Jehovah Sei Bụọmọmịnị Inyenrinbụọ Mị—Ị́mịnị Kpọ Tebara Ka Kị Ụ Dimịẹ A Paaemi A O?

1-2. (a) Te ifie kị kịmị bụọmọmụ yọmị kụrọ wo pịrị a paaemi a o? (b) Denise tebara ka kị kịmị bụọmọ yọ mịẹdịa ma o?

KỊMỊ bụọmọmụ yọmị kụrọ ị́ pịrịmịnị a? Kịmị wo dọọn kụrọmọye gbaa anịghakpọ mịẹ daba ụbọ bụọmọmụ yọbị kụrọ wo biin-otu kị pịrịmịnị. Bịsẹ bara kị gbaa kpọ omịnị laa boloukọnmịnị yọ bọọ barasinwẹrị kịmịotu bụọmọ a paaemi. Wẹrị kẹnị bịna-araụ paamọye dii, Denisea ka kị á tịịnmịnị, ámịnị ebibara ka kị kịmị bụọmọ inyenrinbụọ mịẹdịa mị. Kụraị 2017 mị, Denise mọ, ánị warịbolou mọ Jehovah Iseriotu aya fịrị-tịbịyọ dii wẹrị waị warị amúmịnị ifiemị, zịnị motor bo Denise motor mị egbemị. Bịsẹ motor yọụmịnị owei mị ebibara wó motor kẹrịtịẹmogha timi bọ ánị egbe mị. Denise waị bo kirinaa ifiemị, Brian á yei fịịdẹ, bá ánị awọụbo kpọ yelaa kụrọmọ emi bara nimi mị. Waị paaye iroro ifiebị, Denise gbaamị, “Ịmịnị ineni-kẹrị kụrọmọ mị bá mịẹmụ bara kpọ nimigha.” Ifie dọlọ bụọmị, motor yọụtimi owei mị ye kpọ gbelegha bara Denise mọ nimi mị. Ámịnị Jehovah dọọ akị á pịrị bara tẹẹ mị.

² Motor yọụtimi owei mị kẹrị ụgụla warị a mú wẹrị kịmị baa-owei ka kị ụ tịịn mị. Ụgụla mị wó bara bọọ sei daba, ómịnị ikoli-warị a mú kpọ paaemi. Anịa, kẹnị ụbọ gbaa Denise pịrị amọ, Ánị gbaamụ egberi ka kị ụgụla pẹlẹ motor kịmị pịrịmịnị duonị, kịmị bị ikoliwarị a mú anịghakpọ múghafa yọbị, ánị bara k’emi. Denise gbaamị: “Kịmị ine ịnọụbo finiwẹrị fụụ kọn a dẹsịmọdẹ bara kị paamị, bei kị ine ụndụ bọọ seidẹịn ifie bara ị mọ iroro mị.” Zụa wikiama bụọdẹmị, Denise ụgụla warị bọọ gbaa akị beị akpotu mịẹpaamọ ánị warịbolou pịrị owei pịrị dọụmịnị yebo akị angọ tọlọmọ mị. Ámịnị teeki gbaa ma o? Denise, ụgụlapẹlẹ-owei kị tẹẹ mị. Ụgụlapẹlẹ-owei mị, motor yọụtimi owei bụọmọ bara kị bii mị.b Ámịnị ẹrẹ siindẹ ifiemị, ụgụlapẹlẹ-oweimị koro youmị. Ómịnị gbaamị: “Ịmịnị ụgụla pẹlẹtimi 25 kụraiama laadẹ, anịa ịmịnị naa bei paaye akị ine ụgụlapẹlẹ warị bọọ naagha. Ye paamọ wẹrịemi warịbolou kịmị naa benebene sei mịẹ kịmị bụọmọgha. Ịmịnị naa benebene tarị mịẹdịa bá kịmị bụọmọ ẹrẹbịbị naagha wẹrị mị.”

3. Teeki duonị Denise kịmị bụọmọ ma o?

³ Teeki baratụa Denise pịrịwẹrị kịmị bị bụọmọ ma o? Ámịnị Jehovah sei bụọmọmịnị inyenrinbụọ kẹrị iroromị. (Mic. 7:18) Jehovah wo seibo bụọmọ yọmị wo tọrụkẹrị emiaba, bịsẹ yọkị wo dịnẹmọ wẹrị yemịẹ wo dọọnmọdẹ otubo bụọmọ mịnị.

