Dagiti Aya Didigra “Ar-aramid ti Dios”?

IDI maysa a ginggined ti nanggungon iti daga a nagbatayanda, dadduma a tattao idi ugma patienda a ti maysa a parsua iti uneg ti daga ti nanggunggon. Pagarupen met dagiti adu a ti gurruod, kimat, ken dagiti bagyo ket pammaneknek iti panagdangadang dagiti didiosda.

Tapno padasenda a lapdan ti didigra, dagiti kakasta a tattao ikutanda ti relihion nga inanamaenda a mamagtalna kadagidiay a didios. “Para iti kaaduan a paset iti historia,” kuna ti libro a Disaster! When Nature Strikes Back, “pinadasen ti tao nga ilawlawag dagiti gagangay a didigra nga inibturanna . . . babaen kadagiti leyenda, mitolohia, ken relihion.”

Kadagiti Ingles-pagsasaona a pagpagilian ita ti grupo dagiti sasao nga “aramid ti Dios” ti masansan a mausar iti legal a kaipapanan. Ngem, maysa a maika-19 a siglo a hurado ti nangilawlawag: “Siak a mismo awan panagduaduana ngem daytoy a grupo dagiti sasao dina kaipapanan nga aramid ti Dios ti panangipapan ti Biblia iti termino . . . Dayta kaipapananna ti saanen a gagangay a kasasaad a saan a mabalin a makita nga umuna, ken saan a mabalin a malapdan.”

Pudno nga Ar-aramid ti Dios

Tapno makatulong a manglawlawag iti riribuk maipapan iti kaipapanan ti grupo dagiti sasao nga “aramid ti Dios,” masapul nga umuna nga awatentayo dagiti kasasaad, wenno kondision, a masapul a masabet tapno ti maysa a pasamak agbalin a pudno nga aramid ti Dios.

Nalawag ti panangibaga ti Biblia kadatayo a ti Dios ket Mannakabalin-amin. (Exodo 6:3) Ngem kunaenna met: “Naan-anay ti aramidna, ta amin a dalanna kinalinteg. Maysa a Dios ti kinamatalek ket awanan damka; isu awan pagkuranganna ken nalinteg.”​—Deuteronomio 32:4.

Ti pannakaammo a ni Jehova ket nainkalintegan, nalinteg, ken natunos ti mangtulong kadatayo a mangikeddeng iti kasasaad a mamagbalin kadatayo a makaikeddeng no ti maysa a didigra ti pudno nga aramid ti Dios. Dadduma kadagiti kangrunaan a bambanag ket: (1) Daytat’ kankanayon a maitunos iti panggep ti Dios; (2) mangipaay ti Dios iti nasaksakbay a pakdaar sakbay nga agtignay; (3) mangipaay ti bilbilin kadagiti natulnog a maipaay iti pannakaispal.

Babaen iti panangpanunot iti daytoy, usigenyo dagiti dua nga okasion idi a nagtignay ti Dios a nangiyeg iti didigra. Ti maysa ket idi panawen ni Noe, nasurok a 4,300 a tawtawenen a napalabas.

Pudno nga Aramid ti Dios

Ania dagiti kasasaad idi kaaldawan ni Noe? “Ti kinadakes ti tao dakkel iti daga ken amin dagiti arapaap dagiti panunot ti pusona dakesda la a kankanayon. Ket nagdakes ti daga iti sanguanan ti pudno a Dios ket napno ti daga iti ranggas.”​—Genesis 6:5, 11.

Gapuna, inkeddeng ti Dios a pukawen ti nadangkes a tattao iti rabaw ti daga babaen ti panangiyegna iti sangaglobo a didigra. Ti Namarsua, kas “Mangaywan nga Apo” iti planeta, naan-annay a nainkalintegan ti panangaramidna iti kasta gapu iti kinadakes ti sangatauan.

