Ti Panangmatmat ti Biblia

Ni Kadi Maria ti “Ina ti Dios”?

“SAPULENMI TI PAGKAMANGAN ITI SIDONG TI PANNALAKNIB TI KAASIYO, O INA TI DIOS; DIKA KOMA LAKSIDEN TI ARARAWMI GAPU ITI PAKASAPULAN NO DI KET ISPALENNAKAM KOMA ITI PANNAKADADAEL, O SIKA LAENG A NABENDISIONAN.”

TI KASTA a kararag gupgopena ti rikrikna dagiti minilion a lallaki ken babbai a debotado ken Maria, ti ina ni Jesu-Kristo. Iti panangmatmatda, isu ti naasi nga ina a pannakabagi a makabael a mangibabaet kadakuada iti Dios ken iti dadduma a pamay-an mangtimbeng ti panangukomna kadakuada.

Nupay kasta, talaga kadi a ni Maria ti “Ina ti Dios”?

Ni Maria​—‘Pinaraburan Unay’ ti Dios

Awan duadua a ni Maria “naparaburan unay”​—nangnangruna a naparaburan, kinapudnona, ngem ti asinoman a sabali a babai a nagbiag idi. (Lucas 1:28, The Jerusalem Bible) Nagparang kenkuana ni anghel Gabriel ket inlawlawagna no kasano nga isut’ naparaburanto unay. “Umimdengka!” kinunana. “Iyinawmonto ken ipasngaymonto ti maysa nga anak a lalaki, ket panaganamto ti Jesus. Isu natan-okto ket maawaganto Anak ti Kangatuan.” Kasano a posible daytoy a namilagruan a pasamak? Intuloy ni Gabriel: “Ti Nasantuan nga Espiritu umayto kenka, . . . ket ti pannakabalin ti Kangatuan salinongannakanto. Isut’ gapuna a ti ubing nasantuanto ket maawaganto Anak ti Dios.”​—Lucas 1:31, 32, 35, JB.

“‘Siak ti adipen ti Apo,’ kinuna ni Maria, ‘maaramid koma kaniak ti sinaom.’” (Lucas 1:38, JB) Gapuna sipapakumbaba nga inawat ni Maria daytoy a nadibinuan a panangiturong ket idi agangay impasngayna ni Jesus.

Bayat ti simmaganad a sumagmamano a siglo, nupay kasta, dagiti debotado kenkuana ti nangitan-ok kenkuana iti saad a “reina nga ina” manipud napakumbaba a panagbalinna nga “adipen ti Apo” buyogen ti kasta unay nga impluensia iti langlangit. Dagiti pangulo ti iglesia ti opisial a nangiwaragawag kenkuana nga “Ina ti Dios” idi 431 K.P. idiay Konsilio ti Efeso. Ania ti nanggutugot itoy a panagbalbaliw? Ilawlawag ni Papa Juan Paulo II ti maysa a banag: “Ti pudno a debosion iti Ina ti Dios . . . ket nauneg unay a nairamut iti Misterio ti Nasantuan a Trinidad.”​—Crossing the Threshold of Hope.

Ngarud, ti panangawat ken Maria a kas ti “Ina ti Dios” agpannuray iti panamati iti Trinidad. Nupay kasta, sursuro kadi ti Biblia ti Trinidad?a Usigenyo, pangngaasiyo, ti insurat ni apostol Pedro iti Biblia. Namakdaar a “dagiti ulbod a mannursuro . . . sisisikap a mangiserrekdanto kadagiti napeggad a pannursuro [ken] allilawendakayto babaen kadagiti ulbod a panagrasrasonda.” (2 Pedro 2:1, 3, The New Testament in Modern English, ni J. B. Phillips) Maysa kadagita a pannursuro isu ti sursuro iti Trinidad. Apaman a naawat dayta, ti kapanunotan a ni Maria ti “Ina ti Dios” (Griego: Theotokos, a kaipapananna “nangipasngay-ti-Dios”) ket nainkalintegan idin. Iti librona a The Virgin, kuna ni Geoffrey Ashe a “no ni Kristo idi ti Dios, ti Maikadua a Persona iti Trinidad,” kas ikalintegan dagiti Trinitario, “ngarud ti inana iti panagparangna a tao isu ti Ina ti Dios.”