4. Omịnị teeki mịẹ kị Jehovah mọ dọụ wẹrịemi a o? (Ephesians 4:32)

⁴ Jehovah peree bara wo bụọmọmịnị bara kị, omịnị kpọ peree bara akị zịnịotu bụọmọ kị Jehovah mọ dọụ wẹrịemi. (Ephesians 4:32 goo.) Kịmị ye mịẹ wo dọọnmọ daba, omịnị kịmị bụọmọ kị Jehovah mọ dọụ wẹrịemi. (Ps. 86:5; Luke 17:4) bei egberitịbị bị, omịnị tara yeama nẹ baratụa wo pịrịwẹrị sei bụọmọ inyenrinbụọ nanadẹịn mịnị yeama kẹrị ẹrẹtei mịnị.

INÉ MỊẸ AGBẸỊ-EMI YE NIMI

5. Kịmị ye mịẹ wọ dọọnmọ daba Proverbs 12:18 mị, yebi wo dọọn tebara kị laa kpọ paaemi bara kị gbaa ma o?

⁵ Kịmị gbaa ye anịghakpọ kịmị mịẹ ye wo dọọn kụrọmọ a paaemi, gbaamaba wo ikie-ụbọ anịghakpọ warịbolou kịmị ye kọn wo mịẹdaba wo dọọn dẹịnmịnị. (Ps. 55:12-14) Zụa ifieama yebị wo dọọn kụrọmọ bara duonị, kịmị adẹịn akị wo temimịnị bara k’emi. (Proverbs 12:18 goo.) Omịnị angọtụa wẹrị yebị wo dọọngha bara mịẹ kpọ paaemi. Anịa bịsẹ bara mịẹdaba, ịmịnị kịmị adẹịn kọn ị́ temiwẹrị bịsẹ adẹịn mị kọn bịsẹ temi wẹrịemi yọ duo konsiingha bara kị paadẹ. Anịduonị, omịnị bịsẹ boloukọn yọmị akị paa wẹrị daba, omịnị mọkpọ bịsẹ dọọn naa mịnị, dọọn bị bẹtịbị múgha fa

6. Kịmị ye mịẹ wọ dọọnmọ daba, omịnị teeki mịẹ a paaemi a o?

⁶ Kịmị ye mịẹ wo dọọnmọ daba, omịnị bịsẹ tịẹkiri bị, boloukọn kpọ paaemi. Bible kpọ omịnị boloukọn kụrọmọ a paaemi bara gbaa wẹrịemi. Anịa, Bible bị omịnị bịsẹ boloukọnmịnị yọbị akị ịkịọụ a wẹrịtimi alakụmọ bara kị gbaamị. (Ps. 4:4; Eph. 4:26) Tetuu a o? Tuubị biin ifieama omịnị wo ịkịọụ iroromịnị yebo kị mịẹmịnị. Boloukọnmịnị yọmị biin ifieama wo dịnẹmọ sei yeama kị mịẹmịnị. (Jas. 1:20) Ukie, kịmịsẹ kị boloukọnmịnị, anịa boloukọntimi alamụ yọmị, omịnị kị sẹlẹ angọ pịrịmịnị.

7. Kịmị ye mịẹ wọ dọọnmọ daba, bịsẹ yemị mọkpọ tebara ka kị wo gbele kụrọmọ a paaemi a o?

⁷ Kịmị agbẹịgha bara akị wo mọ mọ́ inyenrin daba, wo dọọn kụrọmọ kpọ paaemi. Ann tịịnmịnị bịnaraụ gbaa mị: “Iné zaụtimi ifiemị, ị daụ, ị yin a barasinwẹrị ị kekeretimi erema kị nana mị. Ịmịnị bo bẹtịbị kị kọọdẹ bara kị iroro mị. Ámịnị timi awọụ zii bị, ịmịnị ba kẹnịye kpọ a paagha. Ịmịnị ba ị daụ tọbọụgha bara kị ị mọ iroro mị.” Georgette tịịnmịnị bịnaraụ á yei ánị abarasin wẹrị tiripaa ifiemị, yebi á dọọn kụrọmọ bara gbaa mị: “Omịnị ebi ikeotu a paatimi aladẹ. Wo maa kịmị ụwọụpẹlẹ fịrị kpọ wẹnị gbelei timimị! Yebị ị dọọnkụrọmọ mị.” Kẹnị Naomi tịịnmịnị bịnaraụ gbaa mị: “Ịmịnị, ị yei kẹnịbaị ye mịẹ ị dọọnmọ mịnị bara irorogha wẹrị mị. Ómịni sọwẹịtimi patuu foto anịghakpọ vidioama diimịnị bara gbaa ị pịrị bị, ịmịnị á pịrị lẹlẹmọdẹ bá yẹrịpaamọdẹ ere bara kị iroro mị.”

