RUOT
Aniaman kadagiti mula a kameng iti pamilia a Gramineae, dagiti ruot, a karamanda ti bukbukel, dagiti mula iti karuotan ken pagaraban, unas, ken kawayan. Nupay kasta, uray iti agdama, iti kadawyan a pannakausarna, saan a siiinget a maan-annurot daytoy a sientipiko a pannakaklasipikar, ket ngarud imposible a dagiti nagkauna a Hebreo pinagdudumada dagiti pudno a ruot ken dagiti kasla ruot a yerba.
Dagiti ruot napaaddada bayat ti maikatlo nga aldaw ti panamarsua (Ge 1:11-13), ket nagpaayda kas direkta wenno saan a direkta a gubuayan ti taraon ti tao ken an-animal. Kasta met, agraman dadduma pay a mula, no maisarangda iti lawag ti init, adda napateg a pasetda iti panangdalus iti angin, a mangipaunegda iti nawadwad a carbon dioxide ken mangiparuarda iti umdas nga oksihena a mangtimbeng kadagiti gagangay a kasapulan ti tattao ken an-animal. Ti nalawa ti saklawenna a sistema ti ramut dagiti ruot agserbi kas panglapped iti pannakakurukor ti daga. Mayanatup unay, natukoy ti ruot kas maysa kadagiti probision ni Jehova, kas met iti lawag ti init ken ti tudo a nakapatpateg iti nabarusbos a panagtubo ti ruot.—Sal 104:14; 147:8; Zac 10:1; 2Sm 23:3, 4; Job 38:25-27; Mt 5:45.
Pagaammo unay dagiti Israelita ti pannakalaylay ti ruot iti sidong ti nakaro a bara ti init bayat ti kalgaw. Gapuna, ti kinaapagbiit ti biag ti tao mayanatup a nayarig iti biag ti ruot ken naigidiat iti kinaagnanayon ni Jehova ken iti “sao” wenno ‘sasaona.’ (Sal 90:4-6; 103:15-17; Isa 40:6-8; 51:12; 1Pe 1:24, 25) Dagiti managaramid iti dakes naipadisda met iti ruot a sidadaras a magango. (Sal 37:1, 2) Dagiti mananggura iti Sion kasta met dagiti tattao a parukmaenen ti namilitariaan a panagparmek nayarigda iti narabaw-pannakairamutna a ruot nga agtubtubo kadagiti atep a naikkan iti daga, ruot a magango uray pay sakbay ti pannakaparutna wenno makset gapu iti wayaway nga angin.—Sal 129:5, 6; 2Ar 19:25, 26; Isa 37:26, 27.
Ti maysa a padto ti pannakaisubli impadtona a ti tultulang dagiti adipen ti Dios “agtubonto a kas iti naganus a ruot,” kayatna a sawen, mapakiredda buyogen ti kabbaro a bileg.—Isa 66:14; idiligyo ti Isa 58:9-11.