Panangitandudo iti Talna Imbes a Gubat
KAS INSALAYSAY NI DOROTHY HORLE
Idi 1919, naipasngayak iti maysa nga Italiano a pamilia a Katoliko idiay Wilmington, Delaware, E.U.A. Saan a pulos a nakimisa ti dadakkelko, ngem kaskasdi nga imbaondakami a tallo nga agkakabsat a makimisa. Nasdaawak iti adu a nangayed a simbaan nga addaan kadagiti nadaeg a disenio, estatua, ken seremonia.
BAYAT ti panaglabas dagiti tawen, napukaw ti interesko iti Katolisismo. Saan nga impaganetget ti simbaan ti panagbasa iti Biblia a raraemen ken regular a basbasaen ni tatangko. Nariribukanak kadagiti padamag ti simbaan a naglaon kadagiti nagan dagiti nagdonar ken ti gatad nga indonarda. Adu met dagiti sayangguseng maipapan kadagiti nasukir a papadi. Idi agtawenak iti 15, saanakon a naregta a Katoliko. Gapu iti dayta, ad-adun ti panawenko a nagsanay iti arte.
Maysa a Karera iti Arte
Idi 1940, idi agtawenak iti 21, nakikallaysaak ken ni William Horle, maysa nga agtutubo a lalaki a magusgustuanna ti ag-drawing iti aniaman a nainaig iti militar—dagiti eroplano, soldado, paltog, ken bapor. Naragsakan ni Bill ta maysaak nga artist, ket inggatangannak iti damo a set dagiti oil paint-ko. Rinugiak a sinursuro dagiti pamay-an ti adu nga eksperto iti dayta.
Kalpasan ti agarup dua a tawen a panagdennami kas agassawa, nagbalin a pagesman ni Bill ti panagaramid kadagiti babassit a banag a nainaig iti militar a naaramid iti buli. Nagaramid kadi kadagiti sinan soldado tapno agbalin laeng nga ay-ayam? Saan! Kayatna ti agaramid kadagiti orihinal a gapuanan ti arte. Ti dadduma pay nga artesano ket nagusar kadagiti plastik, kayo, wenno plaster, ngem ti buli ti material a maibagay unay iti pannakasanay ni Bill kas makinista.
Mangdisenio no kua idi iti maysa a pigura, agaramid iti molde, sana sukogen ti pigura iti buli. Idi agangay, talaga a limmaing nga agsangal kadagiti namolde a piesa, aglanang, aggarugad, ken agpasileng. Idi agangay, ti dati nga us-usarenna a molde a plaster-of-Paris ket binaliwanna iti molde a kas iti us-usaren dagiti dentista. Gapu iti dayta, napimpino ti detalye dagiti inaramidna.
Kalpasan a nakompleto ti solido a pedaso a metal, siak metten ti mangleppas iti dayta. Babaen ti naan-anay a panagsukisok, nakasarakkami kadagiti deskripsion dagiti dati a maus-usar nga uniporme ti militar—agraman dagiti butones, sallapid, tsapa dagiti ranggo, ken kolor.
Babaen ti tulong ti panangpadakkel, ikkak iti oil ken pintura a nadisenio a dumket iti metal. Daytoy ti nakatulong tapno agparang a kasla agpayso dagiti inaramidmi nga estatua. Manipud iti bassit a basement-mi idiay Philadelphia, Pennsylvania, nagaramidkami kadagiti estatua ti Americano nga Indian, soldado iti Gerra Sibil, U.S. Marines, Napoleonic a kabkabalio agraman dagiti nagsakay kadagitoy, Mamluk ti Egipto, Zouave ti Algeria, ken dadduma pay.
Kalpasanna, ni Bill ket inawis ti U.S. Marine Corps tapno agaramid iti estatua ti kaunaan a nakakabalio a tropa dagiti marino idiay Peking (Beijing itan), China, sakbay ti 1939. Awan sarday nga inaramidmi daytoy, ket idi 1954, intedmi dayta iti Smithsonian Institution idiay Washington, D.C. Sumagmamano a tawen kalpasanna, kiniddaw ni Presidente Lyndon Johnson no mabalin nga iyakar dayta idiay White House. Siempre, immanamongkami.
Saanmi a pulos nga inlako dagiti estatuami, ngem ginasuten ti impadawat ni Bill. Nasayaat ti pannakadakamatmi iti adu a libro maipapan kadagiti modelo a soldado. Ti inaramidmi ket nai-display iti World’s Fair idi 1965 idiay Flushing Meadow, sadi Queens, New York. Adu a museo ti nagkiddaw kadagiti modelomi. Ni Bruce Catton, maysa a historiador ti U.S. Civil War, ket nagusar iti sumagmamano kadagiti diorama ken estatuami tapno mailadawan kadagiti librona.
