Ita a Rabii Nangabakkami!
TI SAKAK nagdisso a mismo iti rupa ti kalabanko! Babaen ti panagrikosna a kasla kimat, pinadasnak a tumbaen babaen iti panangpatidna kaniak, a pasarunuanna iti patallikud a kugtar iti tianko. Nagbinnaleskami kadagiti amin a kita iti mapalubosan a kugtar ken danog, nga agpadakami a nakagun-od iti tiro.
Dayta ket idi Mayo 19, 1978, ket ti kalabanko, ni Gilbert Letouzo, ken siak aglablabankami a maipaay iti nasional a kinakampeon iti Pranses idiay Hotel Meridien idiay Paris. Agpadakami ken ni Gilbert a nakasuro kadagiti pamunganayan a pannakaammo iti savate, maysa a kita iti boksing a Pranses, kadagiti kalsada ken kadagiti ruar ti siudad iti Paris. (Kitaenyo ti sumaganad a panid.)
Ti bunggoy a nangpunnon iti pagbuyaan maragragsakanda ken iririawda ti pammaregta. Ngem madanaganak. ‘Ania ngay no adda mapasamak a dakes? Ania ngay no pudno a nadangrak?’ Kankanayon a pampanunotek. Ti makaeppes, napnon iti asuk nga atmospera ti namagbalin a nakarigrigat ti mangipamaysa. Kasapulak ti kanayon a panagsiput a mabalinak nga aramiden.
Iti maikapat a rikos, ni Gilbert madlawen a nakaron ti pannakabannogna. Marigatanen a mangtaginayon iti panagsiputna, ket dagiti danogna kurangdan iti panagtalek. Ngem para kaniak, nakalaklaka pay laeng ti panaggunayko. Nangipaayak iti nabileg a bales a danog, ket natumba ti kalabanko. Nupay no dagus a nakabangon, nalawag a naulawen ni Gilbert, ket ti kaduana inkeddengna a naabaken. Nangabakak iti national cup a Pranses!
Sumagmamano a bulan sakbayna, anian ti panangtagiragsakko koman iti kanito iti dayaw, ti napigsa a timek ti trompa a mangipukpukkaw iti kangrunaan a paset ti panaglaban, a mailaok iti umariwawa a bunggoy! Daytoy a rabii, nupay kasta, amin dagitoy a dayaw—ti dayag, ti kinalatak, ken dagiti mainanama a kontrata—ti mangibati kaniak a naidumat’ bassit.
Nakitak ti asawak a naragsak ti rupana iti bunggoy. Nalawag, maibagana babaen iti itsurak a saankon a baliwan ti pangngeddengko. Pudno a maikunami, “Ita a rabii nangabakkami!” Pudno a nangabakkami, ta naikeddengkon nga isardeng ti amin a pannakipaset iti pannakilaban iti boksing. As-asikasuenmin ti sabali a pannakidangadang ngem itan agkaduakamin.
Pannakidangadang iti Kinaranggas Babaen iti Kinaranggas
Naipasngayak idi 1947 idiay ruar ti siudad ti Paris iti Rueil-Malmaison, ti lugar ti palasio a nagnaedan idi ti immuna nga asawa ni Napoléon, ni Joséphine ket kalpasanna natay. Ti pamiliami ket pamilia a trabahador, ket di nagbayag idin nakarurodak kadagiti amin a kinaawan ti kinahustisia iti lubong. Tarigagayak a lintegen ti amin a kinadakes. Idi 1967 rinugiak ti nagadal iti linteg iti pananginanama nga agbalin a maysa nga abogado. Iti dayta a tiempo mangrugrugi ti riribuk kadagiti Pranses nga unibersidad, nangnangruna idiay Nanterre, maysa pay a lugar iti ruar ti siudad ti Paris, a sadiay ti pagad-adalak. Dayta ket maysa idi a tiempo iti panagsango dagiti managlablabes a grupo iti politika.
Sumagmamano a tawtawen sakbayna rinugiak ti nasayaat ti masanguananna a karera iti soccer, ngem simmardengak gapu kadagiti amin a kinaranggas a maar-aramid iti stadium. Di nakapapati, nagturongak iti ay-ayam a mannakisalisal. Addaanak iti kababalin a: ‘Masursurokto ti mangipaay a kas met laeng iti magun-odak.’ Gapu iti makapadanag a kasasaad idiay unibersidad pinanunotko a mabalin a baybay-andak nga agmaymaysa no ammok nga idepensa ti bagik. Kalpasan ti panangpadasko kadagiti sumagmamano nga ay-ayam, kamaudiananna pinilik ti savate, maysa nga ay-ayam a mangsaklaw kadagiti amin a nagtaud iti Pranses a boksing. Ti savate ti nangawis kaniak agsipud ta daytat’ “kompleto” a pamay-an ti pannakidangadang, a mangusar kadagiti saka ken kasta met kadagiti im-ima.
