Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .
Ti Ngay Karera a Kinamodelo ken ti Salip ti Kinaimnas?
“IDI agbibiaheak a mapan idiay Nueva York idi napan a tawen,” nalagip ti maysa a 12-años a ni Amy, “maysa a lalaki nga addaan iti otel ti nangibaga ken ni nanangko, ‘Masapul nga iserrekmo ti anakmo a babai iti maysa nga eskuelaan iti kinamodelo. . . . Isut’ napintas.’”
Adu a napipintas nga agtutubo ti addaan iti kasta met laeng a kapadasan. Ti 15-ti-tawenna a ni Racine nakaawat iti awag ti telepono manipud iti maysa a lalaki a nangpadas a mangawis kenkuana ken ti ub-ubing a kabsatna a babai iti karera a kinamodelo. Maysa nga agtutubo a babai manipud iti Sud Africa ti nakalikaguman a makipaset iti salip ti kinapintas. Ket ti adut’ masapulanna a tukon saan laeng a para kadagiti babbai. Ti agtutubo a ni Jonathan ket natukonan ti trabaho kas maysa a modelo a lalaki.
Wen, iti intero a lubong, dagiti agtutubo a lallaki ken babbai ken dagiti ub-ubbing iti amin nga edad ket maaw-awisda a makiraman kadagiti karera a kinamodelo, salip ti kinaimnas, ken dagiti umasping iti dayta. Idiay laeng Estados Unidos, naipadamag a ginasut a ribo a salip iti kinaimnas ti maar-aramid iti tinawen. Dagiti mangabak makaawatda iti rinibo a doliar a kuarta, premio, ken ti libre a panagadal. Para kadagiti sumagmamano a mapili, ti panangabak iti salip iti kinapintas ket nagbanag iti adut’ masapulanna a panaglinglingay ken dagiti karera iti kinamodelo.
Maysa nga agtutubo a babai kunana: “Iti intero a panagbiagko tinarigagayak ti agbalin a modelo ti moda—mangimodelo iti kawes a maipaay kadagiti lokal a magasin ken dagiti pabuya iti moda. Ti bayad ket manipud $25 agingga iti $100 iti tunggal oras.” Makuna, nupay kasta, a dadduma a kangrunaan a modelo ti agsueldo agingga iti $2,500 iti inaldaw! Di ngarud pakasdaawan, a dadduma a Kristiano nga agtutubo masulisogda a manggundaway iti kinaimnasda. Kasanot’ panagtignayyo no matukonankayo iti kasta a makaawis a gundaway?
Ti Kinapintas Mabalin a Makagunggona
Naikuna iti Judio a birhen a ni Ester a “naimnas idi ken nalibnos.” (Ester 2:7) Kinapudnona mabalin a makunayo pay nga isut’ napilitan a nakiraman iti di unay nasayaat a kita ti salip iti kinapintas. Dagiti kasasaad? Ti reina ti Persia a ni Vasti ket naikkat iti puestona gapu iti di panagpasakop. Tapno makasarak iti maitutop a kasukat, inurnong ni Ari Asuero amin dagiti kaimnasan a birhen manipud iti amin a pagturayanna. Iti uneg ti 12-bulan, inyurnosna a dagiti agtutubo a babbai maipaayanda iti naisangsangayan a taraon ken umawatda iti kankanayon a pannakamasahe iti sapsapo a lana ken mirra. Tunggal babai ngarud ti naikkan iti batang a sumrek iti ari. Ket idi dimteng ti batang ni Ester, isut’ napili nga agbalin a baro a reina!—Esther 1:12–2:17.
Apay, ngarud, a nakipaset ni Ester? Isu kadit’ mangsapsapul laeng iti dayaw nga awan ti mamaayna? Saan, ni Ester sursurotenna ti panangiturong ni Jehova, nga isut’ maulit-ulit a sinursurotna babaen iti nadiosan a kasinsinna ken mangay-aywan kenkuana, ni Mardokeo. (Ester 4:5-17) Maysa a nadangkes a lalaki a managan Haman ti mangisiksikat iti panangdadael iti ili ti Dios, ti nasion ti Israel. Ti ‘salip ti kinaimnas’ ti nangipalubos ken Jehova a mangimaniobra ken ni Ester a makagteng iti nalatak a posision a sadiay mabaelannanto a tungdayen daytoy a gakat. Ti kinaimnas ni Ester ngarud ket nagbalin a bendision kadagiti amin iti ili ti Dios!
