Watchtower ONLINE A LIBRARIA
Watchtower
ONLINE A LIBRARIA
Iloko
  • BIBLIA
  • PUBLIKASION
  • GIMONG
  • la paset 4 pp. 15-17
  • Ti Autor ti Naisangsangayan a Libro

Awan video-na ti napilim.

Pasensiakan, adda problema iti pannakai-load ti video.

  • Ti Autor ti Naisangsangayan a Libro
  • Makapnek a Biag—No Kasano a Masagrap
  • Umasping a Material
  • Ti Namarsua Manayonanna ti Kaipapanan ti Biagyo
    Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag iti Pagarian ni Jehova—1999
  • Panamarsua
    Pannakirinnason Manipud Kadagiti Kasuratan
  • Asino ti Makaibaga Kadatayo?
    Ania ti Panggep ti Biag? Kasanoyo a Masarakan Dayta?
  • Naiparna Laeng Aya, Wenno Naparsua?
    Agriingkayo!—1999
Kitaen ti Ad-adu Pay
Makapnek a Biag—No Kasano a Masagrap
la paset 4 pp. 15-17

PASET 4

Ti Autor ti Naisangsangayan a Libro

NUPAY agarup 96 a porsiento nga Americano ti agkuna a mamatida iti Dios, adayo a nababbaba ti bilang dagiti tattao a mamati iti Dios idiay Europa ken Asia. Ngem uray kadagiti pagilian a kaaduan ti di mamati iti Dios, adda sumagmamano nga umawat iti kapanunotan a timmaud ti pisikal nga uniberso babaen ti di pagaammo a puersa. Insurat naminsan ti nalatak a Hapon a mannursuro a ni Yukichi Fukuzawa, ti makinretrato iti papel de banko a 10,000 a yen: “Naikuna a pinarsua ti langit nga agpapada ti amin a tattao.” Iti panangusarna iti sao a “langit,” tuktukoyen ni Fukuzawa ti maysa a linteg ti nakaparsuaan nga ipagarupna a nangpataud kadagiti tattao. Adu ti mangakseptar iti kapanunotan maipapan iti kasta a nalubed a “langit,” kas ken Kenichi Fukui a nangabak iti Nobel. Inyebkasna ti panamatina iti maysa a dakkel a balabala iti uniberso, a katupag ti “Dios” no iti narelihiosuan a termino, ngem inawaganna dayta kas ti “karkarna a kasasaad ti nakaparsuaan.”

Ni Yukichi Fukuzawa; Ni Kenichi Fukui

Kannigid: Ni Yukichi Fukuzawa; Kannawan: Ni Kenichi Fukui

2 Patien dagiti kasta a nalalaing a tattao nga adda agnanayon a banag wenno persona a mangpapaandar iti amin a banag iti uniberso. Apay? Bueno, usigenyo daytoy: Ti init ket maysa a nakadakdakkel a bituen a makalaon iti minilion a planeta a daga, ngem tulnek laeng daytoy iti galaksi a Milky Way. Iti sabali a bangir, ti Milky Way ket maysa laeng kadagiti binilion a galaksi iti uniberso. Ipamatmat dagiti kapaliiwan ti siensia a nakaparpartak ti iyaadayo dagita a galaksi iti maysa ken maysa. Tapno aggaraw ti uniberso, masapul ti aglaplapusanan a dinamiko nga enerhia. Siasino wenno ania ti gubuayan ti kasta nga enerhia? “Itangadyo dagiti matayo sadi ngato ket kitaenyo. Siasino ti namarsua kadagitoy a banag?” iyimtuod ti Biblia. “Isu Daydiay mangiruruar iti buyotda sigun a mismo iti bilang, isuda amin awaganna sigun a mismo iti nagan. Gapu iti kinaruay iti dinamiko nga enerhia, kasta met a yantangay isu nakired iti pannakabalin, awan uray maysa kadakuada ti mapukpukaw.” (Isaias 40:25, 26) Ipasimudaag daytoy a teksto nga adda maysa a mangpapaandar iti uniberso—ti Gubuayan ti “dinamiko nga enerhia.”

