Nagbalin a Misionero Idiay Sud America ti Dati a Mannakilugan a Hippie

AGSADSADAAK idi iti pakiluganak nga agpa-Birmingham, Inglaterra idi 1974, a kaduak ti Pranses a nobiak. Linabsannakam ti agaw-awid idin a dua a Saksi ni Jehova a naggapu idiay panggedanda, ket maysa kadakuada, ni John Hyatt, ti timmaliaw kadakami sana kinuna iti kaduana, “Kasanonto a masursuro dagita a kita ti tattao ti Dios?” Siempre, idi la agangay a naammuak daytoy. Ngamin, didakam met inlugan; uray dakayo siguro, kasta met ti aramidenyo. Aglanglangaak kas maysa a kadawyan a hippie.

Ngem palubosandak a mangisalaysay iti kabibiagko. Naipasngayak idi 1948 idiay Richmond, Virginia, E.U.A. Ti damo a malagipko isu idi agtawenak iti lima ket diak makapagna. Adda poliok. Digusennak ni nanangko iti maysa nga stretcher idiay bathtub. Naimbag laengen ta kalpasan ti uppat wenno lima a lawas, gapu iti tulong dagiti nagannakko ken dodoktor, immimbagak. Nabalinak manen ti magna.

Naisalsalumina ti pamiliami idiay Abagatan ti E.U.​—napeklankami a Southern Baptist. Kalikaguman dagiti nagannakmi a dakam nga annakda​—dakam kada manongko, ken ti adiek a lalaki ken babai​—makimisakami idiay simbaan agingga nga agtawenkamin iti 18. Idi agtawenakon iti 18, immikkatak iti iglesia. Nabautisaranak idi pito ti tawenko, iti maysa a krusada ni Billy Graham. Seriosoak idi maipapan iti pannakabautisarko; saanak a natignay gapu laeng iti emosion. Nalawag pay laeng iti panunotko nga indedikarko ti biagko iti Dios, nupay isut’ talaga a diak nga am-ammo idi.

Insurodakam dagiti nagannakmi iti naimbag a kababalin, panagraem iti turay, ken panagraem iti Biblia. Dagidiay a kapanunotan idi ubingak pay ti nangimpluensia kadagiti desision nga inaramidko iti unos ti panagbiagko. Agingga ita nga aldaw, agyamanak pay laeng iti panangsanay kaniak dagiti nagannakko.

Idi addaak iti maikanem a grado iti elementaria, malagipko nga ut-utobek idi ti kasasaad ti lubong saak kuna: ‘Di rumbeng a kastoy laengen ti kasasaad ti lubong.’ Uray pay idin, patiek nga agpatingganto dagiti napolitikaan a sistema.

Kadagiti tawen ti kinaagtutubok, nagsakitak iti scoliosis, maysa nga abnormal a panagkillo ti dori, a nalabit epekto ti panagsakitko iti polio idi ubingak pay. Nagbalinak a kasla baboy a guinea bayat nga impreso dagiti doktor ti bagik manipud patong agingga iti tengnged iti maysa a Risser cast, maysa a jacket a nagserbi a kas maysa nga exoskeleton.

Saan a kasta ti kayatko a biag. Kaslaak la magmagna nga estatua. Nasingpet met ketdi dagiti kaeskuelaak, ngem adda leksion a nasursurok bayat nga us-usarek ti risser jacket idi addaakon iti maikatlo a tawen iti high school: Awatem ti din mabalbaliwan.

Namnamaenda nga agkolehioak, isu a nageskuelaak iti kolehio. Nagraduarak idi 1970. Idi dekada ’60, aktibo unay ti movimiento dagiti hippie, ket nasaknap idi ti imoralidad ken dagiti maiparit nga agas. Nagtrabahoak tapno masuportarak ti panagkolehiok, ket ti trabahok iti maysa nga opisina kalikagumanna nga agpapukisak iti maikanatad iti maysa a lalaki ken agamerikanaak. Ngem ad-adda a naay-ayoak kadagiti agwaywayas ken awan patpatienna a disposision dagiti gagayyemko. Masuronda met iti kasasaad ti bambanag a kas kaniak. Nakamaongak a nangisuot iti togak idi aldaw ti panaggraduarmi.

