Dagiti Pumegpeggad a Pagbaludan

“Ti panagaramid iti ad-adu a pagbaludan tapno marisut ti krimen ket kaasping ti panagaramid iti ad-adu a tanem tapno mataming ti makapapatay a sakit.”​—ROBERT GANGI, EKSPERTO ITI KOREKSIONAL.

ITI LUBONG a ti napolitikaan a kinaumiso masansan a kalubanna ti nalalaad a paset ti agpayso a kasasaad, addaantayo kadagiti napanuynoy nga alternatibo para iti makapaleddaang a sao a “pagbaludan.” Kaykayattayo ti “penitensiario” wenno “koreksional a pasilidad,” a pakaipaayan ti “bokasional a pannakasanay” ken “serbisio agpaay iti kagimongan.” Kaykayattayo pay ketdi ti termino a “balud” imbes a ti manglais-kinatao a sao a “preso.” Nupay kasta, sukimatem a naimbag ti agpayso a kasasaad, ket maduktalam a sarsarangten dagiti pagbaludan ti adu a nakaro a problema, kas iti kellaat a panagngina ti magastos iti panangibalud kadagiti nakabasol ken ti dumakdakkel a nagdumaan dagiti panggep ti panangibalud ken dagiti aktual a resultana.

Kuestionen ti dadduma a tattao ti kinaepektibo dagiti pagbaludan. Mapaliiwda a nupay bigla nga immadu dagiti balud iti intero a lubong iti nasurok a walo a milion, saan unay a nakissayan ti kaadu ti krimen iti adu a pagilian. Kanayonanna, nupay adu kadagiti naibalud ti adda sadiay gapu kadagiti krimen a nainaig iti maiparit a droga, kaskasdi a makapadanag ti nalaka a pannakagun-od iti droga iti maysa a lugar.

Nupay kasta, kaykayat ti adu a tattao ti pannakaibalud kas pannusa. Patienda a no maibalud ti nakabasol, naipakat ti hustisia. Deskribiren ti maysa a periodista ti gagar a mangipabalud kadagiti kriminal kas “uso.”

Adda uppat a kangrunaan a rason a maibalud dagiti naglabsing iti linteg: (1) tapno madusa dagiti nakabasol, (2) tapno masalakniban ti kagimongan, (3) tapno malapdan dagiti masakbayan a krimen, ken (4) tapno makapagbalbaliw dagiti kriminal ket masursuroda ti agtulnog iti linteg ken agbalin a naimbag kalpasan a mawayawayaanda. Kitaentayo no maragragpat dagiti pagbaludan dagitoy a kalat.