Ti Panangsapul iti Talna ken Kinatalged
Kaaduan nga indibidual gagangay nga agtarigagayda iti talna ken kinatalingenngen, ngem dayta a tarigagay napaay iti kaaduan iti historia ti tao. Dagiti nabiit pay a tawtawen, nupay kasta, nakitanan ti dadduma a nakaskasdaaw a rinang-ayan ti panangsapsapul ti tao iti talna, kas ipakita ti sumaganad a listaan.
1985: (Oktubre) Rinambakan ti Naciones Unidas ti maika-40 a kasangayna ket inwaragawagna ti 1986 a kas ti Internasional a Tawen iti Kappia.
(Nobiembre) Umuna a panagtataripnong dagiti papangulo ti superpower iti uneg ti innem a tawen bayat ti panagnumo ni Gorbachev ken ni Reagan; saritaen ni Reagan ti “kabbaro a pangrugian.”
1986: (Enero) Indawat ni Gorbachev ti panangiparit kadagiti amin a nuklear nga armas inton tawen 2000.
(Setiembre) Kumperensia maipapan kadagiti Addang iti Panangibangon ti Panagtalek ken Kinatalged ken ti Disarmamento idiay Europa (35 a nasnasion, agraman ti Estados Unidos, Canada, ti Union Soviet, ken amin nga Europa malaksid ti Albania) pinirmaanda ti katulagan a mangpabassit iti peggad iti aksidente a gubat.
(Oktubre) Panagsarita da Pangulo Reagan ken Gorbachev idiay Iceland di nagballigi, nupay no kunaen ni Gorbachev nga isudat’ adda iti kangitingitan dagiti “kangrunaan, mangaramid-historia a pangngeddeng.”
1987: (Enero) Ti polisa iti glasnost (kinapanayag) agparang nga itudtudona ti maysa a baro a panawen iti Union Soviet.
(Marso) Immuna nga isasarungkar ti primero ministro iti Britania idiay Moscow iti uneg ti 12 a tawtawen.
(Disiembre) Pinirmaan da Gorbachev ken ni Reagan ti INF (Intermediate-range Nuclear Forces) a katulongan a mangikkat kadagiti intermediate-range a nuklear a missiles.
1988: (Marso) Pinirmaan ti Nicaragua ken dagiti bumusor iti Komunismo ti panangisardeng ti panaggugubat, nga inrugida ti negosasion tapno magtengan ti agnanayon a pannakarisot.
(Abril) Inyanunsio ti Union Soviet ti pannakaikkat dagiti tropa manipud iti Afghanistan idi Pebrero 1989; ti Ethiopia ken Somalia umanamongda a mangipatingga iti panagsuppiat.
(Mayo) Inyanunsio ti Vietnam ti panangikkatna iti 50,000 a tropa manipud Kampuchea sakbay ti panagngudo ti tawen, dagiti dadduma inton 1990.
(Hunio) Kuna ti Australiano a Primero Ministro a ni Bob Hawke maipapan iti panagsarita da Pangulo Gorbachev-Reagan idiay Moscow: “Iti damdamo unay iti intero a panawen kalpasan ti gubat, addada pagilasinan iti itataud ti maysa a lubong a makapagbiag a magunggonaan a sitatalna.”
(Hulio) Inyanunsio ti Iran ti panangawatna iti resolusion ti NU a mangaw-awag iti pannakaisardeng iti walo-tawen a gubat ti Iran-Iraq.
(Agosto) Umanamong ti Estados Unidos nga agbayad kadagiti linappedan a babayadan iti NU, maysa nga addang nga innalan dagiti Soviets, iti kasta tumulong iti pinansial a kasasaad ti NU ken mapabarona ti kasasaadna.
(Setiembre) Inawat dagiti puersa ti gerilia iti Morocco ken Polisario ti plano ti NU a mangipatingga ti 13-tawen a gubat iti Makinlaud a Sahara.
(Oktubre) Dagiti puersa ti kappia iti NU ket naikkan iti Premio Nobel maipaay iti Kappia; pormal nga impatingga ti Libya ken Chad ti nabayagen a panaggubatda.
