Ania ti Movimiento ti Baro a Panawen?

SAAN a maysa nga organisasion dayta, ngem ginasgasut nga organisasion ti mangitantandudo kadagiti sursurona. Awanan dayta ti kangrunaan a mangidadaulo, ngem nalabit rinibu dagiti pilosopo ken mannursurona. Awanan dayta iti opisial a libro dagiti sursuro ken pammatina, ngem dagiti pasurotna mabalin a parang-ayenda dagiti kredoda iti dandani isuamin a libraria ti publiko iti intero a lubong. Awanan iti daydayawen a personal a dios, ngem masansan nga itandudona ti kapanunotan a maysa a dios nga adda iti sadinoman ken iti aniaman a lugar.

Ania dayta? Dayta ti movimiento ti Baro a Panawen: basta panaglalaok dagiti kapanunotan maipapan iti relihion, kultura, kagimongan, politika, ken siensia, a mailaok iti pannakaawis iti misticismo ti Dumaya, ti karkarna, ti okulto, ken uray dagiti dadduma a kita ti moderno a sikolohia. Ti panaglalaok iramanna ti panamati iti astrolohia, reinkarnasion, extraterrestrial a biag, ebolusion, ken ti biag kalpasan ti ipapatay. Dagiti pakadanagan iti aglawlaw ken iti salun-at ket napateg met a pasetda.

Asinoman mabalin a makimiembro iti daytoy a movimiento. Awan ti seremonia wenno bautismo ti panagbalin a miembro. Ket saan met a kasapulan a panawan dagiti tattao ti relihionda tapno agbalinda a miembro dayta. Iti kasumbangirna, adut’ agkedked a mailasin a kameng ti “Baro a Panawen” gapu laeng ta patienda ti dadduma a kapanunotan ti movimiento ti Baro a Panawen wenno tagiragsakenda ti dadduma a makuna nga arte wenno musika ti Baro a Panawen.

Dagiti pasurotna manmano nga aminenda a kamengda iti Baro a Panawen. Kinapudnona, kaaduanna nga us-usaren ti media ti ebkas a “Baro a Panawen.” Nabiit pay, dagiti libro, paglakuan, seminar, ken dagiti mangsansanay a programa ti Baro a Panawen masansan a liklikanda ti termino. Ilawlawag ti Library Journal a “ti nalabes a panangipadamag ti media idi naladawen a 1980s pinataudna ti di nasayaat a tignay maipapan kadagiti dakes a pammati ken pamay-an a mainaig iti pilosopia ti Baro a Panawen (UFOs, pannakisarita kadagiti espiritu, dagiti kristal a mainaig kadagiti bato a mausar iti panangagas ken panagmennamenna, kdp.); maiparangarang daytoy iti kinapudno nga ad-addan nga ik-ikkaten dagiti kangrunaan a kompania nga agiyim-imprenta . . . ken uray pay dagiti pagimprentaan ti Baro a Panawen, ti termino a Baro a Panawen.” Gapuna, mabalin nga adu a tattao ti adda iti sidong ti impluensia ti kapanunotan a Baro a Panawen nupay dida mabigbig a kasta.

Aniat’ Baro Maipapan iti Dayta?

Ibilang dagiti adu iti movimiento ti Baro a Panawen a daytat’ maysa a moderno a pasamak. Sigun ken Propesor Carl Raschke iti University of Denver, ti kapanunotan a Baro a Panawen ket “rissik ti kontra a kultura idi tawtawen Sisenta.” Dadduma a mangus-usig itudoda met ti 1960’s, a mainaig iti panagsapsapul dagiti hippie iti wayawaya ken kinapudno, kas ti pangrugian ti movimiento ti Baro a Panawen. Adu a dati a hippie, nga agtawenen iti 40 agingga iti 59, ti agbirbiruk pay laeng iti dayta a naatap a kinapudno. Ngem ti panagbirbirukda saanen a maibilang a pagregreggetan dagiti tin-edyer. Adu kadakuada ti propesional iti mabigbigbig a tay-ak ti pannakaammo, aktibo iti politika, ken mamatmatmatanen a mapagtalkan a miembro ti komunidad.

