“Nakayugalian a Panagkallaysa” Idiay Ghana

BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY GHANA

PANAGASAWA​—ginasut a ribu ti sumsumrek iti daytoy a relasion iti kada tawen iti intero a lubong. Kadawyan nga aramidenda dayta sigun iti kustombre ti panagasawa iti lugar a pagnanaedanda.

Idiay Ghana, ti maawagan nakayugalian a panagkallaysa ti kadawyan unay a kita ti panagasawa. Ramanen daytoy ti panangted ti pamilia ti nobio iti sab-ong iti pamilia ti nobia. Ar-aramiden ti tattao ti nakayugalian a panagkallaysa iti kaaduan a paset ti Africa ken kadagiti lugar a kas iti Hong Kong, Papua New Guinea, ken ti Solomon Islands agraman kadagiti Goajiro Indian iti amianan a daya ti Colombia ken iti amianan a laud ti Venezuela, no inaganan laeng ti sumagmamano.

Nakayugalian idi panawen ti Biblia ti panangted iti sab-ong. (Genesis 34:11, 12; 1 Samuel 18:25) Ti pannakaawat idi angged ken ita ket ti sab-ong isut’ gunggona ti dadakkel ti nobia iti pannakapukawen ti serbisiona ken agpaay iti panawen, pigsa, ken gastos ti edukasion ken pannakapadakkelna sakbay ti pannakiasawana.

Responsabilidad ti Nagannak

Idi unana a panawen idiay Ghana, awan ti panagdeyt ken panaginnarem kadagiti agtutubo. Pagtitinnulagan dagiti nagannak ti panagasawa dagiti nataenganen nga annakda kalpasan ti naannad a panangkilatisda kadagiti mayor de edaden a babbaro ken babbalasang iti komunidad. Kastoy pay laeng ti ar-aramiden ti sumagmamano a nagannak idiay Ghana.

Kilatisen ti nagannak ti baro dagiti bambanag a kas iti personalidad ti balasang; ti reputasionna ken ti pamiliana; natawid a sakit a mabalin a rumsuanto iti pamilia; ket no kadagiti Saksi ni Jehova, ti espiritualidadna. No kapkapnekandan, pormal a dumanon dagiti nagannak iti dadakkel ti balasang ket kiddawendan ti panagkallaysa.

Kilatisen itan ti dadakkel ti balasang ti katatao ti baro ken ti pamiliana. Mainayon kadagiti nadakamaten, usigenda ti abilidad ti baro a mangbiag iti asawana​—mangmangged kadi wenno awanan iti panggedan? No kapkapnekan dagiti dadakkel ti balasang, pakaammuanda ti nagannak ti baro, ket agkakaduan dagiti nagannak a mangyurnos kadagiti detalye ti kallaysa, kalpasan nga immannugoten ti baro ken balasang iti dayta.

Apay nga ibakbaklay pay laeng ti dadduma a nagannak ti panangsapul iti agbalin nga asawa dagiti nataenganen nga annakda? Kinuna ti maysa a babai idiay India a dagiti nagannak kenkuana ti nangyurnos iti pannakiasawana: “Kasano koma a kualipikado ti maysa nga agtutubo a mangaramid iti kasta a serioso a desision? Nasaysayaat no ipabiangna dayta kadagidiay a gapu iti edad ken kapadasan kabaelandan a pilien ti kasayaatan.” Iyanninaw met ti komentona ti panirigan ti adu nga Africano.

Nupay kasta, agbalbaliwen ti kasasaad idiay Ghana. Agsaksaknapen ti panagdeyt ken panaginnarem. Iti masnup a tiempo iti panaginnarem, ipakaammo ti agnobio dagiti planoda kadagiti nagannak. Kalpasan ti panagtutungtong dagiti nagannak ti agsumbangir a partido ken no napneken dagiti nagannak nga agkabagayanda, isarunodan ti pormal a seremonia a kadawyan a pagaammo iti nadumaduma a pagsasao iti Ghana kas panagtuktok iti ruangan, ti ruangan ti panagasawa.

