Ti Napateg a Saranay

“MASAPUL a makidangadangak iti panagamak iti ipapatay ken tiempo ti panagliday,” insalaysay ni Virginia, maysa kadagiti Saksi ni Jehova idiay Argentina. Naopera iti radical mastectomy ken ti pannakaikkat ti dua nga obariona iti pannakidangadangna iti kanser ti suso.a

Kinapudnona, sapasap ti panagbuteng iti ipapatay kas banag iti kanser ti suso. Daytoy a panagbuteng, agraman ti panagamak iti panagbalin a baldado ken ti pukaw a mainaig iti kinababai ken ti kabaelan a mangtaraken [iti anak], mabalin a dangranna ti emosional a panagbiag ti maysa a babai. Dagiti makaringbaw a rikna ti pannakaiputputong ti dagus a mangiparikna kenkuana iti kinaawan ti mamaayna. Kasano a maliklikanna ti kasta nga emosional a pannakariribuk?

Ti Pannakasapul iti Pannaranay

“Masapulna ti pannaranay!” kuna ni Joan, manipud idiay Estados Unidos. Biktima ti kanser ti suso ti nanangna a mismo ken ti lolana, ket ita sangsanguenna metten ti isu met laeng a pannakidangadang a nakidangadanganda. Daytoy ti tiempo a makaipaay dagiti nasungdo a miembro ti pamilia ken gagayyem iti makaliwliwa a pannaranay ken tulong. Ti asawa ni Joan, ni Terry, nagbalin a nabileg a manangitandudo kenkuana. Ilawlawag ni Terry: “Ti sasaadek, kas nakitak, isut’ mangipaay iti mamagkalma nga impluensia. Masapul a tulongak ni Joan a mangaramid kadagiti pangngeddeng maipapan iti panangagas a mangipaay kenkuana iti panagtalek ken bileg a makidangadang ken saan a sumuko. Ti panagbutengna iti operasion iti kanser masapul a sursuruenmi a parmeken, ket siniguradok a masungbatan dagiti saludsodna ken pagam-amkanna iti pannakisaritami kadagiti doktor.” Kinuna pay ni Terry: “Daytoy ti maaramidtayo agpaay kadagiti pamiliatayo ken kadagiti padatayo a Kristiano nga awanan ti mangsaranay a pamiliada. Datayo ti mangkita, dumngeg, ken makisarita kadagiti doktor.”

Masapul a maipaay ti naisangsangayan nga atension kadagidiay agwaywayas ken dagiti balo. Imbaga ni Diana manipud iti Australia: “Natay ti asawak kalpasan ti pannakaoperana iti kanser lima a tawenen ti napalabas, ngem dagiti annakko ti nangpunno iti kinaawanna. Naasida ngem saanda nga emosional. Daytat’ nangpabileg kaniak. Naasikaso a dagus ken sikakalma dagiti isuamin.”

Makapadanag ti kanser ti suso iti intero a pamilia. Gapuna masapulda amin iti naayat a pannakaseknan ken pannaranay manipud kadagiti sabsabali (nangnangruna manipud kadagiti naespirituan a kakabsatda a lallaki ken babbai, no dagitoy ket Saksi ida ni Jehova).

Ilawlawag ni Rebecca, manipud iti Estados Unidos, a nakidangadang ti kanser ti suso ti nanangna: “Kasta unay ti pannakaseknan ti kongregasion kadakayo, a kasla pamiliam ida, ket dakkel ti epekto dagiti tigtignayda iti rikriknayo. Nupay adu ti saan a personal nga umanamong iti gagangay a panangagas a pinili ni nanangko, sinaranaydakami iti emosional babaen kadagiti awag ti telepono ken isasarungkar. Dadduma ti timmulong pay a nangisagana iti naisangsangayan a taraon para kenkuana. Inyurnos dagiti panglakayen a maikonekta ti sound system ti kingdom hall iti telepono tapno maawatmi dayta iti teleponomi ket dikam maliwayan dagiti gimong. Nangipatulod pay ti kongregasion iti maysa a kard nga addaan iti sagut a kuarta.”

