Wayawaya ti Relihion—Kalpasan ti 500 a Tawen!
LIMA GASUT a tawen ti napalabasen, naglayag ni Christopher Columbus manipud España. Maysa nga aldaw sakbay ti panagluasna, maysa pay a grupo dagiti managlayag ti pimmanaw idiay España, a nagturong iti sabali a direksion. Sibaballigi a nagsubli ni Columbus agraman dagiti kakaduana, kalpasan ti pannakatakkuatda iti baro a dagdaga. Ngem dagiti dadduma a daksanggasat a managlayag ti saanen a pulos a nakasubli.
Siasino dagitoy a tattao, ken apay a napapanawda iti pagilianda? Isuda dagiti Judio nga Español. Dua a lawas kasakbayan ti pannakagun-od ni Columbus iti naarian a suporta iti panaglayagna a mangtakkuat, da Ferdinand ken Isabella, dagiti Katoliko nga agturay iti España, ti nangted ti maysa a bilin a mangpapanaw kadagiti amin a Judio idiay España, “a saandan a pulos nga agsubli.” Pinabasolda dagiti Judio nga Español iti panaglabsing maibusor iti nasantuan a pammati ti Katoliko.
Daytoy a linteg, agraman ti kaipaspasdek nga Inkisision, ti nangrugian ti krusada tapno mapagtalinaed ti España a Katoliko laeng. Sangapulo a tawen kalpasan ti pannakapapanaw dagiti Judio, siasinoman a Moor a nangalagad ti Islam a pammati ket naidistiero met. Ket ti Inkisision ti dagus a nangikisap iti Protestante a grupo a tumantanor idi. Ni Columbus, a nangtulad iti mangidumduma nga espiritu dagiti agturayna, ti nagsao maipapan ti panangilaksidna kadagiti Judio kadagiti daga a mabalin a matakkuatanna.
Nagballigi ti narelihiusuan a panangidumduma ti España, uray agingga iti agdama a siglotayo. Iti sidong ti kinadiktador ni Francisco Franco, ti laeng relihion a Katolisismo ti nangtagiragsak iti “salaknib manipud iti agtuturay.” Adu kadagiti mayat a mangalagad iti sabali a pammati ti siuulpit a naaresto. Naibalud dagiti Saksi ni Jehova idiay España iti pammabasol a riniribukda ti naespirituan a panagkaykaysa ti España. Idi 1959, binilin ti ministro ti gobierno a ni Camilo Alonso Vega ti puersa ti polis tapno “naan-anay a pasardengenda” dagiti aktibidad dagiti Saksi ni Jehova. Ngem makaparagsak ta nagbaliwen ti kasasaaad.
Idi Marso 31, 1992, eksakto a lima gasut a tawen kalpasan a pinirmaan dagiti immun-una nga agturay ti bilin a mangpapanaw kadagiti Judio, ni Juan Carlos, ti agdama nga ari ti España, ti nangbisita ti maysa a sinagoga idiay Madrid iti maysa a simboliko a panangbigbig ti Agturay ti España kadagiti annak dagiti napapanaw nga Español a Judio.
“Inikkatmin ti panangidumduma idiay España,” impakaammo ti ministro ti hustisia ti España a ni Tomás de la Quadra-Salcedo. Ita, dagiti Judio, Muslim, ken Protestante ti agdaydayawen nga awan lapped. Ket dagiti Saksi ni Jehova ti awanen iti sidong ti pannakaiparit. Ipagpampannakkel ti Madrid ti maysa a baro a moske ken maysa a sinagoga, agraman ti sanga nga opisina dagiti Saksi ni Jehova idiay España. Iti nasurok a 90,000 nga aktibo a miembro, naibilangen dagiti Saksi kas kadakkelan a di-Katoliko a relihion idiay España.
No kayatyo ti ad-adu pay nga impormasion maipapan kadagiti Saksi ni Jehova ken dagiti patpatienda, pangngaasiyo ta agsuratkayo iti Watchtower, P.O. Box 2044, 1099 Manila, wenno iti kaasitgan a direksion a nailista idiay panid 5.
[Ladawan iti panid 32]
Ti sanga ti Watch Tower Society idiay España