ARAMID DAGITI APOSTOL

1 Ti umuna a salaysay nga insuratko kenka, O Teofilo, ket maipapan iti amin nga inaramid ken insuro ni Jesus+ 2 agingga iti aldaw a naipan idiay langit,+ kalpasan a nangted kadagiti instruksion babaen ti nasantuan nga espiritu kadagiti pinilina nga apostol.+ 3 Kalpasan a nagsagaba, nagpakita kadakuada a sibibiag babaen ti adu a nabileg a pammaneknek.+ Nakitada iti 40 nga aldaw, ket insarsaritana ti maipapan iti Pagarian ti Dios.+ 4 Bayat a nakitaripnong kadakuada, imbilinna: “Dikay pumampanaw iti Jerusalem,+ no di ket itultuloyyo nga urayen ti inkari ti Ama,+ a nangngegyo nga imbagak; 5 ta agpayso a nangbautisar ni Juan iti danum, ngem mabautisarankayto iti nasantuan nga espiritu+ sumagmamano nga aldaw manipud ita.”

6 Isu nga idi naguummongdan, insaludsodda: “Apo, isublim kadi ti pagarian iti Israel iti daytoy a tiempo?”+ 7 Insungbatna: “Saan a kasapulan nga ammuenyo dagiti tiempo wenno panawen ta ti laeng Ama ti addaan kalintegan* a mangikeddeng kadagita.+ 8 Ngem umawatkayto iti pannakabalin inton umay kadakayo ti nasantuan nga espiritu,+ ket dakayonto dagiti saksik+ idiay Jerusalem,+ iti intero a Judea ken Samaria,+ ken agingga iti kaadaywan a paset* ti daga.”+ 9 Idi naibaganan dagitoy, bayat a kitkitaenda, naipangato sa innala ti ulep ket saandan a nakita.+ 10 Idi kumitkitada iti tangatang bayat nga agpangpangato, bigla nga adda dua a lallaki a nakabado iti puraw+ a nagtakder iti abayda 11 ket kinunada: “Lallaki a taga-Galilea, apay a nakatangadkayo iti langit? Daytoy a Jesus a kaduayo idi ken naipangato idiay langit ket agsublinto iti isu met laeng a pamay-an a kas iti pannakakitayo kenkuana a naipangato idiay langit.”

12 Kalpasanna, nagsublida idiay Jerusalem+ manipud iti bantay a maawagan iti Bantay Dagiti Olibo, nga asideg iti Jerusalem, a ti distansiana ket ti maipalubos a pagnaen no aldaw ti sabbath.* 13 Idi nakadanonda, napanda iti makinngato a kuarto a paggigiananda. Adda sadiay ni Pedro kasta met da Juan ken Santiago ken Andres, da Felipe ken Tomas, da Bartolome ken Mateo, ni Santiago nga anak ni Alfeo, ni Simon a naregta, ken ni Judas nga anak ni Santiago.+ 14 Nagtultuloyda amin a nagkararag a maymaysa ti panggepda, a kaduada ti dadduma a babbai+ ken ni Maria nga ina ni Jesus ken ti kakabsatna.+

15 Iti maysa kadagita nga aldaw, timmakder ni Pedro iti tengnga dagiti kakabsat (agarup 120 ti bilangda) sa kinunana: 16 “Lallaki, kakabsat, nasken a matungpal ti kasuratan nga impadto ti nasantuan nga espiritu babaen ken David maipapan ken Judas,+ a nangiturong kadagiti nangaresto ken Jesus.+ 17 Ta karaman idi kadatayo+ ken nakiramraman iti daytoy a panagserbi. 18 (Gimmatang daytoy a tao iti talon babaen ti tangdan iti dakes nga aramidna.+ Natnag nga immuna ti ulona, bimtak ti tianna,* ken rimmuar ti amin a bagisna.+ 19 Naammuan dayta ti amin nga agnanaed iti Jerusalem, isu a naawagan dayta a talon iti A·kelʹda·ma iti lengguaheda, kayatna a sawen, “Talon ti Dara.”) 20 Ta naisurat iti libro dagiti Salmo, ‘Mabaybay-an koma ti pagnanaedanna, ket awan koma ti agnaed iti dayta’+ ken, ‘Sabali koma ti mangala iti akemna kas manangaywan.’+ 21 Nasken ngarud a kadagiti lallaki a kaduatayo bayat ti amin a tiempo nga inaramid ni Apo Jesus dagiti aktibidadna* iti tengngatayo, 22 manipud idi binautisaran ni Juan+ agingga iti aldaw a naipan idiay langit,+ maysa koma kadagitoy a lallaki ti kaduatayo a nakakita iti panagungarna.”+

23 Gapuna, nangisingasingda iti dua, ni Jose a naawagan iti Barsabas, a napanaganan met iti Justo, ken ni Matias. 24 Inkararagda ngarud: “Sika, O Jehova,* a makaammo iti puso ti amin a tao,+ dutokam no asino kadagitoy dua a lallaki ti pinilim 25 nga umawat iti daytoy a panagserbi ken kinaapostol, a tinallikudan ni Judas tapno aramidenna ti kaykayatna.”+ 26 Iti kasta, nagbibinnunotda+ ket napili ni Matias, ken naibilang* a kadua ti 11 nga apostol.

2 Bayat ti aldaw ti Piesta ti Pentecostes,+ addada amin iti maymaysa a lugar. 2 Nakatugawda idi bigla nga adda uni manipud langit, a kas iti bumanesbes a napigsa nga angin, ket pinunnona ti intero a balay a pagtugtugawanda.+ 3 Nakakitada kadagiti apuy a kasla dila ti langada ket nagwaras dagita, a maysa ti nagdisso iti tunggal maysa kadakuada. 4 Napnoda amin iti nasantuan nga espiritu+ ket nangrugida nga agsao iti nagduduma a lengguahe,* kas iti impalubos ti espiritu nga ibagada.+

5 Iti dayta a tiempo, adda idiay Jerusalem dagiti napeklan a Judio manipud iti amin a nasion iti baba ti langit.+ 6 Isu nga idi nangngegda daytoy nga uni, naguummong ti tattao ket nasdaawda, ta nangngeg ti tunggal maysa kadakuada nga agsasao dagiti adalan iti bukodda a lengguahe. 7 Wen, nasdaawda unay ket kinunada: “Kitaenyo, saan kadi a taga-Galilea+ amin dagitoy nga agsasao? 8 Apay ngarud a mangmangngegtayo nga agsasaoda iti lengguahetayo?* 9 Datayo a taga-Partia, Media,+ ken Elam,+ agnanaed iti Mesopotamia, Judea ken Capadocia, Ponto ken iti probinsia ti Asia,+ 10 Frigia ken Pamfilia, Egipto ken kadagiti rehion ti Libya nga asideg ti Cirene, Judio ken proselita+ a simmangpet manipud Roma, 11 Cretano, ken Arabiano​—mangmangngegtayo nga agsasaoda kadagiti lengguahetayo maipapan kadagiti nakaskasdaaw nga aramid ti Dios.” 12 Wen, nasdaaw ken nariribukanda amin, ket insaludsodda iti maysa ken maysa: “Ania ti kayat a sawen daytoy?” 13 Ngem linais ida ti dadduma: “Nabartekda iti nasam-it nga arak.”*

14 Ngem timmakder ni Pedro agraman ti Sangapulo ket Maysa+ ket impigsana ti nagsao kadakuada: “Lallaki ti Judea ken dakayo amin nga agnanaed iti Jerusalem, maammuanyo koma daytoy ken denggenyo a naimbag ti ibagak. 15 Kinapudnona, saan a nabartek dagitoy a tattao, kas pagarupyo, ta agarup alas nuebe ti bigat* pay laeng. 16 Imbes ketdi, daytoy ti naibaga babaen ken propeta Joel: 17 ‘“Iti maudi nga al-aldaw,” kuna ti Dios, “ibukbokkonto ti espirituk iti amin a kita ti tattao, ket agipadtonto ti annakyo a lallaki ken babbai ken makakitanto kadagiti sirmata ti agtutuboyo a lallaki ken agtagtagainepto dagiti lallakay kadakayo,+ 18 ken kadagidiay nga aldaw, ibukbokkonto ti espirituk uray iti adipenko a lallaki ken babbai, ket agipadtodanto.+ 19 Mangaramidakto iti nakaskasdaaw a bambanag* iti langit ken kadagiti pagilasinan iti daga​—dara ken apuy ken napuskol nga asuk. 20 Sumipngetto ti init ken agbalin a dara ti bulan sakbay nga umay ti naindaklan ken nadayag nga aldaw ni Jehova.* 21 Maisalakanto ti amin nga umawag iti nagan ni Jehova.”’*+

22 “Lallaki ti Israel, denggenyo dagitoy a sasao: Silalawag nga impakita kadakayo ti Dios nga imbaonna ni Jesus a Nazareno, a nangaramid iti tengngayo kadagiti milagro ken nakaskasdaaw a bambanag* ken pagilasinan babaen kenkuana,+ kas pagaammoyo. 23 Daytoy a lalaki, a nayawat babaen ti pagayatan* ken nasakbay a pannakaammo ti Dios,+ ket inlansayo iti kayo babaen ti dakes a lallaki, ken pinatayyo.+ 24 Ngem pinagungar ti Dios+ babaen ti panangwayawayana kenkuana kadagiti ut-ot* ni patay, ta saan a kabaelan a petpetan ni patay.+ 25 Ta kuna ni David maipapan kenkuana: ‘Kanayon nga adda iti sanguanak* ni Jehova,* ta adda iti makannawanko tapno saanak a pulos maan-ano. 26 Gapu iti daytoy, naragsakan ti pusok ken nagrag-o unay ti dilak. Agbiagakto* nga addaan namnama; 27 ta dinakto baybay-an* iti Tanem,* ken dimonto ipalubos nga agrupsa daydiay napudno kenka.+ 28 Impakaammom kaniak dagiti dalan ti biag; punnuennakto iti dakkel a rag-o iti sanguanam.’*+

29 “Lallaki, kakabsat, palubosandak nga agsao a siwayawaya kadakayo maipapan iti ulo ti pamilia a ni David, a natay ken naitabon,+ ket adda kadatayo ti tanemna agingga ita nga aldaw. 30 Gapu ta isu ket maysa a propeta ken ammona a nagsapata ti Dios kenkuana nga agtugawto iti tronona ti maysa kadagiti kaputotanna,*+ 31 nakitana a nasaksakbay ken nagsao maipapan iti panagungar ti Kristo, a saan a nabaybay-an iti Tanem* ken saan a nagrupsa* ti lasagna.+ 32 Pinagungar ti Dios daytoy a Jesus, ket saksikami amin iti daytoy.+ 33 Ngarud, gapu ta naitan-ok iti makannawan ti Dios+ ken inawatna ti naikari a nasantuan nga espiritu manipud iti Ama,+ imbukbokna dayta kadakami, kas iti nakita ken nangngegyo. 34 Ta saan nga immuli ni David idiay langit, ngem kinunana, ‘Imbaga ni Jehova* iti Apok: “Agtugawka iti makannawanko, 35 agingga nga ikabilko dagiti kabusormo a pagbatayan dagiti sakam.”’+ 36 Gapuna, maammuan koma ti intero a nasion ti Israel a daytoy a Jesus nga inlansayo iti kayo+ ket pinagbalin ti Dios kas Apo+ ken Kristo.”

37 Idi nangngegda daytoy, nariribukan ti pusoda, ket insaludsodda ken Pedro ken iti dadduma nga apostol: “Kakabsat, ania ti rumbeng nga aramidenmi?” 38 Insungbat ni Pedro: “Agbabawikayo,+ ken agpabautisar ti tunggal maysa kadakayo+ iti nagan ni Jesu-Kristo tapno mapakawan dagiti basolyo,+ ken awatenyo ti awan bayadna a sagut a nasantuan nga espiritu. 39 Ta ti kari+ ket para kadakayo ken iti annakyo, ken iti amin nga adda iti adayo, iti amin nga ayaban ni Jehova* a Diostayo.”+ 40 Babaen ti adu pay a sasao, naan-anay nga inlawlawagna ti naimbag a damag ken pinarparegtana ida, a kinunana: “Maisalakankayo iti daytoy nakillo a henerasion.”+ 41 Gapuna, nabautisaran dagidiay siraragsak a nangawat iti imbagana,+ ket agarup 3,000 a tattao* ti nainayon iti dayta nga aldaw.+ 42 Intultuloyda ti nagsursuro kadagiti apostol, naglalangenda,* nagkakaduada a nangan,+ ken nagkarkararagda.+

43 Nangrugi nga agbuteng ti tunggal maysa,* ken nangrugi a mapasamak ti amin a nakaskasdaaw a bambanag* ken pagilasinan babaen kadagiti apostol.+ 44 Naguummong ti amin a nagbalin a manamati ken nagririnnanudda iti amin nga adda kadakuada, 45 ken inlakoda dagiti adda kadakuada ken dagiti sanikuada+ ket inwarasda dagiti naglakuanda iti amin, sigun iti kasapulan ti tunggal maysa.+ 46 Inaldaw nga addada iti templo a maymaysa ti panggepda, ken impanda dagiti taraonda iti nagduduma a pagtaengan ket inranudda dagita buyogen ti napalalo a rag-o ken napasnek a puso, 47 nga indaydayawda ti Dios ken naragsakan kadakuada ti amin a tattao. Intultuloy met ni Jehova* nga itipon kadakuada iti inaldaw dagidiay maisalsalakan.+

3 Sumangsang-at idi da Pedro ken Juan idiay templo para iti oras ti panagkararag, agarup alas tres ti malem* idi, 2 ket adda maaw-awit a lalaki a nayanak a pilay. Inaldaw a maikabil iti asideg ti ridaw ti templo a maawagan Napintas, tapno agpalimos kadagiti sumsumrek iti templo. 3 Idi nakitana da Pedro ken Juan a sumsumrek iti templo, nagpalimos kadakuada. 4 Ngem kimmita kenkuana ni Pedro, agraman ni Juan, ket kinunana: “Kitaennakami.” 5 Kimmita kadakuada, a mangnamnama nga adda maalana. 6 Nupay kasta, kinuna ni Pedro: “Awan pirak ken balitokko, ngem itedko ti adda kaniak. Iti nagan ni Jesu-Kristo a Nazareno, magnaka!”+ 7 Iti kasta, iniggamanna ti kannawan nga ima ti lalaki sa pinatakderna.+ Dagus a timmibker dagiti saka ken gurongna.+ 8 Limmagto sa nangrugi a nagna,+ ket kaduada a simrek iti templo, a magmagna ken aglaglagto ken idaydayawna ti Dios. 9 Nakita ti amin a tattao a magmagna ken idaydayawna ti Dios. 10 Nabigbigda nga isu ti lalaki nga agtugtugaw nga agpalpalimos iti Napintas a Ruangan ti templo,+ ket napalalo ti siddaaw ken ragsakda iti napasamak kenkuana.

11 Bayat a nakakapet ti lalaki kada Pedro ken Juan, nagtataray ti amin a tattao a napan kadakuada iti Kolonada ni Solomon,+ a kasta unay ti siddaawda. 12 Idi nakita daytoy ni Pedro, imbagana: “Tattao ti Israel, apay a pagsidsiddaawanyo daytoy, ken apay a kitkitaendakami a kas man la napapagnami daytoy a lalaki babaen ti bukodmi a pannakabalin wenno debosion iti Dios? 13 Ti Dios ni Abraham ken ni Isaac ken ni Jacob,+ ti Dios dagidi ammatayo, impadayagna ti Adipenna,+ ni Jesus,+ nga inyawat+ ken linaisyo iti sanguanan ni Pilato, uray no inkeddengna a wayawayaan. 14 Wen, linaisyo daydiay nasantuan ken nalinteg, ket kiniddawyo a mawayawayaan ti maysa a lalaki a mammapatay,+ 15 idinto ta pinapatayyo ti Kangrunaan nga Ahente ti biag.+ Ngem pinagungar ti Dios, ket saksikami iti daytoy a kinapudno.+ 16 Babaen ti naganna ken ti pammatimi iti naganna, pimmigsa daytoy a lalaki a kitkitaen ken am-ammoyo. Ti pammatimi ken Jesus ti nangpaimbag iti daytoy a lalaki nga adda iti sanguananyo. 17 Ita, kakabsat, ammok a saanyo idi nga ammo ti ar-aramidenyo,+ a kas iti inaramid dagiti agturay kadakayo.+ 18 Ngem iti kastoy a pamay-an, tinungpal ti Dios ti bambanag a nasaksakbay nga impakaammona babaen ti amin a propeta, nga agsagabanto ti Kristona.+

19 “Gapuna, agbabawi+ ken agbalbaliwkayo+ tapno mapunas dagiti basolyo,+ tapno ipaay ni Jehova* ti pannakabang-ar 20 ken ibaonna koma ti Kristo a nadutokan para kadakayo, ni Jesus. 21 Isu ket masapul nga agtalinaed idiay langit agingga nga umay ti tiempo a pannakaisubli ti amin a banag nga imbaga ti Dios babaen kadagiti matalek a propetana idi un-unana. 22 Kinapudnona, kinuna ni Moises: ‘Mangdutokto ni Jehova* a Diosyo iti propeta a kas kaniak manipud kadagiti kakabsatyo.+ Masapul a denggenyo ti aniaman nga ibagana.+ 23 Asinoman* a saan a dumngeg iti dayta a Propeta sigurado a dadaelento ti Dios manipud iti ilina.’+ 24 Amin a propeta manipud ken Samuel ken dagidiay simmaruno, silalawag met nga impakaammoda ti maipapan kadagitoy nga aldaw.+ 25 Dakayo ti annak dagiti propeta ken ti tulag nga inaramid ti Dios kadagidi ammayo,+ a kinunana ken Abraham: ‘Ket babaen ti kaputotam,* mabendisionanto ti amin a pamilia iti daga.’+ 26 Kalpasan a pinagungar ti Dios ti Adipenna, imbaonna nga umuna kadakayo+ tapno bendisionannakayo babaen ti panangtignayna iti tunggal maysa kadakayo a mangtallikud kadagiti dakes nga aramidyo.”

4 Bayat a ti dua agsasaoda kadagiti tattao, immasideg kadakuada dagiti papadi, ti kapitan ti templo, ken dagiti Saduceo.+ 2 Masuronda ta isursuro dagiti apostol dagiti tattao ken ibagbagada ti panagungar ni Jesus.*+ 3 Isu a tiniliw* ken impupokda+ ida agingga iti sumaganad nga aldaw, ta rabii idin. 4 Ngem namati ti adu kadagidiay dimngeg iti palawag, ket agarup 5,000 ti bilang dagiti lallaki.+

5 Iti sumaganad nga aldaw, naguummong idiay Jerusalem dagiti agtuturay, panglakayen, ken eskribada, 6 agraman ni Anas+ a panguluen a padi, ni Caifas,+ Juan, Alejandro, ken amin a kabagian ti panguluen a padi. 7 Pinagtakderda iti tengngada da Pedro ken Juan ket insaludsodda: “Iti ania nga autoridad wenno nagan nga ar-aramidenyo daytoy?” 8 Insungbat ni Pedro, a napno iti nasantuan nga espiritu:+

“Agtuturay iti ili ken panglakayen, 9 no makueskuestionarankami ita maipapan iti naimbag nga inaramidmi iti pilay a tao,+ ket kayatyo a maammuan no asino ti nangpaimbag kenkuana, 10 maipakaammo koma kadakayo amin ken iti amin nga umili ti Israel nga immimbag daytoy a tao iti sanguananyo babaen ti nagan ni Jesu-Kristo a Nazareno,+ nga inlansayo iti kayo+ ngem pinagungar ti Dios.+ 11 Daytoy ti ‘bato nga imbilangyo nga awan patpategna, dakayo nga agibangbangon, ngem nagbalin a kangrunaan a bato a pasuli.’*+ 12 Kanayonanna, awan ti asinoman a mangyeg iti pannakaisalakan, ta awan ti sabali a nagan+ iti baba ti langit a naited kadagiti tattao a mabalin a pakaisalakanantayo.”+

13 Nagsiddaawda idi nakitada ti kinaprangka* da Pedro ken Juan, ken nabigbigda nga awan adal* ken ordinarioda a tattao.+ Nailasinda a kakadua ida ni Jesus.+ 14 Awan ti maibagada a pangontra kadakuada+ ta kitkitaenda ti napaimbag a tao a sitatakder a kaduada.+ 15 Gapuna, imbilinda a rummuarda iti siled ti Sanhedrin, ket kinunada iti maysa ken maysa: 16 “Ania ti aramidentayo kadagitoy a lallaki?+ Ta kinapudnona, nakaskasdaaw a pagilasinan ti napasamak babaen kadakuada, nga ammo ti amin nga agnanaed iti Jerusalem,+ ket ditay mailibak dayta. 17 Tapno saanen nga agwaras daytoy iti dadduma pay a tattao, butbutngentay ida ken ibagatayo a saandan nga ibagbaga iti asinoman ti maipapan iti daytoy a nagan.”+

18 Gapuna, inayabanda ida ket imbilinda a saandan a pulos nga agsao iti aniaman wenno mangisuro maipapan iti nagan ni Jesus. 19 Ngem insungbat da Pedro ken Juan: “No ipagarupyo a nalinteg iti imatang ti Dios nga agtulnogkami kadakayo imbes nga iti Dios, dakayo ti agdesision. 20 Ngem no dakami, saan a mabalin nga isardengmi nga ibaga ti bambanag a nakita ken nangngegmi.”+ 21 Kalpasan ti panangbutbutengda pay kadakuada, winayawayaanda idan, ta awan ti nasarakanda a pangdusaanda kadakuada ken maigapu kadagiti tattao,+ ta idaydayawda amin ti Dios gapu iti napasamak. 22 Ta nasurok nga 40 ti tawen ti lalaki nga immimbag gapu iti daytoy a milagro.*

23 Idi nawayawayaanda, napanda kadagiti kakaduada ket impadamagda ti imbaga dagiti panguluen a papadi ken panglakayen. 24 Idi nangngegda daytoy, sangsangkamaysa nga impigsada ti timekda iti Dios ket kinunada:

“Kangatuan* nga Apo, sika ti Nangaramid iti langit, daga, baybay, ken amin a banag nga adda kadagita,+ 25 ken babaen ti nasantuan nga espiritum, imbagam babaen ken David+ nga adipenmo ken amami: ‘Apay a mariribukan dagiti nasion ken ut-utoben dagiti tattao ti awan serserbina a bambanag? 26 Nagkaykaysa dagiti ari ti daga ken naguummong dagiti agturay a bumusor ken Jehova* ken iti daydiay pinilina.’*+ 27 Ta naguummong iti daytoy a siudad da Herodes ken Poncio Pilato+ agraman dagiti tattao kadagiti nasion ken dagiti tattao ti Israel tapno bumusorda iti nasantuan nga adipenmo a ni Jesus, a pinilim,*+ 28 tapno aramidenda ti impadtom. Napasamak dagitoy gapu iti pannakabalin* ken pagayatam.+ 29 Ita, O Jehova,* denggem dagiti pamutbutengda, ket paturedem dagiti adipenmo tapno maitultuloyda nga ibaga ti saom, 30 bayat nga usarem ti pannakabalinmo* a mangpaimbag ken bayat a mapasamak dagiti pagilasinan ken nakaskasdaaw a bambanag*+ babaen ti nagan ti nasantuan nga adipenmo a ni Jesus.”+

31 Idi nalpasdan a nagpakaasi,* nagunggon ti lugar a naguummonganda, ket napnoda amin iti nasantuan nga espiritu+ ken situtured nga ibagbagada ti sao ti Dios.+

32 Nagkaykaysa ti puso ken kararua* ti nakaad-adu a namati ket awan ti uray maysa a nangibaga a kukuana ti aniaman a banag nga adda kenkuana, no di ket nagririnnanudda iti amin a banag.+ 33 Intultuloy dagiti apostol ti epektibo a panangpaneknekda iti panagungar ni Apo Jesus,+ ket impakita ti Dios kadakuada amin ti nagpaiduma a kinaimbagna. 34 Kinapudnona, awan kadakuada ti nagkasapulan,+ ta amin nga addaan iti talon wenno balay inlakoda dagita ket inyegda dagiti naglakuanda 35 kadagiti apostol.+ Kalpasanna, naiwaras dagita iti tunggal maysa sigun iti kasapulanna.+ 36 Gapuna, ni Jose, a pinanaganan dagiti apostol iti Bernabe+ (a no maipatarus, “Anak ti Liwliwa”), maysa a Levita ken nayanak idiay Chipre, 37 ket addaan iti daga. Inlakona dayta sa intedna ti naglakuanna kadagiti apostol.+

5 Nupay kasta, adda lalaki nga agnagan Ananias a naglako iti sanikua, a kaduana ti asawana a ni Safira. 2 Ngem sililimed a nangibati iti paset ti naglakuanna, ket ammo dayta ti asawana. Inyegna kadagiti apostol ti dadduma a naglakuanna.+ 3 Kinuna ni Pedro: “Ananias, apay nga impalubosmo a tignayennaka ni Satanas nga agulbod+ iti nasantuan nga espiritu+ ken sililimed a nangibatika iti paset ti naglakuam iti talon? 4 Saan kadi a kukuam ti talon? Ngem idi nailako dayta, saan kadi nga adda kenka ti naglakuam? Kasano a napanunotmo ti kasta a dakes a banag? Nagulbodka iti Dios, saan nga iti tao.” 5 Idi nangngeg daytoy ni Ananias, natumba ket natay. Kasta unay ti buteng dagiti nakadamag iti dayta. 6 Timmakder dagiti agtutubo a lallaki, binalkutda iti lupot, sa inruar ken intabonda.