Saan a makapnek ti edukasion. No anagek ti kasaad ti nabaknang a pangamaek, nakumbinsirak a ti kuarta ket saan a mangted iti pannakapnek. Naragragsak pay ketdi dagiti napanglaw ngem isu. Ania ngarud ti pagbanagak? Nagsardengak a nageskuela, pinaatiddogko ti buokko, saak biniruk ti pudpudno a panggep ti biag.

Nagbiaheak idiay Europa babaen ti tiket ti Eurail ken ti pasaray a pannakilugan. Ti kalatko isut’ pannakiluganko iti intero a lubong. Nalabit addanto pakasarakak iti sungbat. Linaon ti inyabadayko a bag ti dua a pantalon a maong, tallo a t-shirt, ken maysa a Biblia.

Iti panagtugawko kadagiti pagiinuman, panaginum iti beer ken panagbasa iti Biblia, agdamagak no kua kadagiti dadduma nga agiinum, ket nadumaduma a sungbat ti nagun-odak. Agbirbirukak, agsapsapul, agsawsawarak​—agpaay iti ania? Diak masigurado.

Idiay Londres, naallukoyak iti “Children of God.” Ngem kas ti mensahe dagiti amin nga agtutubo a hippie, inuubingan ti mensaheda​—inuubingan nga ayat. Awan maganabko ditoy.

Iti panagpasiarko iti nakangayngayed a simbaan dagiti Anglicano, a dati a katedral dagiti Katoliko, nasdaawak. Dinamagko ti padi a nangipasiar kadakami no apay a kinayatna ti agbalin a padi. Ingngatona ti imana sana insenias babaen ti tangan ken dadduma a ramayna a gapu iti kuarta! Naupayak. Anian a kinamanaginsisingpet! Gapu ta masuronak, inurnongko amin a literaturak iti relihion, saak pinuoran ida.

Idi Setiembre 1973, addaak manen iti kalsada, ingatok ti tanganko a kaipapananna a makiluganak​—nga agpa-Liverpool tapno makitak ti Beatles ken denggen ti musikada. Inlugannak ni Gordon Marler. Ti Biblia ti nagsaritaanmi gapu ta agpadakam a mangbasbasa iti dayta, isu a nagrinnanudkami kadagiti ammomi a kasuratan.

Kalpasanna, naammuak ti “kinapudno” babaen ken Gordon. Nagsinsinnuratkami ket idi primavera ti 1974, impadamagna nga isut’ makiin-innadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Awan ti makunak iti nagan a Saksi ni Jehova, gapu ta diak pay naam-ammo ida idiay Richmond. Sumagmamano a bulan kalpasanna, inawisnak babaen iti surat: “Sarungkarannak para iti panagadal iti Biblia.” Kinunana a ti panagadalna ket rabii ti Mierkoles. Isu nga iti agsapa ti Mierkoles, nagsadaak manen iti pakiluganak. Nalaklakaak la a makasada gapu ta kaduak ti Pranses a nobiak.

Kinaduami ni Gordon iti pakiad-adalanna iti Biblia. Ni John Hyatt gayam dayta, daydi saan a nangilugan kadakami iti napalabas ken nangiyimtuod iti: ‘Kasanonto a masursuro dagita a kita ti tattao ti Dios?’ Idi naam-ammonakami, kinunana: “Oh, ti dua a hippie idiay kalsada, dagiti Kanó!”

