Immuna ti Nakaparsuaan

“Ti dumdumngeg a lapayag ken ti kumitkita a mata—uray isuda a dua inaramid ni Jehova a mismo.”—Proverbio 20:12.

DAGITI matam ket kasla babassit a kamera ti telebision. Dagiti ladawan ket pagbalinenda nga elektrikal a signal, sada ipadalan dagita a signal iti optic nerve nga agturong iti makinlikud a paset ti utekmo, a pakaibuksilan ti aktual a makitkitam.

Nakaskasdaaw ti mata nupay nakabasbassit—ta maysa la a pulgada ti diametrona ken 7.5 a gramo laeng ti kadagsenna. Nagsayaat ti pannakadiseniona! Kas pagarigan, addaan dayta iti agduma a sistema ti panagkita para iti nalidem ken nalawag, isu a 30 a minuto kalpasan a simrekka iti nasipnget a siled, dagiti matam ket 10,000 a daras a mas sensitibon iti lawag.

Apay a klaro ti makitam no kalkalainganna ti lawag? Ngamin, ti matam ket nasurok a mamin-100 nga ad-adu dagiti selulana a sensitibo iti lawag (pixel) ngem iti kaaduan a video kamera. Adu met kadagita a selula ti nagaaripuno iti fovea—ti bassit a paset iti tengnga ti retina—a mangipapaay iti kaklaruan a panagkita. Gapu ta mamin-adu iti kada segundo a baliwam ti pangiturongam iti panagkitam, klaro ti makitam iti aglawlawmo. Nakaskasdaaw ta ti fovea ti matam ket agarup kas iti kabassit ti tulnek iti pungto daytoy a parapo.

Dagiti elektrikal a signal manipud kadagiti selula a sensitibo iti lawag ket lumasat iti nadumaduma a selula ti nerbio agingga iti optic nerve. Ngem saan la a basta mangyallatiw iti signal ti aramiden dagiti selula ti nerbio. Isaganada ti pannakaproseso dagita babaen iti panangpasayaatda kadagiti napateg nga impormasion ken panangikkatda kadagiti pasalisali a detalye.

Ti visual cortex ti utekmo ket kas iti moderno a video receiver. Paklaruenna dagiti ladawan babaen iti panangpasayaatna iti pingir dagita ken pagdidiligenna dagiti signal nga aggapu kadagiti selula a sensitibo kadagiti kangrunaan a kolor, isu a mapagdudumam ti minilion a kolor. Pagdiligen met ti utekmo dagiti bassiusit a nagdudumaan dagiti makitkita ti dua a matam, isu a madlawmo ti distansia dagiti makitkitam.

Usigem no kasano nga iwaras dagiti matam ti panagkitana kadagiti rupa ti tattao a nagaaripuno iti pangadaywen ken mangyallatiw kadagiti elektroniko a signal agingga iti utekmo, a mamagbalin kadagita kas klaro a ladawan. Usigem met no kasano a dagiti babassit a detalye kadagiti rupa ket maidilig kadagiti addan iti memoriam isu a mailasinmo a dagus ti gayyemmo. Saan kadi a makapaamanga dayta a proseso?

[Ladawan iti panid 7]

Ti wagas ti mata a mangiproseso kadagiti impormasion ket pammaneknek iti nagsayaat a pannakadiseniona