Inamin ni Joan: “Agingga ita, no panunotek ti ayat nga impakita dagiti naespirituan a kakabsatko a lallaki ken babbai, matukay ti riknak! Iti pito a lawas, lima nga aldaw iti maysa a lawas, agsusublat dagiti naayat a kakabsatko a babbai a mangipan ken mangiyawid kaniak manipud ospital tapno agpaagas. Ket daytat’ 150 kilometro ti kawatiwatna nga agpapan ken agawid a biahe! Anian a panagyamanko ken Jehova iti nabaknang a bendision daytoy a Nakristianuan a panagkakabsat!”

Ti sabali pay a pamay-an ti panangparegta ken panangsaranaytayo isut’ babaen kadagiti makapabileg a komento. Masapul ti panagannad a ditay makaipaay iti panagdanag uray ditay inggagara babaen iti panangisarsarita kadagiti negatibo a bambanag. Ilawlawag ni June manipud Sud Africa: “Di inanamaen ti maysa a di pay naaddaan iti kanser a makaibaga iti umiso a banag. Iti kasasaadko mariknak a nasaysayaat ti saan a panangdakamat dagiti dadduma kadagiti kaso ti kanser no dagitoy ket saan a nasayaat ti nagbanaganda.” Umanamong ni Noriko manipud Japan: “No ibaga dagiti tattao ti maysa a naimbagan ket saanen a nagsubli ti sakitna, kalpasanna inanamaek met a mabalin a kaslaakto met kadakuada.”

Laglagipenyo a dadduma a babbai kaykayatda ti saan a mangsarsarita iti salun-atda iti amin a tiempo. Nupay kasta, dagiti dadduma gapu iti bukodda a pagimbagan, masapul a saritaenda ti kapadasanda iti kanser ti suso, nangnangruna kadagidiay nasinged a gagayyemda. Kasano a maammuan ti maysa no ania ti makatulong unay a banag nga aramidenna? Isingasing ni Helen manipud Estados Unidos: “Damagenyo ti indibidual no kayatna a pagsaritaan dayta, ket bay-anyo nga agsao.” Wen, “sisasaganakayo nga umimdeng,” kuna ni Ingelise manipud Denmark. “Basta addakayo sadiay a mangsaranay kenkuana tapno saan nga agmaymaysa a mangpampanunot kadagiti nakalkaldaang a kapanunotan.”

Panagtrabaho Agpaay iti Positibo a Panangmatmat

Ti maysa a pasiente ket paksuyen ken bannogen ti panagpaagas iti kanser ti suso iti adu a lawas, bulan, wenno tawen. Maysa kadagiti kadadakkelan a suot ti babai nga addaan iti kanser ti suso mabalin a ti panangsango iti kinapudno a saanen a kas idi ti kaadu ti maaramidanna. Ti panangawat iti limitasion ti bagina kaipapananna ti panangipasdekna iti kalalainganna a panagtrabahona ken aginana bayat ti aldaw.

No maldaang, masapul a maala a dagus ti addang a mangsalimetmet iti positibo a kababalin. Isalaysay ni Noriko ti kapadasanna: “Pinaglidaynak ti panangagas babaen kadagiti hormone. Iti kastoy a kasasaad diak maaramid dagiti bambanag a kayatko nga aramiden, ket mangrugin a mariknak nga awanen ti mamaayko ken Jehova ken iti kongregasion Kristiano. Bayat nga agbalin nga ad-adda a negatibo ti pampanunotko, malagipko dagiti panagsagaba dagidiay natay ti kanser iti pamiliak. Ringbawannakon ti buteng bayat ti panagpanunotko, ‘Maibturak ngata ti panagsagaba a kas kadakuada?’”

Ituloy a kuna ni Noriko: “Iti dayta a tiempo binaliwak ti panagpampanunotko babaen ti panangusar kadagiti publikasion dagiti Saksi ni Jehova a mangpanunot no kasano ti panangmatmat ni Jehova iti kaaddatayo. Naammuak a ti nadiosan a debosion maipakita, saan a babaen iti kaadu ti naaramidan, no di ket babaen iti motibo iti pannakaaramidna. Gapu ta kayatko a maay-ayo ni Jehova iti kasasaad ti puso ken panagpampanunotko, inkeddengko a rumbeng nga agserbiak kenkuana a buyogen iti rag-o ken isuamin-kararua uray no bassit laeng ti maaramidak iti Nakristianuan a ministerio.”