Ket nangrugi ti pannakiadalko iti Biblia. Adut’ inyimtuodko gapu iti panagbasbasak iti Biblia. Awan unay tiempo tapno masungbatan yantangay kabigatanna ket mangrugin ti dakkel a kumbension dagiti Saksi. Inted ni John kaniak ti libro a Ti Kinapudno a Mangiturong iti Biag nga Awan Inggana, ket imbagana a mangpiliak iti kapitulo, isaganak amin dagiti saludsodko, saak agsubli iti sumaganad a Mierkoles. Inawisnak a makikumbension iti Domingo. Nasdaawak kadagiti nanakman ken managraem a tattao. Saan nga interesado ti nobiak. Idi kinunak nga ad-adda nga ay-ayatek ti Dios ngem isuna, isut’ pimmanaw.

Iti [simmuno a] Mierkoles, nagsubliak idiay balay ni John, ket ti kapitulo maipapan ken Jesu-Kristo ti napilik. Adda espesipiko a salsaludsodko maipapan iti kababalin iti sekso ken ti padto ni Daniel a 70 a lawas ti tawtawen. Ni John ket maysa nga amin-tiempo a managebanghelio, a talaga a nalaing iti Biblia. Imbagana ti panangmatmat ti Biblia a ti sekso ket agpaay kadagiti kasado laeng a tattao, ket inlawlawagna kaniak ti padto ni Daniel maipapan iti 70 a lawas. Nagsayaat ti pannakaibinsabinsa ken pannakailawlawag dagiti diak maawatan a detalye kabayatan ti panangbasak iti Biblia. Idi agalas dos ti parbangon, kinunak: “Daytoy ti kinapudno.” Pinanggepko ti maturog idiay parke, kas ti masansan nga aramidek iti napalabas, ngem di immanamong ni John ket pinaturognak idiay datar ti salasda.

Kasla bendision ti inaramidna, ta iti daydi a rabii, maysa a barkada dagiti nakaaripit ti buokda nga agtutubo ti silalaaw nga agiinninum iti elevator. Sigurado la ketdi a makursunadaandak a maluen apaman a makitada ti itsurak gapu ta kaluksawda ti atiddog a buok dagiti hippie.

Bayat a rimmang-ay ti panagadalko, naanagko nga umiso gayam dagiti kapanunotak idi ubingak. Agpatingganto ti sistema. Agturturong daytan iti pannakadadael. Ti Dios a mismo ti mangaturto kadagiti bambanag babaen iti gobiernona, ti Pagarian nga ikarkararagko ngem pulos a diak naawatan idi. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10) Nainkalintegan gayam ti panangkondenarko iti panaginsisingpet. Uray ni Jesus ket kinondenarna dayta. (Mateo, kapitulo 23) Sinapulko ti Dios, ket inyam-ammona a mismo ti bagina kaniak.​—Aramid 17:27.

Inranudko daytoy a kinapudno iti asinoman a naam-ammok. Dagus a kayatkon ti agawid ken iranud ti pannakaammok iti pamiliak. Idi nagsubliakon idiay Richmond, kasta ti inaramidko.

Nagteleponoak met iti Kingdom Hall. Ni Kabsat Herbert Lohwasser ti simmungbat. Agtartrabaho idi iti kabarbaro a patakder, a maisagsagana agpaay iti pannakaidedikarna. Imbagak a kayatko ti agpaiyadal iti Biblia. Nasaona kaniak ti maysa a dakkel a gimong iti sumaganad nga aldaw ket maaw-awis amin a taga siudad a dumngeg iti palawag iti Biblia. Napanak.

Nakadkadlaw unay ti itsurak a mangipasimudaag a maysaak la a naawis. Nakiam-ammo kaniak sadiay ti maysa a baro a payunir nga agnagan Mike Bowles ken inawisnak a makikatugaw kenkuana idiay mismo sanguanan. Kalpasanna, agiinnarasaas dagiti adda iti likudak, “Asino dayta atiddog ken napintas ti buokna a balasang a kaabay ni Mike Bowles?” Siak dayta!