Ti Seremonia a Panagtuktok iti Ruangan

Ipakaammo dagiti nagannak ti agnobio kadagiti miembro ti pamilia ti petsa ken panggep ti panagtataripnong. Ti termino a “dagiti miembro ti pamilia” tukoyenna dagiti kabagian ti pamilia dagiti Africano a pakairamanan dagiti uliteg, iikit, kakasinsin, apong ti agnobio. Iti naituding nga aldaw, agtataripnong dagiti pannakabagi ti agsinnumbangir a pamilia para iti seremonia. Saan a kapilitan nga adda ti nobio. Ti sumaganad isut’ ababa laeng a bersion ti napasamak iti kasta a seremonia a panagtuktok iti ruangan.

Pannakabagi ti balasang (PB): [Makisarita kadagiti pannakabagi ti nobio] Ammomi ti inayanyo, ngem ti kustombre kalikagumanna nga agimtuodkami latta, Ania ti inayanyo?

Mangalbasia iti baro (MB): Limmabas ni baromi a Kwasi iti balayyo ket nakakita iti nalibnos a sabong ket kiddawenna ti pammalubosyo a purosenna dayta.

PB: [Agindidi-ammo] Awan sabong iti daytoy a balay. Mapaneknekanyo a mismo dayta.

MB: Saan a nagkamali ti baromi. Ipatangkenmi nga adda kasta a naglibnos a sabong iti daytoy a balay. Agnagan Afi ti sabong.

PB: Tuktukoyenyo ngarud ti natauan a sabong. Bueno, talaga a ditoy ti pagnanaedan ni Afi.

MB: Kayatmi ti agtuktok iti ruangan ken kiddawen ken Afi a makikallaysa iti baromi a ni Kwasi.

Isagut itan ti pamilia ti baro ti sumagmamano a banag, kas iti nadumaduma nga inumen ken kuarta. Depende iti tribu, sabasabali ti kaadu ken kita dagiti banag a maisagut. Daytoy a seremonia isut’ mapattapatta a katupag ti estilo dagiti taga Laud a panagtinnulag, ken iti dadduma a kaso, mausar ti prenda a singsing kas pammatalged.

Ti pannakabagi ti nobia ti agimtuod itan kenkuana iti imatang amin nga agbuybuya no rumbeng a maawat amin a naisagut. Babaen iti iyaannugotna, testigo amin a dimmar-ay iti situtulok a pannakikallaysana. Pagaanamonganda ti petsa a kombiniente iti agsinnumbangir a pamilia para iti pannakaselebrar ti panagkallaysa. Ti merienda ti mangserra iti seremonia.

Ti Panagkallaysa

Kadawyan nga ad-adu ti tattao nga agtataripnong iti balay ti nobia wenno iti balay ti napili a pannakabagi para iti pannakaiyawat ti sab-ong, nga isu ti kallaysa a mismo, ngem iti dumar-ay para iti seremonia a panagtuktok iti ruangan. Agsipud ta adda itan ti adu a gagayyem.

Naragsak ti kasasaad. Magagaran dagiti babbaro ken babbalasang a mangkita iti maisagut iti nobia. Ngem medio agbalin a nakadadanag ti naragsak a kasasaad bayat nga agreklamo ti pamilia ti nobia a kurang ti sab-ong. Madanagan ti dadduma nga agbuybuya no kasla aginmamadi ti pamilia ti nobia. Sisisigo a makidiskutir ti mangalbasia iti nobio tapno maabbukayna ti mannakipagrikna a konsiderasion ti pamilia ti nobia. Sumayaaten ti kasasaad bayat nga umannugot ti pamilia ti nobia. Agbalbaliw manen ti kasasaad. Ita naragsaken, ken maidasaren ti merienda.

Tapno marugian ti panagkallaysa, pagulimeken ken kablaawan ti pannakangiwat ti nobia ti tallaong. Damagenna kadagiti pannakabagi ti nobio ti gagarada. Ibaga ti mangalbasia iti nobio ti inumayanda, nga ipalagipna iti tallaong a nakapagtuktokdan iti ruangan ken napalubosandan nga umuneg.

Tunggal pannakangiwat ti pamilia ti mangyam-ammon iti asideg a miembro ti pamilia iti tallaong, agraman daydiay mangipalubos iti pannakikallaysa ti balasang ken kasta met ti mangalbasia iti baro. Agtultuloy ti seremonia.