8. (a) Omịnị kịmịotu bụọmọ agbẹị-emi tuubo zụayaị gbaa (b) Omịnị kịmịotu bụọmọ daba, te arereama kị wo laamịnị a o? (“Kịmị Ị́ Dọọnkụrọmọ Ye Akị Ị́ Mịẹ Daba?” ekpedi dii)

⁸ Omịnị zịnịotu gbaa wo pịrị bá akị wo mịẹmịnị yeama sẹlẹ á pịrịmụ kụrọ nanagha, anịa kịmị ye mịẹ wo dọọnmọ daba, omịnị, wo mịẹmụ ye sẹlẹ angọ pịrị a paaemi. Ụbọ bụọmọmụ yọ kị ebidẹịn-emi. Tuubị, omịnị Jehovah tarị wẹrịemi, anịa Jehovah omịnị kịmịotu bụọmọ kị dọụ wẹrịemi. Omịnị boloukọn bá kịmịotu bụọmọgha ifiesẹ, omịnị agbẹịgha ye mịẹwẹrị angọ ụyamọ kpọ paaemi. (Prov. 14:17, 29, 30) Christine tịịnmịnị bịnaraụ paamọ ye kẹrị iroro dii. Á gbaa mị: “Ịmịnị boloukọn kụrọdẹ ifiesẹ, dẹrị kagha, ebi fịyaị kpọ fịgha. Ịmịnị ebibara kpọ bụnụgha, bá ebibara angọ kẹrịmụ yọ kpọ kụrọemi. Bịsẹ yọbị ị yei kpọ gbelemịnị bá ịmịnị akị zịnịotu mọ inyenrinmịnị bara kpọ gbẹlẹmịnị.”

9. Tetuu kị duonị omịnị wo boloukọnyọ bọọ barasin agbẹị-emi a o?

⁹ Ye mịẹ wo dọọnmọ ụbọ mị bụọmọye bịịgha kpọ, omịnị wo boloukọnmịnị yọ kẹrịtịẹmo daba ebi wo pịrị dẹịnmịnị. Te ụwọụ a o? Wo binaraụ, Georgette mọkpọ gbaa mị: “Zụa ifie bụọdẹ kị ịmịnị boloukọn ine nanawẹrị yeị pịrịtimi yọ dẹịnmọ mị. Bịsẹ bara mịẹ yọmị ị mịẹ dọọ nanamị.” Omịnị kịmịotu bụọmọ daba, omịnị ba boloukọn bara akị kịmịotu mọ inyenringha fa. Omịnị ebi ka kị wó angọbo mịẹmịnị—omịnị ba bụọde yebo kọn wo ịkịọụ seimọgha fa, bá pọwẹịtimi wo ụndụbo akị waị ebibara inyenrin mịnị. (Prov. 11:17) Anịa ụbọ bụọmọmụ yọbị mọkpọ kụrọ ị́ pịrị emiaba, ị́mịnị teeki mịẹ a paaemi a o?

INÉ BOLOUKỌNMỊNỊ YỌ DẸỊNMỌMỤ BARA

10. Tetuu kị duonị boloukọn yọbị a barasinmụ yọmị ifie dọụ wẹrịemi a o? (Foto kpọ dii.)

¹⁰ Teeki baratụa ị́ pịrịwẹrị boloukọnmịnị yọ dẹịnmọ a paaemi a o? Kẹṇi ụwou, anị ifie akị ine angọ pịrị. Ẹnọụ nana wẹrịemi kịmị, doonzụọ warị dụọbo daba, zụa ifie bụọdẹ kị ẹnọụ bị ebimịnị. Bịsẹ bara kị, adụdụ duo kịmị bụọmọmụ yọ kpọ omịnị ifie dọụemi.—Eccl. 3:3; 1Pet. 1:22.

11. Tẹẹbịbị tebara ka kị baratụa ị́ pịrịwẹrị kịmị bụọmọ a paaemi a o?

¹¹ Tẹẹbịbị mịẹ, Jehovah baratụa ị́ pịrịwẹrị kịmị bụọmọmụ bara bii.c Ann, tẹẹbịbị baratụa á pịrị bara gbaa mị: “Ịmịnị, Jehovah wo warịbolou bị mịẹkiridẹ yebosẹ akị wo bụọmọmụ bara bii mị. Bịsẹ yọ bụọdẹmị, ịmịnị fun gẹẹ ị daụ mọ wo aya erema mọ pịrị mị, ịmịnị á bụọmọdẹ bara ị mọ gbaa á pịrị mị.” Ann, ánị mịẹ yemị bọụbọụgha bara gbaa mị. Anịa á gbaa mị: “Ịmịnị Jehovah sei bụọmọ inyenrinbụọ dimịẹ yọmị, ị daụ mọ ụ taa mọ dịnẹmọwẹrị bo Jehovah karị kpọ paaemi ukịẹmọye ị mọ nana mị.”

