Nagannak​—Saranayenyo ti Anakyo

KAYAT dagiti nagannak ti kasayaatan agpaay kadagiti annakda a lallaki ken babbai. Kinapudnona, binilin ti Kristiano nga apostol a ni Pablo dagiti amma a padakkelenda dagiti annakda iti disiplina ti Dios. (Efeso 6:4) Binalakadan ni Ari Solomon idi ugma dagiti agtutubo: “Ipangagmo ti patigmaan da amam ken inam. Ti pannursuroda pasayaatendanto ti kababalinmo.”​—Proverbio 1:8, 9, Today’s English Version.

Ania, ngarud, ti pagserbian dagiti eskuelaan iti urnos dagiti nagannak maipaay iti edukasion? Ket ania ti rumbeng a relasion dagiti nagannak ken dagiti mannursuro?

Dagiti Rebbengen ti Nagannak ken Mannursuro

“Dagiti nagannak . . . ti kapapatgan nga edukador dagiti annakda,” kuna ni Doreen Grant, autor ti maysa a panagadal iti impluensia ti eskuelaan iti aglawlaw ti pagtaengan. Ngem kas maysa a naganak, nalabit masarakanyo a narigat nga awaten dayta a kapanunotan.

Nalabit mapaliiwyo a dagiti pamay-an ti panangisuro nagbalbaliwdan iti kasta unay nanipud idi panageskuelayo. Itatta, mangipaayen dagiti eskuelaan kadagiti adalen a dikay naad-adal idi, kas ti panagadal iti warnakan, edukasion iti salun-at, ken ti microelectronics. Daytoy ti nangiturong iti dadduma a nagannak a dida unay pakibibiangan ti eskuelaan no mabalin. “Ti pannakisarita kadagiti mannursuro ti ubing ipariknana iti addaan panagtalek a nataengan nga agparang a kasla maysa a bassit nga ubing,” insurat ni Dr. David Lewis iti Help Your Child Through School. “Imbes a pakisaritaanda dagiti pakarigatan ken pakadanaganda kadagiti mannursuro kas agpadpada a nataengan, daddumat’ agtungpal iti inuubingan a kababalin.”

Kinapudnona, makiuman laeng dagiti nagannak iti mannursuro dagiti annakda no adda mapasamak a serioso a parikut. Ken, kaaduanna, tapno agreklamo. Nupay kasta, mabalin, ken mangipaay ti adu a nagannak iti dakkel a tulong iti edukasion dagiti annakda babaen ti pannakitinnulong kadagiti mannursuro.

Tapno siuumiso a maitungpal ti rebbengen dagiti nagannak, masapul nga usigen ken agintereskayo iti ad-adalen ti anakyo idiay eskuelaan. Apay a kastoy? Agsipud ta dakkel ti impluensia dagiti mannursuro kadagiti annakyo, gapu iti saadda a mannursuro. Apektaran dagiti pagalagadanda dagiti eskuelada, ta agpannuray dagiti ubbing kadagiti mannursuro kas pagulidananda. Iti biangda, kaaduan a mannursuro awatenda ti pannakitinnulong dagiti nagannak dagiti eskuelada.

Maysa a prinsipal idiay makin-abagatan nga Alemania ti nagsurat kadagiti nagannak: “Nagbalinen a nalawag kadakami a mannursuro, a nangnangruna ngem idi napan a tawen, a ti intero nga eskuelami, nangruna dagidiay mangrugi nga ageskuela [idiay Alemania, agtawen iti innem], ti saanen a mangipirpirit ken di mangrikna, naan-anay a di nasursuruan. Adut’ naan-anay a di magawidan, di makailasin [iti naimbag ken dakes]; di mangrikna a nakabasol; kasta unay ti kinamanagimbubukodanda, di mannakilangen; ken agrurod nga awan nalawag a gapuna, a danogen ken kugtaranda dagiti [sabsabali].”