Immadu Dagiti Saludsodko Maipapan iti Biag
Ngem idi agtawenakon iti 40, nangrugin a nagbalbaliw dagiti bambanag kaniak. Rinugiak ti nagpanunot maipapan iti Dios. Idi Aldaw ti Krismas, lima a Katoliko nga ubbing ti natay iti uram iti maysa a balay bayat a nakimisa dagiti dadakkelda. Pinampanunotko, ‘Kasano nga impalubos ti Dios a mapasamak dayta iti aldaw ti kasangayna?’ Nakakitaak iti libro a nangilawlawag kadagiti kinadangkok ti Holocaust dagiti Judio. Dagitoy ken ti dadduma pay a nakaro a pasamak iti lubong ti nakagutugotak a mangyimtuod iti, ‘Sadino ti ayan ti Dios? Saanna nga ar-aramiden ti rumbeng nga aramidenna!’
Gapu iti ulidan ti amak nanipud kinaubingko, nariknak nga adda la ketdi iti Biblia ti sungbat. Isu a napanak iti pagnanaedan ti padi iti parokia dagiti Katoliko nga asideg iti balaymi idiay Philadelphia ken kinatulagko ti padi a pagsaritaanmi ti Biblia. Nagur-urayak ngem di rimmuar. Kada lawas a napanak iti pagtaenganna iti las-ud ti uppat a lawas ngem diak man la nakasarita ti padi.
Maysa a rabii, gapu iti napalalo a pannakaupayko, timmangadak iti langit ket nagkararagak: “Dikay am-ammo. Diak ammo no ania a relihion ti pakitimtimpuyoganyo, ngem ammok nga addakayo dita. Pangngaasiyo ta palubosandak a maam-ammokayo!” Di nagbayag kalpasanna, adda Saksi ni Jehova nga immay iti balayko.
Pasaray nakitak idin dagiti Saksi nga agiparada iti luganda sada dumsaag, ken mapan iti nadumaduma a balay. Nupay awan a pulos ti ammok maipapan kadakuada wenno no apay a sumarsarungkarda, kayatko a maammuan ti misionda.
Maysa nga aldaw idi 1961, immay dagiti Saksi. Malmaldaangak idi ta awan ti aniaman a nagmamaayan ti panagbirokko iti Dios. Bayat a daldalusak ti makinsango a ridaw ti balayko, adda baket nga agnagan Marge Brion nga immuli iti agdan ti balkonahe sanak kinablaawan. Idi damo, diak pulos tinaliaw tapno sungbatan ti kablaawna. Ngem bayat a nagsao maipapan iti panagbalinto ti daga a napintas a paraiso, dimngegak a naimbag iti tunggal sinaona. Kamaudiananna, inyimtuodna, “Dengdenggennak kadi?”
Inulitko ti amin nga imbagana, agraman ti bersikulo ti Biblia a dinakamatna manipud Isaias 55:11. Kalpasanna, sinangok ken iniggamak ti imana ket kinunak, “Sumrekka!” Inikkannak iti kaunaan a Bibliak ken ti katulongan iti panagadal iti Biblia a Manipud iti Paraiso a Napucaw Agingga iti Paraiso a Naisubli. Nangitukon met iti regular a panagadal iti Biblia—ti mismo a klase ti panagadal a kayatko koma nga aramiden kaniak ti Simbaan Katoliko.
Gapu ta namindua iti kada lawas ti panagadalmi, napartak ti irarang-ay ti panagadalko iti Biblia. Di nagbayag, bimmatad a nasarakakon ti kinapudno. Makapikapik unay a kapadasan idi naammuak a Jehova ti nagan ti Dios. (Salmo 83:18) Agasenyo—daytoy ti Dios a kayatko unay a maam-ammo nanipud kinaubingko! Naammuak met a ti Anakna a ni Jesu-Kristo ket saan a misterioso a paset ti nagkatlo a dios. (Juan 14:28) Di nagbayag, tumabtabunoakon iti Nakristianuan a gimong dagiti Saksi ni Jehova ken kayatkon ti agbalin a maysa nga amin-tiempo a manangiwaragawag iti mensahe ti Biblia.
