Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Rumbeng kadi a liklikan ti maysa a Kristiano ti iyiinum wenno pannangan iti addaan iti caffeine?
Ti Biblia dina paritan ti maysa a Kristiano nga uminum iti kape, tsa, tsokolate, maté, ken soft drink nga addaan iti caffeine. Nupay kasta, mangipaay ti Kasuratan kadagiti prinsipio a makatulong kadatayo a mangaramid kadagiti nainsiriban a desision. Usigentayo nga umuna no apay a di uminum ken di mangan ti dadduma a tattao kadagiti addaan iti caffeine.
Ti maysa a kangrunaan a makagapu ket mabalin a maibilang ti caffeine kas droga a mamagbalbaliw iti kababalin, a daytat’ mangpaganaygay iti isip. Mabalin met a makaadikto dayta. Kastoy ti kuna ti maysa a giya a libro agpaay kadagiti parmasiutika: “Posible a maruam ken maadikto ti bagi gapu iti napaut a panangipauneg iti adu a caffeine. No kellaat a maisardeng ti pannangan wenno iyiinum iti addaan iti caffeine, mabalin a rumsua dagiti epektona a kas iti panagsakit ti ulo, panagnerbios, panagdanag, ken pannakaulaw.” Ti caffeine-withdrawal syndrome ket nausigen a mairaman iti Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, ken ti dadduma pay a drug withdrawal syndrome. Gapuna, rasonable a ti dadduma a Kristiano ket saan a pulos a mangan wenno uminum iti addaan iti caffeine agsipud ta dida kayat ti maadikto iti dayta ken kayatda ti agteppel.—Galacia 5:23.
Patien ti dadduma a ti caffeine ket makadangran iti salun-at ti tao wenno ti sikog. Dagiti Kristiano masapul nga ayatenda ti Dios ‘buyogen ti intero a kararuada,’ isu a dida agaramid iti aniaman a mabalin a mangpaababa iti biagda. Ket yantangay naibilin met kadakuada nga ayatenda ti kaarrubada, dida agaramid iti aniaman a mabalin a mangdangran iti sikog.—Lucas 10:25-27.
Nainkalintegan kadi dagiti kasta a pannakaseknan iti salun-at? Adda supiat maipapan iti nakainaigan ti nadumaduma a sakit ken ti panangipauneg iti caffeine. Impadamag pay ketdi ti dadduma a managsirarak a makapasalun-at ti kape. Idi 2006, impadamag ti magasin a Time: “Dagiti damo a panagadal ti mangipasimudaag a [ti caffeine] ket mabalin a pakaigapuan ti kanser iti basisaw, alta presion, ken dadduma pay a sakit. Ngem kaaduan kadagita nga impormasion ket saan laeng a binalusingsing dagiti kabbaro a panagsirarak no di ket naammuanda pay nga adda dadduma a pagimbaganna. Ti caffeine ket agparang a makatulong tapno maliklikan ti sakit ti dalem, Parkinson’s disease, diabetes, Alzheimer’s disease, bato iti apro, depression ken mabalin nga uray iti dadduma pay a kita ti kanser.” No maipapan iti panangipauneg iti caffeine, impadamag ti pagiwarnak: “Nalawag a ti sekreto—ket ti iyiinum wenno pannangan iti kalkalainganna.”
Ti tunggal Kristiano ket rumbeng a mangaramid iti personal a desision a naibasar iti pannakaawatna iti kabaruan nga impormasion maipapan iti caffeine ken kadagiti prinsipio ti Biblia nga agparang a nairaman. Kas pagarigan, ti maysa a Kristiano a masikog mabalin nga ikeddengna ti saan nga uminum ken mangan iti addaan iti caffeine kabayatan ti panagsikogna no pagarupenna a makadangran dayta iti sikogna. No madlaw ti maysa a Kristiano nga isu ket kasla agsakit wenno nalaka a masuron gapu ta saan a regular a makainum wenno makapangan iti addaan iti caffeine, nalabit mabalakadan a liklikanna pay laeng dayta, uray no temporario laeng. (2 Pedro 1:5, 6) Rumbeng a raemen ti dadduma a Kristiano ti kasta a desisionna ken dida ipilit ti kapanunotanda.
Aniaman ti desisionyo maipapan kadagiti inumen ken taraon nga addaan iti caffeine, laglagipenyo ti balakad ni Pablo: “Uray no mangmangan wenno umin-inum wenno agar-aramidkayo iti aniaman pay a banag, aramidenyo ti amin a bambanag a maipaay iti dayag ti Dios.”—1 Corinto 10:31.