Ti napaut a panagduadua kadagiti adu a babbai a makidangdangadang iti kanser ti suso mabalin a raritenna ti positibo a panangmatmat. Ilawlawag ni Diana a ti nakatulong nga ad-adda kenkuana isut’ panangpunnona iti puso ken isipna kadagiti nakaay-ayat a bambanag nga inted ni Jehova a Dios kenkuana: “Ti pamiliak, gagayyemko, napintas a musika, panangmatmat iti nabileg a baybay ken ti napintas nga ilelennek ti init.” Isut’ talaga a mamaregta: “Ibagayo kadagiti dadduma ti maipapan iti Pagarian ti Dios. Ken sukayenyo ti pudno a panagtarigagay kadagiti kasasaad a mapasamakto ditoy daga iti sidong ti Pagarian, a sadiay awanton ti saksakit!”​—Mateo 6:9, 10.

Nakagun-od met ni Virginia ti bileg a nakidangadang iti panaglidayna babaen ti panangmennamenna iti panggep ti biag: “Talaga a kayatko ti agbiag agsipud ta adda aramidek a napateg a trabaho.” No maipapan kadagiti dumteng a narigat a tiempo ket mariknak ti agbuteng, kunana: “Agtalekak a naan-anay ken Jehova, ta ammok a dinakto baybay-an. Ken panunotek dagiti bersikulo ti Biblia idiay Salmo 116:9, a mangipanamnama kaniak a ‘magnaakto iti sanguanan ni Jehova iti daga dagidiay sibibiag.’”

Amin dagitoy a babbai insentroda ti namnamada iti Dios ti Biblia, ni Jehova. Ti libro ti Biblia a 2 Corinto 1:3, 4, idiay kapitulo 1, bersikulo 3 ken 4, awaganna ni Jehova a “ti Dios ti amin a liwliwa, a mangliwliwa kadakami iti amin a rigatmi.” Iyunnatto kadi ni Jehova ti imana tapno saranayenna dagidiay a makasapul iti liwliwa?

Sumungbat ni Mieko manipud Japan: “Makumbinsirak a babaen ti panagtalinaed iti serbisiona, maawatko ti nabileg a liwliwa ken tulong ni Jehova.” Ibaga met ni Yoshiko kadatayo: “Nupay mabalin a di maawatan dagiti tattao ti panagsagabak, ammo ni Jehova ti isuamin, ket makumbinsirak a timmulong sigun kadagiti kasapulak.”

Kuna ni Joan: “Adda pannakabalin ti kararag a mangtulong kenka a mangparmek iti pannakaupay ket isublinaka iti normal a riknam. No panunotek dagiti naindaklan a panangagas nga inaramid ni Jesus idi ditoy daga ken ti naan-anay a pannakaagas nga aramidennanto iti baro a lubong, anian ti panangliwliwa dagidiay a sasao kaniak!”​—Mateo 4:23, 24; 11:5; 15:30, 31.

Pampanunotenyo kadi ti maysa a lubong nga awanton ti kanser ti suso, kinapudnona, awanen ti aniaman a sakit nga interamente? Daytoy ti kari nga inaramid ti Dios ti amin a liwliwa, ni Jehova. Saritaen ti Isaias 33:24 ti tiempo inton amin a tao ditoy daga dinanton kunaen nga isut’ masakit. Maibanagton dayta a namnama inton ti Pagarian ti Dios iti im-ima ti Anakna, ni Kristo Jesus, iyegnan a naan-anay ti turayna ditoy daga, a punasennan amin a pagtataudan ti sakit, leddaang, ken ipapatay! Apay a dikay basaen daytoy nakaskasdaaw a namnama idiay Apocalipsis 21:3 agingganat’ 5? Bumilegkayo a mangsaranget iti masanguanan babaen ti pannaranay a mangipaay iti pudno a liwliwa.

[Footnote]