Bayat ti 1970’s ken 1980’s, inusarda ti laing ken pinansial a kinabaknangda a mangitultuloy iti panagsirarakda. Dagiti resulta? Nasaknap a naawat ken naraem ti aglalaok a pammatida. Sipapartak a ginundawayan ti media dayta, a nagbanag iti nasaknap a pannakaammo iti pilosopia ti Baro a Panawen.

Kinapudnona, bassit laeng ti baro maipapan kadagiti pammati ti Baro a Panawen. Kas pangarigan, ti pilosopiana ket naibatay a nangnangruna iti misticismo iti Dumaya, a rinibu a tawennan. Usigenyo ti sumagmamano a kapanunotan ti Baro a Panawen.

Ti Namnama ti Baro a Panawen

Gapu ta asidegen ti tawen 2000, ti kapanunotan a nasaysayaat a masanguanan, nasaysayaat a milenio, ket aglatlataken. Ti kangrunaan a pammati ket ti pagaammotayo a baro a sosiedad ket sukatanto ti Naan-anay a Natalna (Utopia) a kagimongan.a Sigun kadagiti mannursuro ti Baro a Panawen, maibanagto daytoy babaen ti naan-anay a pannakabalbaliw ti gagangayen a maawat a kapanunotan babaen iti mistiko a pannakaammo a nailemmeng wenno di naikankano agingga kadagiti nabiit pay a tawen. Kunaenda a daytoy a baro a tiempo ti panagtutunos iruarnanto ti kabaelan ti tao ket iyegnanto ti sapasap a naespirituan a kappia.

Kasla naibatay a nangnangruna daytoy a namnama kadagiti padto dagiti astrologo a mangitudo iti kaaldawantayo kas ti beddeng ti aglabas a panawen ti Pisces ken ti umay a panawen ti Aquarius. Kunaen dagiti mangitantandudo iti daytoy a teoria a ti pagilasinan ti zodiac a Pisces adda negatibo nga epektona iti sangatauan iti dandani 2,000 a tawenen. Itudoda ti Kakristianuan kas ti nangnangruna a mapabasol iti itataud ti materialistiko ken di rumangrang-ay a kagimongan. Napabasol ti Kakristianuan a manglaplapped iti irarang-ay ti kinapudno. Ngem itatta makunan a masarakan ti kinapudno iti okulto ket maipalgak ti kinapudno bayat ti umadanin a panawen ti Aquarius, ti panawen ti naespirituan a pannakalawlawag, ti baro a panawen.

Saan nga agtutunos dagiti mangitantandudo iti Baro a Panawen no daytoy baro a kagimongan ket maiyeg babaen iti extraterrestrial a puersa wenno babaen iti panangikagumaan ti tao. Kunaen ti maysa a teoria “a ti maysa a pulí dagiti nabalbaliwan a Homo sapiens iti Baro a Panawen, a tumaud kadagiti genetiko a bin-i nga immula dagiti nalawlawagan a [tattao] idi ugma 3,500 a tawenen ti napalabas, ket umadudanto ket isalakandanto ti lubong manipud iti kinabuklis.”​—The Wall Street Journal, Enero 11, 1989.

Nupay kasta, dayta a namnama a panawen ti kinaragsak, Naan-anay a Talna, wenno baro a lubong, saan a baro. Dagiti sarsarita iti dandani tunggal kangrunaan a kultura iramanna ti namnama iti maysa a masanguanan a Naan-anay a Natalna a kagimongan. Dagiti mitolohia dagiti Sumeriano, Griego, Romano, ken taga Scandinavia inayonda daytoy a pammati. Kuna ti Encyclopedia of Religion: “Ti panagtarigagay iti maysa a naan-anay a talna a sadiay awanen ti kinapanglaw ken sadiay naruayen ti talna ken kinawadwad ket nabayagen a paset ti relihion nga Insik nanipud pay idi sakbay ti tiempo ti Ch‘in (sakbay ti 221 KKP).” Ti kadaanan a sagrado a libro, ti Biblia, saritaenna ti maysa a milenio inton maiyegen ti sangatauan iti kinanaan-anay, ken mapukawton ti gubat, krimen, rigat, ken ipapatay.​—Apocalipsis 21:1-4.

