Adu Unay Kadi ti Pannakaammo Agpaay Kadatayo?
Maysa nga agassawa a misionero ti mangbuybuya iti naslag a bulan iti law-ang bayat a nakatugawda iti aplaya idiay Makinlaud nga Africa. “Kasano kaadu ti ammo ti tao maipapan iti bulan, ken kasano kaadu ti mabalin pay a maammuan maipapan iti dayta?” kinuna ti lalaki.
Insungbat ni baketna: “Panunotem no ti daga ket kas iti dayta a bulan a mabalinta met a paliiwen—kasano kaadun ti pannakaammo ditoy daga, ken kasano kaadu ti mabalin pay a masursuro? Ken panunotem laengen! Malaksid iti panangrikus ti daga iti init, agdaldaliasat met ti intero a solar system. Kaipapanan dayta a nalabit a saantayto pulos agsublin iti daytoy nga eksakto a disso iti uniberso. Kinapudnona, ammotayo laeng ti agdama nga ayantayo maibatay iti posision dagiti pamiliar a planeta iti langit. Adu ti ammotayo maipapan iti dadduma a banag, ngem maibagatayo a ditay pay ammo no sadino ti eksakto nga ayantayo!”
DAGITA a kapanunotan ket mainaig iti sumagmamano a kangrunaan a kinapudno. Agparang a nagadu ti mabalin nga adalen. Siempre, inaldaw nga adda baro a banag a maadaltayo. Ngem kasanoman kaadu ti ammotayo, agparang a ditay kabaelan nga ammuen ti amin a kayattayo a maammuan.
Pudno, malaksid iti abilidad a gumun-od iti baro nga impormasion, nagdakkel met ti rimmang-ayan ti kapasidad a mangipempen iti pannakaammo. Kasta unay ti kaadu ti pannakaammo a naipempen ti tao gapu iti teknolohia. Nagdakkel itan ti kapasidad dagiti hard disk ti kompiuter nga uray la kasapulan ti mangpataud kadagiti baro a termino iti matematika tapno madeskribir dagita. Ti simple a CD-ROM ket makalaon iti nakaad-adu nga impormasion; nadeskribir ti kapasidadna kas 680 a megabyte wenno nasursurok pay. Ti kalalainganna a DVD ket makalaon iti nganngani pito a daras nga ad-adu ngem iti CD-ROM, ken addan dagiti DVD nga addaan iti dakdakkel a kapasidad.
Nganngani ditay matarusan dagiti moderno a pamay-an ti tao a mangidanon iti impormasion. Nakaparpartak dagiti rotary press, a mangyimprenta kadagiti periodiko, magasin, ken libro. Aglaplapusanan nga impormasion ti magun-od ti maysa nga agus-usar iti Internet babaen ti maminsan la a pananglitikna iti kompiuter. Babaen dagitoy ken adu pay a sabali a pamay-an, pumarpartak ti panagiwaras iti impormasion, a naparpartak pay ngem iti kapasidad ti maysa a mangammo kadagita. Daytoy a kaadu ti impormasion ket mayasping no dadduma iti baybay, a sursuruentayo a paglangoyan laeng imbes nga inumen amin a danumna. Gapu iti kinaadu ti impormasion, nasken a napilitayo.
Ti sabali pay a rason no apay nga agpilitayo ket gapu ta saan a kanayon a praktikal ti adu a magun-odan nga impormasion. Kinapudnona, saan pay ketdi a matarigagayan, saan a napateg a maammuan ti dadduma kadagita. Laglagipem a ti pannakaammo ket tumukoy iti impormasion—naimbag man dayta wenno dakes, positibo man wenno negatibo. Malaksid iti dayta, ad-adda pay a mangriro ti dadduma a banag a matmatan ti adu kas pudno ngem talaga a saan a husto. Masansan a mapaneknekan a biddut, wenno ulbod, uray ti sasao dagiti mararaem nga autoridad. Panunotenyo, kas pagarigan, ti agilislista iti nagkauna a siudad ti Efeso, a talaga a namatmatan kas opisial nga aduan iti pannakaammo. Kinunana: “Siasino a pudpudno iti sangatauan ti di makaammo a ti siudad dagiti taga Efeso isu ti mangay-aywan iti templo ni naindaklan nga Artemis ken iti ladawan a nagtinnag manipud langit?” (Aramid 19:35, 36) Nupay agparang a kadawyan dayta a pannakaammo—saan pay ketdi a masupiat, kas kunaen ti adu—saan a pudno a natnag ti ladawan manipud langit. Buyogen ti nasayaat a rason, ti Nasantuan a Kasuratan pakdaaranna dagiti Kristiano nga agannadda maibusor iti “barengbareng pannakaawagna kas ‘pannakaammo.’”—1 Timoteo 6:20.
Ti maysa a dakkel a makagapu no apay nga agbalintayo a napili kadagiti gun-oden a pannakaammo ket gapu ta nakaab-ababa ti biag ita. Aniaman ti edadmo, awan duadua a nagadu ti kita ti pannakaammo a kayatmo nga usigen, ngem mabigbigmo a dimo maaramid dayta gapu ta nagababa ti biagmo.
Addanto ngata tiempo a saantayo a parikut dayta? Adda ngata kita ti pannakaammo a mangpapaut, mangtaginayon pay ketdi, iti biag? Posible ngata nga addan ti kasta a pannakaammo? No adda, magun-od ngata dayta ti amin? Dumtengto ngata ti tiempo nga amin a pannakaammo ket aglaonto iti namnamaentayo—ti kinapudno? Ti nadakamat nga agassawa a misionero nakasarakda iti makapnek a sungbat kadagita a saludsod, ket mabalinanyo met. Basaenyo ti sumaganad nga artikulo, a mangitukon kadakayo iti namnama a gumun-od iti pannakaammo iti agnanayon.