Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Kasano a Makasaganaak Maipaay iti Panagtrabaho?

“NAGLAOK a panagamak ken panaggagar ti mariknak!” Kastat’ kinuna ti 16-años a ni Maureen idi napagsaludsodan no aniat’ riknana no sumrekton iti trabaho iti masanguanan. Gagangay laeng ti agdanag no panunotenyo ti iseserrek iti trabaho—uray no pasangsangbayenyo ti karit nga ipaay dayta. Sakbay unay ti panaggraduar ni agtutubo a René, kinunana: “Kalpasan ti 12 a tawen a rigat iti panageskuela, makaparagsakto ti agtrabaho.”

Aniaman ti kaririknayo, mabalin a manggedkayton iti masanguanan. Kasano a makasaganakayo maipaay iti dayta nga aldaw? Ti panageskuela ipaayannakayo iti gundaway a mangpatanor iti nasayaat a kababalin, kas ti kinamanagsapsapa. Maysa pay, mabalin a makagun-od dagiti agtutubo nga agbasbasa pay iti kapadasan baeten ti panangala iti paset-tiempo a trabaho. Nupay kasta, tapno makasagana a naimbag maipaay iti panagtrabaho, nangnangruna a napateg a panunotenyo a naimbag no ania a kurso ti gun-odenyo idiay eskuelaan.

Natimbeng a Panangmatmat iti Trabaho

Umuna, nasken a panunotenyo no apay a kayatyo ti agtrabaho. Ti matgedanda laeng ti pampanunoten ti dadduma nga agtutubo. Pudno, “ti kuarta maysa a salaknib” ken napateg iti biag. (Eclesiastes 7:12) Ngem umiso ti Biblia iti panagkunana a “ti biag ti tao saan nga agpannuray iti kaadu dagiti gameng a kupkupikupanna.” (Lucas 12:15) Iti libro a Yes—I Can!, da Barkai, Barkai, ken Yeo, ipaay dagiti autor daytoy a balakad: ‘Dikay ipalubos a matnagkayo iti palab-og ti panangsapul laeng iti dakkel a matgedan.’ Innayonda: “Ti pannakapnek iti trabaho ket napateg iti kinaragsakyo iti masanguanan.” Nangipakita ngarud ti 17-años a ni Paulo iti kinatimbeng idi a kinunana: “Kayatko laeng ti agsapul iti umdas a pagbiag bayat a tagtagiragsakek ti trabahok.”

No maysakay a Kristiano, nupay kasta, addada pay dadduma a banag a nasken nga usigen. Uray ti kararagsakan, makakarit unay a panggedan dina penken ti naespirituan a kasapulanyo. Kangrunaan ti amin, “ti dagup a rebbeng ti tao” isut’ “panagbuteng iti Dios ken panangsalimetmet kadagiti bilbilinna.” (Eclesiastes 12:13) Yantangay ti bilin ti Dios kadagiti Kristiano isut’ “panangaramid kadagiti ad-adalan,” adu dagiti agtutubo a Saksi ni Jehova ti agpangpanggep a mangala iti kurso a panagpayunir, wenno amin-tiempo nga ebanghelisador. (Mateo 28:19, 20) Kastat’ inaramid ti maysa nga ubing a babai idiay Makin-abagatan nga Africa a ni Shulamite. Ket kunaenna a “pakapnekanna unay ti tumulong a mangpunno iti naespirituan a kasapulan dagiti tao.”

Nalabit a tarigagayanyo met ti makiraman iti amin-tiempo a ministerio. Kaskasdi, mabalin a kasapulanyonto ti agtrabaho tapno suportaranyo ti bagiyo. Iti masanguanan mabalin a kasapulanyonton a suportaran ti maysa a pamilia. Iti kasumbangirna, mabalin a di ipalubos dagiti sirkumstansia a makapagpayunirkayo, ket nalabit a kasapulanyo ti agbiruk iti amin-tiempo a panggedan. Uray pay kasta, diyo kadi kayat ti agbiruk iti trabaho a mangipalubos kadakayo a makiraman a naan-anay iti serbisio ti Dios no mabalin? Agpannuray dayta iti kurso a pilienyo idiay eskuelaan.

