ alɔ lɛ a. Ɔdaŋ ka alɔ ya ɛji ɔfu ku alɔ ō bi aɔdā nɛ Ɔwɔico je lɛ alɔ nyā a le yuklɔ, ó géē ta alɔ abɔ ɛgɛ duuma nɛ owe nɛ alɔ lɔfu yɔ i má babanya a kóō lɛ a. Ó géē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō gɔbu yɔ i lé ɔtu jaa gbeeko nɛ ɛcɛ ku Usetan mla ɛjɛɛji owe nɛ alɔ gē má a i yɔ gɛ ŋ.—Ufíl. 4:13.