Nariribuk a Tiempo
Idi Mayo 1968 dagiti grupo dagiti managlablabes idiay unibersidad ipilpilitda ti napolitikaan ken sosial a panagbalbaliw. Iti pakasdaawanmi, dagiti trabahador, gapu iti pannakipagriknada kadagiti managdemostra nga estudiantemi, ti kankanayon a nangsuportar kadakami. Kalpasanna nakikadua dagiti union dagiti trabahador kadakami nga addaan kadagiti bukodda a demostrasion ken dagiti bilin kadagiti trabahador nga agwelga iti pangkaaduan a panagwelga. Gapuna, bayat iti Mayo ken Hunio 1968, ti Francia ti pudno a paralisadon.
Ti espiritu ti kinaragsak ti nagturay kadakami nga estudiante, ta imbilangmi dagiti bagbagimi a maysa a kita ti ahente a manggargari iti maysa a movimiento a mangiyebkas iti tarigagay ti kaaduan a maipaay iti ad-adda a nalinteg ken mannakipagrikna a sosiedad. Idi damo naan-anay a naipamaysaak iti daytoy a kasla napateg a panggep, ket, patiendak, ti kinabanegko nausar unay iti panangpanaw kadagiti polis no panawen dagiti demostrasion dagiti estudiante idiay Latin Quarter idiay Paris.
Nupay kasta, di nagbayag naupayak, ta dagiti demostrasionmi nagbalindan a naranggas. Ti pagay-ayatko unay a napolitikaan ken sosial a panagbalbaliw pulos a saan a natungpal, ket ti namnamak a maipaay iti ad-adda a nasayaat ken naingayyeman a sosial a sistema ti naabbungotan iti temporario ken arapaap a namaterialan a pagimbagan. Napukaw ti amin a namnamak. Napukawko ti amin a panagtalekko iti tao, kadagiti proyektona ken prinsipiona.
Dagiti Personal a Naaramidan
Nupay kasta, nagballigiak a nagraduar iti unibersidad sakbay ti ipapanawko a maipaay iti serbisio militar. Idi nagsubliak, nagay-ayamak manen, nangnangruna ti savate. Dagiti panangikagumaanko nagunggonaanda, ta nagkampeonak idiay Francia iti innem a daras. Nangabakak iti agarup sangagasut a premio ken medalia, ket napiliak iti namin-adu a daras a maipaay iti nasional a team.
Mainayon iti dayta, nagbalinak a kualipikado a mannursuro iti estado ken mangidaulo kadagiti uppat a klab ti ay-ayam, agraman ti maysa idiay Rueil-Malmaison nga idi addaan ti kadadakkelan a miembro idiay Europa. Imatmatonak met ti sumagmamano nga asosasion, mangimaton ti pannakaisurat ti magasin ti ay-ayam, ken maysa a board of directors iti French Boxing and Savate Federation.
Dakkel a Panagbalbaliw
Idi Oktubre 1977 ti asawak nakasabet ti dua a Saksi ni Jehova ket di nagbayag rinugiannan ti nagadal iti Biblia. Idi damo diak idumduma dagiti Saksi ni Jehova wenno mangipaayak man ti panangawat kadakuada. Kas naupay a Katoliko, pulos nga awan ti gundawayko a nangadal iti Biblia, gapuna apay nga ilibakko ti gundaway ken baketko? Iti dayta a tiempo dadduma a kakabagianmi rinugiandan a busoren ti panagsasarita maipapan iti Biblia, a kunkunada a dagiti Saksi makadangran a sekta. Gapuna mariknak a mapilitak a mangikalintegan iti asawak iti nagan ti wayawaya iti relihion ken gapu iti kangrunaan a prinsipio ti Rebolusion a Pranses idi 1789 ken ti Deklarasion iti Kalintegan ti Tao, isu a patpatgek unay.
Maysa kadagitoy a bumusbusor a kabagian naiparna a maysa kadagiti adda iti klasek iti boksing ket rinugianna ti sao-sao a nagbalinakon a Saksi ni Jehova. Gapuna iti tunggal leksion, masapul nga ipasdekko ti autoridadko babaen kadagiti pamay-an a mamagbalin a naan-anay a nalawag a saanak pay a maysa a pudno a Kristiano, no ipato babaen iti bilang dagiti nanarnar a paragpag ken panga a dinangrak!