7 Kalpasan ti agarup tallo nga oras, simrek ti asawana, a saanna nga ammo ti napasamak. 8 Kinuna ni Pedro: “Ibagam kaniak, daytoy kadi aminen ti naglakuanyo iti talon?” Insungbatna: “Wen, isu dayta.” 9 Gapuna, kinuna kenkuana ni Pedro: “Apay a nagtulaganyo a dua a suboken ti espiritu ni Jehova?* Mangngegmo kadi ti pannagna dagidiay nangitabon iti asawam? Addadan iti ruangan, ket iruardakanto.” 10 Dagus a natumba iti sakaanan ni Pedro ket natay. Idi simrek dagiti agtutubo a lallaki, nakitada a natayen ket inruarda sa intabonda iti abay ti asawana. 11 Gapu iti dayta, kasta unay ti buteng ti intero a kongregasion ken ti amin a nakadamag iti napasamak.

12 Kanayonanna, nagaramid dagiti apostol iti adu a pagilasinan ken nakaskasdaaw a bambanag* iti tengnga ti tattao;+ ket agtataripnongda amin idi iti Kolonada ni Solomon.+ 13 Nupay kasta, awan ti makaitured a makikadua kadakuada; ngem indaydayaw ida dagiti tattao. 14 Ad-adu pay a manamati iti Apo ti agtultuloy a nainayon, nakaad-adu a lallaki ken babbai.+ 15 Impanda pay ketdi dagiti masakit iti dadakkel a kalsada ken impaiddada iti babassit a pagiddaan ken ap-ap, tapno no lumabas ni Pedro, malinongan man laeng koma ti anniniwanna ti dadduma kadakuada.+ 16 Nagtultuloy met a nagsangpet ti adu a tattao manipud kadagiti siudad iti aglawlaw ti Jerusalem, nga inawitda dagiti masakit ken naluganan iti dakes nga espiritu, ket immimbagda amin.

17 Ngem timmakder ti nangato a padi, ken ti amin a kakaduana, a kameng ti sekta dagiti Saduceo, gapu iti nakaro nga imonda. 18 Tiniliwda* dagiti apostol ket impupokda ida iti pagbaludan.+ 19 Ngem iti rabii, linuktan ti anghel ni Jehova* dagiti ruangan ti pagbaludan,+ inruarna ida ket kinunana: 20 “Mapankayon, ket agtakderkayo iti templo, ken itultuloyyo nga ibaga kadagiti tattao ti amin a mensahe maipapan iti daytoy a biag.” 21 Idi nangngegda daytoy, simrekda iti templo idi bumigaten ket nangrugida a mangisuro.

Idi simmangpet ti nangato a padi ken dagiti kakaduana, pinaayabanda ti Sanhedrin ken ti amin a panglakayen dagiti umili ti Israel, ket nangibaonda iti mapan mangala kadagiti apostol idiay pagbaludan. 22 Ngem idi nakadanon sadiay dagiti opisial, saanda a nakita ida iti pagbaludan. Isu a nagsublida ket impadamagda: 23 “Nakitami a nakakandado ti pagbaludan, ken nakatakder dagiti guardia iti sango dagiti ruangan, ngem idi linuktanmi, awan ti nakitami iti uneg.” 24 Idi nangngeg daytoy ti kapitan ti templo ken ti panguluen a papadi, nariribukanda no ania ti pagbanagan daytoy. 25 Ngem adda simmangpet a nangipadamag kadakuada: “Adda idiay templo dagiti lallaki nga imbaludyo, nakatakderda a mangisursuro kadagiti tattao.” 26 Napan sadiay ti kapitan ken dagiti opisialna ket innalada ida, ngem saanda a nangranggas, ta mabutengda nga uboren ida dagiti tattao.+

27 Gapuna, inyeg ken pinagtakderda ida iti sanguanan ti Sanhedrin. Kinuestionaran ida ti nangato a padi 28 ket kinunana: “Siiinget a binilindakayo nga isardengyon ti mangisuro maipapan iti daytoy a nagan,+ ngem pinunnoyo ketdi ti Jerusalem iti pannursuroyo, ken determinadokayo a mangipabasol kadakami iti dara daytoy a tao.”+ 29 Insungbat ni Pedro ken ti dadduma nga apostol: “Masapul nga agtulnogkami iti Dios kas agturay imbes a kadagiti tattao.+ 30 Ti Dios dagidi ammami pinagungarna ni Jesus, a pinapatayyo babaen ti panangibitinyo iti poste.*+ 31 Intan-ok ti Dios daytoy iti makannawanna+ kas Kangrunaan nga Ahente+ ken Manangisalakan,+ tapno makapagbabawi ti Israel ken mapakawan dagiti basolda.+ 32 Saksikami kadagitoy a banag,+ kasta met ti nasantuan nga espiritu,+ nga inted ti Dios kadagidiay agtultulnog kenkuana kas agturay.”

33 Nakapungtotda* idi nangngegda daytoy ket kayatda ida a papatayen. 34 Ngem timmakder iti Sanhedrin ti maysa a Fariseo nga agnagan Gamaliel.+ Maysa a mannursuro iti Linteg a raraemen ti amin a tattao, ket imbilinna nga iruarda iti apagbiit dagiti lallaki. 35 Imbagana kadakuada: “Lallaki ti Israel, agannadkayo iti panggepyo nga aramiden kadagitoy a lallaki. 36 Kas pagarigan, iti napalabas, adda lalaki nga agnagan Teudas a nangidaydayaw iti bagina. Adu a lallaki ti simmurot kenkuana, nga agarup 400 ti bilangda. Ngem napapatay, ket nawarawara ken awan ti nagmamaayan ti amin a simmurot kenkuana. 37 Kalpasan kenkuana, nagrebelde ni Judas a taga-Galilea kadagidi aldaw ti panagparehistro, ket adda dagiti tattao a simmurot kenkuana. Natay met dayta a lalaki ken nawarawara dagiti pasurotna. 38 Gapu iti daytoy, ibagak kadakayo, saanyo a pakibiangan dagitoy a lallaki, no di ket baybay-anyo ida. Ta no naggapu iti tao daytoy a panggep wenno trabaho, agsardengto; 39 ngem no naggapu iti Dios, saanyonto a mapasardeng ida.+ Ta amangan no ti Dios a mismon ti lablabananyo.”+ 40 Impangagda ti balakadna, ket pinaayabanda dagiti apostol, sinapsaplitda* ida,+ sa imbilinda nga isardengdan ti agsao maipapan iti nagan ni Jesus. Kalpasanna, pinalubosanda idan.

41 Iti kasta, pimmanawda iti sanguanan ti Sanhedrin, a maragragsakan+ gapu ta naibilangda a maikari a maibabain maigapu iti naganna. 42 Idiay templo ken iti binalaybalay,+ inaldaw nga intultuloyda nga insuro ken impakaammo ti naimbag a damag maipapan iti Kristo, ni Jesus.+

6 Kadagidi aldaw nga umad-adu dagiti adalan, nagreklamo dagiti Judio a Griego ti lengguaheda kadagiti Judio a Hebreo ti lengguaheda, ta saan a maik-ikkan dagiti baloda a babbai iti taraon a maiwarwaras nga inaldaw.+ 2 Iti kasta, inayaban ti Sangapulo ket Dua ti nakaad-adu nga adalan sa kinunada: “Saan nga umiso* a baybay-anmi ti sao ti Dios tapno agiwaraskami iti taraon kadagiti lamisaan.+ 3 Gapuna, kakabsat, mangpilikayo iti pito a mararaem a lallaki*+ a napno iti espiritu ken sirib+ tapno dutokanmi a mangasikaso iti daytoy a napateg a banag;+ 4 ngem dakami, ipamaysami ti agkararag ken mangisuro iti sao ti Dios.” 5 Nagustuan ti amin nga adalan ti imbagada, ket pinilida ni Esteban, maysa a lalaki a napno iti pammati ken nasantuan nga espiritu, kasta met ni Felipe,+ Procoro, Nicanor, Timon, Parmenas, ken ni Nicolas, a proselita a taga-Antioquia. 6 Impanda ida iti sanguanan dagiti apostol, ket kalpasan a nagkararagda, imparabawda kadakuada ti imada.+

7 Gapu iti daytoy, nagtultuloy a naisaknap ti sao ti Dios,+ ket immadu nga immadu ti bilang dagiti adalan+ idiay Jerusalem. Adu met a papadi ti nagbalin a manamati.+

8 Ita, ni Esteban, a napno iti pabor ken pannakabalin ti Dios, ket agar-aramid idi iti nakaskasdaaw a bambanag* ken pagilasinan iti tengnga dagiti tattao. 9 Ngem immay ti dadduma a lallaki a kameng ti grupo a maawagan iti Sinagoga ti Nawayawayaan a Tattao, a kaduada ti dadduma a taga-Cirene ken Alejandria, ken dadduma pay a taga-Cilicia ken Asia, tapno makiririda ken Esteban. 10 Ngem saanda a maabak ti sirib ken ti espiritu a mangtigtignay kenkuana nga agsao.+ 11 Iti kasta, adda lallaki a sililimed a kinombinsirda a mangibaga: “Nangngegmi a dakes ti ibagbagana maipapan ken Moises ken iti Dios.” 12 Sinugsoganda dagiti tattao, panglakayen, ken eskriba, ket bigla a napanda kenkuana sa tiniliwda ken impanda iti Sanhedrin. 13 Nangpataudda kadagiti ulbod a testigo, a nangibaga: “Saan nga agsardeng nga agsasao daytoy a tao maibusor iti daytoy a nasantuan a lugar ken iti Linteg. 14 Kas pagarigan, nangngegmi nga imbagana a rebbaento daytoy Jesus a Nazareno daytoy a lugar ket baliwanna dagiti kostumbre nga inted kadatayo ni Moises.”

15 Bayat a kumitkita kenkuana ti amin a nakatugaw iti Sanhedrin, nakitada ti rupana a kasla rupa ti anghel.

7 Ngem kinuna ti nangato a padi: “Agpayso kadi ti ibagbagada?” 2 Insungbat ni Esteban: “Lallaki, kakabsat ken amma, dumngegkayo. Nagparang ti nadayag a Dios ken Abraham nga amatayo idi adda idiay Mesopotamia, sakbay a nagnaed idiay Haran,+ 3 sa kinunana: ‘Panawam ti dagam ken dagiti kabagiam ket mapanka iti daga nga ipakitakto kenka.’+ 4 Iti kasta, pimmanaw iti daga dagiti Caldeo ket nagnaed idiay Haran. Kalpasan a natay sadiay ti amana,+ pinagnaed ti Dios iti daytoy a daga a pagnanaedanyo ita.+ 5 Saanna nga inikkan iti aniaman a tawid, saan, uray pagbatayan man laeng koma ti sakana; ngem inkarina nga itedna dayta kenkuana ken iti kaputotanna*+ kas sanikua, nupay awan pay idi ti anakna. 6 Kinuna pay ti Dios nga agbalinto dagiti kaputotanna* a ganggannaet iti daga a saanda a kukua ket adipenen ken parigatento* ida dagiti tattao iti 400 a tawen.+ 7 ‘Ukomekto dayta a nasion a mangadipen kadakuada,’+ kinuna ti Dios, ‘ket kalpasanna, rummuardanto ken agdaydayawda kaniak iti daytoy a lugar.’+

8 “Nangaramid met kenkuana iti tulag ti pannakakugit.+ Isu ti nagbalin nga ama ni Isaac+ ken kinugitna iti maikawalo nga aldaw,+ ket nagbalin ni Isaac nga ama ni* Jacob, sa ni Jacob ti ama ti 12 nga ulo ti pamilia.* 9 Nagimon ken Jose+ dagiti ulo ti pamilia ket inlakoda idiay Egipto.+ Ngem adda kenkuana ti Dios,+ 10 ket inispalna iti amin a rigatna ken kinaasianna ken inikkanna iti sirib iti sanguanan ni Faraon nga ari ti Egipto. Dinutokan ni Faraon a mangituray iti Egipto ken iti intero a sangakabbalayanna.+ 11 Ngem dimteng ti nakaro a bisin iti intero nga Egipto ken Canaan, wen, maysa a dakkel a rigat, ket awan ti masarakan dagidi ammatayo a pagtaraon.+ 12 Ngem nadamag ni Jacob nga adda taraon* idiay Egipto, ket imbaonna dagidi ammatayo iti umuna a gundaway.+ 13 Bayat ti maikadua a gundaway, inyam-ammo ni Jose ti bagina kadagiti kakabsatna, ket naammuan ni Faraon ti maipapan iti pamilia ni Jose.+ 14 Nangipatulod ngarud ni Jose iti mensahe iti amana a ni Jacob ken iti amin a kabagianna iti dayta a lugar sa pinaayabanna ida,+ aminda ket 75 a tattao.*+ 15 Gapuna, napan ni Jacob idiay Egipto,+ ket natay sadiay,+ kasta met dagidi ammatayo.+ 16 Naipan dagiti tulangda idiay Sikem ket naitabonda iti tanem a ginatang ni Abraham iti sumagmamano a pirak a kuarta kadagiti annak ni Hamor idiay Sikem.+

17 “Bayat nga umas-asideg a matungpal ti kari ti Dios nga imbagana ken Abraham, immadu iti kasta unay dagiti kailiantayo idiay Egipto, 18 agingga nga adda sabali nga ari iti Egipto a saan a makaam-ammo ken Jose.+ 19 Ginundawayanna dagidi kailiantayo ken pinilitna dagiti amma a mangbaybay-a iti maladagada tapno saanda nga agbiag.+ 20 Iti daydi a tiempo a nayanak ni Moises, ket nakaguapguapo.* Naaywanan* iti tallo a bulan iti pagtaengan ni amana.+ 21 Ngem idi nabaybay-an,*+ innala ti anak a babai ni Faraon ket pinadakkelna kas bukodna nga anak.+ 22 Gapuna, naisuro ken Moises ti amin a sirib dagiti Egipcio. Kinapudnona, nabileg ti sasao ken aramidna.+

23 “Idi agtawenen iti 40, nagdesision* a bisitaenna* dagiti kakabsatna, dagiti annak ni Israel.+ 24 Idi nakitana a saan a nasayaat ti pannakatrato ti maysa kadakuada, indepensana ket imbalesanna babaen ti panangkabilna iti Egipcio. 25 Impagarupna a matarusan ti kakabsatna nga isalsalakan ida ti Dios babaen kenkuana, ngem saanda a natarusan dayta. 26 Iti sumaganad nga aldaw, immasideg idi nakitana nga aglablaban ti dua kadakuada, ket pinadasna a pagkappiaen ida, a kinunana: ‘Lallaki, agkabsatkayo. Apay nga aglablabankayo?’ 27 Ngem daydiay mangkabkabil iti kaarrubana induronna ni Moises ket kinunana: ‘Asino ti nangdutok kenka nga agturay ken mangukom kadakami? 28 Patayennak met kadi a kas iti panangpataymo iti daydiay Egipcio idi kalman?’ 29 Idi nangngeg daytoy ni Moises, nagtalaw ket nagnaed kas ganggannaet idiay Midian, a sadiay a naaddaan iti dua nga annak.+

30 “Kalpasan ti 40 a tawen, nagparang kenkuana ti maysa nga anghel iti gumilgil-ayab nga apuy iti siitan a bassit a kayo idiay let-ang ti Bantay Sinai.+ 31 Nasdaaw ni Moises iti nakitana. Ngem bayat nga umas-asideg tapno kitaenna a naimbag, nangngegna ti timek ni Jehova,* a nangibaga: 32 ‘Siak ti Dios dagidi ammam, ti Dios ni Abraham ken ni Isaac ken ni Jacob.’+ Nagpigerger ni Moises ket mabutengen a kumita iti dayta. 33 Kinuna ni Jehova:* ‘Ikkatem dagiti sandaliasmo, ta agtaktakderka iti nasantuan a lugar. 34 Nakitak ti pannakairurumen ti ilik idiay Egipto, ket nangngegko ti asugda+ isu a bimmabaak tapno isalakanko ida. Umayka ta ibaonka idiay Egipto.’ 35 Daytoy a Moises nga inlaksidda, a nangibagaanda, ‘Asino ti nangdutok kenka nga agturay ken ukom?’+ ket imbaon ti Dios+ kas agturay ken mangisalakan babaen ti anghel a nagparang kenkuana iti siitan a bassit a kayo. 36 Daytoy a tao ti nangiruar kadakuada,+ a nangaramid iti nakaskasdaaw a bambanag* ken pagilasinan idiay Egipto+ ken iti Nalabaga a Baybay+ ken idiay let-ang iti 40 a tawen.+

37 “Daytoy ti Moises a nangibaga kadagiti annak ni Israel: ‘Mangdutokto ti Dios iti propeta a kas kaniak manipud kadagiti kakabsatyo.’+ 38 Isu ket karaman kadagiti Israelita idiay let-ang; adda sadiay a kadua ti anghel+ a nakisarita kenkuana+ idiay Bantay Sinai ken kadua dagidi ammatayo, ket immawat iti sagrado a mensahe nga itedna kadakayo.+ 39 Saan a nagtulnog kenkuana dagidi ammatayo, no di ket tinallikudanda+ ken tinarigagayan ti pusoda ti agsubli idiay Egipto,+ 40 nga imbagada ken Aaron: ‘Iyaramidannakami kadagiti dios a mangidaulo kadakami. Ta saanmi nga ammo ti napasamak ken Moises, a nangiruar kadakami idiay Egipto.’+ 41 Iti kasta, nangaramidda iti idolo a sinan-urbon a baka ket nagidatonda iti dayta ken nagraragsakda iti inaramidda.+ 42 Gapuna, tinallikudan ida ti Dios ket binay-anna ida nga agdaydayaw iti armada ti langit,+ kas naisurat iti libro dagiti Propeta: ‘Nagidatonkayo kadi kaniak bayat ti 40 a tawen a kaaddayo idiay let-ang, O sangakabbalayan ti Israel? 43 Innalayo ketdi ti tolda ni Molok+ ken ti bituen ti dios a ni Refan, dagiti imahen nga inaramidyo a pagdaydayawanyo. Gapuna, ibellengkayto iti labes ti Babilonia.’+

44 “Adda kadagidi ammatayo ti tolda a nagserbi kas saksi idiay let-ang, nga impaaramid ti Dios ken Moises maitunos iti plano nga impakitana kenkuana.+ 45 Inawat dayta dagidi ammatayo ken kaduada ni Josue a nangipan iti dayta iti daga a kukua dagiti nasion,+ a pinapanaw ti Dios iti sanguanan dagidi ammatayo.+ Nagtalinaed dayta ditoy agingga idi kaaldawan ni David. 46 Naragsakan ti Dios ken David ket kiniddawna a mangbangon iti pagnaedan ti Dios ni Jacob.+ 47 Ngem ni Solomon ti nangibangon iti balay a para kenkuana.+ 48 Nupay kasta, saan nga agnanaed ti Kangatuan kadagiti balay nga inaramid ti ima,+ kas kinuna ti propeta: 49 ‘Ti langit isu ti tronok,+ ken ti daga ti pagbatayan ti sakak.+ Ania a kita ti balay ti ibangonyo para kaniak? kuna ni Jehova.* Wenno sadino ti lugar a paginanaak? 50 Saan kadi nga inaramid ti imak amin dagitoy?’+

51 “Dakayo a nasukir a tattao, a dakes ti pusona ken saan a dumdumngeg, kanayon a lablabananyo ti nasantuan nga espiritu; ar-aramidenyo ti kas iti inaramid dagidi ammayo.+ 52 Asino kadagiti propeta ti saan nga indadanes dagidi ammayo?+ Wen, pinapatayda dagidiay nangipakpakauna iti iyaay daydiay nalinteg,+ a nabiit pay a trinaidor ken pinatayyo,+ 53 dakayo a nangawat iti Linteg nga inyallatiw dagiti anghel+ ngem saanyo a tinungpal dayta.”

54 Idi nangngegda daytoy, nakapungtotda* iti pusoda ket nagngarietda kenkuana. 55 Ngem ni Esteban, a napno iti nasantuan nga espiritu, timmangad idiay langit ket nakitana ti dayag ti Dios ken ni Jesus a nakatakder iti makannawan ti Dios,+ 56 ket kinunana: “Makitkitak a nakalukat ti langit ken nakatakder ti Anak ti tao+ iti makannawan ti Dios.”+ 57 Gapu iti dayta, nagikkisda ken inapputda dagiti lapayagda sa dimmarupda amin kenkuana. 58 Inruarda iti siudad sa inuborda.+ Inkabil dagiti testigo+ ti makinruar a badoda iti sakaanan ti agtutubo a lalaki nga agnagan Saulo.+ 59 Bayat nga ub-uborenda ni Esteban, impakaasina: “Apo Jesus, awatem ti espirituk.” 60 Nagparintumeng sa impukkawna: “O Jehova,* dika isingir kadakuada daytoy a basol!”+ Idi naibaganan daytoy, naturogen ken patay.