Panangdayaw iti Bagi

Iti pelikula ti kabibiagna nga Out on a Limb, nagtakder ti nalatak nga artista ken autor ti Baro a Panawen a ni Shirley MacLaine iti playa a yan ti napigsa nga angin ket inyunnatna dagiti takkiagna ket kinunana: “Siak ti Dios! Siak ti Dios!” Kas kenkuana, adu a mangitantandudo iti Baro a Panawen ti agsapsapul iti natantan-ok a bagi ken panunotenda nga adda maysa a dios iti unegda. Isuroda nga itan-ok laeng dagiti tattao ti panagpampanunotda tapno masarakanda ti kinadiosda.

Apaman a maibanag daytoy, kunada, nalawagen nga adda sapasap a panagnanaig dagiti isuamin a banag iti uniberso​—ti isuamin a banag ket dios, ket dios ti isuamin a banag. Ngem daytoy saan met a baro a kapanunotan. Dagiti kadaanan a relihion iti Mesopotamia ken Egipto patienda ti kinadios dagiti ayup, ti danum, ti angin, ken ti langit. Nabiit pay, ni Adolf Hitler makuna a pinaregtana dagiti dadduma a mangawat iti “nabileg, napinget a pammati iti Dios babaen kadagiti Pinarsua, Dios kadagiti umilitayo a mismo, iti pagtungpalantayo, iti daratayo.”

Nakaad-adu dagiti literatura, seminar, ken programa ti panagsanay iti kultura ti Baro a Panawen a mangtamtaming iti kabaelan ti bagi ken panangparang-ay iti bagi. Ti “maaddaan ti pannakaawat iti makin-uneg a bagi” isu ti nalatak a pagsasao. Maparparegta dagiti tattao a padasenda ti aniaman ken isuamin a mabalin a makatulong kadakuada a mangiruar kadagiti bukodda a paglaingan. Kas kinuna ti maysa a mannurat iti magasin a Wilson Quarterly, ti “kangrunaan a sursuro ti movimiento ket ‘awan aniamanna no ania ti patpatiem no la ket ta agballigi dayta agpaay kenka.’”

Ni Margot Adler, maysa a manangitandudo iti Baro a Panawen, ilawlawagna nga adu a babbai a nakikadua kadagiti movimiento ti Baro a Panawen ti makikadua “gapu kadagiti personal unay a pakaigapuan. . . . Kagurada dagiti pisikal a bagida, kagurada dagiti kinataoda. Makikaduada kadagitoy a grupo a mangikuna a nangnangruna kenka a ‘Sika ti Diosa, nakaskasdaawka.’”

Deskribiren ti magasin a New York ti panangbirbiruk ti maysa a grupo iti natantan-ok a bagi: “Inkanta ti maysa a babai, ‘Dakami dagiti mannursuro iti Pangrugian ti Baro a Tiempo. Dakami Dagidiay napapateg.’ Dadduma a nakipaset a nakasuot kadagiti sinan sara a kallugong, naikkan iti dutdot a maskara, ken nakakawes iti nakarenken a naingpis a pagan-anay, agsalada a lumasat iti kabakiran, nga agdaydayamudom ken agsensenias, nga agladladingit ken agun-unnoy.”

Nagugoran nga Okultismo

Dadduma a kapanunotan ti Baro a Panawen itandudoda ti baro, nagugoran a panangmatmat iti okulto. Pampanunoten dagiti adu a [kameng] ti Baro a Panawen a saanen a nainaig iti okulto ti Satanismo. Kunaen ti maysa a mannurat iti magasin a Free Inquiry: “Umad-adun dagiti mangar-aramid iti pangkukulam, ngem awan kadakuada ti mamati iti Satanismo.”

Impakita ti nabiit pay a surbey idiay Alemania nga adda 10,000 nga aktibo a mangkukulam dita a pagilian. Sisisikap a maawis uray pay dagiti ubbing iti okulto. Ilawlawag ti libro nga Aleman a Der Griff nach unseren Kindern (The Grasp for Our Children) a babaen kadagiti “cassette ti drama dagiti ubbing, mairuruamen dagiti ubbing iti baro a ladawan dagiti mangkukulam a kas gagangay a babai a mangusar iti magic agpaay iti nasayaat a panggep.” Kuna pay ti libro: “Ngarud maawis uray pay ti atension dagiti babassit nga ubbing iti pamay-an ti Baro a Panawen a mabalin a mangiturong kadakuada iti karkarna a banag.”