Kuna pay daytoy nga edukador: “Uray pay no dakami a mannursuro ti ad-adda a marigatan kas resultana, dikam kayat ti agreklamo. Ngem masapul a bigbigenmi a, kasano man ti panangikagumaanmi, saan a masursuruan ken mapadakkel ti eskuelaan dagiti ubbing no awan tulong dagiti nagannak. Kayatmi a paregtaendakayo nga ingungotenmi a nagannak nga agtignaykayo koma a mangipaay iti ad-adu pay a pannakipasetyo a mismo iti panangpadakkel kadagiti annakyo ket dikay ipalubos a ti telebision wenno ti aglawlaw ti mangimpluensia [imbes a dakayo a mismo] iti pannakapatanor ti personalidadda, nga isuroyo ida kadagiti pagalagadan iti kababalin.”​—Kuami dagiti italiko.

Uray pay no dawaten dagiti mannursuro ti kasta a pannakitinnulong, adu a nagannak ti agkedked pay laeng a tumulong. “Saan a gapu ta dida maseknan, okupado unay wenno kurang ti panagtalekda,” kuna ni David Lewis, “ngem gapu iti natibker a panamati a ti kinalaing, wenno kinakapuy ti ubing iti klase, bassit laeng ti pakainaiganna iti pannakapatanor ket ti isuamin agpannuray iti nainkasigudan nga abilidadda.” Ngem nalawag a saan a pudno daytoy a kapanunotan.

No kasano a dagiti parikut idiay pagtaengan masansan nga apektaranda ti magapuanan ti ubing iti klase, kasta met ti nasayaat a kasasaad iti pagtaengan tulonganna ti maysa nga ubing a magunggonaan iti ad-adu manipud iti eskuelaan. “Agpannuray nga ad-adda iti aglawlaw ti pamilia ti balligi ken di panagballigi ti edukasion imbes nga iti eskuelaan,” kuna ti maysa a surbey iti edukasion. Umanamong ti libro a How to Help Your Child Through School: “Masapul a bigbigen uray dagiti okupado unay a nagannak a ti kababalinda​—ti paginteresan ken pammaregta nga ipakitada, ken ti ipaayda a panangsaranay, uray no awanda sadiay​—ket nakapatpateg iti panagrang-ay ti ubing.”

Kasano, ngarud, a maragpatyo ti nasayaat a pannakitinnulong kadagiti mannursuro ti anakyo?

Saranayenyo ti Anakyo

(1) Masapul nga agintereskayo iti ad-adalen ti anakyo idiay eskuelaan. Ti kasayaatan a panangrugi ket inton sumreken ti anakyo nga ageskuela. Kaaduanna nga ad-adda nga awaten dagiti ub-ubbing pay nga annak ti tulong dagiti nagannak ngem dagiti agtutubo.

Danggayanyo nga agbasa ti anakyo. “Agarup 75 por siento ti pormal a panagsuro,” sigun ken David Lewis, “ti maaramid babaen iti panagbasa.” Mabalinyo ngarud ti mangipaay iti kangrunaan a panangiturong ken panangiwanwan iti panangpatanor ti anakyo iti kinalaing a bumasa. Ipamatmat dagiti panagsirarak a ti irarang-ay dagiti ubbing a natulongan nga agbasa idiay pagtaengan masansan a lab-awanna dagiti agtutubo a tinulongan dagiti mannursuro a mangipamaysa a mangisuro iti panagbasa idiay eskuelaan.

Kasta met, matulonganyo ti anakyo nga agsurat ken, uray pay iti panagkuenta. “Saan a masapul a nakalalaingka iti matematika tapno makatulongka iti nasken a matematika,” kuna ti edukador a ni Ted Wragg. Siempre, no dakayo a mismo masapulyo ti tulong kadagitoy, dikay palubosan a mangupay kadakayo ti kinakapuyyo [kadagitoy] a maaddaan iti pudpudno nga interes iti ad-adalen ti anakyo.

(2) Konsultaenyo ti mannursuro ti anakyo maipapan iti adalen. Babaen ti panangbasa iti prospectus ti eskuelaan, ammuenyo no anianto ti maisuro iti anakyo. Ti panangaramid iti dayta sakbay a mangrugi ti pannakaisuro ti akademia iti dayta a tawen pasarantaennakayo kadagiti taudan ti parikut. Kalpasanna, ti ibibisita iti mannursuro tapno makisarita no kasano a maraem ti pagayatanyo a nagannak mabalin nga agserbi a panagsagana maipaay iti nasayaat a panagtinnulong. Gundawayanyo dagiti yurnos ti eskuelaan a gimong a mangyam-ammo kadagiti mannursuro iti nagannak. Kadagiti aldaw a maawis dagiti nagannak idiay eskuelaan tapno agpaliiw kadagiti klase, bumisitakayo iti eskuelaan, ket makisarita kadagiti mannursuro ti anakyo. Napateg dagita a panaginnuman, nangnangruna no tumaud dagiti parikut.