8 Inaprobaran ni Saulo ti pannakapapatay ni Esteban.+

Iti dayta nga aldaw, nangrugi ti nakaro a pannakaidadanes ti kongregasion idiay Jerusalem. Naiwarawara ti amin kadagiti rehion ti Judea ken Samaria malaksid kadagiti apostol.+ 2 Nupay kasta, ni Esteban ket impanaw ken impumpon dagiti relihioso a lallaki ken napalalo ti panangsangitda kenkuana. 3 Ngem rinugian ni Saulo a ranggasan ti kongregasion. Sinerrekna ti tunggal balay ket ginuyodna dagiti lallaki ken babbai sa impaibaludna ida.+

4 Nupay kasta, dagidiay naiwarawara napanda iti nagduduma a paset ti daga ket impakpakaammoda ti naimbag a damag ti sao ti Dios.+ 5 Napan ni Felipe iti siudad* ti Samaria+ tapno ikasabana ti Kristo kadagiti tattao sadiay. 6 Nagimdeng dagiti tattao iti imbaga ni Felipe bayat a dumdumngeg ken palpaliiwenda dagiti pagilasinan nga ar-aramidenna. 7 Ta adu ti naluganan iti dakes nga espiritu, ket agik-ikkis dagitoy nga espiritu a rummuar.+ Maysa pay, adu ti immimbag a paralitiko ken pilay. 8 Gapuna, kasta unay ti ragsak dagiti tattao iti dayta a siudad.

9 Adda lalaki nga agnagan Simon iti dayta a siudad. Salamangkero ken pagsidsiddaawenna ti nasion ti Samaria, nga ibagbagana nga isu ket mannakabalin. 10 Dumdumngeg kenkuana ti amin, nanumo man wenno natan-ok, ket ibagbagada: “Daytoy a tao ti Pannakabalin ti Dios, a maawagan Dakkel.” 11 Gapuna, dimngegda kenkuana ta nabayagen a pinagsidsiddaawna ida kadagiti panagsalamangkana. 12 Ngem idi namatida ken Felipe, a mangipakpakaammo iti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios+ ken iti nagan ni Jesu-Kristo, nagpabautisar agpadpada dagiti lallaki ken babbai.+ 13 Nagbalin met a manamati ni Simon, ket kalpasan a nabautisaran, intultuloyna ti nakikadua ken Felipe.+ Masmasdaaw a nakakita kadagiti pagilasinan ken milagro a mapaspasamak.

14 Idi nadamag dagiti apostol idiay Jerusalem nga inawat dagiti taga-Samaria ti sao ti Dios,+ imbaonda da Pedro ken Juan; 15 ket napanda sadiay ken inkararaganda ida tapno umawatda iti nasantuan nga espiritu.+ 16 Ta awan pay idi ti immawat kadakuada iti nasantuan nga espiritu, no di ket nabautisaranda laeng iti nagan ni Apo Jesus.+ 17 Imparabaw da Pedro ken Juan ti imada kadakuada,+ ket immawatda iti nasantuan nga espiritu.

18 Idi nakita ni Simon a naited ti espiritu babaen ti panangiparabaw dagiti apostol iti imada, nangitukon kadakuada iti kuarta, 19 ket kinunana: “Ikkandak met iti daytoy a pannakabalin, tapno umawat iti nasantuan nga espiritu ti asinoman a pangiparabawak iti imak.” 20 Ngem imbaga ni Pedro: “Madadael koma ti pirakmo ken uray sika, ta pinanunotmo a magatangmo ti awan bayadna a sagut ti Dios.+ 21 Awan ti pasetmo wenno uray bingaymo iti daytoy a banag, ta saan a nalinteg ti pusom iti imatang ti Dios. 22 Gapuna, pagbabawyam daytoy a kinadakesmo, ket ipakaasim ken Jehova,* a no mabalin, mapakawan koma ti dakes a panggep ti pusom; 23 ta makitak a maysaka a napait a sabidong* ken adipen ti kinakillo.” 24 Insungbat ni Simon: “Agpakaasikayo ken Jehova* para kaniak tapno saan koma a mapasamak dagiti imbagayo.”

25 Gapuna, idi nakaipaaydan iti naan-anay a panangsaksi ken naibagadan ti sao ni Jehova,* nagsublida idiay Jerusalem, ket impakpakaammoda ti naimbag a damag iti adu a purok dagiti Samaritano.+

26 Nupay kasta, imbaga ti anghel ni Jehova*+ ken ni Felipe: “Tumakderka ket agpaabagatanka iti dalan a sumalog manipud Jerusalem agingga iti Gaza.” (Desierto daytoy a dalan.) 27 Gapuna, timmakder sa napan, ket nakitana ti eunuko* nga Etiope, nga addaan autoridad iti babaen ni Candace a reyna dagiti Etiope, ken paraaywan iti amin a gamengna. Napan idiay Jerusalem tapno agdaydayaw,+ 28 ngem agsubsublin ken nakatugaw iti karuahena, a mangbasbasa a sipipigsa iti libro ni propeta Isaias. 29 Imbaga ti espiritu ken ni Felipe: “Kamatem daytoy a karuahe.” 30 Nagtaray ni Felipe iti abay ti karuahe ket nangngegna a basbasaen ti lalaki ti libro ni propeta Isaias, ken insaludsodna: “Ammom* kadi ti basbasaem?” 31 Insungbatna: “Kasanok a maammuan no awan ti mangisuro kaniak?” Isu nga inawisna ni Felipe a lumugan ken makikatugaw kenkuana. 32 Daytoy ti paset ti Kasuratan a basbasaenna: “Kas iti karnero a naipan iti pagpartian, ken kas iti kordero a naulimek iti sango ti mangpukpukis kenkuana, isu a saan a nagun-uni.+ 33 Bayat ti pannakaibabainna, naikkat ti hustisia.+ Asino ti makaibaga kadagiti detalye ti henerasionna? Gapu ta napapatay ditoy daga.”+

34 Imbaga ti eunuko ken ni Felipe: “Pangngaasim ta ibagam no asino ti tuktukoyen ti propeta. Ti bagina wenno ti sabali a tao?” 35 Nagsao ni Felipe, ket mangrugi iti daytoy a kasuratan, imbagana ti naimbag a damag maipapan ken Jesus. 36 Iti dalan, nakakitada iti danum, ket kinuna ti eunuko: “Adda danum! Ania ti makalapped kaniak a mabautisaran?” 37* —— 38 Iti kasta, imbilinna a sumardeng ti karuahe. Timmapog ni Felipe ken ti eunuko iti danum, ket binautisaranna. 39 Idi nakatakdangdan, dagus nga inturong ti espiritu ni Jehova* ni Felipe iti sabali a lugar, ket saanen a nakita ti eunuko, ngem nakaragragsak a nagtultuloy iti dalanna. 40 Napan ni Felipe idiay Asdod, ket intultuloyna nga impakaammo ti naimbag a damag iti amin a siudad agingga a nakadanon idiay Cesarea.+

9 Ngem ni Saulo, a makapungpungtot kadagiti adalan ti Apo ken mayat a mangpapatay kadakuada,+ napan iti nangato a padi 2 ket dimmawat kadagiti surat nga ipakitana kadagiti sinagoga idiay Damasco, tapno galutanna nga ipan idiay Jerusalem ti asinoman a masarakanna a kameng ti Dalan,+ lallaki man wenno babbai.

3 Bayat nga agdaldaliasat ken asidegen idiay Damasco, bigla nga adda lawag manipud langit a nangsilnag kenkuana,+ 4 ket natumba iti daga sa nakangngeg iti timek a nangibaga: “Saulo, Saulo, apay nga idaddadanesnak?” 5 Insaludsodna: “Asinoka, Apo?” Insungbatna: “Siak ni Jesus,+ nga idaddadanesmo.+ 6 Ngem tumakderka ken mapanka iti siudad, ket maibaganto kenka ti masapul nga aramidem.” 7 Saan a nakasao dagiti lallaki a kaduana nga agdaldaliasat, a mangmangngegda ti timek ngem awan ti nakitada a tao.+ 8 Timmakder ni Saulo, ket nupay nakamulagat, awan ti makitana. Isu a kinibinda nga impan idiay Damasco. 9 Tallo nga aldaw a di makakita,+ ken saan met a nangan wenno imminum.

10 Adda idi adalan nga agnagan Ananias+ idiay Damasco, ket kinuna kenkuana ti Apo iti sirmata: “Ananias!” Insungbatna: “Adtoyak, Apo.” 11 Kinuna ti Apo: “Tumakderka, mapanka iti kalsada a maawagan Nalinteg, ket birokem ti lalaki nga agnagan Saulo a taga-Tarso+ iti balay ni Judas. Ta agkarkararag, 12 ket nakitana iti sirmata ti maysa a lalaki nga agnagan Ananias nga umay mangiparabaw iti imana kenkuana tapno maisubli ti panagkitana.”+ 13 Ngem insungbat ni Ananias: “Apo, nadamagko iti adu a tattao ti maipapan iti daytoy a lalaki, ti amin a panangdangranna kadagiti nasantuan a tattaom idiay Jerusalem. 14 Immay ditoy nga addaan autoridad nga inted ti panguluen a papadi tapno arestuenna* ti amin nga umaw-awag iti naganmo.”+ 15 Ngem kinuna ti Apo: “Mapanka! ta pinilik daytoy a tao+ a mangipakaammo iti naganko kadagiti nasion+ ken kadagiti ari+ ken iti annak ni Israel. 16 Ta ipakitakto kenkuana ti amin a banag a sagabaenna para iti naganko.”+

17 Gapuna, napan ni Ananias ket simrek iti balay. Imparabawna ti imana kenkuana sa kinunana: “Saulo, kabsat, ni Apo Jesus, a nagparang kenka iti dimmalanam, imbaonnak tapno maisubli ti panagkitam ken mapnoka iti nasantuan nga espiritu.”+ 18 Dagus a natnag kadagiti matana dagiti kasla siksik, ket naisubli ti panagkitana. Timmakder ken nabautisaran, 19 ket nangan ken pimmigsa.

Sumagmamano nga aldaw a nakikadua kadagiti adalan idiay Damasco.+ 20 Dagus nga inkasabana kadagiti sinagoga ti maipapan ken Jesus, nga isu ti Anak ti Dios. 21 Ngem nasdaaw ti amin a nakangngeg kenkuana ket kinunada: “Saan kadi a daytoy ti tao a nangidadanes kadagiti taga-Jerusalem nga umaw-awag iti daytoy a nagan?+ Saan kadi nga immay ditoy tapno arestuen ken ipanna ida* iti panguluen a papadi?”+ 22 Ngem ad-adda a nagbalin nga epektibo ni Saulo a mangasaba ket saan a makapagrason kenkuana dagiti Judio nga agnanaed idiay Damasco, bayat a silalawag a pinaneknekanna a daytoy ti Kristo.+

23 Kalpasan ti adu nga aldaw, implano dagiti Judio ti panangpapatayda kenkuana.+ 24 Ngem naammuan ni Saulo ti dakes a panggepda. Binambantayanda met dagiti ruangan iti aldaw ken rabii tapno papatayenda. 25 Isu nga iti rabii, innala dagiti adalanna ket inkabilda iti kuribot sa impababada iti maysa a tawa iti pader.+

26 Idi simmangpet idiay Jerusalem,+ inkagumaanna ti makikadua kadagiti adalan, ngem mabutengda amin kenkuana, ta saanda a mamati a maysan nga adalan. 27 Iti kasta, tinulongan ni Bernabe+ ket impanna kadagiti apostol. Detalyado nga imbaga ni Bernabe no kasano a nakita ni Saulo ti Apo+ iti dalan ken nakisarita kenkuana, ken no kasano a situtured a nagsao iti nagan ni Jesus idiay Damasco.+ 28 Gapuna, nagtalinaed a kaduada, a nawaya nga agsursursor* idiay Jerusalem ken situtured nga agsasao iti nagan ti Apo. 29 Makisarsarita ken makisupsupiat kadagiti Judio a Griego ti lengguaheda, ngem implanoda a papatayen.+ 30 Idi naammuan daytoy dagiti kakabsat, impanda idiay Cesarea sa imbaonda idiay Tarso.+

31 Iti kasta, naaddaan ti kongregasion iti intero a Judea, Galilea, ken Samaria+ iti panawen ti talna, ket napabilegda. Nagtultuloyda nga immadu gapu iti panagbutengda ken Jehova* ken iti panangliwliwa kadakuada ti nasantuan nga espiritu.+

32 Bayat nga agdaldaliasat ni Pedro iti intero a rehion, napan met kadagiti nasantuan a tattao nga agnanaed idiay Lidda.+ 33 Nasarakanna sadiay ti lalaki nga agnagan Eneas, a walo a tawenen a nakaidda iti katrena, ta paralitiko. 34 Kinuna ni Pedro: “Eneas, paimbagennaka ni Jesu-Kristo.+ Tumakderka ket urnosem ti pagiddaam.”+ Dagus a timmakder. 35 Idi nakita ti amin nga agnanaed iti Lidda ken iti Tanap ti Sharon ti napasamak ken Eneas, namatida iti Apo.

36 Idiay Joppe, adda adalan nga agnagan Tabita, a no maipatarus, “Dorcas.”* Adu ti naimbag nga inaramidna ken tumultulong kadagiti napanglaw. 37 Ngem kadagidi nga aldaw, nagsakit ni Dorcas ket natay. Isu a dinigusda ken inkabilda iti maysa a makinngato a kuarto. 38 Gapu ta asideg ti Lidda idiay Joppe, nadamag dagiti adalan nga adda ni Pedro iti dayta a siudad, isu a nangibaonda iti dua a lallaki a mangibaga kenkuana: “Pangngaasim ta umayka a dagus.” 39 Timmakder ni Pedro ket kimmuyog kadakuada. Idi nakasangpetda, impanda iti makinngato a kuarto. Immasideg kenkuana ti amin a balo a babbai, nga agsangsangit ken ipakpakitada ti adu a bado ken kagay* nga inaramid ni Dorcas idi sibibiag pay. 40 Pinaruar ni Pedro ti amin,+ ket nagparintumeng a nagkararag. Simmango iti bangkay sa imbagana: “Tabita, bumangonka!” Nagmulagat, ket nagtugaw idi nakitana ni Pedro.+ 41 Inyawat ni Pedro ti imana, pinatakderna ni Dorcas, ken inayabanna dagiti nasantuan ken dagiti balo ket impakitana ni Dorcas a sibibiag.+ 42 Nagdinamag daytoy iti intero a Joppe, ket adu ti namati iti Apo.+ 43 Nagtalinaed iti sumagmamano nga aldaw idiay Joppe iti balay ni Simon nga agkurkurti iti lalat.+

10 Idiay Cesarea, adda lalaki nga agnagan Cornelio, maysa nga opisial ti armada* a maawagan iti Italiano a tropa.* 2 Agdaydayaw ken managbuteng iti Dios agraman ti sangakabbalayanna, ken adu ti naimbag nga ar-aramidenna kadagiti tattao ken agtultuloy nga agpakpakaasi iti Dios. 3 Iti agarup alas tres ti malem,*+ silalawag a nakitana iti sirmata ti maysa nga anghel ti Dios nga immay ken nangibaga: “Cornelio!” 4 Mabutbuteng a kimmita ni Cornelio, ket insaludsodna: “Apay, Apo?” Insungbatna: “Nagpangato dagiti kararagmo ken dagiti naimbag nga aramidmo kas pakalaglagipan iti sanguanan ti Dios.+ 5 Gapuna, mangibaonka iti lallaki a mapan idiay Joppe ket paayabam ni Simon a maawagan Pedro. 6 Daytoy a tao ket bisita* ni Simon, maysa nga agkurkurti iti lalat, nga adda ti balayna iti igid ti baybay.” 7 Idi nakapanawen ti anghel a nakisarita kenkuana, inayabanna ti dua kadagiti adipenna ken maysa a relihioso a soldado manipud kadagiti agserserbi kenkuana, 8 ket imbagana kadakuada ti amin sa imbaonna ida idiay Joppe.

9 Iti sumaganad nga aldaw bayat a mapmapan ken umas-asidegda iti siudad, immuli ni Pedro iti tuktok ti balay iti agarup alas dose ti aldaw* tapno agkararag. 10 Ngem mabisin unayen isu a kayatna ti mangan. Bayat nga isagsaganada ti makan, nakakita iti sirmata+ 11 ket nakitana a naluktan ti langit ket adda banag* a kas iti dakkel a lienso a lupot a bumabbaba iti daga a nakabitin ti uppat a sulina. 12 Adda iti unegna ti amin a kita ti uppat ti sakana nga animal ken reptilia* iti daga ken billit iti tangatang. 13 Imbaga ti timek: “Tumakderka, Pedro, pumartika ket manganka!” 14 Ngem insungbat ni Pedro: “Diak kayat, Apo, ta saanak pay a pulos nangan iti aniaman a maiparit ken maibilang a narugit.”+ 15 Imbaga kenkuana ti timek iti maikadua a daras: “Isardengmon nga ibaga a maiparit a kanen ti bambanag a dinalusan ti Dios.” 16 Napasamak daytoy iti maikatlo a daras, ket dagus a naipangato dayta* idiay langit.

17 Bayat a marirriribukan ni Pedro no ania ti kaipapanan ti sirmata a nakitana, nagsaludsod dagiti lallaki nga imbaon ni Cornelio no sadino ti balay ni Simon ken nagtakderda iti ruangan.+ 18 Nagpukkawda ket dinamagda no adda bisita sadiay nga agnagan Simon a maawagan met iti Pedro. 19 Bayat a pampanunoten ni Pedro ti sirmata, kinuna ti espiritu:+ “Adda tallo a lallaki a mangbirbirok kenka. 20 Isu a tumakderka, bumabaka ket saanka nga agduadua a kumuyog kadakuada, ta imbaonko ida.” 21 Bimmaba ni Pedro a napan kadagiti lallaki, ket kinunana: “Siak ti birbirokenyo. Apay nga addakayo ditoy?” 22 Insungbatda: “Ni Cornelio,+ nga opisial ti armada, maysa a nalinteg ken managbuteng iti Dios a nasayaat ti pakasarsaritaanna iti intero a nasion dagiti Judio, ket binilin ti Dios babaen ti nasantuan nga anghel tapno paayabannaka iti balayna ken denggenna ti ibagam.” 23 Gapuna, pinastrek ken sinangailina ida.

Iti sumaganad nga aldaw, bimmangon ken kimmuyog kadakuada, ket kimmuyog met ti dadduma a kakabsat a taga-Joppe. 24 Iti sumaruno nga aldaw, nakadanonen idiay Cesarea. Padpadaanan ida ni Cornelio, ken inummongna dagiti kakabagian ken nasinged a gagayyemna. 25 Bayat a sumsumrek ni Pedro, sinabat ni Cornelio, nagparintumeng iti sakaananna sa nagruknoy. 26 Ngem pinatakder ni Pedro, ket kinunana: “Tumakderka; maysaak laeng a tao.”+ 27 Bayat a makisarsarita kenkuana, simrek ket nakitana ti adu a tattao a naguummong. 28 Kinunana kadakuada: “Ammoyo nga iparit ti linteg a makilangen wenno umasideg ti maysa a Judio iti tao a saanna a kailian,+ ngem impakita kaniak ti Dios nga awan koma ti tao nga ibilangko a narugit.+ 29 Isu a saanak a nagduadua nga immay idi pinaayabannak. Gapuna, damagek no apay a pinaayabannak.”

30 Insungbat ni Cornelio: “Uppat nga aldawen ti napalabas iti kastoy nga oras, agkarkararagak idi iti balayko iti agarup alas tres ti malem,* ket adda lalaki a naraniag ti badona a nagtakder iti sanguanak 31 ket kinunana: ‘Cornelio, dinengngeg ti Dios ti kararagmo, ken linagipna dagiti naimbag nga aramidmo. 32 Gapuna, mangibaonka iti mangayab ken Simon a maawagan Pedro idiay Joppe. Isu ket bisita ni Simon nga agkurkurti iti lalat, nga adda ti balayna iti igid ti baybay.’+ 33 Pinaayabanka a dagus, ket nagsayaat ta immayka ditoy. Isu nga ita, addakami amin iti sanguanan ti Dios tapno denggenmi ti amin nga imbilin ni Jehova* nga ibagam.”

34 Iti kasta, inrugi ni Pedro ti nagsao ket kinunana: “Maawatakon a saan a mangidumduma ti Dios,+ 35 no di ket awatenna ti tao iti tunggal nasion nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti umiso.+ 36 Impakaammona ti sao kadagiti annak ni Israel tapno maideklara kadakuada ti naimbag a damag maipapan iti talna+ babaen ken Jesu-Kristo​—daytoy ti Apo ti amin a tattao.+ 37 Ammoyo ti topiko a mapagsasaritaan iti intero a Judea, mangrugi idiay Galilea+ kalpasan ti bautismo nga inkaskasaba ni Juan: 38 maipapan ken Jesus a taga-Nazaret, no kasano a dinutokan ti Dios babaen ti nasantuan nga espiritu+ ken pannakabalin, ket napan iti nagduduma a paset ti daga a nagaramid iti naimbag ken pinaimbagna ti amin a pinarigat ti Diablo,+ ta adda kenkuana ti Dios.+ 39 Saksikami iti amin nga inaramidna agpadpada iti pagilian dagiti Judio ken idiay Jerusalem; ngem pinapatayda babaen ti panangibitinda kenkuana iti poste.* 40 Pinagungar daytoy ti Dios iti maikatlo nga aldaw+ ket pinalubosanna nga agpakita kadagiti tattao, 41 saan nga iti amin a tattao, no di ket kadagiti saksi a nasaksakbay a dinutokan ti Dios, kadakami, a nakipangan ken nakiinum kenkuana kalpasan ti panagungarna.+ 42 Imbilinna met a mangasabakami kadagiti tattao ken naan-anay nga ilawlawagmi+ nga isu daytoy ti dinutokan ti Dios a mangukom kadagiti sibibiag ken kadagiti natay.+ 43 Isu ti sinaksian ti amin a propeta,+ tapno ti tunggal maysa a mamati kenkuana ket mapakawan dagiti basolna babaen ti naganna.”+

44 Bayat nga ibagbaga pay laeng ni Pedro dagitoy, immawat iti nasantuan nga espiritu ti amin a dumdumngeg iti sao.+ 45 Nagsiddaaw dagiti nakugit a manamati* a nakikuyog ken Pedro, gapu ta naiparukpok met iti tattao kadagiti nasion ti awan bayadna a sagut ti nasantuan nga espiritu. 46 Ta nangngegda ida nga agsasao iti lengguahe* dagiti ganggannaet ken mangitantan-ok iti Dios.+ Kinuna ni Pedro: 47 “Immawat dagitoy a tattao iti nasantuan nga espiritu a kas met kadatayo, ket asino ti makaiparit a mabautisaranda+ iti danum?” 48 Iti kasta, imbilinna a mabautisaranda iti nagan ni Jesu-Kristo.+ Kalpasanna, kiniddawda nga agtalinaed iti sumagmamano nga aldaw.