(Disiembre) Idiay NU, inyanunsio ni Gorbachev ti dakkel a panangpabassitna kadagiti puersa ti Soviet iti uneg ti dua a tawen ken ti panangikkatna kadagiti tropa ken tangke manipud Czechoslovakia, Hungary, ken ti Aleman a Democratic Republic; ti Sud Africa, Namibia, ken Cuba umanamongda a mangitungpal iti resolusion ti NU idi Abril 1, 1989, isu a nangipalubos iti independensia ti Namibia ket impatinggana ti 22 a tawen a gubat; kagudua kadagiti 50,000 a tropa ti Cuba idiay Angola ti maikkatto inton Nobiembre 1, ti dadduma inton Hulio 1, 1991; umanamong ti Estados Unidos a makisarita iti Palestine Liberation Organization kalpasan ti panangipanamnama ni Yasser Arafat ti kalintegan ti Israel “nga agbiag a sitatalna ken addaan kinatalged.”
1989: (Enero) 149 a nasnasion a nagatender iti Paris Conference on Chemical Weapons dinawatda ti napartak a panagtignay a mangiparit iti pannakapataud, pannakaaramid, pannakaurnong, ken pannakaipuesto dagiti kemikal nga armas.
(Pebrero) Pinirmaan ti Costa Rica, Honduras, El Salvador, Nicaragua, ken Guatemala ti katulagan a mangpatalged iti kappia idiay Central America; ti kadadakkelan a grupo ti rebelde iti Colombia, ti FARC (Colombian Revolutionary Armed Forces), iyanunsiona ti panagsardeng iti panagrupak, isu nga ad-adda a mangipanamnama nga agpatinggan ti 35 a panaggugubat dagiti gerilia.
(Marso) Dagiti ministro iti ganggannaet a daga manipud kadagiti 35 a nasnasion rinugianda ti panagsasarita idiay Vienna maipapan iti CFE (Negotiations on Conventional Armed Forces in Europe), a nairanta a mangpabassit iti puersa militar iti Europa.
(Abril) Iyanunsio ti Vietnam ti naan-anay a panangikkatna iti tropa manipud Kampuchea inton Setiembre 30.
(Mayo) Rinugianen ti Hungary ti nangikkat iti 40-tawen nga alad a barot iti beddeng ti Austria; idi damo naggigimong kadagiti papangulo a Soviet ken Insik iti nasurok a 30 a tawtawen, inyanunsio ti Soviet ti panangpabassit kadagiti armada ti Asia; rinugian dagiti Soviets ti panangikkatda iti tropa ken armas manipud Makindaya nga Europa.
(Hunio) Ti panangdawat ni Bush ti kasta unay a panangkissay kadagiti tropa, tangke, artileria, ken eroplano idiay Europa inton 1992 ti nangiturong iti magasin dagiti damdamag nga agkuna: “Mabalin a dayta ti pudno a mangilukat iti kapapatgan a pannakakissay iti armas nanipud idi pagnguduan ti Gubat Sangalubongan II.”
(Agosto) Lima a nasnasion iti Central America umanamongda iti maysa a plano a mangiyeg iti panungpalan kadagiti panagsusuppiat idiay Nicaragua.
Nupay adda dagitoy makaawis a rinang-ayan, nupay kasta, adu a dagdaga ti kaskasdi a saan pay laeng a mangtagtagiragsak iti talna. Matmatay pay laeng dagiti tattao idiay Makinlaud nga Ireland, Lebanon, Sudan, Sri Lanka, Afghanistan, ken ti Filipinas—tapno inaganan laeng ti sumagmamano—gapu iti namilitaran a panagtignay. Gapuna, nupay adu ti ad-adda a manginanama iti talna ita ngem idi, ditay koma liplipatan a ti maikadua a kabalio iti Apocalipsis, ti “nalabaga a kabalio” iti gubat, ket agtartaray pay laeng a lumasat ditoy daga.—Apocalipsis 6:3, 4.