(3) Tulonganyo ti anakyo a mangpili kadagiti adalenna. Ammuenyo ti pagay-ayat ken di pagay-ayat nga adalen ti anakyo. Pagsaritaanyo dagiti makagunggona a kalat. Agkonsulta kadagiti mannursuro tapno maammuanyo amin a mabalin nga adalenda. Mabalin a maammuanda dagiti parikut a tumaud iti panangpili kadagiti adalen.

Mabalin a maliklikan ti panagsakit ti nakem babaen iti nalawag a komunikasion. Adu nga eskuelaan ti mangpilit kadagiti nalalaing nga eskuela nga agtuloy a mangala iti nangatngato a kurso. Ngem dagiti estudiante a mangpili iti Nakristianuan a ministerio kas bokasionda kaaduanna a liklikanda ti mangala iti napaut nga edukasion iti unibersidad. Imbes ketdi, no pilienda ti kanayonan nga edukasion, kaykayatda nga adalen dagiti asignatura a mangkabal kadakuada a mangsuportar iti bagida. No dadduma, dagiti napasnek a mannursuro matmatanda daytoy a panangiwaksi kadagiti amin nga inkagumaanda nga insuro. Ti naanus a panangilawlawagyo kadagiti mannursuro iti posibilidad iti kanayonan nga edukasion a silulukat iti anakyo iti pinili ti anakyo a tay-ak ti mangipanamnama kadagiti mannursuro a pudno a tarigagayan dagiti Kristiano a nagannak nga agtultuloy nga agadal dagiti annakda.a

Ti Umiso a Panangitungpal ti Panggep

Maliklikanyo ti adu a danag ken sakit ti nakem maipapan iti edukasion ti anakyo no laglagipenyo a ti naballigi a panagkadua ket naibangon iti nasayaat a komunikasion.​—Pangngaasiyo ta kitaenyo ti kahon a napauluan iti “Dagiti Addang iti Nasayaat a Komunikasion ti Nagannak-Mannursuro.”

Imbes nga agreklamo ken babalawen, saranayenyo ti anakyo babaen ti panagkonsulta ken pannakitinnulong kadagiti mannursuro. No aramidenyo ti kasta, matulonganyonto ti anakyo a makagun-od ti kasayaatan manipud iti eskuelaan.

[Footnote]

[Kahon iti panid 10]

Dagiti Addang iti Nasayaat a Komunikasion ti Nagannak-Mannursuro

1. Am-ammuenyo dagiti mannursuro ti anakyo.

2. Siguraduenyo dagiti kinapudno sakbay nga agreklamokayo.

3. No makarurodkayo, palabsenyo dagiti negatibo a rikrikna sakbay a makisarita iti mannursuro.

4. Sakbay a makisangokayo iti mannursuro, isuratyo dagiti saludsodenyo, ket ilistayo dagiti kalat nga inanamaenyo a maitungpal.

5. Ibagayo a sititibker ken nalawag ti sasaadenyo, ket makitinnulongkayo iti mannursuro a mangkita no ania dagiti praktikal nga addang a mabalin nga alaen tapno maparmek ti aniaman a parikut.

6. Usigenyo ti sasaaden ti mannursuro. Imtuodenyo iti bagiyo no ania ti aramidenyo no dakayo ti adda iti kasasaadna. Makatulongto daytoy iti panangtinong iti makapnek a pagbanagan.

7. Umimdeng a naimbag ket agsao no maitutop. Dikay bumdeng nga agimtuod no adda dikay maawatan. No dikay umanamong iti naibaga, agsaokayo, ket ilawlawagyo a buyogen ti kinadayaw no apay.

​—Naibatay iti Help Your Child Through School, ni Dr. David Lewis.

[Ladawan iti panid 9]

Danggayanyo nga agbasa ti anakyo

[Ladawan iti panid 9]

Bumisita iti mannursuro tapno makisarita maipapan kadagiti adalen iti eskuelaan

[Ladawan iti panid 9]

Tulonganyo ti anakyo a mangpili kadagiti adalenna