11 Nadamag dagiti apostol ken dagiti kakabsat idiay Judea nga inawat met dagiti tattao kadagiti nasion ti sao ti Dios. 2 Gapuna, idi napan ni Pedro idiay Jerusalem, krinitikar* dagiti mangsupsuporta iti pannakakugit,+ 3 ket kinunada: “Napanka iti balay dagiti tattao a di nakugit ken nakipanganka kadakuada.” 4 Isu a detalyado nga inlawlawag ni Pedro ti napasamak, ket kinunana:

5 “Addaak idi iti siudad ti Joppe nga agkarkararag, ket nakitak iti sirmata ti maysa a banag* a bumabbaba a kas iti dakkel a lupot a lienso a nakabitin idiay langit ti uppat a sulina. Nagsardeng dayta iti sanguanak.+ 6 Idi kinitak a naimbag, nakakitaak kadagiti uppat ti sakana nga animal iti daga, atap nga animal, reptilia,* ken billit iti tangatang. 7 Nakangngegak met iti timek a nangibaga: ‘Tumakderka, Pedro, pumartika ket manganka!’ 8 Ngem kinunak: ‘Diak kayat, Apo, ta saanak pay a pulos nangan iti aniaman a maiparit ken maibilang a narugit.’ 9 Iti maikadua a daras, imbaga ti timek manipud langit: ‘Isardengmon nga ibaga a maiparit a kanen ti bambanag a dinalusan ti Dios.’ 10 Napasamak daytoy iti maikatlo a daras, ket naipangato manen ti amin idiay langit. 11 Iti dayta met laeng a gundaway, adda tallo a lallaki a nakatakder iti balay nga ayanmi. Naibaon dagitoy manipud Cesarea tapno ayabandak.+ 12 Gapuna, imbaga ti espiritu a diak agduadua a kumuyog kadakuada. Ngem kimmuyog met kaniak dagitoy innem a kakabsat, ket napankami iti balay ti lalaki.

13 “Imbaga ti lalaki nga adda nakitana nga anghel a nakatakder iti balayna a nangibaga: ‘Mangibaonka iti lallaki idiay Joppe ken paayabam ni Simon a maawagan Pedro,+ 14 ket ibagananto kenka ti bambanag a pakaisalakanam ken ti intero a sangakabbalayam.’ 15 Ngem idi inrugik ti agsao, bimmaba kadakuada ti nasantuan nga espiritu a kas iti napasamak idi kadatayo.+ 16 Iti kasta, nalagipko ti imbaga ti Apo, a masansan idi nga ibagana: ‘Nangbautisar ni Juan iti danum,+ ngem mabautisarankayto iti nasantuan nga espiritu.’+ 17 Gapuna, no inted ti Dios kadakuada ti isu met laeng nga awan bayadna a sagut a kas iti intedna kadatayo a namati ken Apo Jesu-Kristo, asinoak koma a manglapped iti Dios?”*+

18 Idi nangngegda dagitoy, saandan a kimmontra* ken indaydayawda ti Dios, ket kinunada: “No kasta, impalubos met ti Dios nga agbabawi dagiti tattao kadagiti nasion tapno maaddaanda iti biag.”+

19 Ita, dagidiay naiwarawara+ gapu iti rigat a timmaud idi napapatay ni Esteban napanda idiay Fenicia, Chipre, ken Antioquia, ngem dagiti laeng Judio ti nangibagaanda iti mensahe.+ 20 Nupay kasta, adda sumagmamano kadakuada a lallaki a taga-Chipre ken Cirene a napan idiay Antioquia ket inrugida nga ibaga kadagiti tattao a Griego ti lengguaheda ti naimbag a damag maipapan ken Apo Jesus. 21 Maysa pay, tultulongan ida ni Jehova,* ket nakaad-adu ti namati ken nagbalin a pasurot ti Apo.+

22 Nakadanon ti damag iti kongregasion ti Jerusalem, ket imbaonda ni Bernabe+ idiay Antioquia. 23 Idi nakadanon sadiay ken nakitana ti nagpaiduma a kinaimbag ti Dios, naragsakan ket pinaregtana amin ida a naimpusuan nga agtalinaedda a matalek iti Apo;+ 24 ta naimbag a tao ni Bernabe ken napno iti nasantuan nga espiritu ken pammati. Gapu iti dayta, adu a tattao ti namati iti Apo.+ 25 Isu a napan idiay Tarso tapno birokenna a naimbag ni Saulo.+ 26 Idi nabirokanna, inkuyogna idiay Antioquia. Makatawen a nakikaduada iti kongregasion ken insuroda ti adu a tattao. Idiay Antioquia ti damo a nakaawagan dagiti adalan iti Kristiano babaen ti panangiwanwan ti Dios.+

27 Kadagidi nga aldaw, napan idiay Antioquia dagiti propeta+ manipud Jerusalem. 28 Timmakder ti maysa kadakuada nga agnagan Agabo+ ket impadtona babaen ti espiritu nga asidegen ti nakaro a bisin iti intero a daga,+ ket talaga a napasamak dayta idi panawen ni Claudio. 29 Gapuna, inkeddeng dagiti adalan, sigun iti kabaelan ti tunggal maysa,+ a mangipatulodda iti tulong*+ kadagiti kakabsat nga agnanaed idiay Judea. 30 Kasta ti inaramidda, ket impatulodda dayta kadagiti panglakayen babaen kada Bernabe ken Saulo.+

12 Iti dayta a tiempo, indadanes ni Herodes nga ari ti dadduma a kameng ti kongregasion.+ 2 Pinapatayna iti espada+ ni Santiago a kabsat ni Juan.+ 3 Idi nakitana a naragsakan iti dayta dagiti Judio, inarestona met ni Pedro. (Naaramid daytoy bayat ti Piesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana.)+ 4 Tiniliw ken impaibaludna ni Pedro.+ Uppat a grupo dagiti soldado ti agsisinnublat a mangbantay kenkuana, adda uppat a soldado iti tunggal grupo, ta panggep ni Herodes nga iruar kadagiti tattao* kalpasan ti Paskua. 5 Isu a nakabalud ni Pedro, ngem napasnek ti kongregasion a mangikarkararag kenkuana iti Dios.+

6 Iti rabii sakbay nga iruar ni Herodes, matmaturog idi ni Pedro iti nagbaetan ti dua a soldado a nakakawar iti imada ti agsumbangir nga imana, ken adda met dagiti guardia iti sango ti ridaw a mangbambantay iti pagbaludan. 7 Ngem nagparang sadiay ti anghel ni Jehova,*+ ket adda lawag a nangraniag iti selda. Ginunggonna ti bakrang ni Pedro, ket riniingna. Kinunana: “Darasem ti tumakder!” Naregreg dagiti kawar iti imana.+ 8 Imbaga ti anghel: “Agsaganaka ken isuotmo dagiti sandaliasmo.” Inaramidna dayta. Kalpasanna, kinuna ti anghel: “Isuotmo ti makinruar a badom ket surotennak.” 9 Rimmuar ken simmursurot kenkuana, ngem dina ammo nga agpaypayso ti ar-aramiden ti anghel. Kinapudnona, impagarupna a makakitkita iti sirmata. 10 Idi nalabsanda ti umuna ken maikadua a puesto dagiti guardia, nadanonda ti landok a ruangan nga agturong iti siudad, ket naglukat dayta a bukbukodna. Idi nakaruardan, nagnada iti maysa a kalsada. Kalpasanna, pimmanawen ti anghel. 11 Idi naamiris ni Pedro ti mapaspasamak, kinunana: “Siguradoak nga imbaon ni Jehova* ti anghelna a mangisalakan kaniak iti ima ni Herodes ken iti amin a namnamaen dagiti Judio a mapasamak.”+

12 Idi naamirisna daytoy, napan iti balay ni Maria nga ina ni Juan a maawagan Marcos.+ Adda sumagmamano a naguummong sadiay nga agkarkararag. 13 Idi nagtuktok iti ruangan, immasideg ti maysa nga adipen a babai nga agnagan Roda tapno kitaenna ti umaw-awag. 14 Idi nailasinna ti timek ni Pedro, saannan a nailukat ti ruangan gapu iti kasta unay a ragsakna. Nagtaray ketdi iti uneg a nangipadamag nga agtaktakder ni Pedro iti ruangan. 15 Kinunada iti babai: “Agmauyongkan sa.” Ngem impapilitna nga agpayso ti ibagbagana. Kinunada: “Ti anghelna dayta.” 16 Agtuktuktok latta ni Pedro sadiay. Idi linuktanda ti ruangan, nakitada ket nasdaawda. 17 Ngem inseniasna nga agulimekda ket inestoriana ti amin, no kasano nga inruar ni Jehova* iti pagbaludan, sa kinunana: “Ipadamagyo dagitoy ken Santiago+ ken kadagiti kakabsat.” Kalpasanna, rimmuar ket napan iti sabali a lugar.

18 Kabigatanna, mariribukan unay dagiti soldado no ania ti napasamak ken Pedro. 19 Impabirok ni Herodes ngem saanda a nabirokan, isu nga inimbestigaranna dagiti guardia ket imbilinna a madusada.+ Pimmanaw ni Herodes idiay Judea ket napan idiay Cesarea ken nagyan sadiay iti sumagmamano a tiempo.

20 Ita, nakapungtot* ni Herodes kadagiti tattao ti Tiro ken Sidon. Isu a napanda kenkuana a maymaysa ti panggepda, ket kalpasan ti panangkombinsirda ken Blasto, a mangay-aywan iti sangakabbalayan ti ari,* nakiaregloda iti ari, gapu ta aggapgapu iti daga ti ari ti suplay a taraon ti pagilianda. 21 Iti naikeddeng nga aldaw, insuot ni Herodes ti nagarbo a badona kas ari ket nagtugaw iti pangukoman ken nagpalawag iti sanguanan dagiti tattao. 22 Kalpasanna, impukkaw ti naguummong a tattao: “Timek ti maysa a dios, saan a tao!” 23 Dagus a kinabil ti anghel ni Jehova,* ta saanna nga inted ti dayag iti Dios, ket kinnan dagiti igges sa natay.

24 Ngem nagtultuloy a rimmang-ay ken nagsaknap ti sao ni Jehova.*+

25 Idi naiwarasen da Bernabe+ ken Saulo ti amin a tulong idiay Jerusalem,+ nagsublida ket inkuyogda ni Juan,+ a maawagan met iti Marcos.

13 Idiay Antioquia, adda dagiti propeta ken mannursuro iti lokal a kongregasion:+ da Bernabe, Simeon a maawagan Niger, Lucio a taga-Cirene, Manaen a pada idi nga estudiante ni Herodes nga agturay iti distrito, ken ni Saulo. 2 Bayat nga agserserbida* ken Jehova* ken agay-ayunarda, kinuna ti nasantuan nga espiritu: “Ilasinyo para kaniak da Bernabe ken Saulo+ para iti trabaho a nangayabak kadakuada.”+ 3 Kalpasan a nagayunar ken nagkararagda, imparabawda ti imada kadakuada sa pinalubosanda idan.

4 Iti kasta, napan idiay Seleucia dagitoy a lallaki nga imbaon ti nasantuan nga espiritu, ket naglayagda manipud sadiay a nagpa-Chipre. 5 Idi nakadanonda idiay Salamis, impakaammoda ti sao ti Dios kadagiti sinagoga dagiti Judio. Kaduada met ni Juan kas katulonganda.+

6 Limmasatda iti intero nga isla agingga a nakadanonda idiay Pafo. Sadiay a nakitada ti maysa a Judio nga agnagan Bar-Jesus, a mangkukulam ken ulbod a propeta. 7 Kaduana ti prokonsul* a ni Sergio Paulo, maysa a masirib a lalaki. Inayabanna da Bernabe ken Saulo, ta magagaran a dumngeg iti sao ti Dios. 8 Ngem binusor ida ni Elimas a mangkukulam (ta kasta ti pannakaipatarus ti naganna), ta kayatna a lapdan ti prokonsul a mamati iti Apo. 9 Gapuna, kinita ni Saulo a maawagan met iti Pablo ken napno iti nasantuan nga espiritu, 10 sa kinunana: “Sika a napno iti kinasaur ken kinadakes, anak ti Diablo,+ kabusor ti amin a nalinteg, saanka kadi nga agsardeng a mangkillo kadagiti nalinteg a dalan ni Jehova?* 11 Dusaennaka ni Jehova* ket mabulsekkanto, saanmonto a makita ti lawag ti init iti mabayag a tiempo.” Dagus a kimmudrep ti panagkitana agingga a saanen a makakita, ket nagbirbirok iti mangkibin kenkuana. 12 Idi nakita ti prokonsul ti napasamak, nagbalin a manamati, ta nagsiddaaw iti pannursuro ni Jehova.*

13 Naglayag ni Pablo ken ti kakaduana manipud Pafo ket nakadanonda idiay Perga ti Pamfilia. Ngem pinanawan ida ni Juan+ ket nagsubli idiay Jerusalem.+ 14 Nupay kasta, pimmanawda idiay Perga ket napanda idiay Antioquia ti Pisidia. Simrekda iti sinagoga+ iti aldaw ti Sabbath, ket nagtugawda. 15 Kalpasan ti pannakaibasa ti Linteg+ ken dagiti Propeta iti publiko, impaibaga kadakuada dagiti mangidadaulo nga opisial iti sinagoga: “Lallaki, kakabsat, no addaankayo iti pammaregta kadagiti umili, ibagayo dayta.” 16 Gapuna, timmakder ni Pablo, nagkompas, ket kinunana:

“Dakayo a lallaki, Israelita ken dadduma pay nga agbuteng iti Dios, dumngegkayo. 17 Ti Dios ti Israel pinilina dagidi ammatayo, ket intan-okna ida bayat a nagnaedda kas ganggannaet idiay Egipto ken inruarna ida babaen ti nabileg a takiag.*+ 18 Iti uneg ti agarup 40 a tawen, inan-anusanna ida idiay let-ang.+ 19 Kalpasan a dinadaelna ti pito a nasion iti Canaan, intedna ti daga kas tawidda.+ 20 Napasamak amin dayta bayat ti agarup 450 a tawen.

“Kalpasanna, inikkanna ida kadagiti ukom agingga ken Samuel a propeta.+ 21 Ngem nagkiddawda iti ari,+ ket inted ti Dios ni Saul nga anak ni Kis iti tribu ni Benjamin,+ a nagturay iti 40 a tawen. 22 Idi inikkatna ni Saul, pinilina ni David kas arida,+ a sinaksianna ket kinunana: ‘Nakitak a makaay-ayo iti pusok+ ni David nga anak ni Jesse;+ aramidennanto ti amin a kayatko.’ 23 Maitunos iti karina, manipud iti kaputotan* daytoy a lalaki, nangyeg ti Dios iti Israel iti maysa a mangisalakan, ni Jesus.+ 24 Sakbay ti idadatengna, inkaskasaba ni Juan iti amin nga umili ti Israel ti bautismo kas simbolo ti panagbabawi.+ 25 Idi dandanin agpatingga ti ministerio ni Juan, imbagana: ‘Asinoak iti panagkunayo? Saan a siak daydiay. Ngem Daydiay umay a sumaruno kaniak saanak a maikari a mangikkat kadagiti sandaliasna.’+

26 “Lallaki, kakabsat, dakayo a kaputotan ti pamilia ni Abraham ken dadduma pay nga agbuteng iti Dios, naited kadatayo daytoy a mensahe maipapan iti pannakaisalakan.+ 27 Ta saan a nabigbig daytoy dagiti agnanaed iti Jerusalem ken dagiti agtuturayda, ngem idi nangukomda, tinungpalda ti imbaga dagiti Propeta,+ a maibasa a sipipigsa iti tunggal sabbath. 28 Uray no awan ti panggapuanda a mangpapatay,+ kiniddawda ken Pilato a mapapatay.+ 29 Idi naaramiddan ti amin a naisurat maipapan kenkuana, imbabada iti poste* ket impaiddada iti tanem.*+ 30 Ngem pinagungar ti Dios,+ 31 ket adu nga aldaw a nagpakita kadagiti adalanna a kaduana a napan idiay Jerusalem manipud Galilea. Isuda itan ti saksina kadagiti tattao.+

32 “Isu nga ipakpakaammomi kadakayo ti naimbag a damag maipapan iti naikari kadagidi ammatayo. 33 Naan-anay a tinungpal dayta ti Dios kadatayo, kadagiti annakda, babaen ti panangpagungarna ken Jesus;+ kas iti naisurat iti maikadua a salmo: ‘Sika ti anakko, nagbalinak nga amam ita nga aldaw.’+ 34 Pinagungarna ni Jesus a saanen a pulos agrupsa, ket pinaneknekanna a pudno daytoy idi imbagana: ‘Ipakitakto kadakayo dagiti ebkas ti napudno nga ayatko nga inkarik ken David, a dayta ket mapagtalkan.’*+ 35 Ibaga met ti sabali pay a salmo: ‘Dimonto ipalubos nga agrupsa daydiay napudno kenka.’+ 36 Iti sabali a bangir, nagserbi ni David iti Dios* idi panawenna, naturog ken patay, naitabon a kadua dagidi ammana, ken nagrupsa.+ 37 Ngem saan a nagrupsa+ daydiay pinagungar ti Dios.

38 “Ipakpakaammok kadakayo, kakabsat, a mapakawan dagiti basolyo babaen ti ipapatay daytoy a tao,+ 39 ken babaen kenkuana, maideklara nga awanan basol ti asinoman a mamati.+ Ngem saan a maikkat ti Linteg ni Moises+ dagiti basolyo. 40 Gapuna, agannadkayo tapno saan a mapasamak kadakayo ti imbaga dagiti Propeta: 41 ‘Dakayo a mananglais, kitaenyo ket agsiddaaw ken mapukawkayo, ta adda trabaho nga ar-aramidek iti kaaldawanyo, trabaho a saanyonto a pulos patien uray no detalyado nga isalaysay kadakayo ti asinoman.’”+

42 Idi rumrummuardan, impakaasi dagiti tattao nga isalaysayda manen dagitoy iti sumaganad a Sabbath. 43 Gapuna, idi nalpasen ti taripnong iti sinagoga, adu a Judio ken proselita nga agdaydayaw iti Dios ti simmurot kada Pablo ken Bernabe. Bayat a nakisaritada kadagiti tattao, pinaregtada ida nga agtalinaed iti nagpaiduma a kinaimbag ti Dios.+

44 Iti sumaganad a Sabbath, naguummong ti dandani intero a siudad tapno dumngeg iti sao ni Jehova.* 45 Idi nakita dagiti Judio ti nakaad-adu a tattao, napalalo ti imonda ket kinontra ken imbagada nga ulbod ti ibagbaga ni Pablo.+ 46 Gapuna, situtured a kinuna da Pablo ken Bernabe: “Masapul a maibaga nga umuna kadakayo ti sao ti Dios.+ Gapu ta laklaksidenyo dayta, ipakpakitayo a dikay maikari iti agnanayon a biag, isu a mapankami kadagiti nasion.+ 47 Ta imbilin kadakami ni Jehova* dagitoy a sasao: ‘Dinutokanka kas silaw dagiti nasion, tapno agbalinka a pakaisalakanan agingga kadagiti ungto ti daga.’”+

48 Idi nangngeg daytoy dagiti tattao kadagiti nasion, nagragsakda ket indaydayawda ti sao ni Jehova,* ken nagbalin a manamati ti amin nga addaan iti umiso a kababalin nga umawat iti agnanayon a biag. 49 Naisaknap met iti intero a pagilian ti sao ni Jehova.* 50 Ngem sinugsogan dagiti Judio dagiti prominente a babbai a managbuteng iti Dios ken dagiti kangrunaan a lallaki iti siudad, ket insungsongda ti pannakaidadanes+ da Pablo ken Bernabe ken pinaruarda ida kadagiti pagpatinggaan ti teritoriada. 51 Gapuna, pinampagda ti tapok kadagiti sakada kas saksi maibusor kadakuada ket napanda idiay Iconio.+ 52 Nagtultuloy a napno dagiti adalan iti rag-o+ ken nasantuan nga espiritu.

14 Idiay Iconio, simrek da Pablo ken Bernabe iti sinagoga dagiti Judio ket nagsayaat ti panagsaoda nga uray la adu a Judio ken Griego ti nagbalin a manamati. 2 Ngem dagiti Judio a saan a namati sinugsogan ken inimpluensiaanda dagiti tattao kadagiti nasion a bumusor kadagiti kakabsat.+ 3 Gapuna, nabayag a nagyanda idiay Iconio ket iti autoridad ni Jehova,* situtured nga inkasabada ti mensahe maipapan iti nagpaiduma a kinaimbagna ken impalubosna nga agaramidda kadagiti pagilasinan ken nakaskasdaaw a bambanag.*+ 4 Ngem nabingay ti adu a tattao ti siudad; adda dimmasig kadagiti Judio ken adda met kadagiti apostol. 5 Idi pinanggep dagiti tattao kadagiti nasion ken dagiti Judio agraman dagiti agtuturayda a dangran ken uboren ida,+ 6 naipadamag dayta kadakuada, ket nagkamangda kadagiti siudad ti Licaonia, Listra, ken Derbe, ken kadagiti lugar iti aglawlaw.+ 7 Intultuloyda nga impakaammo sadiay ti naimbag a damag.

8 Idiay Listra, adda nakatugaw a lalaki a nayanak a pilay ken saan a pulos nakapagna. 9 Dumdumngeg a naimbag iti ibagbaga ni Pablo. Idi napaliiw ni Pablo a mamati ti lalaki a mapaimbag,+ 10 imbagana a sipipigsa: “Tumakderka.” Timmakder ti lalaki ket nagpagnapagna.+ 11 Idi nakita dagiti tattao ti inaramid ni Pablo, impukkawda iti lengguahe a Licaonia: “Nagbalin a tao dagiti dios ket bimmabada kadatayo!”+ 12 Inawaganda ni Bernabe iti Zeus, ken ni Pablo iti Hermes, ta isu ti ad-adda nga agsasao. 13 Ti padi ni Zeus, nga adda templona iti pagserkan ti siudad, ket nangipan kadagiti kalakian a baka ken korona* kadagiti ruangan ken kayatna ti agdaton a kadua dagiti tattao.

14 Ngem idi naammuan dayta dagiti apostol a da Bernabe ken Pablo, pinisangda dagiti badoda ket nagdardarasda a napan kadagiti tattao sa impukkawda: 15 “Apay nga ar-aramidenyo dagitoy? Tattaokami met nga addaan pagkapuyan a kas kadakayo.+ Ibagbagami ti naimbag a damag kadakayo, tapno tallikudanyo dagitoy nga awan serserbina a banag ket agdayawkayo iti sibibiag a Dios, a nangaramid iti langit, daga, ken baybay agraman ti amin a banag a linaonda.+ 16 Kadagiti napalabas a henerasion, pinalubosanna ti amin a nasion a mangaramid iti kaykayatda,+ 17 ngem nangted iti panangsaksi iti bagina+ babaen ti nasayaat nga ar-aramidna, nga ipapaayannakayo iti tudo manipud langit ken adu nga apit,+ a pempennekennakayo iti taraon ken parparagsakenna ti pusoyo.”+ 18 Uray imbagada dagitoy, saanda latta a nalapdan dagiti tattao nga agdaton kadakuada.