Pilienyo ti Umiso a Kurso

Iti dadduma a daga mabalin ti maysa nga agtutubo ti agpili iti akademiko, mainaig iti negosio, teknikal, wenno bokasional nga edukasion. Nainsiriban nga usigenyo no ania a kita ti trabaho ti magun-odan iti lugaryo. Maigiddato iti dayta, utobenyo ti paglainganyo ken paginteresanyo. Kasano? Babaen ti panangilista iti amin a banag a paginteresanyo wenno paglainganyo nga aramiden. Matematika kadi? Computer science? Kinamekaniko? Iramanyo dagiti pagesmanyo ken dadduma pay a kadawyan a pagrayuanyo. Mangted dayta iti pangripiripan no ania a kita ti trabaho ti pakaibagayanyo ken no ania a kurso ti mangiturong kadakayo iti dayta a direksion. Makatulong met ti pannakisaritayo kadagiti dadakkelyo wenno dadduma pay a nataengan a mangusig iti abilidadyo ken paginteresanyo.—Idilig ti Proverbio 15:22.

Kas pangarigan, mannakilangenkayo aya? No kasta mabalin a kayatyo nga usigen dagiti kurso a mangituggod kadakayo iti panaglako wenno dadduma a panggedan a kasapulan ti pannakipulapol kadagiti tao. Iti kasumbangirna, no alisto ti panaggargaraw dagiti imayo, mabalin a kayatyo ti mangala kadagiti bokasional a kurso. Iti aniaman a pamay-an, adu dagiti amin-tiempo nga ebanghelisador a mangsupsuportar iti bagida babaen ti paglaingan a nasursuroda iti high school. Daddumat’ nakasarak iti paset-tiempo a trabaho kas ti konstruksion, panangtarimaan kadagiti alikamen, panagkarpintero, panangaramid idiay balay kadagiti bambanag a mailako, word processing, wenno kinasekretaria.

Para ken Damaris, maysa a balasang a taga Colombia, Sud America, ti panagmakinilia ken tinidor ti libros ket dakkel a tulong kenkuana. Isut’ nakagun-od iti kagudua-aldaw a trabaho kas sekretaria a nangsuportar iti panagebanghelio a karerana. Dadduma a Kristiano supsuportaranda ti bagida babaen ti panagdianitor, landscaping, ken dadduma pay.

No Mammano Laeng ti Pagpilian

Nupay kasta, saan a mangitukon amin nga eskuelaan iti umdas a panagsanay iti trabaho; di pay masuruan ti dadduma dagiti estudianteda iti simple a panagbasa ken panagsurat. Iti dadduma a lugar kasapulan ti kanayonan nga edukasion tapno makagun-od iti dandani aniaman a kita ti panggedan. Kadagita a kasasaad, ammuenyo no adda dagiti programa a panagsanay iti trabaho iti lugaryo. Ti ababa a kurso idiay eskuelaan a mangisuro iti nalaka a pakagun-odan iti trabaho a paglaingan ket maysa pay a pagpilian. Makapainteres, daddumat’ nangala iti kasta a panagsanay a mainayon iti trabahoda kas amin-tiempo nga ebanghelisador.

Dagiti agtutubo kadagiti rumangrang-ay a pagilian mabalin a masarakanda a limitado dagiti kurso ken eskuelaan a pagpilianda. Ni Katiti, maysa a baro iti maysa nga ili idiay makin-abagatan nga Africa, awan pagpilianna no di ti agadal iti Latin, matematika, ken physical science, nupay bassit ti pateg dagita a suheto iti pagsapulan ti panggedan iti lugarda. Nupay kasta, nakabiruk ni Katiti iti panggedanna. Kasano? Babaen ti panangipakatna iti paglainganna kadagiti kasapulan idiay lugarda. Idi naggraduar ni Katiti, sinuportaranna ti bagina babaen ti panagmula ken panaglako iti nateng, knitting ken panaglako kadagiti de lana a bandana ken kallugong ken uray pay panangiwaras kadagiti lisensiado nga agas kadagiti away. Gapu iti abilidadna a makikomunikar a nagun-odanna idi agbasbasa pay, saan a narigatan a nangtaming itoy makapainteres a nagduduma a kita ti trabaho.