Nupay kasta, napaliiw ti Dios ti naisangsangayan a kinatarnaw ni Noe ken ti pamiliana. Inkarina kadakuada ti kinatalged bayat ti umay a layus no tungpalenda dagiti bilbilinna. (Genesis 6:13-21) Impangag aya ni Noe ken ti pamiliana daytoy nga urnos? Ti salaysay ti Biblia kunaenna: “Kasta ti inaramid ni Noe kas maiyanatop iti amin nga imbilin ti Dios kenkuana. Kasta ti inaramidna.”​—Genesis 6:22.

Adda kadi nagimbagan ti panagtulnog ni Noe? Wen, ta isalaysay ni apostol Pedro a ti Dios “intalimengna ni Noe, a nangikaskasaba ti kinalinteg, agraman kadagiti pito a sabsabali idi pinaglayusna iti lubong dagiti managdakdakes.” (2 Pedro 2:5) Pudno, adda panangipateg ti Dios kadagiti ad-adipenna, makisarita kadakuada, ket kitaenna a maitalimengda no isut’ agtignay. Kas kunaen ti Biblia: “Awanto ti aramiden ni Soberano nga Apo Jehova a dinto maipalgak ti palimedna kadagiti adipenna a mammadto.”​—Amos 3:7.

Sabali Pay nga Aramid ti Dios

Ti sabali pay nga aramid ti Dios napasamak sumagmamano a siglo kalpasan ti Layus. Dagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra sinangoda ti pannakadadael manipud iti Dios gapu iti nakaro nga imoralidadda. Awan pay ti uray sangapulo a nalinteg a tattao a masarakan sadiay, taltallo laeng​—ni Lot, ken dagiti dua a babbalasangna.

Ania ti kababalin dagiti tattao kadagidiay a siudad? Kas pangarigan, paliiwenyo ti kababalin dagiti lallaki a naitulag a maiyasawa kadagiti babbalasang ni Lot idi naibaga kadakuada a rummuarda iti siudad gapu ta umadanin ti panangdadael ti Dios iti dayta: “Iti panangmatmat dagiti [mainanama] a manugangna isut’ kasla tao a mangrabrabak.”​—Genesis 19:14.

Nasaksakbay pay, idi nakipagnaed dagiti mensaheros ti Dios ken Lot, dagiti lallaki iti Sodoma “bumaro man ken lumakay, amin a tattao iti amin a yan linakubda ti balay.” Apay? Kanayon a kunkunada ken Lot: “Adino ti yan dagiti lallaki nga immay kenka ita a rabii? Iruarmo ida kadakami tapno maam-ammomi ida.” Tarigagayanda ti mangipaay iti homoseksual a kinaderrepda kadagiti ahente ti Dios! Gapuna, gapu iti kasta nga imoralidad, ti nadiosan a panangdadael ti nangpukaw kadagiti siudad.​—Genesis 19:4, 5, 23-25.

A daytoy ti sabali manen nga aramid ti Dios ket napagbalin a nalawag: “Ket no pinagbalinna a dapdapo dagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra, ket [ti Dios] dinusana ida a dinuprak, a pinagbalinna ida a pagbutbutngan dagiti agbiag a di agraem iti Dios; ket insalakanna ni nalinteg a Lot, a silaladingit unay gapu iti panagbiag a dinederrep dagiti managdakdakes.”​—2 Pedro 2:6, 7; Judas 7.

Dagiti Didigra a Saan nga “Ar-aramid ti Dios”

Ti nasinged a panangsukimat kadagiti didigra nga awagan dagiti dadduma nga “ar-aramid ti Dios” ipalgakna nga, iti kinapudnona, adu ti inaramid-tao. Dadduma, siempre, ti banag dagiti natural a puersa a kas ti ginggined ken bagyo.

Nupay ipadto ti Biblia dagiti adu nga inaramid-tao ken gagangay a didigra kas paset a pagilasinan dagitoy “maudi nga al-aldaw,” awan ti masarakantayo a nakaiparangan dagiti bilbilin a mangipanamnama ti pannakaitalimeng manipud kadakuada iti daytoy a tiempo. (2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:3-12) Apay nga awan? Agsipud ta dagita a bambanag saanda nga ar-aramid ti Dios. Nupay kasta, ti Sao ti Dios ilawlawagna no apay nga agpadpada dagiti naimbag ken dakes a tattao agsagabada manipud kadakuada.