19 Ngem dimteng dagiti Judio manipud Antioquia ken Iconio ket sinugsoganda dagiti tattao.+ Inuborda ni Pablo ken ginuyodda nga inruar iti siudad, ta impagarupda a natayen.+ 20 Nupay kasta, idi pinalikmutan dagiti adalan, timmakder ket simrek iti siudad. Iti sumaganad nga aldaw, kaduana ni Bernabe a napan idiay Derbe.+ 21 Idi naikasabadan ti naimbag a damag iti dayta a siudad ken adu ti nagbalin nga adalan, nagsublida idiay Listra, Iconio, ken Antioquia. 22 Pinabilegda sadiay dagiti adalan,+ ket pinaregtada ida nga agtalinaed iti pammati sa imbagada: “Masapul a sumrektayo iti Pagarian ti Dios babaen ti adu a rigat.”+ 23 Nangdutokda pay kadagiti panglakayen iti tunggal kongregasion.+ Nagkararag ken nagayunarda,+ ket intalekda ida ken Jehova,* ta namatida kenkuana.

24 Kalpasanna, limmabasda idiay Pisidia ket nakadanonda idiay Pamfilia,+ 25 ket idi naipakaammodan ti mensahe idiay Perga, napanda idiay Attalia. 26 Manipud sadiay, naglayagda nga agpa-Antioquia, ket sadiay nga impakita ti Dios ti nagpaiduma a kinaimbagna kadakuada gapu iti trabaho a nairingpasda.+

27 Idi nakasangpetdan ken naummongdan ti kongregasion, insalaysayda ti adu a banag nga inaramid ti Dios babaen kadakuada, nga inlukatna kadagiti nasion ti ruangan tapno awatenda ti pammati.+ 28 Isu a nabayag a nakikaduada kadagiti adalan.

15 Adda simmangpet a lallaki manipud Judea ket insuroda kadagiti kakabsat: “No saankayo a makugit sigun iti kaugalian ni Moises,+ saankayo a maisalakan.” 2 Ngem gapu ta saanda nga agkikinnaawatan ken makisupsupiat kadakuada da Pablo ken Bernabe, naibaon da Pablo, Bernabe, ken ti dadduma pay a kakabsat a mapan kadagiti apostol ken panglakayen idiay Jerusalem+ tapno isaludsodda daytoy a banag.*

3 Idi naitulod idan ti kongregasion iti saan unay nga adayo, intultuloy dagitoy a lallaki ti mapan idiay Fenicia ken Samaria, ket detalyado nga insalaysayda ti pannakakomberte dagiti tattao kadagiti nasion, a nangyeg iti dakkel a rag-o iti amin a kakabsat. 4 Idi nakadanonda idiay Jerusalem, nasayaat ti panangawat kadakuada ti kongregasion ken dagiti apostol ken panglakayen, ket insalaysayda ti adu a banag nga inaramid ti Dios babaen kadakuada. 5 Ngem timmakder ti dadduma a kameng ti sekta dagiti Fariseo a nagbalin a manamati ket kinunada: “Masapul a makugitda ken maibilin a tungpalenda ti Linteg ni Moises.”+

6 Gapuna, naguummong dagiti apostol ken panglakayen tapno pagsasaritaanda daytoy a banag. 7 Kalpasan ti nabara a panagsasarita,* timmakder ni Pedro ket kinunana: “Kakabsat, pagaammoyo a manipud pay idi, siak ti pinili ti Dios kadatayo tapno mangngeg dagiti tattao kadagiti nasion ti naimbag a damag ket mamatida.+ 8 Ti Dios, a makaammo iti puso,+ ti nangsaksi babaen ti panangtedna kadakuada iti nasantuan nga espiritu,+ kas inaramidna met kadatayo. 9 Impakitana a saan nga agduma ti panangmatmatna kadatayo+ babaen ti panangdalusna iti pusoda gapu iti pammatida.+ 10 Apay ngarud a subsubokenyo ti Dios babaen ti panangipabaklayyo iti nadagsen nga awit*+ kadagiti adalan a saantayo a kabaelan nga awiten wenno dagidi ammatayo?+ 11 Iti sabali a bangir, mamatitayo a maisalakantayo babaen ti nagpaiduma a kinaimbag ni Apo Jesus,+ ket kasta met ti patienda.”+

12 Iti kasta, nagulimek ti intero a grupo, ket dimngegda iti panangisalaysay da Bernabe ken Pablo iti adu a pagilasinan ken nakaskasdaaw a bambanag* nga inaramid ti Dios iti tengnga dagiti nasion babaen kadakuada. 13 Idi nalpasdan a nagsao, kinuna ni Santiago: “Kakabsat, denggendak. 14 Insalaysay a naimbag ni Simeon+ no kasano nga inawat ti Dios dagiti tattao kadagiti nasion iti umuna a gundaway tapno mangpili iti ili a maipaay iti naganna.+ 15 Maitunos dagitoy a sasao iti surat dagiti Propeta, a nagkuna: 16 ‘Kalpasan dagitoy a banag, ibangonkonto manen ti narba a tolda* ni David; ket bangonekto manen dagiti rebbana ken tarimaanek dayta, 17 tapno dagidiay mabati kadagitoy a tattao sipapasnek a birokenda ni Jehova,* agraman dagiti tattao iti amin a nasion, dagidiay maawagan iti naganko, kuna ni Jehova,* a mangar-aramid kadagitoy a banag,+ 18 a nabayagen a naammuan.’+ 19 Gapuna, ti desisionko* ket saantayo a padagsenan dagiti tattao kadagiti nasion a namati iti Dios,+ 20 no di ket suratantayo ida a liklikanda dagiti banag a mainaig iti idolatria,+ seksual nga immoralidad,*+ nabekkel nga animal,* ken dara.+ 21 Ta manipud pay idi un-unana, adda dagiti mangikaskasaba iti maipapan ken Moises iti tunggal siudad, ta maibasbasa a sipipigsa dagiti librona kadagiti sinagoga iti tunggal sabbath.”+

22 Iti kasta, inkeddeng dagiti apostol ken panglakayen, agraman ti intero a kongregasion, a mangibaonda idiay Antioquia iti napili a lallaki, a kadua da Pablo ken Bernabe. Imbaonda ni Judas a naawagan Barsabas ken ni Silas,+ dagiti lallaki a mangidadaulo kadagiti kakabsat. 23 Insuratda daytoy sa impatulodda kadakuada:

“Manipud kadagiti apostol ken panglakayen, dagiti kakabsatyo, para kadagiti kakabsat dita Antioquia,+ Siria, ken Cilicia a naggapu kadagiti nasion: Patgenmi a kakabsat! 24 Gapu ta nadamagmi nga immay kadakayo ti dadduma kadakami ket pinarigatdakayo gapu iti imbagada,+ nga inkagumaanda a dadaelen dagiti patpatienyo, nupay awan ti kasta nga imbilinmi kadakuada, 25 nagkaykaysakami a nangpili iti lallaki nga ibaonmi kadakayo agraman dagiti ipatpategmi a da Bernabe ken Pablo, 26 lallaki a nangisakripisio iti biagda* para iti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo.+ 27 Ibaonmi ngarud da Judas ken Silas, tapno ipadamagda met kadakayo dagitoy a banag.+ 28 Ta saan a kayat ti nasantuan nga espiritu+ ken dakami a nayonan ti awityo, malaksid kadagitoy a napateg a banag: 29 itultuloyyo a liklikan dagiti naidaton kadagiti idolo,+ dara,+ nabekkel nga animal,*+ ken seksual nga immoralidad.*+ No ikagumaanyo nga adaywan dagitoy a banag, naimbagto ti pagbanaganyo. Kanayon koma a nasalun-atkayo!”*

30 Idi napalubosanen dagitoy a lallaki, simmalogda idiay Antioquia, ket inummongda ti adu nga adalan sa inyawatda ti surat. 31 Naragsakanda idi nabasada ti makaparegta a sasao. 32 Gapu ta propeta met da Judas ken Silas, pinaregtada dagiti kakabsat babaen ti adu a palawag ket pinabilegda ida.+ 33 Kalpasan ti sumagmamano a tiempo a panagyanda sadiay, pinalubosan ida dagiti kakabsat ken imbagada a makasublida koma a sitatalged kadagiti nangibaon kadakuada. 34* —— 35 Ngem nagbati da Pablo ken Bernabe idiay Antioquia, ket kaduada ti adu a kakabsat a nangisuro ken nangipakaammo iti naimbag a damag maipapan iti sao ni Jehova.*

36 Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, kinuna ni Pablo ken ni Bernabe: “Agsublitan* ket bisitaenta dagiti kakabsat iti tunggal siudad a nangikasabaanta iti sao ni Jehova* tapno kitaenta ti kasasaadda.”+ 37 Determinado ni Bernabe a mangikuyog ken Juan, a maawagan Marcos.+ 38 Ngem saan a kayat ni Pablo nga ikuyogda, ta pinanawanna ida idi idiay Pamfilia ket saanen a kimmuyog kadakuada iti trabaho.+ 39 Nakaro ti saanda a panagkinnaawatan isu a nagsinada. Inkuyog ni Bernabe+ ni Marcos ket naglayagda a nagpa-Chipre. 40 Pinili ni Pablo ni Silas ket pimmanawda kalpasan nga inkararag dagiti kakabsat nga ipakita koma ni Jehova* ti nagpaiduma a kinaimbagna+ ken Pablo. 41 Napan idiay Siria ken Cilicia, ket pinabilegna dagiti kongregasion.

16 Gapuna, nakadanon ni Pablo idiay Derbe kasta met idiay Listra.+ Adda sadiay ti maysa nga adalan nga agnagan Timoteo,+ a ti inana ket manamati a Judio ngem Griego ti amana. 2 Nasayaat ti ibagbaga dagiti kakabsat idiay Listra ken Iconio maipapan kenkuana. 3 Imbaga ni Pablo a kayatna nga ikadua ni Timoteo, ket inkuyog ken kinugitna gapu kadagiti Judio kadagidiay a lugar,+ ta ammoda amin a Griego ti amana. 4 Bayat ti panagdaliasatda kadagiti siudad, idandanonda kadagiti kakabsat ti desision dagiti apostol ken panglakayen idiay Jerusalem, tapno tungpalenda dayta.+ 5 Nagtultuloy a timmibker ti pammati dagiti kongregasion ken inaldaw nga immadu ti bilangda.

6 Limmabasda met iti Frigia ken iti pagilian ti Galacia,+ ta pinaritan ida ti nasantuan nga espiritu a mangibaga iti sao ti Dios iti probinsia ti Asia. 7 Iti kasta, idi napanda idiay Misia, inkagumaanda ti mapan idiay Bitinia,+ ngem saan a pinalubosan ida ti espiritu ni Jesus. 8 Isu a limmabasda* idiay Misia ket napanda idiay Troas. 9 Iti rabii, nakakita ni Pablo iti maysa a sirmata​—adda lalaki a taga-Macedonia a nakatakder sadiay ket impakpakaasina kenkuana: “Umayka ditoy Macedonia ket tulongannakami.” 10 Idi nakitana daytoy a sirmata, dagus nga inkagumaanmi ti mapan idiay Macedonia, ta pinanunotmi nga inayabannakami ti Dios a mangipakaammo iti naimbag a damag sadiay.

11 Iti kasta, naglayagkami manipud Troas ket nagdiretsokami idiay Samotracia, ngem napankami idiay Neapolis iti simmaruno nga aldaw. 12 Manipud sadiay, napankami idiay Filipos,+ a kolonia ti Roma, a kangrunaan a siudad ti distrito ti Macedonia. Nagyankami iti daytoy a siudad iti sumagmamano nga aldaw. 13 Iti aldaw ti Sabbath, napankami iti ruar ti ruangan ti siudad iti igid ti karayan, ta impagarupmi nga adda disso a pagkararagan sadiay, ket nagtugaw ken nakisaritakami kadagiti naguummong a babbai. 14 Dumdumngeg idi ti babai nga agnagan Lidia, nga aglaklako iti purpura manipud iti siudad ti Tiatira+ ken agdaydayaw iti Dios, ket linuktan ni Jehova* ti pusona tapno awatenna ti ibagbaga ni Pablo. 15 Idi nabautisaran ni Lidia ken ti sangakabbalayanna,+ impakaasina kadakami: “No imbilangyo a matalekak ken Jehova,* umaykayo agyan idiay balayko.” Ket impilitna a mapankami.

16 Ita, idi mapmapankami iti disso a pagkararagan, simmabat ti maysa nga adipen a babai a naluganan iti dakes nga espiritu a tumultulong kenkuana nga agbuyon.+ Adu ti magangganansia dagiti amona gapu iti panagipadlesna.* 17 Sumursurot daytoy a babai ken Pablo ken kadakami nga ipukpukkawna: “Dagitoy a lallaki ket adipen ti Kangatuan a Dios+ ken ipakpakaammoda kadakayo ti dalan ti pannakaisalakan.” 18 Adu nga aldaw nga inar-aramidna dayta. Idi nauma ni Pablo, simmango ket imbagana iti espiritu: “Iti nagan ni Jesu-Kristo, ibilinko a rummuarka kenkuana.” Ket rimmuar iti dayta met la nga oras.+

19 Idi nakita dagiti amona nga awanen ti panguartaanda,+ tiniliwda da Pablo ken Silas sa ginuyodda nga impan iti plasa kadagiti agtuturay.+ 20 Insaklangda ida kadagiti mahistrado ket kinunada: “Nakaro ti panangriribuk dagitoy a lallaki iti siudadtayo.+ Judioda, 21 ken ipakpakaammoda dagiti kaugalian a di umiso nga awaten wenno aramidentayo, ta Romanotayo.” 22 Nagkaykaysa dagiti tattao a bimmusor kadakuada, ket kalpasan a napisang dagiti badoda, imbilin dagiti mahistrado a mapangpang-orda.+ 23 Kalpasan ti panangpangpang-orda kadakuada, imbaludda ida sa imbilinda iti guardia a bantayanna ida a naimbag.+ 24 Gapu iti dayta a bilin, impanna ida iti makin-uneg a pagbaludan ken intul-ongna dagiti sakada.

25 Ngem idi agarup tengnga ti rabiin, nagkarkararag da Pablo ken Silas ken indaydayawda ti Dios babaen ti kanta,+ ket dengdenggen ida dagiti balud. 26 Bigla a nagginggined iti napigsa ket nagunggon dagiti pundasion ti pagbaludan. Malaksid iti dayta, dagus a naluktan ti amin a ruangan, ken naikkat ti kawar ti tunggal maysa.+ 27 Idi nakariing ti guardia ken nakitana a nakalukat dagiti ruangan ti pagbaludan, inasutna ti espadana tapno agpakamatay koman, ta impagarupna a nakalibas dagiti balud.+ 28 Ngem impukkaw ni Pablo: “Dimo dangran ti bagim, ta addakami amin ditoy!” 29 Isu a dimmawat iti silaw ket nagdardaras a simrek. Agpigpigerger a nagparintumeng iti sanguanan da Pablo ken Silas. 30 Inruarna ida ket kinunana: “Appo, ania ti masapul nga aramidek tapno maisalakanak?” 31 Insungbatda: “Mamatika ken Apo Jesus ket maisalakankanto, sika ken ti sangakabbalayam.”+ 32 Kalpasanna, imbagada kenkuana ken iti amin nga adda iti balayna ti sao ni Jehova.* 33 Iti dayta nga oras ti rabii, innala ida ti guardia ket dinalusanna dagiti sugatda. Dagus a nabautisaran ti guardia ken ti intero a sangakabbalayanna.+ 34 Impanna ida iti balayna sa indasaranna ida iti makan iti lamisaan, ket napalalo ti ragsakna ken ti intero a sangakabbalayanna ta mamatin iti Dios.

35 Kabigatanna, imbaon dagiti mahistrado dagiti guardia tapno ibagada: “Wayawayaanyo dagidiay a lallaki.” 36 Impadamag ti guardia ken ni Pablo: “Nangibaon dagiti mahistrado kadagiti lallaki a mangwayawaya kadakayo. Isu a rummuarkayon, nawayakayon.” 37 Ngem imbaga ni Pablo: “Pinangpang-ordakami iti sanguanan dagiti tattao uray no Romanokami+ ken saankami pay a nasentensiaan,* ket imbaluddakami. Sa ita, paruarendakami a sililimed? Saan! Isuda a mismo ti umay mangiruar kadakami.” 38 Indanon daytoy dagiti guardia kadagiti mahistrado, ket nagbutengda idi naammuanda a Romano dagitoy a lallaki.+ 39 Isu a napanda nagpakaasi kada Pablo ken Silas, ket idi nairuarda idan, kiniddawda a pumanawda iti siudad. 40 Idi nakaruardan iti pagbaludan, napanda iti balay ni Lidia; ket idi nakitada dagiti kakabsat, pinaregtada ida+ sa pimmanawdan.

17 Nagdaliasatda itan idiay Amfipolis ken Apolonia ket nakadanonda idiay Tesalonica.+ Adda sinagoga dagiti Judio sadiay. 2 Kas kaugalian ni Pablo,+ simrek iti sinagoga, ket tallo a sabbath nga inusarna ti Kasuratan a nakirinnason kadakuada,+ 3 nga inlawlawag ken impakitana iti Kasuratan a masapul nga agsagaba ti Kristo+ ken mapagungar,+ ket kinunana: “Ni Jesus nga ipakpakaammok kadakayo ket isu ti Kristo.” 4 Kas resultana, nagbalin a manamati ti dadduma kadakuada ket nakikaduada kada Pablo ken Silas.+ Kasta met ti inaramid ti adu a Griego nga agdaydayaw iti Dios, agraman ti adu a prominente a babbai.

5 Ngem gapu iti imon dagiti Judio,+ nangummongda kadagiti dakes a lallaki nga agwarawara iti plasa ket nangbukelda iti grupo a mangriribuk iti siudad. Sinerrekda ti balay ni Jason ket sinapsapulda da Pablo ken Silas tapno ipanda kadagiti tattao a naguummong. 6 Idi saanda a mabirokan ida, ginuyodda ni Jason ken ti dadduma a kakabsat ket impanda kadagiti agtuturay ti siudad, nga ipukpukkawda: “Adda met ditoy dagiti tattao a mangrirriribuk* iti amin a lugar,+ 7 ket pinadagus ida ni Jason. Suksukiren amin dagitoy a tattao dagiti bilin ni Cesar, nga ibagbagada nga adda sabali nga ari, ni Jesus.”+ 8 Nariribukan ti intero a grupo ken dagiti agtuturay ti siudad idi nangngegda dagitoy; 9 ket idi nakaalada iti umdas a piansa* manipud ken Jason ken iti dadduma pay, pinalubosanda idan.

10 Karabiyanna, dagus nga imbaon dagiti kakabsat da Pablo ken Silas idiay Berea. Idi nakadanonda, simrekda iti sinagoga dagiti Judio. 11 Nasaysayaat ti panagpampanunot dagitoy ngem dagiti taga-Tesalonica, ta sigagagar nga inawatda ti sao ti Dios, nga inaldaw a suksukimatenda ti Kasuratan tapno makitada no umiso dagitoy. 12 Gapuna, adu kadakuada ti nagbalin a manamati, kasta met ti adu a prominente a Griego a babbai ken sumagmamano a lallaki. 13 Ngem idi naammuan dagiti Judio manipud Tesalonica nga ipakpakaammo met ni Pablo ti sao ti Dios idiay Berea, napanda sadiay tapno sugsoganda dagiti tattao a bumusor kadakuada.+ 14 Isu a dinagdagus dagiti kakabsat nga imbaon ni Pablo iti igid ti baybay,+ ngem nagbati da Silas ken Timoteo. 15 Ngem adda dagiti nangitulod ken Pablo idiay Atenas, ket pimmanawda idi imbaga kadakuada ni Pablo a sumaruno da Silas ken Timoteo+ iti kabiitan a tiempo.

16 Bayat nga ur-urayen ida ni Pablo idiay Atenas, narurod idi nakitana a napno ti siudad kadagiti idolo. 17 Gapuna, nakirinnason kadagiti Judio ken iti dadduma pay a tattao nga agdaydayaw iti Dios idiay sinagoga ken inaldaw a nangisuro kadagidiay adda iti plasa. 18 Ngem nakisupiat kenkuana ti dadduma nga Epicureo ken Estoico a pilosopo, ket kinuna ti dadduma: “Ania ti kayat nga ibaga daytoy a tarabitab?” Adda met dagiti nangibaga: “Kasla mangipakpakaammo kadagiti ganggannaet a dios.” Imbagada daytoy ta ipakpakaammona ti naimbag a damag maipapan ken Jesus ken iti panagungar.+ 19 Iti kasta, tiniliwda ken impanda idiay Areopago, ket kinunada: “Mabalin kadi a maammuan no ania daytoy baro nga isursurom? 20 Ta karkarna iti lapayagmi dagiti ibagbagam ket kayatmi a maammuan no ania ti kayat a sawen dagita.” 21 Kinapudnona, amin a taga-Atenas ken dagiti ganggannaet nga adda* sadiay us-usarenda ti nawaya a tiempoda a mangibaga wenno dumngeg iti banag a baro. 22 Timmakder ni Pablo iti tengnga ti Areopago+ ket kinunana:

“Dakayo a taga-Atenas, makitak nga iti amin a banag, dakdakkel ti panagbutengyo kadagiti dios* no idilig iti dadduma a tattao.+ 23 Kas pagarigan, bayat ti ilalabasko ken panangpalpaliiwko iti bambanag a pagdaydayawanyo, nakakitaak iti altar a nakitikitan iti ‘Para iti Dios a Di Am-ammo.’ Gapuna, ipakaammok kadakayo ti pagdaydayawanyo a saanyo nga am-ammo. 24 Ti Dios a nangaramid iti lubong ken iti amin a banag nga adda iti dayta, daytoy nga Apo ti langit ken daga,+ ket saan nga agnaed kadagiti templo nga inaramid ti ima.+ 25 Saanna met a kasapulan ti panagserbi ti tao a kas man la adda kasapulanna,+ ta isu ti mangipapaay iti biag ken anges+ ken amin a banag iti amin a tattao. 26 Inaramidna ti tunggal nasion dagiti tattao manipud iti maysa a tao+ tapno agnaedda iti intero a daga,+ ken insaadna dagiti naikeddeng a tiempo ken pagpatinggaan ti pagnaedan dagiti tattao,+ 27 tapno sapulenda ti Dios. Masapulanda no ikagumaanda a biroken,+ ta kinapudnona, saan nga adayo iti tunggal maysa kadatayo. 28 Gapu kenkuana, adda biagtayo, makagunay ken addatayo, kas iti imbaga ti dadduma a dumadaniwyo, ‘Ta annaknatayo* met.’

29 “Gapu ta annaknatayo* ti Dios,+ ditay koma ngarud panunoten a ti Dios ket kasla balitok wenno pirak wenno bato, nga umasping iti kitikit ken disenio ti tao.+ 30 Agpayso a pinalabas ti Dios dagiti tiempo ti kinaignorante;+ ngem idekdeklarana itan a masapul nga agbabawi ti amin a tao iti sadinoman. 31 Gapu ta nangikeddeng iti aldaw ti nalinteg a panangukomna+ iti intero a daga babaen ti maysa a lalaki a dinutokanna, ken nangipaay iti garantia iti amin a tattao babaen ti panangpagungarna kenkuana.”+

32 Idi nangngegda ti maipapan iti panagungar dagiti natay, adda dagiti nanglais,+ ngem kinuna met ti dadduma: “Dumngegkaminto manen kenka iti sabali a gundaway maipapan iti daytoy.” 33 Isu a pinanawan ida ni Pablo, 34 ngem adda dagiti nakikadua kenkuana ket nagbalinda a manamati. Karaman kadakuada ni Dionisio, a hues iti korte ti Areopago, ken ti babai nga agnagan Damaris, ken dadduma pay malaksid kadakuada.