Kunaen ti libro a Choosing Your Career and Your Higher Education a ti abilidad “a makikomunikar, mangawat ken maawatan ket napateg unay” iti pagtrabahuan. Kaaduan a trabaho, teknikal man, komersial, wenno akademiko, kasapulanna ti kinalaing a makikomunikar. Gapuna uray no saan a mangitukon ti eskuelaanyo iti panagsanay iti trabaho, adalenyo a naimbag ti panagbalin a nasigo iti panagsurat, panagsao, ken panagimdeng. Ti impresion nga ibatiyo iti agbalinto a mangimpleoyo agpannurayto a nangnangruna iti kabaelanyo a makikomunikar; mabalin a daytat’ mangallukoy iti mangimpleo a mangala kadakayo kas empleadona. Adu kadagiti agtutubo a Saksi ni Jehova ti nangparang-ay iti abilidadda a makikomunikar baeten ti pannakipasetda iti Teokratiko nga Eskuelaan ti Panagministro iti kongregasion Kristiano.

Panagsakripisio

Kunaen ti libro a Your Child at School: “Nagdudumat’ pannakabukeltayo.” Makina ti paginteresan dagiti dadduma, bayat a nagaladan dagiti dadduma iti akademiko a paglaingan. Kaskasdi addaan dagiti dadduma iti talento ken abilidad iti tay-ak ti musika, arte, wenno ay-ayam. Ti panangsuportar iti bagi kas maysa a matangtangdanan a pintor wenno instruktor iti musika ket maysa a banag, ngem ti pananggun-od iti kinabaknang wenno kinalatak kadagita a banag ket mangipaay iti naespirituan a peggad iti maysa a Kristiano. Maysa pay, yantangay bassit laeng a tiempo ti ipaay kadakayo dagita a karera maipaay iti Nakristianuan nga aktibidades, kas ti itatabuno kadagiti gimong ken pannakiraman iti trabaho a panangasaba, nainsiriban kadi ti mangbusbos iti adu a tawen iti edukasion ken panangan-anay kadagiti paglaingan a kasapulan tapno agballigi?—1 Corinto 7:29.

Maysa nga agtutubo a managan Philip pinadasnat’ nangala iti makainanama a karera iti tennis. “Kamaudiananna,” impudno ni Philip, “masapul nga agpiliak iti nagbaetan ti Kinakristiano ken tennis. Kurang ti panawen nga ibusbosko kadagita a dua. Insukok ti tennis, ket nupay narigat, diak pulos pinagbabawian dayta.”

Nangaramid met ni apostol Pablo iti umasping a pangngeddeng. Nupay nagadal iti kinaabogado, pinilina ti Nakristianuan a ministerio, a sinuportaranna ti bagina babaen ti negosio a panagdait iti tolda. (Aramid 18:3; 22:3) Ngem di pinagbabawian ni Pablo ti pilina. Kinunana: “Dagiti bambanag a gunggona kaniak idi, imbilangko ida a pannakadadael gapu ken Kristo. . . . Pinukawko amin a bambanag ket ibilangko ida a rugit, tapno magun-odak ni Kristo.”—Filipos 3:7, 8.

Nalabit a matignaykayo a mangaramid iti umasping a panagpili. Imbes a parayrayenyo ti paglainganyo iti akademiko, musika, ken arte, mabalin nga ikeddengyo ti panangsukay kadagiti naespirituan nga abilidadyo. Nalabit a kaipapanan dayta ti panangsursuroyo iti trabaho a matmatmatan ti kaaduan a tao a nababa. No dadduma makaadal ti maysa nga agtutubo iti trabaho babaen ti panangtulongna kadagiti dadakkelna, nalabit nga agsursuro iti panagkarpintero, panagtubero, wenno dadduma pay nga umarngi a trabaho.

Aniaman ti pangngeddengyo iti daytoy a banag, panunotenyo ti masakbayanyo. Pilienyo ti kursoyo a sisisirib ken siaannad. Babaen iti tulong ti Dios, makasaganakayonto a naan-anay maipaay iti panagtrabaho!

[Ladawan iti panid 26]

Adut’ mangsupsuportar iti bagida babaen kadagiti paglaingan a naadalda idiay eskuelaan