Dagiti Naipakpakauna a Mapasamak iti Kaaldawantayo

Dagiti Naipakpakauna a Mapasamak iti Kaaldawantayo

IMPAKPANAUNA ti Biblia a ti Pagarian ti Dios ti mangyeg iti manayon a talna ken kinaragsak ditoy daga. (Daniel 2:44) Iti Amami, wenno Kararag ti Apo, insuro ni Jesus kadagiti adalanna nga ikararagda: “Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam, kas sadi langit, kasta met iti daga.” (Mateo 6:10) Iti nakapatpateg ken pagaammo a padto nga impaayna kadagiti adalanna idiay Bantay dagiti Olibo, impadto ni Jesus dagiti espesipiko a pasamak ken kasasaad sakbay unay ti panagtignay dayta a Pagarian. Amin dagita ti mangbukel iti pagilasinan a nabatad iti amin a napudno ti panagpuspusoda nga agpalpaliiw. Mano kadagiti sumaganad a paset dayta a pagilasinan ti nakitamon?

Panaggugubat Dagiti Nasion. Impakpakauna ni Jesus: “Ti nasion tumakderto a bumusor iti nasion ken ti pagarian a bumusor iti pagarian.” (Mateo 24:7) Sakbay ti umuna a sangalubongan a gubat idi 1914, saan a nasaknap dagiti napasamak a panaggugubat. Ti Gubat Sangalubongan I ket saan laeng a simmaknap iti dadakkel a paset ti daga no di ket pinapartakna met ti pannakaaramid dagiti igam a nakarkaro ti panangdadaelda ngem iti aniaman a nakitan ti sangatauan. Kas pagarigan, ti kaim-imbento nga eroplano ti nausar idi a mangitinnag iti adu a bomba kadagiti sibilian. Gapu iti pannakaaramid ti nagadu nga igam, di matukod a panunoten ti kaadu ti natay gapu iti gubat, yantangay agarup kagudua kadagiti 65 a milion a soldado a nakigubat ti napapatay wenno nasugatan. Kaskasdi, bayat ti panaglabas ti maika-20 a siglo, immadu dagiti napapatay. Kinuna ti maysa a historiador a “ditay pulos maammuan ti eksakto a bilang” dagiti natay a soldado ken sibilian idi Gubat Sangalubongan II. Agingga ita, agtultuloy dagiti gubat.

Nasaknap a Bisin. “Addanto dagiti kinakirang ti taraon,” impakpakauna ni Jesus. (Mateo 24:7) Idi 2005, kinuna ti magasin a Science: “Adda 854 a milion a tattao iti lubong (maysa iti kada pito a tattao) a nabayagen wenno nabiit pay nga agsagsagaba iti nakaro a malnutrision.” Idi 2007, impadamag ti Food and Agriculture Organization ti United Nations a 33 a pagilian ti awanan iti umdas a taraon agpaay kadagiti umilida. Kasano koma a mapasamak dayta idinto ta umad-adu ti bukbukel a maap-apit ti lubong? Ti maysa a makagapu ket imbes a mausar ti daga ken bukbukel tapno mataraonan dagiti umili, maus-usar ketdi dagita iti pannakapataud ti ethanol a mangpapaandar kadagiti lugan. “Ti kaadu ti ethanol a kasapulan iti maminsan laeng a panangpunno iti tangke ti dakkel a de dual a lugan nga SUV (sport-utility vehicle) ket katupagna ti umdas a bukbukel a pagtaraon ti maysa a tao iti intero a makatawen,” impadamag ti periodiko a The Witness iti South Africa. Uray met kadagiti nabaknang a pagilian, gapu iti ingingina ti taraon, adu ti mapilitan nga agpili no ti kuartada ket igatangda iti pangmalemda wenno igatangda laengen iti dadduma pay a kasapulanda, kas iti agas.