18 Kalpasanna, pimmanaw ni Pablo idiay Atenas ket napan idiay Corinto. 2 Naam-ammona sadiay ti maysa a Judio nga agnagan Aquila,+ a nayanak idiay Ponto ken nabiit pay a naggapu idiay Italia a kaduana ni Priscila nga asawana, gapu ta imbilin ni Claudio a pumanaw iti Roma ti amin a Judio. Isu a simmurot kadakuada, 3 ket gapu ta agpapadada iti trabaho, nagyan iti balayda ken nakipagtrabaho kadakuada,+ ta agar-aramidda iti tolda. 4 Agpalawag* iti sinagoga+ iti tunggal sabbath+ ket komkombinsirenna dagiti Judio ken dagiti Griego.

5 Idi nakasangpet da Silas+ ken Timoteo+ manipud Macedonia, impamaysa ni Pablo nga ikasaba ti sao ti Dios, a pinaneknekanna kadagiti Judio a ni Jesus ti Kristo.+ 6 Ngem agtultuloy a binusorda ni Pablo ken pinagsasawanda isu a winagwagna dagiti badona+ sa kinunana: “Basolyo ti aniaman a mapasamak kadakayo.+ Nadalusak.+ Manipud ita, mapanakon kadagiti tattao kadagiti nasion.”+ 7 Isu a pimmanaw sadiay* sa napan iti balay ti lalaki nga agnagan Ticio Justo nga agdaydayaw iti Dios, a ti balayna ket kaabay ti sinagoga. 8 Ngem nagbalin a manamati iti Apo ni Crispo,+ a mangidadaulo nga opisial iti sinagoga, agraman ti intero a sangakabbalayanna. Namati ken nabautisaran ti adu a taga-Corinto a nakangngeg iti naimbag a damag. 9 Kanayonanna, kinuna ti Apo ken ni Pablo iti maysa a sirmata iti rabii: “Dika agbuteng. Itultuloymo ti agsao ket dika agulimek, 10 ta addaak kenka.+ Awanto ti mangdangran kenka; ta adu ti tattaok iti daytoy a siudad.” 11 Isu a nagtalinaed sadiay iti makatawen ken innem a bulan, nga insursurona kadakuada ti sao ti Dios.

12 Bayat a ni Galion idi ti prokonsul* ti Acaya, nagkaykaysa dagiti Judio a nangkabil ken Pablo sa impanda iti pangukoman, 13 ket kinunada: “Al-allukoyen daytoy a lalaki dagiti tattao nga agdayaw iti Dios iti pamay-an a maikontra iti linteg.” 14 Ngem idi agsao koman ni Pablo, kinuna ni Galion kadagiti Judio: “No talaga a basol wenno nadagsen a krimen ti naaramidan daytoy a lalaki, O dakayo a Judio, maanusankayo koma a denggen. 15 Ngem no panagsusupiat dayta iti sasao, nagnagan, ken iti bukodyo a linteg,+ dakayon ti makaammo. Diak kayat ti agbalin nga ukom kadagitoy a banag.” 16 Iti kasta, pinapanawna ida iti pangukoman. 17 Isu a tinengngelda ni Sostenes,+ ti mangidadaulo nga opisial iti sinagoga, ket kinabkabilda iti sanguanan ti pangukoman. Ngem saan a nakibiang ni Galion.

18 Kalpasan ti panagtalinaed ni Pablo iti sumagmamano pay nga aldaw, nagpakada kadagiti kakabsat ket naglayag nga agpa-Siria, a kaduana da Priscila ken Aquila. Pinapukisanna ti buokna idiay Cencrea,+ ta adda karina. 19 Nakadanonda idiay Efeso, ket pinanawanna ida sadiay; ngem simrek iti sinagoga ket nakirinnason kadagiti Judio.+ 20 Uray no kinidkiddawda nga agtalinaed pay laeng sadiay, saan a nagpaigawid 21 no di ket nagpakada sa imbagana kadakuada: “Agsubliakto manen, no pagayatan ni Jehova.”* Naglayag manipud Efeso 22 sa dimsaag idiay Cesarea. Kalpasanna, simmang-at* ket kinomustana ti kongregasion sa simmalog idiay Antioquia.+

23 Kalpasan ti apagbiit a panagyanna sadiay, pimmanaw ket napan iti nagduduma a lugar iti pagilian ti Galacia ken iti Frigia,+ a pinabpabilegna ti amin nga adalan.+

24 Ita, simmangpet idiay Efeso ti maysa a Judio nga agnagan Apolos,+ a nayanak idiay Alejandria. Nalaing nga agpalawag ken adu ti ammona iti Kasuratan. 25 Nasursuruan* daytoy a lalaki iti dalan ni Jehova.* Nakaregregta* a mangibaga ken mangisuro a siuumiso iti maipapan ken Jesus, ngem ti laeng pammautisar ni Juan ti ammona. 26 Nagsao a situtured idiay sinagoga, ket idi nangngeg da Priscila ken Aquila,+ inkuyogda ken tinulonganda a maaddaan iti mas umiso a pannakatarus iti dalan ti Dios. 27 Kanayonanna, gapu ta kayatna ti bumallasiw idiay Acaya, nagsurat dagiti kakabsat kadagiti adalan, a kiniddawda nga awatenda a naimbag ni Apolos. Isu nga idi nakadanon sadiay, dakkel ti naitulongna kadagiti nagbalin a manamati babaen ti nagpaiduma a kinaimbag ti Dios; 28 ta sireregta a pinaneknekanna iti sanguanan dagiti tattao a saan nga umiso dagiti Judio, nga impakitana kadakuada manipud iti Kasuratan a ni Jesus ti Kristo.+

19 Iti panagtultuloy dagiti pasamak, bayat nga adda idiay Corinto ni Apolos,+ limmasat ni Pablo kadagiti rehion ket nakadanon idiay Efeso.+ Naam-ammona sadiay ti dadduma nga adalan 2 ket insaludsodna: “Immawatkayo kadi iti nasantuan nga espiritu idi nagbalinkayo a manamati?”+ Insungbatda: “Saanmi pay a nadamdamag ti maipapan iti nasantuan nga espiritu.” 3 Insaludsodna: “Ania ngarud a bautismo ti nakabautisaranyo?” Insungbatda: “Ti bautismo ni Juan.”+ 4 Kinuna ni Pablo: “Binautisaran ni Juan dagiti tattao kas simbolo ti panagbabawida,+ nga imbagana a patienda daydiay sumaruno kenkuana,+ nga isu ni Jesus.” 5 Idi nangngegda daytoy, nagpabautisarda iti nagan ni Apo Jesus. 6 Idi imparabaw ni Pablo ti imana kadakuada, immawatda iti nasantuan nga espiritu,+ ket nangrugida nga agsao iti nadumaduma a lengguahe ken nagipadpadtoda.+ 7 Agdagupda iti 12 a lallaki.

8 Tallo a bulan a sumsumrek ni Pablo iti sinagoga+ ket agsao a situtured, nga agpalawag ken kombinsirenna ida maipapan iti Pagarian ti Dios.+ 9 Ngem idi saan a namati ti dadduma,* a padpadaksenda ti Dalan+ iti sanguanan ti adu a tattao, pinanawanna ida+ ket inkuyogna dagiti adalan, nga inaldaw a nagpalawag iti eskuelaan ni Tirano. 10 Napasamak daytoy iti dua a tawen, ket amin a Judio ken Griego nga agnanaed iti probinsia ti Asia nangngegda ti sao ti Apo.

11 Intultuloy ti Dios ti agaramid kadagiti naisangsangayan a milagro babaen ken Pablo,+ 12 nga uray dagiti lupot ken apron a naisagid iti bagina a naited kadagiti masakit,+ ket nangpaimbag kadagiti sakitda, ken nangparuar kadagiti dakes nga espiritu.+ 13 Ngem dadduma nga agsursursor a Judio nga agparparuar iti demonio pinadasda met nga usaren ti nagan ni Apo Jesus kadagidiay naluganan iti dakes nga espiritu, nga ibagada: “Ibilinko a rummuarkayo iti nagan ni Jesus nga ikaskasaba ni Pablo.”+ 14 Kasta idi ti ar-aramiden ti pito nga annak ti maysa a Judio a panguluen a padi nga agnagan Seva. 15 Ngem insungbat ti dakes nga espiritu kadakuada: “Am-ammok da Jesus+ ken Pablo;+ ngem siasinokayo?” 16 Gapu iti dayta, dinarup ida ti tao a naluganan iti dakes nga espiritu, ket inabakna amin ida. Nagtatarayda a rimmuar iti balay a nakaussob ken nasugatan. 17 Naammuan daytoy ti amin, agpadpada dagiti Judio ken Griego nga agnanaed idiay Efeso. Nagbutengda amin, ket naidaydayaw ti nagan ni Apo Jesus. 18 Adu kadagiti nagbalin a manamati ti nangipudno ken nangibaga iti dakes nga aramidda. 19 Kinapudnona, adu a salamangkero ti nangummong kadagiti libroda sa pinuoranda dagita iti sanguanan ti amin a tattao.+ Kinuentada ti gatad dagita ket agdagup iti 50,000 a pedaso a pirak. 20 Isu nga iti naisangsangayan a pamay-an, nagtultuloy a rimmang-ay ken nagballigi ti sao ni Jehova.*+

21 Idi nalpasen dagitoy, inkeddeng ni Pablo ti mapan idiay Jerusalem inton malpasna ti Macedonia+ ken Acaya. Kinunana: “Kalpasan ti Jerusalem,+ mapanak met idiay Roma.”+ 22 Iti kasta, imbaonna idiay Macedonia ti dua kadagiti katulonganna, da Timoteo+ ken Erasto,+ ngem nagbati iti probinsia ti Asia iti sumagmamano a tiempo.

23 Iti dayta a tiempo, timmaud ti nakaro a riribuk+ gapu iti Dalan.+ 24 Ta adda agpampanday iti pirak nga agnagan Demetrio nga agar-aramid iti babassit a pirak a templo ni Artemis, isu nga adu ti masapsapulan dagiti agpampanday.+ 25 Inummongna ida ken ti dadduma pay nga agpampanday ket kinunana: “Lallaki, ammoyo a nasayaat ti biagtayo gapu iti daytoy a negosio. 26 Makitkita ken mangmangngegyo, saan laeng a ditoy Efeso+ no di ket iti dandani intero a probinsia ti Asia, nga inallukoy daytoy a Pablo ti adu a tattao a mamati iti ibagbagana, a saan a pudpudno dagiti dios nga inaramid ti ima.+ 27 Kasta met, amangan no dakesto ti ibaga dagiti tattao iti negosiotayo ken ibilangdanto met nga awan serserbi ti templo ti naindaklan a diosa a ni Artemis, ken maipaidamton kenkuana ti panagdayaw ti intero a probinsia ti Asia ken ti mapagnaedan a daga.” 28 Idi nangngeg daytoy dagiti lallaki, napalalo ti pungtotda ket impukpukkawda: “Naindaklan ni Artemis a diosa dagiti taga-Efeso!”

29 Iti kasta, nariribuk ti siudad ket nagpukpukkaw dagiti tattao sa simrekda iti teatro. Ginuyodda dagiti kakadua ni Pablo a da Gayo ken Aristarco+ a taga-Macedonia. 30 Kayat ni Pablo ti mapan kadagiti tattao, ngem saan a pinalubosan dagiti adalan. 31 Uray ti dadduma a gagayyemna nga opisial kadagiti piesta ken paay-ayam impakaasida a saanna nga irisgo ti biagna iti teatro. 32 Kinapudnona, nagduduma ti ipukpukkaw dagiti tattao; ta saan nga ammo ti kaaduan kadakuada no apay a naguummongda. 33 Inruar dagiti Judio ni Alejandro manipud kadagiti naguummong, nga indurduronda iti sango. Nagsenias ni Alejandro tapno ilawlawagna kadagiti tattao ti mapaspasamak. 34 Ngem idi nailasinda a maysa a Judio, impukpukkawda amin iti agarup dua nga oras: “Naindaklan ni Artemis a diosa dagiti taga-Efeso!”

35 Idi napagtalnan ti mayor ti siudad dagiti tattao, kinunana: “Dakayo a taga-Efeso, adda kadi saan a makaammo a ti Efeso ti siudad a paraaywan iti templo ti naindaklan a ni Artemis ken iti imahen a natinnag manipud langit? 36 Gapu ta saan a makontra dagitoy a banag, agkalmakayo ken dikay agdardarasudos. 37 Ta dagitoy a lallaki nga impanyo ditoy ket saan nga agtatakaw kadagiti templo wenno agsasao maibusor iti diosatayo. 38 Isu a no adda reklamo kadakuada ni Demetrio+ ken dagiti agpampanday a kakaduana, adda dagiti korte ken dagiti prokonsul,* ket idatagda kadakuada ti reklamoda. 39 Ngem no saan la a dayta ti kayatyo, masapul nga agdesision dagiti umili sigun iti linteg. 40 Ta agpegpeggadtayo a mapabasol iti panagrebelde gapu iti napasamak ita nga aldaw, ta awan ti maibagatayo a rason iti daytoy a riribuk.” 41 Idi naibaganan daytoy, pinagawidna dagiti tattao.

20 Idi timmalnan ti riribuk, pinaayaban ni Pablo dagiti adalan, ket idi naparegtanan ida ken nakapagpakadan, nagturong idiay Macedonia. 2 Napan kadagiti rehion iti dayta a lugar ket pinarparegtana dagiti adalan agingga a nakadanon idiay Grecia. 3 Tallo a bulanna sadiay, ngem gapu ta implano dagiti Judio a papatayen+ idi dandanin aglayag nga agpa-Siria, inkeddengna ti agsubli a lumasat idiay Macedonia. 4 Kinuyog ni Sopatro nga anak ni Pirro a taga-Berea, da Aristarco+ ken Segundo a taga-Tesalonica, ni Gayo a taga-Derbe, ni Timoteo,+ ken da Tiquico+ ken Trofimo+ manipud iti probinsia ti Asia. 5 Immun-una dagitoy a lallaki ket inur-uraydakami idiay Troas; 6 ngem naglayagkami manipud Filipos kalpasan ti Piesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana,+ ket kalpasan ti lima nga aldaw, nakadanonkami idiay Troas. Nagyankami sadiay iti pito nga aldaw.

7 Iti umuna nga aldaw ti lawas, naguummongkami a mangan ket nagpalawag ni Pablo, ta pumanaw iti sumaganad nga aldaw. Inyatiddogna ti palawagna agingga iti tengnga ti rabii. 8 Sumagmamano laeng ti lampara iti makinngato a siled a naguummonganmi. 9 Adda idi agtutubo a lalaki nga agnagan Eutico a nakatugaw iti tawa. Nakaturog bayat nga agsasao ni Pablo isu a natnag manipud iti maikatlo a kadsaaran ket natayen idi inakupda. 10 Ngem immulog ni Pablo, sa nagrukob ken inarakupna,+ ket kinunana: “Agtalnakayo, ta sibibiag.”*+ 11 Kalpasanna, immuli ni Pablo, simmango iti panganan* ket nangan. Nakisarsarita iti nabayag agingga iti parbangon, sa pimmanawen. 12 Inyawidda a sibibiag ti agtutubo ket napalalo ti ragsakda.

13 Immunakami a naglugan iti barko ket naglayagkami nga agpa-Assos, ngem nagnagna ni Pablo. Dagasenmi idi idiay Assos, kas imbilinna. 14 Idi nagkikitakami idiay Assos, inluganmi ket napankami idiay Mitilene. 15 Iti sumaruno nga aldaw, naglayagkami ket nakadanonkami iti igid ti isla ti Chios. Iti sumaganad nga aldaw, dimmagaskami idiay Samos, sa kabigatanna, nakasangpetkami idiay Mileto. 16 Inkeddeng ni Pablo ti aglayag a lumabas idiay Efeso+ tapno saan a maibayag iti probinsia ti Asia, ta agdardaras a makadanon idiay Jerusalem+ para iti Piesta ti Pentecostes no kabaelanna.

17 Ngem manipud Mileto, pinaayabanna dagiti panglakayen iti kongregasion ti Efeso. 18 Idi nakadanonda, kinunana: “Ammoyo unay no ania ti inar-aramidko manipud pay iti umuna nga aldaw a kaaddak iti probinsia ti Asia,+ 19 a sipapakumbabaak* a nagpaadipen iti Apo+ ken napadasak ti nagsangsangit ken nasusuot gapu iti dakes a panggep dagiti Judio, 20 ammoyo met a saanak a nagkedked a nangibaga kadakayo iti aniaman a makagunggona,* ken insurokayo iti publiko+ ken iti binalaybalay.+ 21 No di ket naan-anay nga inlawlawagko kadagiti Judio ken Griego a masapul nga agbabawida,+ agdayawda iti Dios, ken mamatida ken Apotayo a Jesus.+ 22 Ita, inturongnak* ti espiritu a mapan idiay Jerusalem, nupay diak ammo ti mapasamak kaniak sadiay, 23 ngem iti nagduduma a siudad, maulit-ulit nga impakdaar ti nasantuan nga espiritu a maibalud ken maparparigatakto.+ 24 Nupay kasta, saanko nga ibilang a napateg kaniak* ti biagko,* malpasko la ketdi ti nakaibaonak+ ken ti ministerio nga inawatko ken Apo Jesus, tapno naan-anay a maikasabak* ti naimbag a damag maipapan iti nagpaiduma a kinaimbag ti Dios.

25 “Ita, dakayo a nangikasabaak iti Pagarian, ammok a saandakton a makita manen. 26 Isu nga agtestigokayo ita nga aldaw a nadalusak iti dara ti amin a tao,+ 27 ta saanak a nagkedked a nangibaga kadakayo iti amin a pagayatan* ti Dios.+ 28 Asikasuenyo ti bagiyo+ ken ti intero nga arban, ta dinutokannakayo ti nasantuan nga espiritu kas manangaywan,+ tapno ipastoranyo ti kongregasion ti Dios,+ a ginatangna iti dara ti Anakna.+ 29 Ammok nga inton awanakon, umayto kadakayo dagiti naranggas a lobo+ ket saandanto a maasian iti arban, 30 ken addanto tumaud kadakayo a tattao nga agsao iti tiritir a sursuro tapno mapasurotda dagiti adalan.+

31 “Gapuna, agtalinaedkayo a siririing, ken laglagipenyo nga iti tallo a tawen,+ aldaw ken rabii, saanak a simmardeng a nangisursuro iti tunggal maysa kadakayo buyogen ti lulua. 32 Ita, italekkayo iti Dios ken iti ebkas* ti nagpaiduma a kinaimbagna, a dayta ti mangpabileg kadakayo ken mangted kadakayo iti tawid iti tengnga ti amin a nasantuan.+ 33 Diak tinarigagayan ti pirak wenno balitok wenno bado ti asinoman a tao.+ 34 Ammoyo a siak a mismo ti nagtrabaho para iti kasapulak+ ken dagiti kakaduak. 35 Iti amin a banag, impakitak kadakayo a babaen ti napasnek a panagtrabaho,+ masapul a tulonganyo dagiti nakapuy ken laglagipenyo ti kinuna ni Apo Jesus: ‘Naragragsak ti mangted+ ngem ti umawat.’”

36 Idi naibaganan dagitoy, nagparintumengda amin a nagkararag. 37 Nakaro ti panagsasangitda, ket inarakupda ni Pablo* ken sidudungngo a binisongda, 38 ta naladingitanda iti imbagana a saandanton makita.+ Kalpasanna, intuloddan iti barko.

21 Idi simminakami kadakuada ken naglayagkami, nagdiretsokami ket nakadanonkami idiay Cos. Iti sumaganad nga aldaw, nagturongkami idiay Rodas, sa idiay Patara. 2 Idi nakakitakami iti barko nga agturong idiay Fenicia, naglugankami. 3 Nakitami ti isla ti Chipre iti kannigid, ngem linabsanmi sa intuloymi ti naglayag nga agpa-Siria ket simmangladkami idiay Tiro, a pagdiskargaan ti barko. 4 Binirokmi dagiti adalan ket nasarakanmi ida isu a nagtalinaedkami sadiay iti pito nga aldaw. Ngem iti tulong ti espiritu, maulit-ulit nga imbagada ken Pablo a saan a mapan idiay Jerusalem.+ 5 Kalpasan ti panagyanmi sadiay, nagrubbuatkami ket napankamin, ngem aminda, agraman dagiti babbai ken ubbing, intuloddakami agingga iti ruar ti siudad. Nagkararagkami a nakaparintumeng iti igid ti baybay 6 sa nagpipinnakadakami. Kalpasanna, naglugankami iti barko, ket nagawiddan iti pagtaenganda.

7 Naglayagkami manipud Tiro ket nakadanonkami idiay Tolemaida. Kinomustami dagiti kakabsat sadiay ken nakipagyankami iti maysa nga aldaw. 8 Pimmanawkami iti simmaganad nga aldaw ket nakadanonkami idiay Cesarea. Simrekkami iti balay ni Felipe nga ebanghelisador, maysa kadagiti pito a napili a lallaki,+ ket nakipagyankami kenkuana. 9 Adda uppat nga annakna a babbalasang* nga agipadpadto.+ 10 Ngem kalpasan ti panagyanmi sadiay iti adu nga aldaw, bimmaba manipud Judea ti propeta nga agnagan Agabo.+ 11 Immay kadakami ket innalana ti sinturon ni Pablo. Ginalutanna dagiti saka ken imana sa kinunana: “Daytoy ti imbaga ti nasantuan nga espiritu, ‘Kastoyto ti pananggalut dagiti Judio idiay Jerusalem iti lalaki a makinkukua iti daytoy a barikes+ ket iyawatdanto iti ima dagiti tattao kadagiti nasion.’”+ 12 Idi nangngegmi daytoy, dakami ken dagiti adda sadiay impakaasimi kenkuana a saan a mapan idiay Jerusalem. 13 Insungbat ni Pablo: “Apay nga agsangsangitkayo ken pakpakapuyenyo ti pakinakemko?* Dikay madanagan ta nakasaganaak a magalutan ken uray pay matay idiay Jerusalem para iti nagan ni Apo Jesus.”+ 14 Idi saanmi a maallukoy, simmardengkami a mangkombinsir* sa kinunami: “Maaramid koma ti pagayatan ni Jehova.”*

15 Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, nagsaganakami ket nagturongkami idiay Jerusalem. 16 Kimmuyog met kadakami ti dadduma nga adalan a taga-Cesarea, ket impandakami ken Menason a taga-Chipre, a maysa a nagkauna nga adalan. Nagdaguskami iti balayna. 17 Idi nakadanonkami idiay Jerusalem, siraragsak nga inawatdakami dagiti kakabsat. 18 Ngem iti sumaganad nga aldaw, kaduami ni Pablo a napan ken Santiago,+ ket adda sadiay ti amin a panglakayen. 19 Kinomustana ida ket detalyado nga insalaysayna ti bambanag nga inaramid ti Dios kadagiti nasion babaen ti ministeriona.

