Naiputputong ken Bassit a Puro

“NAIPUTPUTONG” ken “bassit.” Dagitoy a sasao ti masansan a mangdeskribir iti puro ti St. Helena. Maitutop dayta agsipud ta daytoy a puro, a 17 a kilometro ti kaatiddogna ken 10 a kilometro ti kaakabana, ket 1,950 a kilometro ti kaadayona iti kaasitgan a takdang, ti abagatan a laud a kosta ti Africa. Naidestiero ni Napoléon Bonaparte iti daytoy nga isla idi 1815 kalpasan ti pannakaparmekna. Sadiay ti nagnaedanna agingga iti ipapatayna.

Manipud iti taaw, ti isla ket kasla maysa a nabileg a sarikedked. Kinaagpaysona, maysa daytoy a natay, napasdok a bulkan a nagtaud iti Atlantiko a 500 agingga iti 700 a metro ti kangato dagiti rangkisna. Adda iti tengngana ti Mt. Actaeon, nga agtayog iti 818 a metro, ti katayagan iti intero a puro. Gapu iti nalamiis a kasaor ti Makin-abagatan nga Atlantiko ken ti panagalloallon ti taaw, kadawyan a kalalainganna ken makaay-ayo ti klima iti isla. Ngem manipud iti nababa a kosta agingga iti tumengnga a kabambantayan a pasetna, dakkel ti nagdudumaan dagiti kasasaad ti paniempo ken mulmula.

Sipud pay idi arinunos ti maika-17 a siglo, kukuan ti Britania ti St. Helena. Ti bassit a populasion sadiay a 5,000 a tattao ket buklen ti nadumaduma a tattao a naggapu iti Europa, Asia, ken Africa. Ingles ti maus-usar a pagsasao iti isla, ngem naisalsalumina ti ayug ken pannakaibalikasna. Awan eropuerto ditoy; ti kakaisuna a pamay-an tapno makapanda iti sabali a paset ti lubong ket babaen ti bapor a regular nga aglayag a mapan iti South Africa ken Inglatera. Kinapudnona, naadda laeng ti telebision idi ngalay ti dekada 1990 gapu iti tulong ti satellite.

Idi rugrugi ti dekada 1930, nakadanon ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian ti Dios kadagitoy a kosta iti umuna a gundaway. (Mateo 24:14) Agingga kadagitoy a tawen, adu kadagiti agnanaed iti isla ti immawat iti daytoy a gameng a napatpateg ngem kadagiti material a kinabaknang. (Mateo 6:19, 20) Ita, tagtagiragsaken ti St. Helena ti kasayaatan a rekord iti intero a lubong, maysa a Saksi iti kada 31 a tattao!

[Dagiti Mapa iti panid 24]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

St. Helena

JAMESTOWN

Levelwood

AFRICA

TAAW ATLANTICO

St. Helena