Daytoy a di mailawlawag a panangbusor ti nanggargari iti panagusiusok. Gapuna inusigko ti libro a The Truth That Leads to Eternal Life, isu a mangtaming kadagiti pundamental a doktrina iti Biblia. Binasak nga interamente iti dua a rabii laeng. Nakabasaakon kadagiti ginasgasut a liblibro iti politika, historia, ken pilosopia, ngem kasla dagitoy ti saan a nalpas, saan a kompleto, kurang, ken—agsusupadi. Ti kinaawan ti pannakabael ti tao ti ad-adda pay a maisupadi iti kinapudno iti daytoy maika-20 a siglo iti dakkel a teknikal ken sientipiko a naaramidan. Saan a kas iti aniaman a nabasak idi, daytoy a libro nangipaay iti adut’-saklawenna a panangilawlawag iti nagtaudan ti tao ken ti pagtungpalanna ken ti panggep ti kaaddana.
Kellaat, amin daytoy a pannakaammo nangrugin a nagtitipon a mangporma iti nasayaat, agtutunos, nainkalintegan a nakagupgopan. Amin a historia ti tao—agraman dagiti gubgubatna, relihionna, ken sibilisasionna—dagiti isuamin naikabilda iti maysa a padron, maysa a nakaskasdaaw a panggep diak a naammuan agingga idi. Kangrunaan ngem amin, nasdaawak iti kinaumiso ti deskripsion ni Jesus iti agdama-aldaw a paspasamak, a naited kas pagilasinan iti iyaayna a mangsinga kadagiti ar-aramid ti lubong. (Mateo 24; Lucas 21) Nakumbinsirak a nasarakakon ti kinapudno. Ngem nasken pay dagiti dadduma nga addang sakbay a pudno a maawatak ti amin a nairaman.
Damo a Pannakasabet
Idi primavera iti 1978 ti asawak naawis iti Memorial, maysa a rambak nga ar-aramiden dagiti Saksi ni Jehova iti tinawen a panangrambak iti ipapatay ni Kristo. Kayatko ti agatender, ngem addaanak kadagiti leksion iti boksing a saan a malpas agingga iti alas 9:30 t.r. Nupay kasta, iti dayta a rabii ti laeng 15 porsiento iti klase ti adda, ket agsipud ta amin dagiti estudiante awan ganaygayda, nalpas ti leksion iti alas 7:45 t.r. Di ninamnama, adda maysa a nataengan iti klase, a nairanta kadagiti agtutubo. Idi nalpas ti leksion, dinakamatna a dagasenna ti asawana iti estasion ta ti kotsena ti temporario a saan a mausar. Daytoy kaipapananna a malabsanna ti Kingdom Hall a sadiay ti nagatenderan ti asawak iti Memorial. Amin daytoy a panagrarana ket nagsayaatan ta kinalikagumak ti panangidagasna kaniak idiay, tapno makikadua iti asawak iti gimong.
Aniaman ti itsurak—nakasuotak ti jeans, ket nabasa pay laeng ti buokko manipud iti panagdigos—nabara ti pannakaawatko. Siasino koma ti nakapugto a ti bagko napno kadagiti guantes ti boksing? Idi nalpas ti gimong, maysa kadagiti Saksi ti immay nakisarita kaniak. Gaput’ nakumbinsirakon iti nabasak iti libro a Kinapudno, diak unay inkankano ti ibagbagana ngem minatmatak ti lalaki a mismo. Isut’ pinaliiwko, ket ti nakitak ti nangkumbinsir kaniak a daytoy saan a panatiko. Di nagbayag, nagadalak metten iti Biblia.
Maysa a Baro a Personalidad
Ti naudi a pannakidangadangko iti kinakampeon, a nadeskribir iti pangrugian, napasamak nakabulan laeng kalpasan ti panangrugik a nagadal iti Biblia. Kalpasan iti namindua a panagballigik, nariknak a kasla maysa nga awit ti nabagkat manipud iti abagak. Inkalintegak a ti kasasaadko maitunosen ken Jehova a Dios, agsipud ta simmardengakon kadagiti amin a pannakisalisal. Nupay kasta, addada pay dadduma a panagbalbaliw a masapul a maaramid.
Tapno makaatenderak iti lokal a gimgimong dagiti Saksi ni Jehova a kanayon, inkeddengko ti manglimitar kadagiti ar-aramidko iti ay-ayam iti klab iti ilik a Rueil-Malmaison. Kalpasanna, iti maysa a gimong, naipalagip kadakami a ti maysa a Kristiano masapul a liklikanna ti aniaman a mabalin a mangyeg kenkuana iti pannakabasol iti dara, pagaammona man daytoy wenno saan. Malaglagipko pay laeng no kasano a limmabaga ti rupak idi napagsasaritaan daytoy a banag. Makitayo, dagiti estudiantek saanda amin nga agdadamoda nga immay laeng tapno aginana, no di ket mannakidangadangda met, napinget a mannakisalisal a boksingero. Anian no adda mapasamak nga aksidente? Ania koma ti rebbengek iti dayta? Kas banagna, nagikkatak iti rebbengek iti French Boxing and Savate Federation ket inyurnosko ti kabsatko a lalaki a mangala iti saadko a mangisuro idiay Rueil-Malmaison.