PB: [Makisarita kadagiti pannakabagi ti nobio] Pangngaasiyo ta iruaryo dagiti pangkasar a kiniddawmi.

Saggaysaen nga ibaga ti pannakangiwat ti nobia dagiti bambanag a maisab-ong tapno masierto no addada met laeng sadiay. No madlaw dagiti pannakabagi ti nobio nga inyad-adu ti pamilia ti nobia dagiti kalikagum, tinongenda a pribado ti isyu sakbay ti aldaw ti panagkallaysa. Nupay kasta, umay ti pamilia ti nobio iti seremonia a nakasagana a makitinnawar tapno makissayan dagiti ekstra no adda rigrigat a katungtong ti dadduma kadagiti pamilia ti nobia. Sadinoman ti pagnanaedan ti maysa, rumbeng a maited a kompleto ti kasapulan a sab-ong​—nangato man wenno nababa.

Kiddawen ti dadduma a pamilia dagiti banag a kas iti inumen, kawes, kuentas, aritos, ken dadduma a banag nga aruaten ti babbai. Idiay makin-amianan a Ghana, ti sab-ong mabalin nga iramanna ti asin, nuez a kola, guinea fowl, karnero, ken uray pay baka. Kanayon nga adda maipakuyog a kuarta iti sab-ong.

Bayat nga agtultuloy ti negosasion, saan a presente ti nobia ngem adda iti asideg nga agbuybuya. Saan a kapilitan ti kaadda ti nobio. Isu a mabalin nga autorisaran ti tao nga adayot’ pagnanaedanna dagiti nagannak kenkuana a makikallaysa iti biangna. Iti okasion a nailadawan ditoy, nupay kasta, presente ti nobio. Batang met itan ti pamiliana ti agkiddaw.

MB: Natungpalmi aminen a naipaannurot kadakami, ngem dikam pay nakita ti manugangenmi.

Saan a bin-ig a serioso a saritaan ti panagkallaysa; okasion met ti panagraragsak. Sungbatan itan ti pamilia ti balasang ti kalikagum ti pamilia ti baro a makita ti nobia.

PB: Kayatmi koma nga adda ditoy ti nobia. Ngem ladingitenmi ta nagbiahe idiay ballasiw taaw ken awan pasaporte wenno bisami nga agbiahe tapno mayawidmi.

Ammon ti amin ti kaipapanan dayta. Dagus nga itukon ti pamilia ti nobio ti kantidad ti kuarta​—aniaman a kantidad a kabaelan ti nobio​—ket madagdagus! nakasaganan dagiti mapampanunot laeng a pasaporte ken bisa. Ket sumangpeten ti nobia manipud biahena!

Tapno manayonan ti panagraragsak, iyurnos ti dadduma a tribu a ti nobia ti tuladen ti dadduma a gagayyemna. Tunggal manangtulad ti sibabatad nga ilaksid ti bunggoy agingga, nga iti katengngaan ti napigsa a palakpak, maiparangen ti pudno a nobia. Isut’ awisenen ti pannakangiwatna a mangkita iti nadumaduma a sab-ong para kenkuana. Mayimtuod kenkuana no rumbeng a maawat ti inyeg ti nobio. Agulimek ti amin bayat a sigagagar a segseggaan ti amin ti sungbat. Managbabain ti dadduma a babbalasang ket natured met ti dadduma, ngem ti sungbat kanayon a wen, a sarunuen ti gumgumluong a palakpak.

No adda ti nobio, kiddawen ti pamilia ti nobia a makiam-ammoda kenkuana. Agtultuloy latta ti ragsak no nayurnosen a maysa kadagiti gagayyemna ti mangtulad kenkuana. Medio agpapaimportante a tumakder ti gayyemna, ngem dagus nga ipeksa ti amin ti saanda a panamati kenkuana.

