Sino ti Nagsagaba ti Rigat iti Holocaust?
IDI napalabas a Hunio ti American Jewish Congress nangipatulod iti maysa a saan a nalimed a surat ken ni Papa Juan Paulo II. Dayta ket naipablaak iti The New York Times, a Hunio 26. Dayta binabalawna ti pannakisarita ti papa ken ni Kurt Waldheim, ti presidente iti Austria, a napabasol a nairaman iti panangpapatay dagiti Nazi kadagiti Judio bayat ti Gubat Sangalubongan II. Ni Waldheim ti naisitar a kas ti simbolo “iti agdama a panangikagumaan a mangpabassit, mamagbalin nga ulbod ken manglipat iti Holocaust.”
Kalpasan ti panangaminna a ti rigat iti Holocaust ket saanen a mabalin a balbaliwan, kinuna ti surat: “Ngem sigurado a ti kasasagraduan a bilin iti kaputotantayo isu ti pananglagip: ti saan a pananglipat no kasano a ti kinaulimek nagbalin a di panangikankano, ket ti di panangikankano nagbalin a pannakinamin iti kinadakes, ken kamaudiananna nagbalinen a batibat iti panangpapatay kadagiti minilmilion.” Ni Waldheim, kinuna ti surat, “tarigagayanna ti mangipaay kadagiti biktima iti Holocaust ti maudi a pakaibabainan gapu iti pannakalipat.” Ti papa ngarud ket nababalaw iti kasta unay gapu iti “panangiwalinna iti moral a prinsipio” ken panangawatna ken ni Waldheim idiay Vaticano. Intuloy a kinuna ti surat:
“Mabalin kadi, Kinasantom, a ti pananglipat ni Waldheim [iti Holocaust] agkallangugan, nupay kasano kaadayuna, iti pananglipat met ti Iglesia? Ti kadi Kinasantom tinamingnan ti di panangikankano ti ig-iglesia Katolika idiay Europa iti gasat dagiti Judio bayat ti Gubat Sangalubongan II? Awan ti uray maysa a sao a naisawang iti aniaman nga isasarungkar ti papa kadagiti nadumaduma a pagpagilian iti Europa ken kadagiti Kampo a Pagpapatayan. Nupay adda ti kasta unay a kinatured iti adu nga indibidual a Katoliko, saan aya a pudno a, kadua dagiti kaaduan iti lubong, dagiti opisial nga ig-iglesia ket naulimekda ken binaybay-anda dagiti Judio iti rigatda? Ket no ti Iglesia, isu a matmatmatan dagiti minilion a maipaay iti panangiwanwan, dina pay mapagtutunos ti napalabasna, no dina pay maipaay ti sagrado a pananglagip, ania ngarud ti namnama a maipaay kadagiti dadduma?”
Siempre, ti panangikagumaan a mangpukaw kadagiti minilion a Judio sapulenna ti pannakalagip. Ngem panunotenyo iti apagkanito. No dakamaten ti surat ti Holocaust, saan kadi a saan kadi a maiparang dayta a kas Judio a holocaust laeng? Saan kadi a “ti gasat laeng dagiti Judio” ti nakapabasolan dagiti ig-iglesia ti Katoliko iti di panangikankano? Ket sigun iti daytoy a surat, saan kadi nga ‘adu kadagiti dadduma iti lubong ken dagiti dadduma nga ig-iglesia’ ti “nangbaybay-a kadagiti Judio iti rigatda?” Dagiti laeng aya Judio? Saan kadi a dadduma pay malaksid kadagiti Judio ti nagsagaba?
Ti libro a The Forgotten Holocaust ipakitana nga addada tallo a milion a saan a Judio a taga Poland a nasallamaan iti Holocaust. Ti A History of the Modern World tuktukoyenna dagiti minilion a dadduma pay a tattao ti nairaman iti dayta. Uray pay kadagiti Aleman a Saksi ni Jehova, ti saan a Saksi a gubuayan impadamagna nga “agarup 10,000 ti naibalud” ken “nasurok a dua ribo ti napukaw kadagiti kampo konsentrasion.”
Ngarud, ti Holocaust, saan a mabalin nga ibilang a panangparigat laeng kadagiti Judio. Ni Hitler determinado a mangpukaw iti aniaman a grupo dagiti tattao a saan nga agruknoy wenno mangtungpal iti doktrinana a kinatan-ok ti Aryan. Nairaman dagiti
Saksi ni Jehova gapu ta patienda ken iyaplikarda ti prinsipio ti Biblia idiay Aramid 17:26, 27.