Iti librona, itandudo ni Shirley MacLaine ti kapanunotan a ti okulto ket basta nailemmeng laeng a pannakaammo ket ti pannakailemmengna dina kaipapanan a dayta ket saan a kinapudno. Inawis daytoy a pilosopia ti adu a tattao nga ageksperimento iti karkarna nga espiritistiko nga ar-aramid, kas ti panagsalamangka, astrolohia, telepathy, ken ti pannakisarita kadagiti espiritu. Ti naudi ket naammuanen iti rinibribu a tawen a kas espiritistiko a medium. Ngem daytat’ awagan dagiti [kameng] ti Baro a Panawen a panangiyallatiw. Kuna ti teoriada a dagiti espiritu dagiti natay pilienda dagiti indibidual nga agbalin nga alikamenda a makisarita iti sangatauan.

Dagitoy a makuna nga alikamen a tattao mabalin nga agpasikkilda ken agsaoda wenno mangisuratda iti mensahe a “pakalawlawagan,” a makuna a nagtaud kadagiti natay wenno kadagiti parsua nga extraterrestrial. Maibilang dagiti espiritu dagiti natay a kas masisirib nga agur-uray iti umiso a tiempo a panag-reinkarnasion. Kabayatanna, makuna a dagitoy iwanwanwanda ti sangatauan a sumrek iti baro a tiempo.

Adu a [kameng] ti Baro a Panawen ti kanayon nga umimdeng iti maipagarup nga ibagbaga dagitoy a mamasirib babaen kadagiti alikamenda. Ket dagiti manamati makapilida kadagiti espiritu a pagkonsultaanda. Mairaman kadagitoy isu ti maipagarup nga espiritu da John Lennon ken Elvis Presley, dagiti extraterrestrial nga agnagan iti Attarro ken Rakorczy, ken ti 35,000-tawenna a mannakigubat manipud iti sarsarita nga Atlantis a managan Ramtha.

Baro a Panawen ken ti Salun-at

Umad-adu ti bilang dagiti mangngagas a mamati a dagiti pasiente saan a rumbeng a matrato a kas nadadael a makmakina ken masapul a maikkan met ti konsiderasion ti mental ken emosional a salun-at ti indibidual. Maawagan daytoy a pamay-an a kas holistic a panangagas, ket saan a nasken a mainaig iti pagannayasan ti Baro a Panawen. Nupay kasta, adu [a kameng] ti Baro a Panawen ti sigagagar a nangawat iti holistic a panangagas. Ilawlawag ti libro a The Cosmic Self a nupay dida agkedked kadagiti gagangay a pamay-an ti panangagas, dagiti [kameng ti] Baro a Panawen itandudoda ti panangagas iti pasiente kas maysa a tao, “maysa a sibibiag nga organismo nga addaan bagi, isip, ken espiritu.”

Kunaen dagiti [kameng ti] Baro a Panawen a ti naimbag a salun-at mabalin a masarakan iti ruar ti gagangay a pamay-an ti panangagas. “Ti lugar a pakasarakan ti kaaduan a tattao iti damdamo a kapanunotan ti Baro a Panawen ket idiay lubong ti naiduma a pamay-an ti panangagas,” kuna ti periodiko a Britano a The Herald. Ket mausig dagiti gagangay unay a kapanunotan. Kas pangarigan, isingasing ti beterinario a siruhano ken autor nga Australiano a ni Ian Gawler a mabalin a maagasan ti kanser babaen ti panagmennamenna. Dadduma pay a pamay-an ti panangagas a nalatak a nairaman kadagiti pamay-an ti Baro a Panawen isu dagiti panangreseta a naibatay kadagiti sasaaden dagiti bituen ken dagiti planeta, ti panangusig iti maysa a banag nga agsilnag manipud iti tao, panangagas babaen iti hypnosis, psychic surgery (panagopera a di agusar iti kutsilio), ken past lives theraphy wenno panangagas babaen iti pananglagip iti napalabas a panagbiag ti tao tapno magun-odan ti naan-anay a kabaelanna. Dagitoy a pamay-an ti panangagas masansan a maitandudo kadagiti naisangsangayan a magasin a mangtaming iti salun-at, dagiti gagangay a remedio, bitamina, arsisio, ken nutrision.