Kalikaguman ti nagannak ti nobia a makita ti manugangenda. Tumakder itan ti pudno a nobio, a napalaus ti isemna. Ti nobia ket palubosanen ti pamiliana a makiabay ken ni lakayna, a mangisuot iti singsing iti ramayna no naikalikagum ti singsing a karaman iti sab-ong. Natulad manipud Laud ti singsing. Isuot met ti nobia ti singsing iti ramay ti nobio. Aglaplapusanan ti panangkablaaw ken rag-o. Tapno kombiniente ken makaekonomia, dadduma itan ti mangigiddan iti seremonia ti panagtuktok iti ruangan iti panagkallaysa iti isu met la nga aldaw.

Mamalakad itan dagiti aduan-kapadasanen a miembro ti agsinnumbangir a pamilia ken ti dadduma pay iti kakaskasar iti aramidenda tapno agballigi ti panagasawada agingga a pagsinaen idan ni patay. Tapno maserraan ti aldaw a siraragsak, maidasar ti merienda.

Nalpasen ti panagkallaysa! Idiay Ghana, manipud iti dayta nga aldaw nga agtultuloy, ibilangen ti komunidad ti nobio ken nobia a legalen nga agassawa. No di makadar-ay iti panagkallaysa ti asinoman a kangrunaan a miembro ti pamilia ti nobia, gapu iti sumagmamano a rason, dadduma kadagiti inumen a naisagut ti maipatulod kadakuada tapno mapatalgedan ti pannakairingpasen ti panagkallaysa. No Saksi ni Jehova ti nobio ken ti nobia, mangyurnos ngarud dagiti Saksi iti dadduma a kaso, a maidiskurso ti maysa a palawag manipud Biblia, a pakaiserbian ti simple a merienda kalpasanna.

Idiay Ghana, dadduma nga agnobio ti mangangay iti estilo-Laud a panagkallaysa, a ditoy maawagan kasar a sibil, wenno kasar babaen ti ordinansa. Maipalubos daytoy adda man wenno awan ti pammalubos ti nagannak la ketdi no legalen ti edad ti agnobio. Iti nakayugalian a panagkallaysa, maikalikagum ti pammalubos ti nagannak.

Iti kasar a sibil, agsinnapata ti agnobio iti sapata ti panagasawa. Ngem awan dagiti sapata kadagiti nakayugalian a panagkallaysa. Ipakalikagum ti Estado a mairehistro amin a nakayugalian a panagkallaysa, ket agtulnog dagiti Saksi ni Jehova. (Roma 13:1) Maited ti maysa a sertipiko ti pannakairehistro kalpasanna.

Sipud pay idi angged agingga a nagbalin a kolonia ti Britania ti Golden Coast, Ghana itan, maysa la a kitan ti panagkasar iti pagilian ti nakayugalian a panagkallaysa. Inyam-ammo ngarud dagiti Britano ti estilo-Laud a panagkallaysa para kadagiti umilida nga agnanaed sadiay. Napalubosan met dagiti katutubo iti daytoy a daga a mangaramid iti daytoy a kita ti panagkallaysa, ket adu a tawenen, a naggiddan a maang-angay dagiti estilo-Laud a panagkallaysa ken ti nakayugalian a panagkallaysa. Idiay Ghana, agpadpadada a bigbigen ti linteg, isu a maipalubos kadagiti Saksi ni Jehova. Makaammon dagiti indibidual a mangpili no ania ti kayatda a kita.

Iti dadduma a pagilian ti Africa, kasapulan a mairehistro dagiti nakayugalian a panagkallaysa sakbay a maibilang ti nobio ken nobia kas legalen nga agassawa. Idiay Ghana, nupay kasta, bigbigen ti linteg ti nakayugalian a panagkallaysa a nailadawan iti ngato a din mairehistro, maibilangen ti nobio ken nobia a legal a nagkallaysan no nakompleton ti nakayugalian a panagkallaysa. Inton agangay, mairehistro ti nakayugalian a panagkallaysa agpaay laeng a rekord.

Talaga a ti panagasawa ket naayat a sagut ti Dios iti sangatauan, naisangsangayan a sagut a di naited uray kadagiti anghel. (Lucas 20:34-36) Daytat’ nasudi a relasion a rumbeng a taginayonen agpaay a pakaidayawan ti Namunganayanna, ni Jehova a Dios.

[Ladawan iti panid 23]

Panagsinnuot iti singsing