20 Idi nangngegda daytoy, indaydayawda ti Dios, ngem kinunada kenkuana: “Ammom, kabsat, no mano a ribu a Judio ti nagbalin a manamati, ket naregtada amin a mangsursurot iti Linteg.+ 21 Ngem nadamagda nga isursurom kano iti amin a Judio kadagiti nasion nga agapostasiada iti linteg ni Moises, nga ibagbagam a saanda a kugiten ti annakda wenno suroten dagiti kaugalian.+ 22 Ania ngarud ti aramidentayo? Sigurado a madamagdanto a simmangpetka. 23 Isu nga aramidem ti ibagami kenka: Addaankami iti uppat a lallaki a nagkari. 24 Ikuyogmo dagitoy a lallaki ket dalusanyo ti bagiyo maitunos iti Linteg ken sika ti makaammo iti gastosda, tapno makiskisan ti uloda. Iti kasta, maammuanto ti amin a saan nga agpayso ti naipadpadamag maipapan kenka, no di ket umiso ti ar-aramidem ken sursurotem met ti Linteg.+ 25 Sinuratanmi metten dagiti manamati kadagiti nasion maipapan iti desisionmi a masapul a liklikanda dagiti naidaton iti idolo+ kasta met ti dara,+ nabekkel nga animal,*+ ken seksual nga immoralidad.”*+

26 Inkuyog ni Pablo dagiti lallaki iti sumaganad nga aldaw ket dinalusanda ti bagida sigun iti Linteg.+ Simrek iti templo tapno ipakaammona no kaano a malpas dagiti aldaw a panagdalusda, tapno maidatag ti padi ti daton para iti tunggal maysa kadakuada.

27 Idi dandanin malpas ti pito nga aldaw, dagiti Judio manipud Asia a nakakita ken Pablo idiay templo sinugsoganda dagiti tattao, ket tiniliwda, 28 nga ipukpukkawda: “Umili ti Israel, tumulongkayo! Daytoy ti lalaki a mangisursuro iti amin a tao iti sadinoman maibusor iti ilitayo ken iti Lintegtayo ken iti daytoy a lugar. Nangiserrek pay kadagiti Griego iti templo ket rinugitanna daytoy a nasantuan a lugar.”+ 29 Ta nakitada idi ni Pablo a kaduana ni Trofimo+ a taga-Efeso a magmagna iti siudad, ket impagarupda nga inserrekna iti templo. 30 Nariribuk ti intero a siudad. Nagtataray dagiti umili a nangtiliw ken Pablo ket ginuyodda nga inruar iti templo, sa dagus a naiserra dagiti ridaw. 31 Bayat a kabkabilenda tapno papatayenda, naipadamag iti komander ti armada a nagulo ti intero a Jerusalem, 32 ket dagus a nangikuyog kadagiti soldado ken opisial ti armada sa nagtaray a napan kadakuada. Idi nakitada ti komander ti armada ken dagiti soldado, insardengda a kabilen ni Pablo.

33 Immasideg ti komander ti militar ket impaarestona ni Pablo sa imbilinna a magalutan iti dua a kawar.+ Dinamagna no asino ni Pablo ken no ania ti inaramidna. 34 Ngem nagduduma ti ipukpukkaw dagiti tattao. Saanna nga ammo ti patienna gapu iti kinatagarida, isu nga imbilinna a maipan ni Pablo iti estasion dagiti soldado. 35 Ngem idi nakadanon ni Pablo iti agdan, kasapulan a bagkaten dagiti soldado gapu iti kinaranggas dagiti tattao, 36 ta adu ti sumursurot a mangipukpukkaw: “Papatayenyo!”

37 Bayat a maip-ipan ni Pablo iti estasion dagiti soldado, kinunana iti komander ti militar: “Adda koma ibagak kenka, no mabalin.” Kinuna ti komander: “Makasaoka kadi iti Griego? 38 Saan kadi a sika ti Egipcio a nangpataud idi iti panagrebelde ken nangidaulo iti 4,000 a mammapatay a lallaki idiay let-ang?” 39 Insungbat ni Pablo: “Kinapudnona, maysaak a Judio+ a taga-Tarso+ iti Cilicia, umili iti nalatak a siudad. Isu nga ipakaasik a palubosannak nga agsao kadagiti umili.” 40 Impalubosna, ket nagsenias ni Pablo kadagiti umili bayat a nakatakder iti agdan. Idi nagtalnada, nagsao iti Hebreo a lengguahe,+ ket kinunana kadakuada:

22 “Kakabsat ken amma, dumngegkayo ta ilawlawagko ti napasamak.”+ 2 Idi nangngegda nga agsasao iti Hebreo a lengguahe, ad-adda a nagulimekda, ket kinunana: 3 “Maysaak a Judio,+ a nayanak idiay Tarso ti Cilicia,+ ngem nagadalak iti daytoy a siudad ket insuronak a mismo ni Gamaliel,+ nabilinak a mangsurot a naimbag iti Linteg dagidi ammatayo,+ ken naregtaak iti Dios a kas met laeng kadakayo amin ita.+ 4 Indadanesko idi dagiti lallaki ken babbai a mangsursurot iti daytoy a Dalan, ket ginalutan, impaibalud, ken impapatayko ida.+ 5 Mapaneknekan dayta ti nangato a padi ken ti konseho dagiti panglakayen. Nagkiddawak pay idi kadakuada kadagiti surat para kadagiti kakabsattayo idiay Damasco, ket agturturongak idin a manggalut ken mangipan kadakuada ditoy Jerusalem tapno madusada.

6 “Ngem bayat nga agdaldaliasat ken asidegakon idiay Damasco, bigla nga adda lawag manipud langit a nangsilnag kaniak iti agarup tengnga ti aldaw,+ 7 ket natumbaak iti daga sa nakangngegak iti timek a nangibaga: ‘Saulo, Saulo, apay nga idaddadanesnak?’ 8 Insungbatko: ‘Asinoka, Apo?’ Imbagana: ‘Siak ni Jesus a Nazareno, nga idaddadanesmo.’ 9 Nakita dagiti kaduak a lallaki ti lawag, ngem saanda a nangngeg ti timek ti makisasao kaniak. 10 Iti kasta, kinunak: ‘Ania ti rumbeng nga aramidek, Apo?’ Insungbat ti Apo: ‘Tumakderka, mapanka idiay Damasco, ket maibaganto kenka sadiay ti amin a naikeddeng nga aramidem.’+ 11 Ngem gapu ta awan a pulos ti makitak gapu iti dayag daydiay a lawag, kinibindak dagiti kakaduak nga impan idiay Damasco.

12 “Kalpasanna, adda immay kaniak a lalaki nga agnagan Ananias, managbuteng iti Dios ken tungtungpalenna ti Linteg, ken naimbag ti pakasarsaritaanna iti amin a Judio nga agnanaed sadiay. 13 Nagtakder iti abayko, ket kinunana: ‘Saulo, kabsat, maisubli koma ti panagkitam!’ Iti dayta a kanito, timmangadak ket nakitak ni Ananias.+ 14 Kinunana: ‘Pinilinaka ti Dios dagidi ammatayo tapno maammuam ti pagayatanna ken makitam daydiay nalinteg+ ken mangngegmo ti timekna, 15 ta agbalinkanto a saksina iti amin a tattao maipapan kadagiti nakita ken nangngegmo.+ 16 Ania ti ur-urayem? Tumakderka, agpabautisarka ket dalusam dagiti basolmo+ babaen ti panangawagmo iti naganna.’+

17 “Ngem idi nakasubliakon ditoy Jerusalem+ ken agkarkararagak iti templo, adda nasirmatak 18 ket nakitak ti Apo, a nangibaga kaniak: ‘Darasem ti pumanaw iti Jerusalem, ta saandanto nga awaten ti ibagbagam maipapan kaniak.’+ 19 Insungbatko: ‘Apo, ammoda nga ibalbalud ken kabkabilek idi iti tunggal sinagoga dagidiay mamati kenka.+ 20 Idi napapatay ti saksim a ni Esteban, inaprobarak dayta ken nakatakderak iti asideg a mangbambantay iti makinruar a bado dagidiay mangpappapatay kenkuana.’+ 21 Ngem kinunana kaniak: ‘Mapanka, ta ibaonka kadagiti adayo a nasion.’”+

22 Intultuloyda ti dimngeg agingga a naibagana dagita a sao. Kalpasanna, impukkawda: “Papatayem ti kasta a tao, ta saan a maikari nga agbiag!” 23 Gapu ta agpukpukkawda, ipallapalladawda ti makinruar a badoda, ken agipurpuruakda iti tapok iti angin,+ 24 imbilin ti komander ti militar a maiserrek ni Pablo iti estasion dagiti soldado ken maimbestigaran bayat a masapsaplit, tapno maammuanna no apay nga ipukpukkawda a mapapatay ni Pablo. 25 Ngem idi nayunnatdan ni Pablo tapno masaplit, kinunana iti opisial ti armada a nakatakder sadiay: “Nainkalintegan kadi a saplitenyo ti maysa a Romano* a di pay nasentensiaan?”*+ 26 Idi nangngeg daytoy ti opisial ti armada, napan iti komander ti militar ket kinunana: “Ania ti planom nga aramiden? Ta Romano daytoy a tao.” 27 Gapuna, immasideg ti komander ti militar ket kinunana: “Ibagam kaniak, Romanoka kadi?” Insungbatna: “Wen.” 28 Kinuna ti komander ti militar: “Dakkel ti binayadak tapno maaddaanak kadagiti kalintegan kas Romano.” Kinuna ni Pablo: “Ngem siak ket nayanak a Romano.”+

29 Iti kasta, dagus nga immadayo dagiti lallaki a mangparigat koma kenkuana bayat a maimbestigaran. Nagbuteng ti komander ti militar idi naammuanna a Romano ni Pablo gapu ta pinakawaranna.+

30 Iti sumaganad nga aldaw, gapu ta kayatna a maammuan no apay nga ak-akusaran dagiti Judio, winayawayaanna ni Pablo ken imbilinna nga aguummong dagiti panguluen a papadi ken ti intero a Sanhedrin. Kalpasanna, impaibabana ni Pablo sa pinagtakderna iti tengngada.+

23 Bayat a kitkitaen ni Pablo ti Sanhedrin, kinunana: “Lallaki, kakabsat, nagbiagak a nadalus ti konsiensiak+ iti sanguanan ti Dios agingga ita nga aldaw.” 2 Gapu iti daytoy, imbilin ti nangato a padi a ni Ananias kadagiti nakatakder iti abayna a tibabenda ti ngiwatna. 3 Imbaga ni Pablo kenkuana: “Kabilennakanto ti Dios, sika a pader a napinturaan iti puraw. Ukomennak kadi maitunos iti Linteg ngem sukirem met ti Linteg iti panangibilinmo a matibabak?” 4 Kinuna dagiti agtaktakder iti abayna: “In-insultuem kadi ti nangato a padi ti Dios?” 5 Insungbat ni Pablo: “Kakabsat, diak ammo nga isu ti nangato a padi. Ta naisurat, ‘Dika agsao iti makadangran iti maysa nga agturay kadakayo.’”+

6 Ita, gapu ta ammo ni Pablo a Saduceo ken Fariseo dagiti miembro ti Sanhedrin, impukkawna: “Lallaki, kakabsat, maysaak a Fariseo,+ anak dagiti Fariseo. Mauk-ukomak gapu ta patiek ti namnama a panagungar dagiti natay.” 7 Gapu iti daytoy nga imbagana, saan a nagtutunos dagiti Fariseo ken Saduceo, ket nabingay ti grupo. 8 Ta kuna dagiti Saduceo nga awan ti panagungar wenno anghel wenno espiritu, ngem akseptaren* amin dagita dagiti Fariseo.+ 9 Isu a nagpupukkawda, ket timmakder ti dadduma nga eskriba iti dasig dagiti Fariseo sa impapilitda: “Awan ti makitami a basol daytoy a tao, ngem no adda espiritu wenno anghel a nagsao kenkuana+—.” 10 Idi kimmaro ti saanda a panagtutunos, nagbuteng ti komander ti militar amangan no mapatayda ni Pablo. Imbilinna a bumaba dagiti soldado tapno alaenda ket ipanda iti estasion dagiti soldado.

11 Ngem iti dayta a rabii, nagtakder iti abayna ti Apo ket kinunana: “Pabilgem ti pakinakemmo!+ Ta no kasano a naan-anay a sinaksiannak ditoy Jerusalem, saksiannakto met idiay Roma.”+

12 Idi bumigaten, nagkukumplot dagiti Judio ken nagsapatada a mailunodda no mangan wenno uminumda a saanda pay a napapatay ni Pablo. 13 Nasurok nga 40 a lallaki ti nagsapata. 14 Napan dagitoy a lallaki kadagiti panguluen a padi ken panglakayen ket kinunada: “Sipapasnek a nagsapatakami a mailunodkami no mangankami iti aniaman a saanmi pay a napapatay ni Pablo. 15 Ipakaammoyo ngarud, agraman ti Sanhedrin, iti komander ti militar a masapul nga ibabana kadakayo ni Pablo a pagparangenyo a kayatyo nga usigen a naimbag ti kasona. Ngem sakbay pay a makaasideg, nakasaganakamin a mangpatay kenkuana.”

16 Ngem nangngeg ti kaanakan ni Pablo ti planoda a panagtambang, isu a napan iti estasion dagiti soldado tapno ipadamagna dayta ken Pablo. 17 Inayaban ngarud ni Pablo ti maysa kadagiti opisial ti armada ket kinunana: “Ipanmo daytoy nga agtutubo iti komander ti militar, ta adda ipadamagna.” 18 Impanna ti agtutubo a lalaki iti komander ti militar ket imbagana: “Inayabannak ti balud a ni Pablo ket kiniddawna nga ipanko kenka daytoy nga agtutubo, ta adda ibagana.” 19 Iniggaman ti komander ti militar ti agtutubo ket immadayoda sa dinamagna: “Ania ti ipadamagmo?” 20 Insungbatna: “Nagtutulagan dagiti Judio a kiddawen kenka nga ipanmo ni Pablo iti Sanhedrin inton bigat, a pagparangenda a kayatda a maammuan ti ad-adu pay a detalye maipapan iti kasona.+ 21 Ngem saanmo koma nga ipalubos, ta adda nasurok nga 40 a lallaki a mangtambang kenkuana, ket nagsapatada a mailunodda no mangan ken uminumda a saanda pay a napapatay.+ Nakasaganadan, ket ur-urayendan ti pammalubosmo.” 22 Ti komander ti militar pinagawidna ti agtutubo kalpasan nga imbilinna: “Dimo ibagbaga iti asinoman nga impakaammom daytoy kaniak.”

23 Pinaayabanna ti dua kadagiti opisial ti armada ket kinunana: “Mangisaganakayo iti 200 a soldado nga agmartsa a mapan idiay Cesarea, agraman ti 70 a kumakabalio ken 200 a pumipika, iti agarup alas nuebe ti rabii.* 24 Mangtedkayo met kadagiti kabalio a pagsakayan ni Pablo, tapno natalged a makadanon ken Felix a gobernador.” 25 Daytoy ti linaon ti suratna:

26 “Siak ni Claudio Lisias, agsuratak kenka, Madaydayaw a Gobernador Felix: Kablaawanka! 27 Tiniliw dagiti Judio daytoy a lalaki ket papatayenda koman, ngem dagus nga insalakanko a kaduak dagiti soldadok,+ ta naammuak a maysa a Romano.+ 28 Kayatko a maammuan no apay nga ak-akusaranda, isu nga impanko iti Sanhedrin.+ 29 Naammuak nga ak-akusaranda mainaig iti Lintegda,+ ngem saanda nga inakusaran iti aniaman a maikari iti ipapatay wenno pannakaibalud. 30 Ngem gapu ta naipakaammo kaniak ti plano a pannakapapatayna,+ dagus nga imbaonko kenka ket imbilinko kadagiti mangak-akusar kenkuana nga agsaoda iti sanguanam.”

31 Gapuna, innala dagitoy a soldado ni Pablo+ kas naibilin kadakuada ket impanda idiay Antipatris iti rabii. 32 Iti simmaganad nga aldaw, pinalubosanda dagiti kumakabalio a kumuyog kenkuana, ngem nagsublida iti estasion dagiti soldado. 33 Napan idiay Cesarea dagiti kumakabalio ket intedda ti surat iti gobernador ken indatagda met ni Pablo. 34 Binasana dayta sa dinamagna ti naggapuanna a probinsia, ket naammuanna a naggapu idiay Cilicia.+ 35 Kinunana: “Denggenkanto a naimbag inton sumangpet dagiti mangak-akusar kenka.”+ Ket imbilinna a maguardiaan iti palasio* ni Herodes.

24 Lima nga aldaw kalpasanna, simmangpet ti nangato a padi a ni Ananias+ a kaduana ti dadduma a panglakayen ken ti maysa a pumapalawag iti publiko* nga agnagan Tertulo, ket imbagada iti gobernador ti akusasionda ken Pablo.+ 2 Idi naawagan nga agsao ni Tertulo, rinugianna nga akusaran ni Pablo:

“Tagtagiragsakenmi ti dakkel a talna gapu kenka ken rumangrang-ay daytoy a nasion gapu iti laingmo a mangituray. 3 Bigbigenmi daytoy iti amin a tiempo ken amin a lugar, Madaydayaw a Felix, ket agyamankami unay. 4 Ngem tapno saankan a maistorbo, agpakaasiak nga anusannakami biit a denggen. 5 Ta nasarakanmi daytoy a lalaki a kasla peste,*+ a sugsugsoganna nga agrebelde+ ti amin a Judio iti intero a daga, ken idadauluanna ti sekta dagiti Nazareno.+ 6 Pinadasna pay a rugitan ti templo, isu a tiniliwmi.+ 7* —— 8 Inton imbestigaram, maammuamto ti amin a pangak-akusaranmi kenkuana.”

9 Nakiraman met dagiti Judio a nangakusar kenkuana, nga impapilitda a pudno dagita a banag. 10 Idi nagtung-ed ti gobernador ken ni Pablo tapno agsao, kinunana:

“Gapu ta ammok nga adun a tawen a sika ti ukom daytoy a nasion, nakasaganaak a mangidepensa iti bagik.+ 11 Agarup 12 nga aldawen manipud idi napanak idiay Jerusalem tapno agdayaw, ket mabalinmo ti agdamag no kayatmo a siguraduen dayta;+ 12 ket saandak a nakita a makisupsupiat iti asinoman iti templo wenno mangidadaulo iti riribuk, kadagiti man sinagoga wenno iti intero a siudad. 13 Saanda met a mapaneknekan kenka ti akusasionda kaniak ita. 14 Ngem admitirek kenka daytoy, mangipapaayak iti sagrado a panagserbi iti Dios dagidi ammak maitunos iti pamay-an ti aw-awaganda a sekta,+ ta patiek ti amin a linaon ti Linteg ken ti insurat dagiti Propeta.+ 15 Adda namnamak iti Dios, a dayta met ti namnama dagitoy a lallaki, nga agungarto+ agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.+ 16 Gapu iti daytoy, kanayon nga ikagkagumaak a pagtalinaeden a nadalus* ti konsiensiak iti sanguanan ti Dios ken dagiti tattao.+ 17 Kalpasan ti adu a tawen, nagsubliak iti nasionko tapno mangyegak iti kuarta kas tulong,+ ken agdatonak. 18 Bayat nga as-asikasuek dagitoy, nakitadak idiay templo a nadalusan sigun iti Linteg,+ ngem awan ti kaduak a grupo ti tattao ken saanak a mangrirriribuk. Nupay kasta, adda dagiti Judio a naggapu iti probinsia ti Asia 19 nga adda koma iti sanguanam tapno akusarandak no adda pangidarumanda kaniak.+ 20 Wenno ibaga koma dagiti lallaki nga adda ditoy no adda dakes a nakitada bayat ti panagtakderko iti sanguanan ti Sanhedrin, 21 malaksid iti daytoy nga impukkawko bayat a nakatakderak iti tengngada: ‘Mauk-ukomak ita iti sanguananyo gapu ta patiek ti panagungar dagiti natay!’”+

22 Ngem gapu ta ammo ni Felix ti maipapan iti daytoy a Dalan,+ pinagurayna ida ket kinunana: “Desisionakto daytoy a kaso inton sumangpet ni Lisias a komander ti militar.” 23 Binilinna ti opisial ti armada a mangibalud ken Pablo ngem saan a nainget ti pannakabantayna, ket mapalubosan dagiti kailianna a mangasikaso kadagiti kasapulanna.

24 Sumagmamano nga aldaw kalpasanna, simmangpet ni Felix ken ni Drusila nga asawana, a maysa a Judio. Pinaayabanna ni Pablo ket dimngeg iti imbagana maipapan iti panamati ken Kristo Jesus.+ 25 Ngem bayat nga agsasao maipapan iti kinalinteg ken panagteppel ken iti panangukom iti masanguanan,+ nagbuteng ni Felix ket kinunana: “Pumanawka pay laeng, ngem paayabankanto manen inton adda tiempok.” 26 Kabayatanna, mangnamnama nga ikkan ni Pablo iti kuarta. Isu a masansan a paayabanna ken kasaritana. 27 Ngem idi naglabasen ti dua a tawen, ni Porcio Festo ti simmukat ken Felix; ket gapu ta kayat ni Felix a maragsakan dagiti Judio,+ binay-anna a nakabalud ni Pablo.

25 Gapuna, idi simmangpet ni Festo+ iti probinsia ken nagturay, napan idiay Jerusalem manipud Cesarea kalpasan ti tallo nga aldaw. 2 Adda impadamag dagiti panguluen a papadi ken kangrunaan a lallaki kadagiti Judio maibusor ken Pablo.+ Isu a nagpakaasida ken Festo 3 a denggenna ida* ket ibaonna ni Pablo a mapan idiay Jerusalem. Ngem planoda a tambangan ken patayen iti dalan.+ 4 Nupay kasta, insungbat ni Festo nga agtalinaed ni Pablo idiay Cesarea ket agsubli sadiay ni Festo iti mabiit. 5 Kinunana: “Sumurot kaniak dagiti panguluenyo ket akusaranyo daydiay a lalaki no talaga nga adda dakes nga inaramidna.”+

6 Iti kasta, napan idiay Cesarea kalpasan ti agarup 8 wenno 10 nga aldaw a pannakikaduana kadakuada. Iti sumaganad nga aldaw, nagtugaw iti pangukoman ket imbilinna a maiyeg ni Pablo. 7 Idi naiyeg, pinalawlawan dagiti Judio a naggapu idiay Jerusalem, ket adu ti nadagsen nga akusasionda kenkuana ngem saanda a mapaneknekan dagita.+

8 Indepensa ni Pablo: “Awan ti aniaman a basolko iti Linteg dagiti Judio wenno iti templo wenno ken Cesar.”+ 9 Gapu ta kayat ni Festo a pagustuan dagiti Judio,+ kinunana ken Pablo: “Kayatmo kadi ti mapan idiay Jerusalem ket ukomenka sadiay maipapan kadagitoy a banag?” 10 Ngem insungbat ni Pablo: “Nakatakderak iti sanguanan ti pangukoman ni Cesar, a rumbeng a pakaukomak. Awan ti dakes nga inaramidko kadagiti Judio, ket ammom dayta. 11 No talaga a dakesak ken nakaaramidak iti aniaman a maikari iti ipapatay,+ nakasaganaak a matay; ngem no saan a pudno ti akusasion kaniak dagitoy a lallaki, awan ti kalintegan ti asinoman a tao a mangyawat kaniak tapno mapagustuanda. Agapelarak ken Cesar!”+ 12 Kalpasan a nakisarita ni Festo kadagiti manangbalakadna, kinunana: “Nagapelarka ken Cesar; mapankanto ken Cesar.”