Baro a Panawen ken Dagiti Kristal

Maysa a nalatak a pamay-an ti panangagas ti Baro a Panawen iramanna ti panangusar kadagiti kristal ken napateg a batbato, kas kadagiti quartz, ametista, topasio, rubi, opal, ken esmeralda. Kuna ti platero ti Baro a Panawen a ni Uma Silbey: “Iti intero a historia makasarakka kadagiti pangarigan iti kultura a mamati a dagiti quartz maparang-ayda ti bileg ti isip ken pannakabalin a mangagas.” Kunana pay: “Dagiti taga Sumeria, dagiti Maya ken dadduma pay a sibilisasion inusarda dagiti kristal a quartz a pangagas.”

Kasano a mausar dagiti kristal? Kuna ti mangngagas babaen kadagiti kristal a dagiti pisikal ken mental a saksakit mabalin a maagasan babaen ti panangiparabaw kadagiti quartz ken dadduma pay a napateg a bato kadagiti naituding a paset ti bagi. Ilawlawag ni Katrina Raphaell, maysa a guru ti Baro a Panawen nga agusar kadagiti kristal, a dagiti kristal “mabalin a maikabil iti pandag ti pungan bayat ti pannaturog tapno mangipaltiing kadagiti natan-ok ken naimpadtuan a tagainep. Mabalin a mausarda kadagiti panangagas a mangpakalma kadagiti agbaliwbaliw a rikna, pakalmaen ti nariribuk nga isip ken tumulong a mangagas kadagiti di panagtimbeng dagiti [hormone] ti bagi. Mabalin a petpetan ida bayat dagiti panagpasikal ken panagpasngay tapno maaddaan iti kanayonan a pigsa.”

Baro a Panawen ken ti Aglawlaw

Ti movimiento ti Baro a Panawen ket “naimbag, maseknan iti aglawlaw, uso,” kuna ti TSBeat, maysa a Britano a magasin nga agpaay kadagiti tin-edyer. Ti aktibo a pannakipaset iti panangpanunot iti ekolohia ken ti pannakasalaknib ti aglawlaw nakatulong iti positibo a ladawan ti movimiento ti Baro a Panawen, ket daytoy a mensahe a pagsayaatan ti aglawlaw ti nangawis kadagiti adu iti sursurona. Nupay kasta, ti pakaseknan ti Baro a Panawen agpaay iti aglawlaw ket masansan a maiyebkas kas talaga a panangdayaw iti pinarsua, nga addaan kadagiti ritual a maipadis kadagiti seremonia a naidedikar iti diosa a daga.

Daytoy kadi a moderno nga ebkas iti kadaanan a misticismo ti sungbat kadagiti parikuttayo? Maispalto kadi ti planetatayo babaen ti sirib dagiti mangkukulam ken extraterrestrial? Dumtengto kadi ti baro a panawen iti kappia ken kinawadwad?

[Footnote]

[Kahon iti panid 6]

Ni MacLaine, ti Baro a Panawen, ken ni Ramtha

“PUDNO dagiti rukod iti law-ang uray pay no ditay makita dayta wenno marukod ti kawatiwatna. Ad-adda a pudno dagita ngem ti ‘maawatantayo’ a pudno a makitkitatayo. Daytat’ naawagan a kapanunotan ti baro a panawen. Ti kinamanagpanunot ti baro a panawen. . . .

