Panangipaulog iti Biblia—Makin-impluensia?
TI MAYSA a depinasion ti sao nga “ipayulog” ket “panangtarus sigun iti pammati, panangmatmat, wenno kasasaad ti maysa.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Ngarud, masansan a maimpluensiaan ti panangipaulog iti aniaman a banag sigun iti nalikudan, edukasion, ken pannakapadakkel.
Ngem komusta no maipapan iti panangipaulog iti Biblia? Nawayatay kadi a mangilawlawag kadagiti teksto ti Biblia sigun iti bukodtayo a “pammati, panangmatmat, wenno kasasaad?” Gagangay, kunaen ti kaaduan nga eskolar ken manangipatarus iti Biblia a saanda nga agipatarus iti bukodda no di ket iwanwanwan ida ti Dios.
Maysa a pagarigan ti mabasa iti footnote ti Juan 1:1 iti A New Version of the Four Gospels nga impablaak ni John Lingard idi 1836 iti parbo a nagan a “Maysa a Katoliko.” Kunana: “Dagiti tattao iti nadumaduma a pammati patalgedanda dagiti bukodda nga opinion babaen kadagiti sagrado a kasuratan: ngem ti kinapudnona, saan a ti Kasuratan ti mangiwanwan kadakuada, no di ket iserrekda ti bukodda a pannakatarus iti Kasuratan.”
Nupay umiso ti puntona, ania ti panggep ti mannurat? Ti komentona ket kas pangsuportana iti panangipaulog iti teksto nga impatarusna: “Idi punganay adda ‘ti verbo;’ ket ‘ti verbo’ adda idi iti Dios; ket ‘ti verbo’ isu Dios,” a maysa a gagangay a panangipatarus dagiti Trinitariano.
Ania ti nangtignay iti mannurat a mangipatarus iti Juan 1:1 a mangsuporta iti doktrina a Trinidad? Ti kadi “Kasuratan ti mangiwanwan” kenkuana a mangipatarus iti kasta? Imposible dayta ta saan a masarakan iti Biblia ti sursuro a Trinidad. Imutektekanyo ti kuna ti The New Encyclopædia Britannica maipapan iti daytoy: “Saan a nagparang ti sao a Trinidad wenno dayta a doktrina iti Baro a Tulag.” Mainayon pay, kinuna ti propesor ti Yale University a ni E. Washburn Hopkins: “Nabatad a di ammo ni Jesus ken ni Pablo ti doktrina a Trinidad; . . . awan dinakdakamatda maipapan iti dayta.”
Ania ngarud ti makunatayo maipapan kadagiti mangsupsuporta iti Trinitariano a panangipatarus iti Juan 1:1 wenno aniaman a bersikulo iti Biblia? Sigun met laeng iti estandarte ni Mr. Lingard, “saan a ti Kasuratan ti mangiwanwan kadakuada, no di ket inserrekda ti bukodda a pannakatarus iti Kasuratan.”
Makaparagsak ta adda ti Sao ti Dios a mangigiya kadatayo iti daytoy a banag. Kinuna ni apostol Pedro: “Ta ammuenyo nga umuna daytoy, nga awan ti padto ti Kasuratan nga agtaud iti aniaman a kabukbukodan a panangipaulog. Ta ti padto saan a naiyeg uray kaano babaen ti pagayatan ti tao, no di ket dagiti tattao nagsaoda manipud iti Dios bayat nga idaldalan ida ti nasantuan nga espiritu.”—2 Pedro 1:20, 21.