Idi sinalungasing ti immuna a tao ti nalawag a bilin ti Dios, inawisda ti didigra. “Mataykanto a di bumurong,” impakdaar ti Dios. (Genesis 2:17) Ni apostol Pablo ipakitana no kasano kasaknap ti epekto dagiti tignayda babaen ti panagkunana: “Gapu iti maymaysa a tao . . . ti ipapatay immay kadagiti isuamin a tattao.”​—Roma 5:12.

Ngem saan laeng a dayta ti nairaman. Ti panagsukir ti immuna a pagassawaan kaipapananna ti panangilaksidda iti panangiwanwan ti Dios ken panangaywanna. Saandan a kayat ti Dios a Mangituray kadakuada ken ti pagtaenganda, ti planeta a Daga. Babaen ti panangidianda iti panangaywan ti Dios, napukawda met ti salaknibna manipud kadagiti didigra.

Ania ti kaipapanan amin daytoy kadatayo? Dayta kaipapananna a “ti panawen ken di mapakpakadaan a pasamak” mapasamakda kadatayo amin. Dayta kaipapananna a ditay ammo no anianto ti mapasamak a mabalin a mamagbalin kadatayo a biktima iti di ninamnama. Kas maysa nga ikan a natiliw ti iket wenno tumatayab a nasiloan, kasta met, “dagiti annak dagiti tao masiloanda iti narikut a tiempo,” kasla, kas pangarigan, “no ti [ipapatay] mapasamak kadakuada a kellaat.”​—Eclesiastes 9:11, 12.

Gapuna nupay dagiti korte ti linteg mabalin nga ibilangda dagiti gagangay a didigra nga “ar-aramid ti Dios” iti legal a panagsao, iti kinapudnona dagitoy pudno a saanda nga ar-aramid ti Dios.

Sabali Pay nga Aramid ti Dios Asidegen

Iti panangdeskribirna iti kangitingitan ti panungpalan ti maudi nga al-aldaw iti agdama a sistema isu a pagbibiagantayo nanipud pay idi 1914, impakdaar ni Jesus: “Ta addanto dakkel a rigat a nanipud idi punganay ti lubong . . . , awan pay kasta a napasamak, ket awanto metten iti uray kaano.” (Mateo 24:21) Dayta a pasamak ti mangipatingganto iti agdama a nakillo a sistema dagiti bambanag. Ti panungpalanna isunto “ti gubat ti dakkel nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin”​—ti Armagedon. Pudno a daytanto ket maysa a didigra para kadagidiay amin nga agtalinaed a “paset iti lubong.”​—Apocalipsis 16:14, 16; Juan 17:14; 2 Pedro 3:3-13.

Anianto a kita ti panangukom daytoy? Daytanto ti agpili, nga ikkatenna laeng “dagidiay a di [mangpili] a mangammo iti Dios ken dagidiay a di agtungpal iti naimbag a damag maipapan iti Apotayo a ni Jesus.” (2 Tesalonica 1:8-10) Ngem dayta saanto a didigra kadagidiay a mangipangag iti pakdaar ken bilbilin ti Dios, kas ken Noe ken ti pamiliana. Daytoy a pasamak ti pudno a maysanto nga aramid ti Dios, agsipud ta salaknibannanto dagiti ad-adipenna. Dayta ti mamagbalin iti dayta a naiduma manipud kadagiti dadduma a didigra, a mangala agpadpada kadagiti biag dagiti naimbag ken dakes.​—Kitaenyo ti Isaias 28:21.

Kasano a masiguradotayo a ti umay a “dakkel a rigat” maysanto nga aramid ti Dios? Masiguradotayo agsipud ta masabetna dagiti amin a kasasaad:

(1) Dayta maitunos iti naibagan a panggep ti Dios: Dayta a panggep isu ti panangipatingga iti daytoy agdama a dakes a sistema dagiti bambanag.​—Jeremias 25:31-33; Sofonias 3:8; Apocalipsis 16:14, 16; 19:11-21.

