Ti Panangmatmat ti Biblia
Ti Ikeddengmo a Panagpaagas—Napateg Kadi?
GAGANGAY unay iti sangatauan ti an-annayen, sakit, ken pannakadangran. No mapasaranda dagitoy a kabusor ti salun-at, adu ti mayat nga umimbag babaen ti panagpaagasda. Nabigbig ni Jesu-Kristo ti pagimbagan dagita a panagregget babaen ti panangadmitirna a “dagidiay nasalun-at saanda a kasapulan ti mangngagas, no di ket dagidiay masaksakit.”—Lucas 5:31.
Ti mangngagas a ni Lucas ti mannurat iti Biblia a nangilanad kadagita a sasao. (Colosas 4:14) Nalabit bayat ti panagbiaheda a dua, nagunggonaan ni apostol Pablo iti kinalaing ni Lucas a mangagas. Ngem mangipaay kadi dagiti Kasuratan iti pagannurotan no ania a klase ti panangagas ti maipalubos kadagiti Kristiano? Napateg kadi ti ikeddengmo a panagpaagas?
Dagiti Nainkasuratan a Pagannurotan
Ti Biblia maibagnosna ti maysa a tao iti panagaramid kadagiti nainsiriban a desision maipapan iti panagpaagas. Kas pagarigan, ibatad ti Deuteronomio 18:10-12 a “nakarimrimon” ken Jehova dagiti aramid a kas iti panagpadles ken panagsalamangka. Mairaman kadagitoy a maiparit nga aramid ti “panangannurot iti espiritismo” nga impakdaar ni Pablo. (Galacia 5:19-21) No kasta, liklikan dagiti pudno a Kristiano ti aniaman a pamay-an ti panangdayagnos wenno panangagas a nalawag a nainaig iti espiritismo.
Ipalgak met ti Biblia a napateg iti Namarsua ti kinasagrado ti biag ken dara. (Genesis 9:3, 4) Tangay determinadoda a mangtungpal iti pammilin nga ‘itultuloyda ti umadayo iti dara,’ saan nga awaten dagiti Saksi ni Jehova dagiti pamay-an ti panangagas a maisalungasing iti bilin ti Biblia nga umadayoda iti dara. (Aramid 15:28, 29) Di kayat a sawen daytoy nga ilaksidda ti amin a panangagas. Imbes ketdi, sapulenda ti kasayaatan a panangagas a posible para iti bagida ken annakda. Ngem kiddawenda kadagiti propesional a mangay-aywan iti salun-at nga agasanda ida iti maitunos kadagiti narelihiosuan a patpatienda.
Utobem Dagiti Addangmo
Namakdaar ni Ari Solomon nga “asinoman nga awanan kapadasan maaddaan pammati iti tunggal sao, ngem daydiay nasaldet utobenna dagiti addangna.” (Proverbio 14:15) Uray no saan a direkta a maikontra kadagiti prinsipio iti Biblia ti naikeddeng a panangagas, masapul nga ‘utoben ti maysa a tao dagiti addangna.’ Saan nga amin a klase ti panangagas ket makatulong. Idi imbaga ni Jesus a ‘dagidiay masaksakit kasapulanda ti mangngagas,’ dina an-anamongan ti amin a panangagas a magun-odan idi kaaldawanna. Ammona nga umiso ti dadduma a klase ti panangagas ket di umiso ti dadduma.a
Umasping ita, mabalin nga awan serserbina wenno sinisuitik ti dadduma a panangagas. Mabalin a maisarsarak ti maysa a tao no saan a manakem. Bigbigentay met koma a ti panangagas a makatulong iti maysa a tao ket mabalin a saan nga agkurri—wenno makadangran pay ketdi—iti sabali. No maipasango ti manakem a tao iti pangngeddeng maipapan ti panagpaagas, tingitingenna koma a naimbag dagiti pagpilianna imbes a ‘patienna ti amin a sao,’ uray no balakadan dagiti nasayaat ti panggepda a gagayyemna. Maipakitana a ‘nasimbeng ti panunotna’ no agsapul kadagiti mapagtalkan nga impormasion tapno makadesision a naibatay iti pannakaammo.—Tito 2:12.
Agbalinka a Realistiko ken Nainkalintegan
Nasken a maseknantayo iti kasasaad ti salun-attayo. Ipakpakitatayo nga ap-apresiarentayo ti sagut a biag ken ti nadibinuan a Gubuayanna no natimbeng ti panangasikasotayo iti salun-attayo. (Salmo 36:9) Nupay agsapul dagiti Kristiano iti mayanatup a panangagas, natimbengda kadagiti banag a nainaig iti salun-at. Kas pagarigan, no maseknan unay ti nakasalsalun-at a tao iti salun-at ken panangpasayaat iti pammagina, daytoy ti makagapu a malipatanna “ti napatpateg a bambanag.”—Filipos 1:10; 2:3, 4.
Ti masaksakit a babai idi kaaldawan ni Jesus ‘nabusbosna aminen a sanikuana’ a nagpatulong kadagiti mangngagas tapno umimbag ti nakaro a sakitna. Ania ti nagbanaganna? Kimmaro ti kasasaadna imbes nga immimbag, isu a lallalo a naupay. (Marcos 5:25, 26) Inaramidna ti amin a kabaelanna tapno umimbag, ngem awan ti nagkurri. Ipaganetget ti kapadasanna dagiti limitasion ti siensia medikal idi panawenna. Uray ita, agpapan pay kadagiti irarang-ay iti medikal a panagsirarak ken teknolohia, adu latta a tattao ti adda iti umasping a kasasaad. Napateg ngarud ti maaddaan iti realistiko a panangmatmat iti maaramidan ti siensia medikal. Ditay agbalin a nasalun-at a naan-anay iti agdama a panawen. Patien dagiti Kristiano a ti panawen ti Dios a ‘mangagas kadagiti nasion’ ket iti masakbayan pay laeng. (Apocalipsis 22:1, 2) No kasta, masapul a patanorentayo ti natimbeng a panangmatmat iti panagpaagas.—Filipos 4:5.
Nalawag a napateg dagiti aramidentayo a pangngeddeng. Gapu iti dayta, no naipasangotayo kadagiti pangngeddeng maipapan iti panagpaagas, ipasimudaag koma ti ikeddengtayo a kayattayo ti sumalun-at ken taginayonen ti nasayaat a relasiontayo iti Dios. No kasta ti aramidentayo, kanayon a makapagtalektayo iti kaitungpalan ti kari ni Jehova nga iti asidegen a nadayag a baro a lubong, “awanto ti agtataeng nga agkuna: ‘Masakitak.’”—Isaias 33:24.
[Footnote]
a Kas pagarigan, iti encyclopedia ni Dioscorides maipapan iti panangagas idi umuna a siglo, ti iyiinum iti naglaok nga arak ken ibleng ti kalding ti naisingasing a pangagas iti jaundice wenno sakit a mamagduyaw iti kudilmo ken matmatam! Siempre, ammotayo a ti kasta a reseta pakaruenna ti sakit ti agsagsagaba.
[Ladawan iti panid 26]
“The Doctor,” 1891, lamina nga inaramid ni Sir Luke Fildes
[Credit Line]
Tate Gallery, London/Art Resource, NY