Kalpasan ti maikatlo a panagadalko, nagpapukisak ken binaliwakon ti panagkawkawesko. Nangrugin a maibagay ti makinruar a langak iti makin-uneg a kinataok. Nagpalistaak iti Teokratiko nga Eskuelaan iti Panagministro idi Oktubre ket idi Nobiembre, nangrugiakon a mangasaba iti publiko. Idi agangay, mangiyad-adalakon iti Biblia kadagiti sabsabali. Idi Marso 1975, nagpabautisarak manen, ita ket kas simbolon ti dedikasionko ken Jehova, ti Dios a kamaudiananna ket naam-ammok met laengen.

Nangrugiak iti amin-tiempo a serbisio a kas kadagidiay dakkel unay ti naitulongda kaniak. Idi Mayo 1976, nagtaengak idiay Brooklyn Bethel, ti sangalubongan a hedkuarter dagiti Saksi ni Jehova. Dua ti trabahok, operator ti elevator ken para itulod ti surat. Agpada dagitoy a nangted kaniak iti pribilehio a makisarita kadagiti naespirituan a kakabsatko iti inaldaw.

Kalpasan ti dua a tawen, nagawidak idiay Virginia ken nangasaba iti amin-tiempo. Idi agangay, nagbalinak a panglakayen iti kongregasion. Makaparagsak ti trabaho, ngem adda diak pakaidnaan. Kanayon a mapampanunotko: ‘Ad-adu pay ti maaramidak a panagserbi iti Dios.’ Serbisio a kinamisionero? Kabaelak ngata? Nagaplikarak iti Watchtower Bible School of Gilead ket naawatak iti klase agpaay iti pannakasanay iti kinamisionero idi kalam-ek ti 1983.

Sakbay ti panaggraduarmi, naipakaammo ti pakaidestinuak kas misionero: Colombia, Sud America. Addaak manen iti kalsada ngem saanen a panagbiahe babaen ti senias ti tanganko.

Ti umuna a napanak isu ti sanga nga opisina ti Watch Tower idiay Santa Fe de Bogotá, a sadiay sigaganetget a nagadalak iti Español iti tallo a bulan. Idi agangay naibaonak idiay pagtaengan dagiti misionero sadi Medellín, a sadiay uppat nga oras iti kada aldaw a sursuruek ti Español iti unos ti innem nga aldaw iti kada lawas.

Nakalalagip dagiti kanito ti panangrugik a nangasaba babaen iti kabbaro a pagsasao. Iti maysa nga agsapa, sisiak a timmuktok iti maysa a ruangan bayat a nagpaliiw iti asideg ti maysa nga Español ti pagsasaona a kabsat. Intukonko iti maysa a babai dagiti Nakristianuan a magasintayo iti 30 a pisos. Nakaunget ti babai sana inserra ti ruangan! Idi nagsubliak iti yan ti kabsat, naunawanak. “Agan-annadka iti panagibalikasmo,” kinunana. “Besos ti imbalikasmo saan a pisos.” Ta gayam, 30 nga ungngo ti naibagak iti babai!

Napintas a lugar ti Colombia. Ad-adda pay a makaallukoy dagiti umilina. Nasingpetda, napakpakumbabada ngem kadagiti nabakbaknang a kagimongan. Isu a naiduma ti pannakaisuro iti Biblia. Pagay-ayat dagiti taga Colombia dagiti estoria, ilustrasion, pudno a kapadasan iti biag nga awanan komplikado a detalye. Kaykayatda dagiti kinapudno iti biag. Agsisinnakit dagiti tattao ditoy. Mannakigayyem ken manangipangagda. Dagiti managdengngegko ket kas kadagidi managdengngeg ni Jesus, dagiti tattao iti daga; daytoy ti nangidagadag kaniak a sisisinged a tuladek ti panangisuro ni Jesus. Ipalagip kaniak dagiti tattao ti Efeso 3:19, a sadiay nadakamat ni Pablo “ti ayat ti Kristo a manglab-aw iti pannakaammo.”