(2) Nasaksakbay a Pakdaar: Bayat iti ngangngani piton a dekada, dagiti Saksi ni Jehova inwaragawagdan ti sibabatad a pakdaar iti panungpalan daytoy a sistema, ket inkasabadan ti naimbag a damag iti umay a Pagarian ti Dios. Ti trabahoda rimmang-ayen agingga nga itan addan nasurok a tallo a milion a Saksi iti isuamin a daga. (Mateo 24:14; Aramid 20:20) Paregtaendakayo nga agimtuod kadakuada maipapan iti mensaheda iti sumaganad a tiempo a sumarungkarda iti pagtaenganyo. Dikay agbalin a kas kadagidiay tattao idi kaaldawan ni Noe a, kas kinuna ni Jesus, “dida naawatan” ket napukawda iti Layus.​—Mateo 24:37-39.

(3) Dagiti Bilbilin a Maipaay iti Pannakaispal: Mangparegta ti Biblia: “Agbutengka iti Dios ket salimetmetam dagiti bilbilinna.” (Eclesiastes 12:13) Ti sekreto iti pannakaispal isu ti panangammo kadagiti bilbilin ti Dios ket kalpasanna suroten ida. Nalawag ti panangibaga ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti biag nga agnanayon, ti pananggun-odda ti pannakaammo kenka, a maymaysa a pudno a Dios, ken ti imbaonmo, ni Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Maragsakanto dagiti Saksi ni Jehova a mangipakita kadakayo no ania dagiti bilbilin ti Dios.

Kasta met ikari ti Sao ti Dios: “Paturaymo ni Jehova ket salimetmetam dagiti dalanna . . . Intono magessat ti nadangkes makitamto.” (Salmo 37:34) Mabalinyo nga ipakita a daytoy ti namnamayo babaen ti panagimdengyo kadagiti bilbilin ni Jehova itan ken ti panangsurot kadakuada. Dayta ti mangilasin kadakayo iti imatang ti Dios ken ti tao a maysa a mangpadpadas a mangaramid iti pagayatanna ket iti kasta mailineakayo a maipaay iti pannakailasat. “Ti lubong aglabas . . . , ngem ti agaramid iti pagayatan ti Dios mataginayon.”​—1 Juan 2:15-17; Mateo 28:19, 20.

Pudno a makaparegta dagiti namnama iti masanguanan a maipaay kadagidiay a mangammo ti maipapan iti umay nga aramid ti Dios ken mangala iti nasken nga addang a maipaay iti pannakailasat, bayat a sumrekdanto iti maysa a baro a panawen iti sidong ti turay ti Pagarian ti Dios. (Mateo 6:9, 10) Ngem iti dayta a baro a sistema, anianto ti maaramid a mangsalaknib kadagiti tattao manipud iti inaramid-tao wenno gagangay a didigra?

Pananglapped ti Nadiosan a Didigra

Babaen ti naan-anay a panangtengngel iti Pagarian ti Dios, anian a tiempo iti talna ken pannakaisublinto dayta! Dagiti gunggona iti panagpaituray iti turay ti naitronon a nailangitan nga Ari ti Dios, ni Kristo Jesus, ket nakaskasdaaw a panunoten.

Usigenyo ti inaramid ni Jesus idi adda ditoy daga a nangidemonstra iti aramidennanto iti panangiturayna iti Pagarian: Inagasanna dagiti masaksakit, pinaimbagna dagiti pilay, linuktanna ti mata dagiti bulsek, linuktanna ti lapayag dagiti tuleng, pinagsaona dagiti umel, ken nangpagungar pay kadagiti natay! ​—Mateo 15:30, 31; Lucas 7:11-17.