“Binisitak dagiti napaneknekan a medium a mangiwanwan kadagiti espiritu manipud iti lubong dagiti espiritu. Nakigayyemak kadagidiay nga ‘espiritu a persona.’ . . . Nasirsirib ti maysa ngem ti asinoman kadagiti dadduma. Ti naganna ket . . . Ramtha ti Nalawlawagan. . . . Kunana a naminsan nagbalinen a tao bayat ti tiempo ni Atlantis ket naaddaan iti naan-anay a pannakaawat iti dayta a panagbiagna. . . . No perrengek ti mata ni Ramtha, mangngegko a kunkunaek, ‘Sika kadi ti kabsatko a lalaki idi nagbalinka a tao idi tiempo ti Atlantis?’

“. . . Nagarubos dagiti lua iti matana. ‘Wen, dungngo,’ kinunana, ‘sika ti kabsatko a lalaki.’”

Intuloy a kinuna ni MacLaine: “Ti naisurona kaniak iti naespirituan isut’ panangiraman iti kinapudno a datayo ti Dios. Addaantayo iti pannakaammo a kas kenkuana.”​—Dancing in the Light, ni Shirley MacLaine.

Idiligyo ti Genesis 3:5, a sadiay ti Uleg (ni Satanas) siuulbod a kinunana ken Eva: “Ta ammo ti Dios nga iti aldaw a pannanganyo iti dayta maluktanto dagiti matayo ket kaslakayton iti Dios a makaammo iti naimbag ken dakes.” Dagidiay nga agtarigagay iti pananganamong ti Dios masapul a liklikanda ti aniaman a pannakainaig kadagiti dakes ken mangallilaw nga espiritu a parsua. Kinuna ti Linteg ni Moises: “Dikay umamang kadagiti medium dagiti espiritu, ken kadagiti managipadles kadagiti paspasamak, ta mamulitankayo kadakuada. Siak ni Jehova a Diosyo.”​—Levitico 19:31.

[Kahon iti panid 9]

“Sabali Manen a Droga iti Napno ti Droga a Kagimongan”?

“TI MOVIMIENTO ti Baro a Panawen​—ti kaudian a kontribusion iti nabayagen a historia dagiti karkarna a naespirituan nga uso ken remedio ti isuamin​—mangawis iti panaguyaw ken panagpungtot. Saan laeng a ti pannakaipababa ti kinapasnek iti relihion no di ket talaga a ti komersialismona tignayenna ti panagsuspetsa iti nasaknap a relihiuso a panangallilaw. . . .

Ti movimiento ti Baro a Panawen padasenna a pagtiponen ti panagmennamenna, positibo a panagpanunot, panangagas babaen iti pammati, . . . misticismo, yoga, panangagas babaen iti danum, acupuncture, insienso, astrolohia, Jungian psychology, biofeedback, ESP, espiritualismo, . . . ti teoria ti ebolusion, ti pamay-an ti sex theraphy a pinataud ni Wilhelm Reich, kadaanan a mitolohia, . . . hipnosis, ken adu a dadduma a pamay-an a nairanta a mangpasayaat iti puot, agraman dagiti bambanag a binulod kadagiti kangrunaan a tradision ti relihion. . . .

“Ti panangsukat ti Baro a Panawen iti relihion bang-aranna ti konsiensia imbes a riribukenna. Ti kangrunaan a sursuroda ket awan aniamanna no aniaman ti pammatim no la ket naballigi dayta agpaay kenka. ‘Pudno dayta no patiem dayta’: pagsasao ti Baro a Panawen. . . .

“Ti parikut ket saan a ti kinaepektibo dagiti pamay-an ti panangagas ti Baro a Panawen no di ket no ti relihion masapul a mapagbalin a panangagas. No awan ti maitukonna malaksid ti naespirituan a pakaragsakan, ti relihion agbalin a sabali manen a droga iti napno ti droga a kagimongan.”​—“The New Age Movement: No Effort, No Truth, No Solutions, Notes on Gnosticism​—Part V,” ni Christopher Lasch, Watson Professor of History idiay University of Rochester, Nueva York, E.U.A.

[Ladawan iti panid 7]

Ageksperimento ti Baro a Panawen iti astrolohia, telepathy, panagmennamenna, ken dagiti kristal, malaksid pay kadagiti dadduma a bambanag

[Ladawan iti panid 8]

Dagiti pamay-an ti panangagas ti Baro a Panawen iramanna ti panangusar kadagiti kristal