Dagiti Agaywan iti Parola—Mapukpukawen a Propesion
BABAEN TI KORESPONSAL TI AGRIINGKAYO! IDIAY CANADA
“AWANEN ti sabali a trabaho a kayatko,” sangkakuna dagiti agaywan iti parola. Maysa a lalaki a nangpanaw iti kinamanedyerna iti maysa a planta ti plastik idiay Toronto, Canada, tapno agaywan iti 106-tawennan a parola kinunana a ti trabaho ti nangiparikna kenkuana nga “immubing iti 10 a tawen.”
Ti kangrunaan a rebbengen ti agaywan iti parola ket mangtaginayon iti nalawag a silaw para kadagiti marino. Kasapulan met a pagunien ken mantenerenna dagiti sirena a mangballaag kadagiti barko ken mangipaay iti impormasion maipapan iti panniempo babaen iti radio kadagiti mangngalap ken kadagiti lumabas a barko.
Kadagiti naglabas a tawen, dagiti agaywan iti parola masapul a kitaenda a napunno ti lana dagiti pagkargaan, nagangatan dagiti mitsa, ken nasin-aw dagiti sarming ti lampara. Gagangayen para kadagiti agaywan ti agpatnag a mangpuspusipos iti silaw a pangsenias tapno sitatalged a maiwanwan dagiti barko no dagiti silaw ti parola saanda a dagus a matarimaan wenno agpatnag a mangbatingting babaen iti maso iti kampana a mangballaag kadagiti barko no saan nga agandar ti sirena a mangballaag kadagiti barko!
Panangandur Kadagiti Bagyo
Dagiti napigsa a bagyo ti kangrunaan a pakaseknan. Naminsan, maysa nga agay-aywan iti parola nakitana ti pagarupenna a “nagdakkelan a puraw nga ulep,” ngem dayta gayam ket maysa laeng nga umab-ablat a dalluyon! Nagsabuag ti dalluyon iti 50-pie a rangkis ken nakagteng iti pagnanaedan ti agay-aywan. Daytoy a maymaysa a dalluyon adu ti dinadaelna iti parola a kas iti agpaypayso a bagyo.
Iti sabali manen a tiempo, ti nagpatpatnag nga alawig ti nangisabuag kadagiti dalluyon iti parola idiay Pubnico Harbour, Nova Scotia. Ti laeng maaramid ti agay-aywan ken ti pamiliana ket aguray ken mangnamnama. Iti agsapa simmardengen ti bagyo. Ngem idi rimmuar ti agay-aywan, nasdaaw a nakakita nga awanen ti daga iti aglawlaw ti parola. Napalawlawandan iti danum!
Pannakaiputong ken Pannakauma
Idi napagsaludsodan maipapan iti pannakaiputong, maysa nga agay-aywan iti parola ti nagsakuntip ket kinunana: “Kuna dagiti tattao kadakami, ‘Apo, kasano a maibturam ti pannakaiputong?’ Ket sumungbatkami ken saludsodenmi, ‘Bueno, kasano a maibturanyo ti agbiag iti siudad nga adda dagiti amin nga arimbangaw ken pakariribukan?’”
Kadagiti naglabas a tiempo, adda bassit a koleksion dagiti libro a maipaay kadagiti naiputputong a parola idiay Estados Unidos. Isu nga idi 1885, adda 420 a maus-usar a libraria. Nabatad a dagiti agay-aywan iti parola ket nagbalin a nalalaing a bumabasa.
Mapukpukawen a Propesion
Kadagiti kallabes a tawen, dagiti aywanan ti tao a parola a naaramid iti semento ken ladrilio nasukatandan kadagiti torre a di aywanan ti tao a naaramid iti nalaga nga asero nga addaan kadagiti naraniag a silaw. Saanen nga agsapul dagiti marino iti kasipngetan, a mangbirbirok iti nalidem a silaw a pagsenias wenno ti nakudrep nga apuy. Itatta, dagiti naraniag a tungsten halogen lamp ken ti napigsa, makasisileng a sirena a mangballaag iti naangep a kasasaad pagsiputenna dagiti marino kadagiti peggad iti baybay.
Dagiti barko a makaawat kadagiti pakdaar manipud kadagiti parola ammodan ti lugarda kasano man ti kapuskol ti angep. Ti moderno a teknolohia palubosanna ti marino nga agbiahe iti baybay manipud iti nadumaduma a takdang, nga agtalek a maliklikanna dagiti napeggad a nabunton a darat, napeggad a kabatbatuan, ken dagiti makadesgrasia a katangriban.
Gapu iti moderno a teknolohia, dagiti agay-aywan iti parola napartak a mapukpukawdan iti lubong. Gapu ta mariknana a napukawen ti maysa a paset ti biagna, maysa nga agay-aywan iti parola inut-utobna a buyogen ti panagliday idi panawannan ti isla a nagtaenganna iti 25 a tawen: “Napintas ti biagmi ditoy. Pudno a dikam kayat a pulos ti pumanaw.”
Ngem, dagiti agrikrikus a silaw, kanayonan a silsilaw, pang-emerhensia a silsilaw, mangballaag a sirena, ken dagiti radar beacon kasapulanda amin ti pannakataginayon, ken dagiti parola kasapulanda pay laeng ti pannakamantener. Dagiti parola manteneren itan dagiti agdaldaliasat a teknisian.
Dagidiay mangapresiar iti adu a tawen a serbisio dagiti agay-aywan iti parola makipagriknada iti lalaki idiay Augusta, Maine, a nangisennaay: “Saanton a kas idi ti panangmatmat iti parola ta pagaammom a ti silaw pagsilsilawen ti maysa a computer, ta pagaammom nga awanen dagiti tattao nga agnanaed sadiay.”
[Kahon iti panid 11]
Ti Umuna a Parola
Ti umuna a parola a nairekord iti historia ket nairingpas kabayatan ti panagturay ni Ptolemy II iti Egipto. Naibangon dayta idi agarup 300 K.K.P., ket naipatakder iti Pharos Island, iti asideg laeng iti wangawangan ti maawagan itan a sabangan ti Alexandria. Nagpaut iti 20 a tawen ti pannakaibangonna a $2.5 milion ti nagastos.
Ipamatmat dagiti historiko a surat a nasurok a 90 a metro ti kangatona. Ti makinngato a siledna addaan kadagiti tawa a sumango iti baybay, nga iti likudanna adda dagiti sumsumged a kayo wenno nalabit aluten a, sigun ken Josephus, mabalin a makita iti nasurok a 50 kilometro ti kaadayona.
Ti dakkel a patakder a naaramid iti bato ket naibilang a maysa kadagiti Pito a Pagsidsiddaawan ti Lubong. Ti sumsumged nga apuyna ket nagserbi a mangballaag a silaw iti 1,600 a tawen, a nalabit, dinadael laeng ti maysa a ginggined.
Bayat ti panaglabas dagiti siglo, rinibu a parola a nadumaduma ti kadakkel ken itsurada ti naibangon kadagiti puerto iti intero a lubong. Dagiti daanen a parola a naibangon iti semento wenno ladrilio addada pay la ita a kas museo ken pakaawisan dagiti turista kadagiti parke ti nasion, estado, county, ken siudad ken buyaen dagiti minilion.
[Ladawan iti panid 10]
Cape Spear Lighthouse, Newfoundland, Canada