Dayta ti makagapu no apay nga ipanamnama ti Biblia kadatayo nga iti sidong ti turay ti Pagarian ti Dios “punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat. Ta dagiti immuna a bambanag napalabasdan.”​—Apocalipsis 21:4.

Ti inaramid ni Jesus ditoy daga ipamatmatna ti tulong nga ipaaynanto kadagiti iturayanna iti umay a baro a sistema. Ket ti ngay pannalaknib manipud gagangay a didigra? Lagipenyo nga iti maysa nga okasion linapdan ni Jesus ti maysa a didigra babaen ti panangpakalmana iti bagyo. Nasdaaw unay dagiti adalanna ket kinunada iti maysa ken maysa: “Asino ngarud daytoy nga uray ti angin ken ti baybay agtulnogda kenkuana?” (Marcos 4:37-41) Gapuna, babaen iti naan-anay a panangtengngel kadagiti elemento, ti nabileg a nailangitan nga Ari iti baro a sistema kitaennanto a dagiti gagangay a didigra didanto pulos dangran ti tao.

Aniaman a pannakadadael nga impaayen dagiti inaramid-tao wenno gagangay a didigra iti planetatayo ken ti ecosystemsna, siguradonto a remedioan dayta ti Pagarian ti Dios. Ti kari ti Biblia ket: “Ti let-ang ken ti namaga a daga naragsakdanto; ket ti tay-ak a langalang agragrag-onto ken agsabongto a kas iti rosa. Isu agsabongto iti nawadwad ken agrag-onto a buyogen pay ti ragsak ken kankanta! . . . Ket ti sumilsilap a darat agbalinto a libtong ken ti mawaw a daga agbalinto nga ub-ubbog ti danum.”​—Isaias 35:1-7, The Living Bible.

Ti agpapada a programa iti edukasion ti mangisuronto iti isuamin iti baro a sistema nga agrtabaho a naimbag ken mangaywan kadagiti padada a tao, agraman iti daga. “Dagiti agtaeng iti lubong sursuruenda ti kinalinteg.” (Isaias 26:9) Babaen iti dayta a nadiosan nga edukasion iti isuamin a daga, ken ti pannakaitan-ok ti tao iti kinanaan-anay iti mental ken pisikal, awanton dagiti biddut a maigapu iti di kinanaan-anay. Awanton dagiti kinaagum a mangiturong iti pananglabas kadagiti pamay-an a mangiturong iti aksidente.

Ita, dagiti inaramid-tao ken gagangay a didigra apektarandatayo amin. Ngem ti didigra a masapul a pakaseknantayo a nangnangruna, ti “dakkel a rigat,” isu ti aramid ti Dios a mangiyeg iti panungpalan daytoy dakes a sistema dagiti bambanag. Dayta nga aramid ti Dios ti mangilukat iti dalan nga agturong iti maysa a baro a panawen iti kinalinteg para kadagidiay a di mangipalubos a lumapsut ti kinapudno kadakuada iti daytoy a tiempo. Para kadakuada pudno a maipakitanto a “ti pudno a Dios para kadatayo ket maysa a Dios dagiti pannakaisalakan.” (Salmo 68:20) Gapuna dagidiay a mangipakita iti nadiosan a kinasirib itan sumrekdanto iti maysa a baro a sistema a sadiay ‘agtalinaeddanto a sitatalged ket sitatalnanto nga awan butengda iti didigra.’​—Proverbio 1:33.

[Kahon iti panid 6]

Bambanag nga Adda iti Aramid ti Dios:

(1) Daytat’ kankanayon a maitunos iti panggep ti Dios.

(2) Mangipaay ti Dios ti nasaksakbay a pakdaar sakbay nga agtignay.

(3) Mangipaay ti bilbilin kadagiti natulnog a maipaay iti pannakaispal.

[Ladawan iti panid 7]

Ti pannakadadael ti Sodoma ken Gomorra sabali manen nga aramid ti Dios

[Ladawan iti panid 9]

Impakita ni Jesus ti pannakabalinna kadagiti gagangay a puersa babaen ti panangpakalmana iti napeggad a bagyo