Itatta met ngay? Ti itsura ti maysa ket pudno a saan nga isut’ kapapatgan a banag iti biag.a Nupay kasta, no daytat’ mapakuyogan iti kinaemma ken kinapakumbaba, ti kinaimnas ket mabalin a maysa a bendision. Nupay kasta, daytoy kadi kaipapananna a ti kinamodelo wenno ti pannakipaset kadagiti salip iti kinaimnas ket maysa a nainsiriban a pamay-an a panangusar itoy a bendision? Wenno adda kadi dagiti bambanag nga usigen malaksid iti panangawis iti kinalatak, dayaw, wenno kinabaknang?
Iti Likudan ti Kinatan-ok
Ti panangimodelo iti uso adda pangawisna. Ti nasayaat a kawes, nangingina nga alahas, nangato a sueldo, dagiti gundaway nga agbiahe ken dagiti panagparang iti telebision—dagitoy amin ket makaawis. Mainayon iti dayta, ti panagsanay iti kinamodelo nakatulongen kadagiti adu nga agtutubo a babbai ken lallaki a magna a sisasayaat ken agsao a buyogen iti panagtalek ken kinatimbeng. Ngem iti labes ti panangawis, kinatan-ok, ken pangay-ayona mabalin nga adda dagiti agur-uray a pudno a peggad maipaay iti maysa a Kristiano.
Saan a gapu ta dakes a mismo ti kinamodelo. Dadduma a panangimodelo agserbi iti maysa a nalinteg a panggep: tapno pagbalinenna a makaawis ti maysa a produkto. Daytat’ maysa a rason no apay a dagiti makaay-ayo nga im-ima ket nausar a mangiparang kadagiti kiuteks kadagiti pabuya iti magasin ken komersial iti TV. Umasping iti dayta, dagiti napintas ti pammagina a lallaki ken babbai ket nausarda a mangiparang kadagiti kawes. Iti panangipagarup a ti kasta a kawes ket naemma, mabalin nga awan met ti dakes iti pannakatangdan iti maysa a Kristiano a mangimodelo iti dayta.
Nupay kasta, addada adu a parparikut a naisiguden iti panangimodelo a saan a kanayon a nalaka a liklikan. Kasano ti panagtignayyo, kas pangarigan, no dakayo ti maawagan a mangisuot iti maysa a kawes a saan a naemma wenno di maitutop kadagiti Kristiano? Wenno no ti maysa a retratista nangusar iti nasikap a panangpilit tapno agparang iti makagargari, makaawis a pamay-an? Kasta met, saan a kankanayon a sigurado ti maysa no kasano a mausar dagiti retrato. Kas pangarigan, dagiti retrato mabalin nga agparang iti maysa a nagsaadan a mangitandudo iti ulbod a relihiuso a rambak wenno addaan iti imoral a kasasaad.
Ken adda met ti epekto ti kasta a karera iti personalidad iti maysa, a parang-ayenna ti pannakapataud dagiti negatibo a kababalin. Ti kankanayon a panangipaganetget iti makinruar a langa imbes a “ti tao a makin-uneg iti puso” ti mamagbalin kadagiti dadduma a modelo iti uso nga agbalin a pudno nga awan ti mamaayda. (1 Pedro 3:4) Kasta met, ti panagtrabaho iti nangingina a kawes, alahas, ken dagiti pumada iti dayta mabalin a pagramutenna ti materialistiko a panagpampanunot.—1 Timoteo 6:10.
Ti propesion a panangimodelo iti uso ket nalatak met iti panangisarangna iti maysa kadagiti indibidual, lalaki ken babai, a mangipilit kadagiti seksual a gunggona a maipaay iti irarang-ay iti karera. Kas napaliiw ti maysa a modelo iti uso: “Sipaprangka, masapul nga umanamongka iti [sekso] tapno rumang-ayka.” Dadduma kunaenda a ti homoseksualidad ket nasaknap kadagiti modelo a lallaki. Nupay saan met a kanayon a pudno daytoy, mabalin a daytat’ ad-adda a parikut iti panagimodelo ngem kadagiti dadduma a propesion.