Kadagiti bulbulan a simmaruno, intultuloyko ti napan iti klab gapu tapno agay-ayam laeng, tapno agsanay laeng a saan a makisalisal. Ngem ti konsiensiak ad-addan a sensitibo. Dagiti sasao ni Pablo ti taraon iti panunot: “Ket ti adipen ti Apo saanna a rebbeng ti mannakiringgor, no di ket naamo kadagiti isuamin, nalaing a mangisuro, nateppel, a mamatigmaan a siemma kadagiti sumalungasing.”—2 Timoteo 2:24, 25.
Ket idi pinanunotko dayta, nakarigrigat para kaniak a panunoten a ni Jesus ken dagiti apostolesna nagsanayda nga agbalin a gladiador gapu laeng iti panagay-ayam, uray pay no saanda a nakipaset iti aktual a panagdadangadang. Gapuna, agsipud ta diak mapagtunos ti boksing ken ti balakad ti Biblia, kamaudiananna nagikkatakon manipud iti aniaman a pannakipaset iti dayta.
Sakbay ti ipapanawko iti klab, nangasabaak a direkta wenno saan nga ingagara kadagiti amin nga estudiantek. Kinapudnona, imbilangko dagidiay 200 a managboksing a naisangsangayan a teritoriak. Pito kadagidiay a nangiyadalak iti Biblia kamaudiananna ti nagbalin a Saksi ni Jehova. No salaysayek ti boksing kadagiti estudiantek, masapul a mangipaayak iti balakad iti panangusar iti kabbaro a nagun-odak a pannakaammo. Daytoy napaneknekan a dakkel a tulong kaniak iti naespirituan. Dayta ti mangpilit kaniak a mangaramid iti adu unay a panangusig a mismo iti bagik ken mangiturong kaniak a mangaramid iti ikaskasabak.
Gapuna pinanawak ti lubong ti boksing ket simmardengakon iti “panagagawa iti angin.” Pudno, napukawko dagiti makunkuna a gagayyem agraman ti apagkanito a dayaw ken kinalatak. Kas supapak, siwawadwad a binendisionan ni Jehova ti pamiliami. Itan addaankamin iti kalat iti biag ken ti nalinteg a gapu iti panangikalintegan iti Pagarian, saan a babaen kadagiti gemgem, saka, ken ti moderno a pamay-an ti pannakidangadang, no di ket babaen kadagiti naespirituan nga armas. (Eclesiastes 2:11; 4:4; Efeso 6:14-17)—Kas insalaysay ni Christian Paturel.
[Blurb iti panid 20]
Amin a historia ti tao naikabilda iti maysa a padron, maysa a nakaskasdaaw a panggep a diak naammuan agingga idi
[Blurb iti panid 21]
Siasino koma idiay Kingdom Hall ti nakapugto a ti bagko napno kadagiti guantes ti boksing?
[Kahon iti panid 15]
Ti Boksing a Pranses ken Savate
Ti boksing a Pranses ket maysa a panagdadangadang dagiti agdadamo a mangipalubos ti panangusar iti saka ken gemgem. Idi pagnguduan ti maika-19 a siglo, ti Pranses a ni Charles Lecour addaan iti kangrunaan a paset iti panangaramid kadagiti paglintegan. Pinagtiponna ti Ingles a paglintegan ti boksing ken dagiti panangdanog ken dadduma pay a paglintegan iti panangkugtar, a naibatay iti kapaliiwanna kadagiti mannakidangadang iti kalsada iti Paris. Ti boksing a Pranses nagbalin a nalatak unay, ket adu ti mangar-aramid iti dayta, agraman dagiti nalalatak nga autor a kas ken Alexandre Dumas ken ni Théophile Gautier.
Itan, ti savate/boksing a Pranses mangipaay iti ad-adu pay a pamay-an ti panangkugtar ken panangdanog ken kadagiti moderno a pamay-an ti pannakasanay. Ti kalat kas met laeng iti Ingles a boksing: panangabak babaen man iti knockout, ti panaglusulos, wenno babaen kadagiti puntos. Iti kaaduan a panagsao, mammano ti panangtiro ngem iti Ingles a boksing ta agaddayo dagiti agkalaban. Nupay kasta, dagiti kugtar mabalin a napeggad, gapuna maibilang a maysa kadagiti ad-adda a naranggas a panaglalaban nga ay-ayam.