12. Tetuu kị duonị omịnị eti akị Jehovah ka tụa agbẹị-emi a o? (Proverbs 3:5, 6)

¹² Eti akị iné iroromịnị yebo a tụa kụmọ, akị Jehovah ka tụa. (Proverbs 3:5, 6 goo.) Jehovah ifiebosẹ ebi wo pịrịmụ yebo nimi wẹrịemi. (Isa. 55:8, 9) Jehovah, wo mịẹ akpotu a sụọmụ yesẹ dọụgha. Anịkị duonị, omịnị ifiebosẹ kịmịotu bụọmọ bara Jehovah mọ gbaa wo pịrịmịnị, bịsẹ bara wo mọ mịẹdaba ebi kị mịẹpaamọ wo pịrị mịnị bara wo mọ nimi wẹrịemi. (Ps. 40:4; Isa. 48:17, 18) Omịnị eti kọn wo iroromịnị yeama a tụa daba, kịmị bụọmọmụ yọmị kụrọ wo pịrị mịnị. (Prov. 14:12; Jer. 17:9) Naomi mọ kị gbaa mị: “bọlọụ ifiebị, ị yei patuu fotoama mọ vidioama mọ dimịnị duonị, ịmịnị ụ bụọmọgha kpọ seigha bara kị ị mọ tọn mị. Ómịnị mọkpo waị mịẹ mịnị bá ómịnị wo mịẹ yebị ị dọọnkụrọmọ emi bara kpọ nimigha bara kị ị mọ irorotimi mị. Jehovah yebị ị dọọnmịnị bara bọọ sụọtuu nimi wẹrịemị duonị ine mịẹmịnị bara bị seigha kị ị mọ tọnwẹrị mị. Anịa Jehovah yebị ị dọọnmịnị bara bọọ sụọtuu nimi wẹrịemi kpọ, ine mịẹmịnị yebị Jehovah dịsẹgha bara ị mọ nimi mị. Ómịnị ine iroroyebo nimi wẹrịemi bá ine boloukọn yọbị aladẹ kị iyeri kpọ paaemi bara Jehovah mọ nimi wẹrịemi, anịa bịsẹ bara kị gbaa kpọ, ịmịnị kịmịotu bụọmọ inyenrinbụọ nana kị Jehovah mọ dọụ wẹrịemi.”d

EBI YEAMA KỊ IRORO

13. Omịnị teeki mịẹ agbẹị-emi a o, Romans 12:18-21 gbaa bara didaba?

¹³ Omịnị ye mịẹ wo dọọnmọ ụbọ bụọmọ daba, omịnị ba egberi kẹrị ẹrẹgha fa bara tọnpẹlẹ daba fadẹ bara paagha. Ụbọmị wo mo mọ́ Jehovah karịmịnị aba, dọọ mịẹpaamọmụ yọ kị yelaa dẹịn-emi. (Matt. 5:23, 24) Omịnị boloukọnmụ bara dii a, dieneni mọ kịmị bụọmọ inyenrinbụọ mọ nana. (Romans 12:18-21 goo; 1Pet. 3:9) Teeki baratụa wo pịrị mịnị a o?

14. Omịnị angọtụa wẹrị teeki mịẹ agbẹị-emi a, má tetuu a?

¹⁴ Jehovah kịmịotu nana wẹrịemi ebi inyenrinbụọbo kị dimịnị, anịduonị omịnị kpọ angọtụadá Jehovah akị kịmị dimọ wẹrịemi bara ka kị ụbọ dimọ. (2Chron. 16:9; Ps. 130:3) Omịnị ifiebosẹ kịmịotu angọ didaba wo dọụmịnị inyenrinbụọbo kị ẹrịmịnị—ebi inyenrinbụọ wo mọ dọụ daba, ebiyaị kị erịmịnị bá sei inyenrinbụọ kị wo mọ dọụ daba, seiyaị kị erimịnị. Omịnị kịmịotu ebi inyenrinbọụbo kị dọụ agbẹị-emi, bịsẹ inyenrinbụọbo kị wo mọ dọụ ẹrị daba, á bụọmọmụ yọbị ba kụrọ wo pịrịgha fa. Gbaamaba, Jarrod tịịnmịnị bịnaowei gbaa mị: “Ịmịnị kẹnị bịnaowei mịẹkiriye akị wó nana wẹrịemi ebi inyenrinbụọbo tọnmọ ifiebị, ụ bụọmọmụ yọbị bọụbọụ ị pịrị mị.”