Ti Sombrero Galaxy

Sombrero Galaxy

3 Panunotenyo met ti biag ditoy daga. Timmaud kadi lattan ti biag a bukbukodna, kas kunaen dagiti ebolusionista? Kuna ti biochemist a ni Michael Behe: “Adu ti rimmang-ayan ti pannakaawat ti siensia no maipapan iti panagandar dagiti kemikal a proseso iti biag, ngem di mailawlawag ti siensia ti namunganayan dagitoy gapu iti kinaeksakto ken kinarikut dagiti kabassitan a detalye ti biolohikal a sistema. . . . Adu a sientista ti situtured a nangibaga nga addan wenno mabiiten a mailawlawagda ti maipapan iti dayta, ngem awan met ti masarakan kadagiti propesional a literatura ti siensia a mangpatalged kadagita nga ibagbagada. Napatpateg pay, adda dagiti nabileg a pamatian—maibatay iti pakabuklan dagiti sistema [ti biolohikal a molekula]—a dinto pulos mailawlawag dagiti ebolusionista ti mekanismo ti biag.”

Paset ti gagangay a protina

“Ti pannakakupin ti gagangay a protina . . . ket mayarig iti nabnabiag a jigsaw puzzle,” kuna ni Michael Behe. Kaskasdi, ti bagi ti tao ket mabalin a buklen ti ginasut a ribu a kasta a puzzle. Padpadasen dagiti sientista a risuten dagitoy a puzzle, ngem siasino ti nangdisenio kadagitoy?

4 Talaga kadi a kombinsidokayo iti teoria a timmaud ti natauan a biag nga awan ti tulong ti aniaman a nasaririt a puersa? Usigentayo ti matmatan ti dadduma a tattao kas “karirikutan a banag iti uniberso,” ti utek ti tao, ket kitaentayo no ania ti maadaltayo iti dayta. Kuna ni Dr. Richard M. Restak: “Ti kabaelan ti uray kaaadelantaduan kadagiti neural-network a kompiuter ket agarup sangapulo a kakasangaribu ti . . . kapasidad ti ngilaw.” Nalalaing nga amang ti utek ti tao ngem ti utek ti ngilaw. Nadisenio a makaadal kadagiti pagsasao. Tarimaanenna ti bukodna, mangaramid manen kadagiti programa, ken pasayaatenna ti kapasidadna. Awan duadua nga umanamongkayo nga adda nasaririt a nangdisenio uray iti nakabilbileg a superkompiuter a “sangapulo a kakasangaribu [laeng] iti . . . kapasidad ti ngilaw.” Komusta met ngay ti utek ti tao?a

5 Agarup 3,000 a tawenen ti naglabas, idi saan pay a naan-anay ti pannakaawat dagiti tattao maipapan iti nakaskasdaaw a pisikal a pakabuklanda, inutob ti maysa a mannurat ti Biblia ti pakabuklan ti bagi ti tao sana kinuna: “Idayawkanto agsipud ta iti nakaam-amak a pamay-an nakaskasdaaw ti pannakaaramidko. Nakaskasdaaw dagiti aramidmo, kas pagaammo unay ti kararuak.” Idinto ta dina pay ammo dagiti molekula a DNA, insuratna: “Dagita matam nakitada uray pay ti maisiksikog a bagik, ket iti librom naisurat dagiti amin a pasetna.” (Salmo 139:14, 16) Siasino ti tuktukoyenna? Siasino ti nangaramid iti amin a banag iti uniberso babaen ti ‘naruay a dinamiko nga enerhia’?

Neural-network a kompiuter ken ngilaw

Ania ti nabilbileg, ti kaadelantaduan kadagiti neural-network a kompiuter wenno ti simple a ngilaw?

6 Kuna ti umuna unay a bersikulo ti Biblia: “Idi punganay, ti Dios pinarsuana ti langlangit ken ti daga.” (Genesis 1:1) Isu met ti Autor ti Biblia, Daydiay nangipaltiing kadagiti linaonna. Inyam-ammona ti bagina kas maysa a persona a mabalintay a kasinninged.

a Ad-adu pay ti mabasayo a detalye iti kapitulo 2 aginggat’ 4 ti libro nga Is There a Creator Who Cares About You? nga impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

ANIA TI MAKUNAYO?

  1. 1, 2. Ania ti makunayo maipapan iti namunganayan ti uniberso?

  2. 3. Ania ti makunayo maipapan iti posibilidad a timmaud lattan ti biag a bukbukodna?

  3. 4. Ania ti isuro kadakayo ti kapasidad ti utek ti tao no maipapan iti namunganayan ti utek?

  4. 5, 6. Ania ti konklusionyo maipapan iti Gubuayan ti biag?

    Dagiti Publikasion iti Iloko (1984-2025)
    Ag-log out
    Ag-log in
    • Iloko
    • I-share
    • Ti Kayatmo a Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pagannurotan iti Panagusar
    • Pagannurotan iti Kinapribado
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ag-log in
    I-share