Ubbing a Mapabpabutngan
No sumipngeten, makitam dagitoy nga ubbing kadagiti kalsada ti makin-amianan nga Uganda. Rinibu kadakuada ti magmagna a sakasaka. Pumanawda kadagiti barioda sakbay a rumabii ken magnada a mapan iti daddadakkel a siudad, kas iti Gulu, Kitgum, ken Lira. Apaman nga addadan sadiay, agsisinada a mapan kadagiti pasdek, estasion ti bus, parke, ken paraangan. No sumingising ti init, makitam manen ida kadagiti kalsada nga agaw-awid. Nupay karkarna, apay a kanayon nga aramidenda dayta?
DADDUMA a tattao awaganda ida iti pangrabii a biahero. Ngem dagitoy nga ubbing ket saan a mapan agtrabaho iti pangrabii a reliebo. Sumipnget pay no pumanawda iti pagtaenganda ta no rabiin iti kakaykaywan, napeggaden iti pagnanaedanda.
Dandanin dua a dekada a dagiti bario ket rarauten ti buyot dagiti gerilia ken kidkidnapenda dagiti ubbing. Kada tawen, ginasut nga ubbing a lallaki ken babbai ti makidnap kadagiti pagtaenganda sa mailemmeng dagitoy iti napuskol a kabakiran. Kaaduanna a rabii ti pannakakidnap dagiti ubbing tapno agbalin dagitoy a reserba dagiti rebelde. Isudanto ti sanayenda nga agsoldado, babaonen, ken makidenna kadakuada. No madi dagiti nakidnap nga ubbing, mabalin a putden dagiti nangkidnap kadakuada ti agong wenno bibigda. Makapasidduker ti pannakapapatay dagidiay natiliw a mangikagkagumaan nga agtalaw.
Adda pay dadduma nga agtutubo a biktima ti terorismo. Ubbing pay unay dagiti nabaldado a tin-edyer idiay Sierra Leone idi pinawad ken pinukolan dagiti nagtagibuneng a lallaki. Dagiti ubbing a lallaki ken babbai idiay Afghanistan agay-ayamda kadagiti kaarngi dagiti kulibangbang nga eksplosibo a naikali iti daga isu a mapawad ken mabulsekda no bumtak dagita a namaris nga “ay-ayam.”
Sabali met ti nagbanagan ti dadduma nga agtutubo a naapektaran iti terorismo. Kas pagarigan, idi 1995 a panangraut ti terorista idiay Oklahoma City, E.U.A., 19 nga ubbing, a dadduma kadakuada ti naka-diaper, ti karaman kadagiti 168 a tattao a napapatay. Kas iti napigsa nga angin a nangiddep kadagiti kandela, ti bomba ti insigida a nangkeltay iti biag dagidiay a maladaga. Inikkat dagiti terorista ti kalintegan dagiti ubbing nga agay-ayam, agkatawa ken arakupen ti amma ken innada.
Nabiit pay dagitoy a pasamak, ngem ti kinaranggas dagiti terorista ket sinigsiglon a mangap-apektar iti sangatauan kas iti makitatayto.