15. Tetuu kị duonị ị́mịnị kịmị bụọmọdẹ bara gbaa ụbọ pịrịmụ yọmị yelaaemi a o?

¹⁵ Zịnị yelaa ye mọkpọ emi, ị́mịnị ụbọ bụọmọdẹ bara gbaa ụbọ pịrị mịnị. Tetuu a o? Naomi bara kị gbaa mị: “Ị yei ị bii mị, ‘ye ị bụọmọdẹ a?’ Ịmịnị ine bẹbẹ finiwẹrị, ‘Ịmịnị ị́ bụọmọdẹ,’ gbaamụ yọbị kụrọ ị pịrị mị. Ịmịnị naa ine adụdụ duo ụ bụọmọgha bara ị mọ dọụẹrị mị. Zụa ifie bụọdẹ mị, ịmịnị laa bei kụrọtimi ẹrẹbịbị gbaa ụ pịrị mị, ‘Ịmịnị ị́ bụọmọdẹ.’ Ịmịnị ụ bụọmọ yọbị, ị yei gbele kụrọmọ wẹrị youbeniyaị wó tọrụbo kpọ a tịẹmị, ine ịkịọụ kpọ bo dọọ mị. Bịsẹ ifie duobosẹ, ịmịnị eti akị wó a nanadẹ bá omịnị waị bo ebi ikieotu ka paamị.”

16. Ị́mịnị kịmị bụọmọ gbelemọ yọmị teeki tolumọ akịdẹ a o?

¹⁶ Omịnị kịmịotu bụọmọ kị Jehovah mọ dọụ wẹrịemi. (Col. 3:13) Bịsẹ bara kị gbaa kpọ, kịmịotu bụọmọmụ yọbị kụrọ wọ pịrị kpọ paaemi. Anịa wo gbaawẹrị bara bị, omịnị wo boloukọn yọ kọnsiin daba, laa á bụọmọ a paaẹmi. Bịsẹ bara mịẹdaba, omịnị laa ebi aya yeama, iroro a paadẹ.—“Baratụa Wo Pịrịwẹrị Kịmị Bụọmọmịnị Tara Yeama” ekpedi dii

KỊMỊ BỤỌMỌ YỌ DUO PAAMỊNỊ AREREBO KẸRỊ IRORO

17. Sei bụọmọ inyenrinbụọ nanamụ yọbị teekị baratua wo pịrị a paaemi a o?

¹⁷ Omịnị kịmị bụọmọ inyenrinbụọ nana agbẹị-emi. Biin tuama k’emi. Zụayaị wọ mọ dii. Bọlọụ yebị, omịnị Jehovah wọ dieneni-nana Daụ kị dimịẹmịnị bá ụ mịẹ pọwẹị kpọ nanamịnị. (Luke 6:36) Maamụkaramọ yebị, Jehovah wo mịẹ seibo kọn wo bụọmọ yọbị wo a tọrụkẹrị emi bara kị mịẹdịamịnị. (Matt. 6:12) Tarụkaramọ yebị, omịnị ebi ka kị angọ mịẹmịnị bá omịnị ebi ikie-otuama kpọ nana mịnị.

18-19. Omịnị kịmị bụọmọ daba te ebi kị bịsẹ bolou duo paamịnị a o?

¹⁸ Omịnị kịmịotu bụọmọ daba, tọngha ebi yeama bolou bọọ wo laa kpọ paaemi. Weri Denise paamọ ye dii a. Ánị motor bi egbe owei bị ụgụla warị duo paabo daba, wó angọ kị baa dọụtịmi bara Denise mọ nimigha wẹrị mị. Mọabịkpọ, Denise ụ bụọmọ yọmị ụ gbele kụrọmọ duonị, ómịnị koro Jehovah Iseriotu mọ Bible tolumọmị.

¹⁹ Kịmị bụọmọmịnị yọmị anị kẹnị kụrọdẹịn ye bara wo mọ iroro kpọ paaemi. Anịa, anị kẹnị ebidẹịn mịẹmụ ye. Gbẹẹ bolou bọọ emi. (Matt. 5:7) Anịduonị, omịnị angọtụadá Jehovah kịmị bụọmọmịnị bara dimịẹ.