13 Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, simmangpet da Ari Agripa ken Bernice idiay Cesarea tapno bumisita ken Festo. 14 Gapu ta agtalinaedda sadiay iti adu nga aldaw, impakaammo ni Festo ti kaso ni Pablo iti ari ket kinunana:

“Adda maysa a lalaki a nakabalud a pinanawan ni Felix. 15 Idi addaak idiay Jerusalem, adda impadamag dagiti panguluen a papadi ken panglakayen dagiti Judio maipapan kenkuana,+ ket kidkiddawenda a madusa. 16 Ngem insungbatko kadakuada a saan a kaugalian dagiti Romano nga iyawat ti asinoman a naakusaran kas pammagusto no saanna pay a nakasango dagiti nangakusar kenkuana ken naikkan iti gundaway a mangidepensa iti bagina.+ 17 Isu a dagus a nagtignayak idi simmangpetda, ket iti sumaganad nga aldaw, nagtugawak iti pangukoman ken imbilinko a maiyeg dayta a lalaki. 18 Idi timmakder dagiti mangak-akusar, awan ti naipabasolda a dakes nga inaramidna kas impagarupko.+ 19 Agsusupiatda laeng maipapan iti bukodda a panagdayaw iti diosda*+ ken maipapan iti lalaki nga agnagan Jesus, a natayen ngem ipappapilit ni Pablo a sibibiag.+ 20 Gapu ta diak ammo ti aramidek iti panagsusupiatda, sinaludsodko no kayatna ti mapan idiay Jerusalem ket sadiay a maukom mainaig kadagitoy a banag.+ 21 Ngem idi nagapelar ni Pablo nga agtalinaed a nakabalud bayat nga ur-urayenna ti desision ni Augusto,*+ imbilinko a maibalud agingga nga ibaonko ken Cesar.”

22 Kinuna ni Agripa ken ni Festo: “Kayatko met a denggen dayta a tao.”+ Insungbatna: “Mangngegmonto inton bigat.” 23 Kabigatanna, nakadaydayag ti isasangpet da Agripa ken Bernice ket simrekda iti siled a pagdenggan iti kaso agraman dagiti komander ti militar ken prominente a lallaki iti siudad. Naiyeg ni Pablo idi imbilin ni Festo. 24 Kinuna ni Festo: “Ari Agripa ken dakayo amin nga adda ditoy, makitkitayo daytoy a lalaki nga indarum kaniak ti amin a Judio idiay Jerusalem ken ditoy, nga ipukpukkawda a saan a maikari nga agbiag.+ 25 Ngem awan ti nakitak a naaramidanna a maikari iti ipapatay.+ Isu nga idi nagapelar daytoy a lalaki ken Augusto, inkeddengko nga ibaon. 26 Ngem diak ammo ti isuratko iti Apok maipapan kenkuana. Isu nga inyegko iti sanguananyo amin, nangnangruna kenka, Ari Agripa, tapno adda maisuratko kalpasan ti pannakausig ti kasona. 27 Ta kasla saan a nainkalintegan nga ibaonko ti maysa a balud nga awan ti maisuratko a pammabasol kenkuana.”

26 Kinuna ni Agripa+ ken ni Pablo: “Mapalubosanka a mangidepensa iti bagim.” Inyunnat ni Pablo ti imana ket kinunana:

2 “Iti amin a nangakusaran kaniak dagiti Judio,+ Ari Agripa, naragsakak iti sanguanam ta maidepensak ti bagik ita nga aldaw, 3 nangnangruna ta ekspertoka iti amin a kaugalian ken panagsusupiat dagiti Judio. Gapuna, ipakaasik a siaanus a denggennak.

4 “Kinapudnona, adu a Judio a kailiak* ti makaam-ammo kaniak manipud kinaagtutubok agingga iti kaaddak idiay Jerusalem.+ 5 No kayatda ti agtestigo, ibagada a nagbiagak kas Fariseo+ sigun iti kaestriktuan a sekta ti panagdayawtayo.+ 6 Ngem ita, mauk-ukomak gapu iti namnama nga inkari ti Dios kadagidi ammatayo;+ 7 daytoy met laeng a kari ti ninamnama ti 12 a tributayo a matungpal ket sipapasnek nga agserserbida kenkuana iti aldaw ken rabii. Daytoy a namnama ti nangakusaran kaniak dagiti Judio,+ O Ari.

8 “Apay nga ipagarupyo* a saan a nakapappapati a pagungaren ti Dios dagiti natay? 9 Kombinsidoak idi a rebbeng nga ikagumaak a busoren ni Jesus a Nazareno. 10 Kasta a mismo ti inaramidko idiay Jerusalem, ket adu a nasantuan ti imbaludko,+ ta inikkandak iti autoridad dagiti panguluen a papadi,+ ken sinuportarak ti pannakapapatayda. 11 Masansan a dusaek ida iti amin a sinagoga, ken pinadasko ida a piliten a mangtallikud iti pammatida. Gapu ta napalalo ti pungtotko kadakuada, indadanesko ida uray iti dadduma pay a siudad.

12 “Iti maysa a gundaway, agdaldaliasatak nga agpa-Damasco ta inikkandak dagiti panguluen a papadi iti autoridad a mangaramid iti dayta. 13 Iti dalan bayat ti tengnga ti aldaw, O Ari, nakakitaak iti lawag manipud langit a naranraniag ngem ti init, ket sinilnagannak ken dagiti kakaduak nga agdaldaliasat.+ 14 Natumbakami amin iti daga ket nakangngegak iti timek a nangibaga kaniak iti Hebreo a lengguahe, ‘Saulo, Saulo, apay nga idaddadanesnak? Dangdangram ti bagim iti panangkugtarmo iti tirad a pagabug.’* 15 Ngem kinunak: ‘Asinoka, Apo?’ Insungbat ti Apo: ‘Siak ni Jesus, nga idaddadanesmo. 16 Tumakderka. Nagparangak tapno pilienka kas katulongan ken mangsaksi iti bambanag a nakitam ken kadagiti ipakitakto pay kenka maipapan kaniak.+ 17 Isalakankanto iti daytoy nga ili ken kadagiti nasion, a pangibaonak kenka+ 18 tapno luktam ti matada,+ tapno iturongmo ida iti lawag+ manipud iti sipnget,+ ken iturongmo ida iti Dios manipud iti pannakabalin ni Satanas.+ Iti kasta, mapakawan dagiti basolda+ ken awatenda ti tawid iti tengnga dagidiay nagbalin a nasantuan gapu iti pammatida kaniak.’

19 “Gapuna, Ari Agripa, nagtulnogak iti nakitak a sirmata manipud langit, 20 isu a napanak nga umuna kadagiti taga-Damasco+ sa kadagiti taga-Jerusalem,+ ken iti intero a Judea, ken kadagiti met nasion ket indanonko ti mensahe nga agbabawida ken agsublida iti Dios ken ipakitada iti aramidda ti panagbabawida.+ 21 Daytoy ti makagapu a tiniliwdak dagiti Judio idiay templo ket pinadasdak a papatayen.+ 22 Ngem gapu ta tultulongannak ti Dios, agtultuloyak agingga ita a mangilawlawag iti naimbag a damag agpadpada kadagiti nanumo ken natan-ok, nga awan ti impakaammok no di laeng ti imbaga dagiti Propeta kasta met ni Moises a mapasamakto+​— 23 nga agsagaba ti Kristo+ ken kas umuna a mapagungar kadagiti natay,+ ipakaammonanto ti lawag agpadpada iti daytoy nga ili ken kadagiti nasion.”+

24 Bayat nga ibagbaga ni Pablo dagitoy kas panangidepensana iti bagina, impukkaw ni Festo: “Agmauyongka, Pablo! Pagmauyongennaka ti adu nga adalmo!” 25 Ngem kinuna ni Pablo: “Saanak nga agmauyong, Madaydayaw a Festo, no di ket ibagbagak ti kinapudno ken nasimbeng ti panunotko. 26 Ta ammo ti ari dagitoy a banag, ket nawayaak nga agsao kenkuana. Kombinsidoak nga awan uray maysa kadagitoy ti nailimed kenkuana, ta saan a naaramid daytoy iti nalimed.+ 27 Ari Agripa, mamatika kadi kadagiti Propeta? Ammok a mamatika.” 28 Ngem kinuna ni Agripa ken ni Pablo: “Dandaninakon makombinsir nga agbalin a Kristiano.” 29 Iti kasta, kinuna ni Pablo: “Tarigagayak iti Dios nga iti mabiit man wenno mabayag, saan laeng a sika no di ket ti amin a dumdumngeg kaniak ita ket agbalin koma a kas kaniak, ngem diak kayat a maibaludda.”

30 Kalpasanna, timmakder ti ari kasta met ti gobernador ken ni Bernice ken dagiti lallaki a nakatugaw a kaduada. 31 Ngem ibagbagada bayat a rumrummuarda: “Awan ti inaramid daytoy a tao a maikari iti ipapatay wenno pannakaibalud.”+ 32 Kinuna pay ni Agripa ken ni Festo: “Nawayawayaan koman daytoy a tao no saan a nagapelar ken Cesar.”+

27 Idi naikeddeng nga aglayagkami nga agpa-Italia,+ inyawatda ni Pablo ken ti dadduma pay a balud iti opisial ti armada nga agnagan Julio, iti tropa ni Augusto. 2 Naglugankami iti barko a naggapu idiay Adrumeto a dandanin agturong kadagiti sangladan iti igid ti probinsia ti Asia, ket naglayagkami. Kaduami ni Aristarco+ a taga-Tesalonica manipud iti probinsia ti Macedonia. 3 Iti simmaganad nga aldaw, simmangladkami idiay Sidon. Nasayaat ti panangtrato* ni Julio ken ni Pablo ket pinalubosanna a mapan kadagiti gagayyemna tapno asikasuenda.

4 Manipud sadiay, naglayagkami iti asideg ti Chipre tapno saannakami a subaen ti angin. 5 Kalpasanna, naglayagkami iti taaw iti igid ti Cilicia ken Pamfilia ket simmangladkami iti Mira idiay Licia. 6 Nakakita sadiay ti opisial ti armada iti barko manipud Alejandria nga agpa-Italia, ket pinaglugannakami iti dayta. 7 Kalpasan ti nainayad a panaglayagmi iti sumagmamano nga aldaw, narigatankami a dimmanon idiay Cinido. Saankami a makadiretso gapu iti angin isu a naglayagkami iti asideg ti Creta idiay Salmone. 8 Gapu ta marigatankami nga aglayag, napankami iti lugar a maawagan Nasayaat a Sasangladan, nga asideg iti siudad ti Lasea.

9 Sumagmamano nga aldaw ti naglabas ket delikadon ti aglayag, ta nalpas pay ketdin ti panagayunar iti Aldaw ti Panangabbong,+ isu nga inrekomenda ni Pablo 10 kadakuada: “Kakadua, makitak a no itultuloytayo ti aglayag, dakkel ti madadael ken mapukaw saan laeng nga iti kargatayo ken iti barkotayo no di pay ket ti biagtayo.”* 11 Ngem dimngeg ti opisial ti armada iti kapitan ti barko ken iti makinkukua iti dayta imbes a ken Pablo. 12 Gapu ta saan a nasayaat a palabsen ti panawen ti lam-ek iti dayta a sangladan, inrekomenda ti kaaduan nga aglayagkami bareng makadanonkami idiay Fenix, maysa a sangladan iti Creta a sumango iti amianan a daya ken iti abagatan a daya, ket palabsenmi sadiay ti tiempo ti lam-ek.

13 Gapu ta nakapuy ti angin iti abagatan, impagarupda a makadanonda idiay Fenix, isu nga inngatoda ti angkla ket naglayagda iti igid ti Creta. 14 Ngem di nagbayag, dimmalapus iti dayta ti nakapigpigsa nga angin a maawagan Euroaquilo.* 15 Gapu ta marigatan ti barko a mangsuba iti angin, intulokmi a mayanginkami. 16 Kalpasanna, naiturongkami iti asideg ti bassit nga isla a maawagan Cauda, ket dandani saanmi a nasalbar ti bilog* nga adda iti kutit ti barko. 17 Ngem idi naisagpatda ti bilog, pinatibkerda ti uneg ti barko, ken gapu ta mabutengda a maisadsad idiay Sirte,* imbabbabada ti layag ket nayanginkami. 18 Gapu ta nakaro ti pannakayallo-allonmi, rinugianda a palag-anan ti barko iti simmaganad nga aldaw. 19 Iti maikatlo nga aldaw, imbellengda ti dadduma nga alikamen ti barko.

20 Nangrugi a maawanankami iti namnama a makalasat idi adu nga aldawen a saanmi a makita ti init wenno bituen ken daldalapusennakami ti nadawel* a bagyo. 21 Gapu ta nabayagen a saanda a nangnangan, timmakder ni Pablo iti tengngada ket kinunana: “Kakadua, no impangagyo koma ti imbagak a saantayo nga aglayag manipud Creta, saantayo koma a napasaran ti kastoy a pannakadadael ken pukaw.+ 22 Ngem patibkerenyo ti pakinakemyo, ta awan uray maysa* kadakayo ti mapukaw, ti laeng barko. 23 Iti daytoy a rabii, nagtakder iti abayko ti anghel+ ti Dios a makinkukua kaniak ken pangipapaayak iti sagrado a panagserbi. 24 Ket kinunana: ‘Dika agbuteng, Pablo. Masapul nga agtakderka iti sanguanan ni Cesar.+ Isalakannaka ti Dios agraman dagiti kaduam a naglayag.’ 25 Isu a pabilgenyo ti pakinakemyo, ta mamatiak a tungpalen ti Dios ti naibaga kaniak. 26 Ngem maisadsadtayo iti isla.”+

27 Iti maika-14 a rabii a pannakayallo-allonmi iti Baybay ti Adria, impapan dagiti tripulante nga umas-asidegkami iti maysa a daga. 28 Tinukodda ti danum ket 20 a deppa* ti kaadalemna. Idi nakaadayoda bassit, tinukodda manen ket 15 a deppa* ti kaadalemna. 29 Gapu ta mabutengda a maidungparkami iti kabatuan, nangitinnagda iti uppat nga angkla manipud iti kutit ket magagarandan a bumigat. 30 Ngem idi pinadas dagiti tripulante ti aglibas iti barko ken ibabbabada ti bilog iti baybay a pinagparangda a dagiti angkla iti purua ti ibabbabada, 31 imbaga ni Pablo iti opisial ti armada ken kadagiti soldado: “Saankayo a makalasat no pumanaw iti barko dagitoy a lallaki.”+ 32 Iti kasta, pinugsat dagiti soldado dagiti tali ti bilog ket binay-anda a matnag.

33 Idi dandani bumigaten, imbaga ni Pablo kadakuada amin a manganda. Kinunana: “Maika-14 nga aldawen nga agur-uraytayo, ket saankayo pay a nangnangan. 34 Isu a mangankayo; pagsayaatanyo daytoy, ta awan ti mapukaw uray maysa laeng a buok ti uloyo.” 35 Idi naibaganan daytoy, nangala iti tinapay, nagyaman iti Dios iti sanguananda amin, pinispisina dayta, sa rinugianna ti nangan. 36 Timmibker ti pakinakemda amin ket nanganda. 37 Aminkami nga adda iti barko ket 276 a tattao.* 38 Idi nabsogdan, imbellengda dagiti trigo iti baybay tapno lumag-an ti barko.+

39 Idi limmawagen, saanda a mailasin ti daga,+ ngem adda nakitada nga igid ti baybay ket kayatda nga isanglad ti barko sadiay no kabaelanda. 40 Gapuna, pinugsatda dagiti angkla ket binay-anda a matnag iti baybay. Winarwarda ti galut dagiti paggaud; ken kalpasan nga impangatoda ti makinsango a layag, inturongda ti barko iti igid ti baybay. 41 Idi nadungparda ti maysa a kadaratan, naisadsad ti barko ket nailumlom ti puruana ken saanen a makagaraw. Nadadael ti kutit ti barko gapu kadagiti dalluyon.+ 42 Gapu iti daytoy, inkeddeng dagiti soldado a papatayen dagiti balud tapno awan ti aglangoy nga aglibas. 43 Ngem kayat ti opisial ti armada a makalasat ni Pablo isu a linapdanna ti planoda. Binilinna dagidiay ammona ti aglangoy a tumpuakda iti baybay ket umunadan a mapan iti takdang, 44 sa sumaruno ti dadduma, nga agpatapawda kadagiti tabla ken nadadael a paset ti barko. Iti kasta, nakatakdangda amin a sitatalged.+

28 Idi sitatalged a nakatakdangkami, naammuanmi a Malta ti nagan ti isla.+ 2 Impakitaandakami iti naisangsangayan nga asi* dagiti sabali ti lengguahena a tattao.* Nangpasgedda iti apuy ken siaayat nga inawatdakami amin gapu ta agtudtudo ken nalam-ek. 3 Ngem idi nagala ni Pablo iti adu a kayo sa insungrodna iti apuy, adda rimmuar nga uleg gapu ta napudotan ket kimmagat ken kimpet iti imana. 4 Idi nakita dagiti sabali ti lengguahena a tattao ti nagita a parsua nga agbitbitin iti imana, imbagada iti maysa ken maysa: “Sigurado a mammapatay daytoy a tao, ket uray natalged a nakatakdang, saan nga impalubos ni Hustisia* nga agtultuloy nga agbiag.” 5 Ngem inwarsina ti uleg iti apuy ket saan a naan-ano. 6 Ekspektarenda a lumteg wenno bigla a matumba ken matay. Nabayag a nagurayda ket idi nakitada nga awan ti dakes a napasamak kenkuana, nagbaliw ti panunotda sa imbagada a maysa a dios.

7 Iti asideg, adda dagiti daga iti dayta nga isla a kukua ti agturay nga agnagan Publio. Sinangaili ken inasikasonakami a naimbag iti tallo nga aldaw. 8 Nakaidda idi ti ama ni Publio gapu ta aggurigor ken nakaro ti sakit ti tianna.* Napan kenkuana ni Pablo ket nagkararag, imparabawna ti imana, sa pinaimbagna.+ 9 Kalpasan daytoy, napan met kenkuana ti dadduma pay a masakit iti dayta nga isla tapno umimbagda.+ 10 Pinadayawandakami met iti adu a sagut, ket idi aglayagkamin, pinabalonandakami iti aniaman a kasapulanmi.

11 Tallo a bulan kalpasanna, naglugankami iti barko nga adda simbolona nga “Annak ni Zeus” iti sango. Naggapu dayta idiay Alejandria ket nagpalabas iti panawen ti lam-ek iti isla. 12 Idi simmangladkami idiay Siracusa, nagtalinaedkami sadiay iti tallo nga aldaw. 13 Manipud sadiay, intuloymi ti naglayag ket nakadanonkami idiay Regio. Maysa nga aldaw kalpasanna, adda angin manipud iti abagatan ket nakagtengkami idiay Puteoli iti maikadua nga aldaw. 14 Adda dagiti kakabsat a nasarakanmi sadiay ket pinilitdakami nga agtalinaed kadakuada iti pito nga aldaw. Kalpasanna, nagturongkami idiay Roma. 15 Idi nadamag dagiti kakabsat idiay Roma a mapankami sadiay, sinabatdakami idiay Plasa ni Appio ken idiay Tallo a Taberna. Idi makita ida ni Pablo, nagyaman iti Dios ket bimmileg ti pakinakemna.+ 16 Idi nakadanonen ni Pablo idiay Roma, napalubosan nga agmaymaysa a kadua ti soldado a mangbambantay kenkuana.

17 Ngem tallo nga aldaw kalpasanna, inayabanna dagiti kangrunaan a lallaki kadagiti Judio. Idi naguummongdan, imbagana kadakuada: “Kakabsat, uray awan ti inaramidko maikontra kadagiti tattao wenno kadagiti kaugalian dagidi ammatayo,+ nayawatak kadagiti Romano kas balud manipud Jerusalem.+ 18 Kalpasan ti panangusigda,+ kayatdak a wayawayaan, ta awan ti makagapu a papatayendak.+ 19 Ngem idi nagreklamo dagiti Judio, napilitanak nga agapelar ken Cesar,+ ngem saan a tapno akusarak ti nasionko. 20 Gapu iti daytoy, kiniddawko nga umayak ken makisaritaak kadakayo, ta nakawaranak gapu iti namnama ti Israel.”+ 21 Imbagada kenkuana: “Awan ti surat a naawatmi maipapan kenka manipud Judea, ken awan met ti aniaman a dakes maipapan kenka nga impadamag wenno imbaga dagiti kakabsat a naggapu sadiay. 22 Ngem kayatmi a denggen ti kapanunotam, ta ammomi a mabusbusor daytoy a sekta+ iti sadinoman.”+

23 Nangyurnosda iti maysa nga aldaw a makisarita kenkuana, ket ad-adu ti bilangda a napan iti dagusna. Manipud bigat agingga iti rabii, inlawlawagna kadakuada dayta a banag babaen ti naan-anay a panangilawlawagna iti Pagarian ti Dios, tapno guyugoyenna ida a mamati ken Jesus+ babaen ti Linteg ni Moises+ ken ti surat dagiti Propeta.+ 24 Adda dagiti namati kadagiti imbagana; adda met dagiti saan a namati. 25 Gapu ta saanda nga agtutunos, nangrugida a pumanaw, ngem imbaga ni Pablo:

“Umiso ti imbaga ti nasantuan nga espiritu kadagidi ammayo babaen ken propeta Isaias, 26 a nagkuna, ‘Mapanka iti daytoy nga ili ket ibagam: “Dumngegkayto ngem awan ti matarusanyo, ken kumitakayto ngem awan ti makitayo.+ 27 Ta timmangken ti puso daytoy nga ili. Adda lapayagda ngem saanda a makangngeg. Inkidemda dagiti matada ken inapputda dagiti lapayagda tapno saan a makakita ti matada ken makangngeg ti lapayagda ken makatarus ti pusoda ket agbalbaliwda ken paimbagek ida.”’+ 28 Ibagak ngarud kadakayo a daytoy a panangisalakan ti Dios ket naidanonen kadagiti nasion;+ sigurado a denggendanto dayta.”+ 29* ——

30 Gapuna, nagtalinaed sadiay iti dua a tawen iti ab-abanganna a balay,+ ket siaayat nga awatenna amin a mapan kenkuana, 31 nga inkasabana kadakuada ti Pagarian ti Dios ken insurona a situtured* ti maipapan ken Apo Jesu-Kristo,+ nga awan ti makalapped.