Dadakkel a Ginggined. Kinuna ni Jesus: “Addanto dadakkel a ginggined.” (Lucas 21:11) No pagarupem nga ad-adu itan a tattao ti maap-apektaran iti ginggined ngem idi, hustoka. Idi 2007, kastoy ti kinuna ti taga-India a ni R. K. Chadha nga eksperto iti ginggined: “Makapakellaat ti iyaadu dagiti ginggined iti intero a lubong . . . Awan ti makaammo no apay.” Kanayonanna, immadu met dagiti matmatay gapu kadagitoy a didigra gapu iti napartak nga iyaadu ti tattao kadagiti lugar a masansan a maginggined. Ti ginggined a napasamak iti Indian Ocean idi 2004 ken ti simmaruno a tsunami ti makagapu a dayta a tawen ti “kaaduan kadagiti natay iti dandani 500 a tawen dagiti ginggined,” sigun iti U.S. Geological Survey.

Saksakit a Narigat a Maagasan. Impakpakauna ni Jesus: “Addanto . . . dagiti angol.” (Lucas 21:11) Iti intero a lubong, umad-adu ti agsagsagaba kadagiti kabbaro wenno nabayagen a sakit, ken narigat ti agsapul iti pangagas kadagita. Kas pagarigan, dagiti kalat ti adu a nasion a mangpukaw iti malaria ket masapul a maulit-ulit a mapabaro gapu ta agtultuloy a di makontrol ti tao dayta a sakit. Kanayonanna, minilion ti matmatay gapu kadagiti nabayagen a sakit a pakairamanan ti tuberculosis (TB), AIDS, ken dadduma pay a baro a sakit. “Kakatlo iti populasion ti lubong ket addaan iti TB bacillus,” impadamag ti World Health Organization. Kinuna pay dayta nga organisasion a ti HIV ti maysa a makagapu iti epidemia ti TB iti adu a pagilian. Iti tunggal segundo, adda tao a makaptan iti TB, ket rumigrigat nga agasan dayta. Idi 2007, adda pasiente idiay Europa a nadayagnos nga addaan iti TB a “saan a napaimbag ti aniaman nga agas a maus-usar ita,” impadamag ti magasin a New Scientist.

Imoralidad ken Dumakdakes a Kasasaad ti Kagimongan. “Gapu iti iyaadu ti kinakillo, ti ayat ti ad-adu lumamiisto,” kinuna ni Jesus. (Mateo 24:12) Malaksid iti dayta nga impakpakauna ni Jesus, impatuldo ni apostol Pablo ti dumakdakes a kasasaad iti kagimongan ken ti sumaksaknap nga imoralidad. Dineskribirna ti narigat a ‘maudi nga al-aldaw’ a dumteng sakbay unay a pagpatinggaen ti Pagarian ti Dios daytoy a sistema ti lubong. “Dagiti tattao managayatdanto iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit, managtabbaaw, nasukir kadagiti nagannak, saan a managyaman, saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat, saan a sidadaan iti aniaman a tulagan, manangparpardaya, awanan panagteppel, narungsot, awanan panagayat iti kinaimbag, mangliliput, natangken ti uloda, natangsit gapu iti panagpannakkel, managayat iti ragragsak imbes a managayat iti Dios, nga addaanda iti langa ti nadiosan a debosion ngem libakenda ti pannakabalin dayta.” (2 Timoteo 3:1-5) Saan kadi a dakdakes itan ti kababalin dagiti tattao ngem idi?

Saan nga insurat da Jesus ken Pablo dagiti amin a banag a nainaig iti historia, kagimongan, ken politika a makagapu kadagitoy a sangalubongan a kasasaad. Nupay kasta, dagiti padtoda ti siuumiso a nangipakpakauna kadagiti pasamak ken kababalin a makitkitatayo ita. Ti ngay met masanguanan? Malaksid iti siuumiso a panangipakpakaunana iti iyaay ti Mesias, dineskribir pay ti padto ni Isaias dagiti aramiden ti Pagarian ti Dios a nasayaat a panagbalbaliw ditoy daga. Dagitoy ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo.

[Ladawan iti panid 6]

“Ti nasion tumakderto a bumusor iti nasion”

[Ladawan iti panid 7]

“Addanto . . . dagiti angol”

[Credit Line]