No ni Jesus ti “naan-anay ken interamente a Dios,” kas kunaen ti baro a Catechism of the Catholic Church, ngarud ni Maria siuumiso a maawagan “Ina ti Dios.” Maikuna ngarud, nga adu nga immuna a Trinitario ti narigatan a nangawat itoy a sursuro idi damo a naisingasing dayta​—a kas kadagiti Protestante a Trinitario itatta. Daytat’ naawagan iti “agsupadi a debosion, ‘isu a saan a malaon ti langlangit ti linaon ti tianna.’” (The Virgin)​—Idiligyo iti 1 Ar-ari 8:27.

Ngem talaga kadi a ni Jesu-Kristo “naan-anay ken interamente a Dios”? Saan, pulos a dina inaklon dayta. Imbes ketdi, kanayon a binigbigna a ti saadna nababbaba iti Amana.​—Kitaenyo ti Mateo 26:39; Marcos 13:32; Juan 14:28; 1 Corinto 15:27, 28.

‘Agdayaw iti Wagas a Maitutop Kadagiti Managpanunot a Parparsua’

Ti Biblia, nupay kasta, paregtaenna dagiti Kristiano a mangusar iti pannakabalinda nga agrason iti panagdayaw. Saan a makiddaw a mamatitayo iti aniaman a napagparang a kas misterio. Imbes ketdi, kuna ni apostol Pablo, rumbeng nga ‘agdayaw[tayo] iti wagas a maitutop kadagiti managpanunot a parparsua.’​—Roma 12:1, JB.

“Pulos a saankam a naparegta a mangpanunot iti dayta,” kuna ni Anne, a napadakkel kas maysa a Katoliko. “Pulos a dikam sinupiat dayta. Basta pinatimi a ni Jesus ti Dios, isu a ni Maria ti ‘Ina ti Dios’​—daytat’ saanmi a pulos a pinampanunot!” Laglagipenyo, ti Cathechism of the Catholic Church kunana a tunggal miembro iti “nadibinuan a Panagkaykaysa” ti “naan-anay ken interamente a Dios.” Kunaenna nga awan tallo a nasinasina a didios. Patientay ngarud, aya, a bayat a nagbingaybingay dagiti sibibiag a selula iti aanakan ni Maria ken nagbingay manen, ti “naan-anay ken interamente a Dios” linaon ti maysa a sikog a bayat ti umuna a bulan ti sikogna dimmakkel a nagbalin a nakurang a maysa a kakapat ti maysa a pulgada ti kaatiddogna ken addaan laeng kadagiti saan pay a nabukel a matmata ken laplapayag?

Laglagipenyo nga imbaga ni anghel Gabriel ken Maria a ti anakna maawaganto ti “Anak ti Kangatuan” ken “Anak ti Dios,” saan a “Dios Anak.” No, iti kinapudnona, ni Jesus ti Mannakabalin-amin a Dios, apay a saan nga inusar ni anghel Gabriel ti isu met laeng a termino nga inusar dagiti Trinitario itatta​—“Dios Anak”? Saan nga inusar ni Gabriel ti termino agsipud ta saan a masarakan iti Biblia ti sursuro.

Siempre, limitado ti pannakaawattayo kadagiti aramid ti Dios. Ngem ti umiso a pannakaawat iti Kasuratan tulongannatayo a mamati a ti Mannakabalin-amin a Dios, ti Namarsua iti amin a biag, addaan ti pannakabalin a simimilagro a mangyakar ti biag ti ingungotenna nga Anak, ni Jesu-Kristo, iti matris ni Maria ken kalpasanna salaknibanna ti panagdakkelna babaen iti aktibo a puersana, wenno nasantuan nga espiritu, agingga nga agbalin ni Maria nga ina ni Jesus​—ti Anak ti Dios.

Wen, nabendisionan unay ni Maria a kas ti ina daydiay a nagbalin a ti Kristo. Saan a kinaawan ti panagraem kenkuana ti panangawat a ti nalawag a pannursuro ti Biblia​—agraman ti rekord ti kinapakumbaba a mismo ni Maria​—ilaksidna ti panangipaay kenkuana ti titulo nga “Ina ti Dios.”

[Footnote]

[Picture Credit Line iti panid 26]

Museo del Prado, Madrid