Panagaramid Kadagiti Napateg a Pangngeddeng
Ita, dimteng ti kadakkelan a pakasuotak. Suminaak kadin iti artistiko a timpuyog da William ken Dorothy Horle? Kasano a makapagserbiak iti Dios ti talna ken ti Anakna a Prinsipe ti Kappia, no itantandudok ti gubat babaen ti arte? (Isaias 9:6) Saan kadi nga inkari ni Jehova a “pasardengenna dagiti gubat agingga iti ungto ti daga”? (Salmo 46:9) Apay ngarud a pagbayagenmi pay laeng ti pagpatinggaento ti Dios? Ket saan kadi nga impadto ni Isaias a ti ili ti Dios ket “pitpitendanto dagiti kampilanda a pagbalinen a subsob ti arado” ken didan adalen ti makigubat? (Isaias 2:4) Nagpanunot ken sipapasnek a nagkararagak iti nabayag. Inkeddengko a “diak idan pintaan!” Idi Abril 25, 1964, insimbolok ti dedikasionko ken Jehova a Dios babaen ti bautismo.
Sangkaibaga idi ni Bill a ladingitenna nga addanto aldaw a pagsinaennakami ni patay. Idi rinugiak ti nagadal iti Biblia, imbagak kenkuana: “Bill, mabalinta ti agbiag nga agnanayon iti baro a lubong ti Dios!” (Isaias 25:8; Apocalipsis 21:4, 5) Impagarupna nga agmauyongak. Idi inlawlawagko a din maitured ti konsiensiak a pintaan dagiti estatua a nainaig iti militar, nakaunget ket namutbuteng a sinaannak. Idi agangay, pinaypaysona dayta.
Nagaramid ni Bill a bukbukodna kadagiti estatua a nainaig iti militar iti adu a tawen. Ngem saan nga immadayo, ken kanayon a sinuportarannak ken ti anakmi a ni Craig, a naipasngay idi 1942. Idi 1988, nagsubli ni Bill, ket nagkaduakami iti sangapulo a tawen agingga a natay.
Kabayatanna, idi 1966, naragpatko ti kalatko nga agpayunir. Nanipud idin, diak pulos nagbabawi. Naaddaanak iti pribilehio nga iyadal ti Biblia ken ni manangko. Inawatna dagiti pannursuro ti Biblia ket agingga ita, aktibo pay laeng a Saksi. Impangag ni tatangko ti mensahe ti Biblia ket iti las-ud ti dua a lawas, rinugiannan ti timmabuno kadagiti gimong iti Kingdom Hall. Nagbautisar idi agtawen iti 75, ket nagtultuloy a matalek iti Dios agingga iti ipapatayna idi agtawen iti 81. Inawat met ni nanangko ni Jehova kas Diosna, nupay natay sakbay a nakapagdedikar idi dandani agtawen iti 94.
Iti panaglabas dagiti tawen, siwawadwad a pinaraburannak ni Jehova, ti Dios ti talna. Ita, agtawenakon iti 81, ngem payunirak pay laeng, nupay marigatanakon a magna. Mariknak ti kas iti narikna idi ni apostol Pablo a nagsurat: “Agyamanak ken Kristo Jesus nga Apotayo, a nangted kaniak iti pannakabalin, agsipud ta imbilangnak a matalek babaen ti panangtudingna kaniak iti maysa a ministerio.” (1 Timoteo 1:12) Anian a nagdayag a ministerio dayta! Adun ti inyadalak iti Biblia a nagsakripisio met tapno makapagserbida iti naasi a Diostayo.
Talaga a ladingitek ta di impangag ti intero a pamiliak ti kinapudno ti Biblia. Nalabit ad-adunto pay ti umawat inton agangay. Ngem iti kasasaadko, talaga a pimmayso ti kinuna ni Jesus a dagiti adalanna ket “umawat iti maminsangagasut ita iti daytoy a las-ud ti tiempo, kadagiti balay ken kakabsat a lallaki ken kakabsat a babbai ken inna ken annak.” (Marcos 10:30) Kinapudnona, ni Jehova ti nangpabaknang kaniak. Anian a dayaw ken rag-o ta ti Dios ken ti talna ti nangisukaták iti kinatan-ok ken gubat!
[Ladawan iti panid 22]
Kaduami ni General L. C. Shepherd, Jr., idi 1954
[Credit Line]
Rinetrato ti Defense Dept. (Marine Corps)
[Ladawan iti panid 23]
(Aktual a kadakkel)
[Ladawan iti panid 24]
Iti edad a 81, maysaak a payunir iti nasuroken a 30 a tawen