Idi 1989, naikkanak iti kabbaro nga annongen, ti panagbalin a manangaywan iti sirkito. Kaipapanan dayta ti linawas a panagdaliasatko iti nadumaduma a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova ken makidagus kadakuada, makikadua iti panangasaba iti kada ruangan a mangsapul kadagidiay mayat a mangammo iti Dios, agpalawag iti Kingdom Hall, ken makikuyog kadagiti lokal a kakabsat kadagiti iyad-adalanda iti Biblia.

Kanayon a disiplinaan ken gugorannak ni Jehova iti adu a wagas. Malagipko ti maysa a partikular a pasamak. Agbisitaak idi idiay kongregasion ti Mosquera, iti ruar ti Bogotá, ket kas iti dati, inyurnos dagiti kakabsat nga agdagusak iti maysa a pamilia​—maysa a kabsat a babai, ti di manamati a lakayna, ken ti dua nga annakda.

Simmangpetak iti nailet a balay, a maymaysa ti kuartona a nakaisaadan ti doble a katre a nadibisionan laeng iti kurtina. Intuloddak iti dayta, ket pinagpilidak iti katrek, ket ti makimbaba a katre ti napilik. Martes daydi. Idi nagiddaak a mangbasa iti Biblia iti agalas 9:30 t.r., simrek dagiti dua nga ubbing, sada naglagtolagto iti makingngato a katre.

Bimmara ti piditpiditko. ‘Saan! Diak kayat nga adda kaduak ditoy. Aniat’ ar-aramidek ditoy, lalaki a nairuam a makapagbukbukod (wenno iti bukodko a lugar iti maysa a parke)?’ Inkeddengko a mangsapulakto iti sabali a pagdagusak inton sumaganad a panagbisitak, saak naturogen. Iti kada rabii kasdi latta ti napasamak. Ngem iti Huebes, bayat nga agbasbasaak, adda bassit nga ulo a simmirip manipud iti makingngato a katre. Dayta ti siam ti tawenna a ni Andrés. “Kabsat Fleet,” dinamagna, “nakaturogka kadin?” Naalsem a saan ti sungbatko. Nagdamag manen. “Kabsat Fleet, nagkararagka kadin?” Sabali manen a saan ti insungbatko.

Idi kuan, kiniddaw ni Andrés, “No agkararagkanto, mabalin kadi nga umulogak, ket ikararagannak met?” Naasianak. Nagbaliw ti rikriknak. Kinapudnona, nagbaliw ti rikriknak maipapan ti intero a panagbisitak. Adtoy ti maysa nga “ulila nga ubing” a mayat a makipagkararag kaniak. Siak ti nangidaulo. Nagkararagkam a dua. Ket nagdagusak manen iti daytoy a pamilia iti sumaganad a panagbisitak. Tinulongannak ti ubing a ni Andrés a saan unay a maseknan kadagiti personal a pagimbagak no di ket ad-adda a maseknanak kadagiti kasapulan dagiti kakabsatko. Rinugiak a sinapul dagidiay ‘ulila’​—dagidiay mangsapsapul iti Dios, a kas idi maysaak pay la nga ubing. (Salmo 10:14) Tumabtabunon kadagiti gimong idiay Kingdom Hall ti tatang ni Andrés ken makiramramanen iti panangasaba iti publiko.

Nanipud idi simmangpetak idiay Colombia, immadu dagiti managdaydayaw ken Jehova manipud iti 22,000 a nagbalin a 55,000. Diakon makidangdangadang iti daydi diak pakaidnaan a masapul nga ad-adu pay ti maaramidak. Kontentoakon iti daytoy a nagsayaat a lugar. Agnanayon a siyayamanakto iti naasi a Dios a di nangikankano iti makinruar a kinataok a kas hippie no di ket kinitana ti maysa a tao a nakidangadang a mangsapul iti pudno a Dios a ti naganna ket Jehova.​—Kas insalaysay ni Richard Fleet.

[Ladawan iti panid 19]

Ni Richard idi 1973

[Ladawan iti panid 21]

Ni Richard Fleet, maysa a misionero idiay Sud America