Agparang ti Nagan ti Dios iti Nagkauna nga Aleman a Biblia
TI PERSONAL a nagan ti Dios a Jehova rinibribu a daras nga agparang iti Baro a Lubong a Patarus ti Nasantuan a Kasuratan, a naipablaak idi 1971 iti lenguahe nga Aleman.a Ngem saan a daytoy ti immuna a Biblia nga Aleman a nangusar iti nagan ti Dios. Agparang a ti damo nga Aleman a Biblia a nagparangan ti nagan a Jehova ket naipablaak dandani 500 a tawenen ti napalabas babaen ken ni Johann Eck, maysa a nalatak a teologo ti Iglesia Katolika.
Ni Johann Eck ket naipasngay idi 1486 iti makin-abagatan nga Alemania. Idi agtawen iti 24, isu ket propesor ti teolohia iti unibersidad ti Ingolstadt, ti akem a nataginayonna agingga iti ipupusayna idi 1543. Ni Eck ket kasadaran ni Martin Luther, ken nagbalinda nga aggayyem idi. Ngem nagbalin ni Luther kas lider ti Repormasion, idinto ta itantandudo ni Eck ti Iglesia Katolika.
Ti duke ti Bavaria dinutokanna ni Eck a mangipatarus iti Biblia iti Aleman, ket naipablaak ti patarus idi 1537. Sigun iti Kirchliches Handlexikon, ti patarusna ket saan nga umadayo iti orihinal a teksto ken “maikari iti kanayonan a pannakaitandudo.” Kastoy ti patarus ni Eck iti Exodo 6:3: “Siak ti Apo, a nagparang ken Abraham, Isaac, ken Jacob kas ti Mannakabalin a Dios: ket ti naganko nga Adonai, saanko nga impakaammo kadakuada.” Nangikabil ni Eck iti marginal comment iti dayta a bersikulo: “Ti nagan nga Adonai Jehoua.” Patien ti adu nga eskolar ti Biblia a daytoy ti damo a pannakausar ti personal a nagan ti Dios iti Aleman a Biblia.
Nupay kasta, rinibribun a tawen a pagaammo ken maus-usar ti personal a nagan ti Dios. Ti kaunaan a nairekord a nakausaranna ket iti Hebreo a lenguahe, a nausar ti nagan a “Jehova” a mangipabigbig iti kakaisuna a pudno a Dios. (Deuteronomio 6:4) Dandani 2,000 a tawen ti napalabas, nairekord iti Griego a lenguahe ti imbaga ni Jesus nga impakaammona ti nagan ti Dios. (Juan 17:6) Sipud idin, naipablaak ti nagan iti di mabilang a lenguahe, ket iti di agbayag, kas kaitungpalan ti Salmo 83:18, maammuan ti isuamin a daydiay ti naganna Jehova isu ti Kangatuan iti intero a daga.
[Footnote]
a Damo nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova iti Ingles idi 1961. Magun-odan itan iti intero wenno pasetna iti nasurok a 50 a lenguahe.
[Ladawan iti panid 32]
Ti 1558 nga edision ti Biblia ni Eck, a nangdakamat iti nagan a Jehova iti marginal reference ti Exodo 6:3