Dagiti Salip iti Kinaimnas
Adu kadagiti nalpasen a naibaga ti mabalin a maikuna met kadagiti salip iti kinaimnas. Mainayon pay, nupay kasta, adda ti panangpilit iti nakaro a panagsasalisal. Daytoy ti nangiduron kadagiti dadduma a mannakisalip agingga iti punto a gagaraenda a dadaelen dagiti padada a mannakisalip. Sigun iti maysa a report, “dadduma a mannakisalip ti magagaran nga agballigi ta aramidenda ti isuamin agingga a mantsaanda pay ti lipstick ti swimsuit ti karibalda wenno ‘aksidente’ a mantsaanda dagiti evening gownda iti Coke.”
Kasta met, dagiti mangitantandudo iti salip inanamaenda ti naan-anay a panangsuportar dagiti babbai kadakuada kas dagiti pannakabagida iti panaglako ken iti pannakilangen iti publiko. Masansan daytoy sapulenna ti pannakilangenda aginggana iti agbannawagen ti bigat. Naibaga ti maysa nga agtutubo a babai: “Dungngo, dika pulos mabambannog. Basta laglagipem dayta. Sikat’ umuna a sumangpet iti maysa a party ngem sikanto ti maudi nga agawid.” Ket siempre, daytoy ti mangisarang iti Kristiano nga agtutubo iti di nasayaat a pannakilangen ken mabalin pay nga iturongna ti maysa iti pannakinnayat iti maysa a di manamati.—2 Corinto 6:14.
Kamaudiananna, iti kinapudnona dagiti salip iti kinaimnas dida ikankano ti prinsipio idiay Roma 1:25, isu a mangkondenar kadagidiay ‘agdaydayaw ken mangipaay iti sagrado a panagserbi iti parsua imbes nga iti Daydiay namarsua.’ (Idiligyo iti Aramid 12:21-23.) Maibatay iti dayta laeng, pagimbagan ti maysa a Kristiano nga agtutubo ti agkedked a makipaset iti salip iti kinaimnas uray pay no dayta ket bassit laeng ti saklawenna idiay eskuelaan.
Pudpudno a Kinaimnas
Dagiti agtutubo a nadakamat a nasaksakbay tinimbangda dagitoy a kinapudno iti panangaramidda iti bukodda a pangngeddeng. Nupay no ti panagtrabaho kas maysa a modelo ket saan met a dakes a mismo, ni Amy ken ni Racine inkeddengda ti saan a sumrek iti dayta. Kasta met ni Jonathan nagkedked nga agtrabaho kas maysa a lalaki a modelo ket itan agserserbin idiay sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova, a mangitultuloy iti karerana iti amin-tiempo a ministerio. Ngem ti sabali pay a naimnas a babai simrek iti salip ket nangabak iti dua a salip iti kinaimnas. Itatta, isut’ din tumabtabuno kadagiti Nakristianuan a gimgimong. Anian a pudno ti pagsasao: “Dayta makaawis ken naimnas saan a kankanayon a naimbag; ngem daydiay naimbag ket kankanayon a naimnas.”
Mapalagipantayo manen maipapan ken Ester. Gapu iti pisikal a kinaimnasna, isut’ nairaman kadagiti pagpilian ti ari iti agbalin nga asawana. Nupay kasta, ti kinaemmana, panagpaiturayna, panagtulnogna, ken awan a kinabuklis ti namagbalin kenkuana a pudno a naimnas. (Ester 2:13, 15-17) Imparangarangna dagiti sasao ni Pedro: “Ti arkosyo saan koma a ti arkos iti ruar, ti panagsallapid iti buok ken ti panangikapet kadagiti alahas a balitok wenno ti naarkos a pagan-anay, ngem ti tao a makin-uneg iti puso a maarkosan koma iti kawes a mataginayon ti maysa a nakem a naemma ken natalna, isu a dakkel ti pategna iti imatang ti Dios.” (1 Pedro 3:3, 4) Di agbayag, ti panangsukay kadagitoy a Nakristianuan a kualidad ad-addanto a makagunggona ngem ti apagkanito a gunggona iti pisikal a kinaimnas.
[Footnote]
a Kitaenyo ti artikulo a “Kasano Kapateg ti Langa?” a nagparang iti Hunio 8, 1986, a bilang iti Agriingkayo!
[Dagiti Ladawan iti panid 23]
Dagiti Nakristianuan a kualidad ad-addanto a makagunggona ngem ti apagkanito a gunggona iti pisikal a kinaimnas