Agimtuod Dagiti Agtutubo

Kasanok nga Usaren a Nainsiriban ti Tiempok?

“Adda nangngegko a mangyang-angaw a no kayatmo a makapanak iti maysa a lugar iti alas kuatro, ibagam a rumbeng nga addaakon sadiay iti alas tres. Idi laeng a naamirisko a nasken a saysayaatekon nga usaren ti tiempok!”—Ricky.a

MANO nga oras pay ti kasapulam kada aldaw? Pangusaram kadagita a kanayonan a tiempo?

□ Tapno makikadua kadagiti gagayyem

□ Tapno maturog

□ Tapno agadal

□ Tapno agehersisio

□ Dadduma pay ․․․․․

Nagsayaat koma no manayonantayo iti uray sumagmamano la nga oras ti agmalem, ngem imposible dayta! Ania ngaruden ti aramidem? Natakuatan ti adu nga agtutubo nga idi us-usarendan a nainsiriban ti tiempoda, ad-adun ti panawenda a mangaramid iti dadduma a banag. Nadlawda met nga idi ammodan nga usaren a naimbag ti tiempoda, naksayan ti pakasikoranda, ngimmato dagiti gradoda, ken ad-addan a pagtalkan ida dagiti nagannakda. Kitaentayo no kasano a makatulong kenka ti nainsiriban a panangusar iti tiempo.

Umuna a Karit: Panangaramid iti Eskediul

Ti nalabit makalapped. Pampanunotem pay laeng ti agaramid iti eskediul, panagriknam ket kaska la naigaluten! Tarigagayam a nawayaka nga agaramid iti aniaman a kayatmo, a saanka nga agdepdepende iti maysa nga eskediul.

No apay nga aramidem latta. Insurat ni Ari Solomon: “Dagiti gakat daydiay nasaet sigurado a mangipaay iti pagsayaatan.” (Proverbio 21:5) Sigurado nga adu idi ti pakakumikoman ni Solomon. Isu ket naasawaan, ama, ken ari—posible a sakbay pay nga ag-20 ti tawenna! Iti panaglabas ti panawen, immadu ti pakakumikomanna. Kas kenkuana, adu met dagiti pakakumikomam ita. Ngem nalabit ad-adunto pay bayat nga agmatmataenganka. Isu nga ita pay laeng, nasaysayaat nga agbalinkan nga organisado!

Ti kuna dagiti padam nga agtutubo. “Dandani innem a bulanen ti napalabas idi inrugik nga urnosen a regular ti eskediulko. Ikagkagumaak a palakaen ti bambanag, ket nakatulong ti panangaramidko iti eskediul!”—Joey.

“Gapu kadagiti listaan, masurotko ti eskediulko. No adu ti nasken nga aramidek, kaduak ni nanangko a mangisurat amin kadagita tapno maammuanmi no kasanokam a makapagtinnulong a mangragpat kadagiti kalatmi.”—Mallory.

Ti makatulong kenka. Usigem daytoy: Ipapantayon nga agbiahekayo a sangapamiliaan. Tunggal maysa kadakayo basta ikabilna lattan ti bagahena iti kargadera ti luganyo. Kasla awanen ti pagyanan ti dadduma a bagaheyo. Ania ti aramidenyo? Nalabit ikkatenyo amin a naikarga sayo ikabil manen ngem iyun-unayon dagiti daddadakkel a bagahe. Iti kasta, mayan-anayyonton ti babbabassit a bagaheyo.

Kasta met laeng no maipapan iti biag. No iyun-unam dagiti babbabassit a banag, nalabit awanton ti tiempom kadagiti napatpateg a banag. Ipangpangrunam dagiti kapatgan, ket masdaawkanto ta ad-adunton ti tiempom para iti dadduma pay a banag!—Filipos 1:10.

Ania dagiti kapatgan a banag a nasken nga aramidem?

․․․․․

Ita, subliam dagita ken numeruam sigun iti kaganat ken kapategda. No iyun-unam nga aramiden dagiti kapatgan, mabalin a masdaawkanto ta adu pay ti natda a tiempom a mangaramid kadagiti saan unay a napateg a banag. Ngem tandaanam a saan a kasta ti mapasamak no iyun-unam dagiti saan unay a napateg!

Ti maaramidam. Mangalaka iti maibulbulsa a planner, ken isuratmo iti dayta ti agsasaruno nga aramidem sigun iti kapategda. Iti sabali a bangir, nalabit makatulong kenka ti maysa kadagiti sumaganad.

□ Kalendario iti selpon

□ Bassit a kuaderno

□ Kalendario iti kompiuter

□ Kalendario a maiparabaw iti lamisaan

Maikadua a Karit: Kanayon a Panangsurot iti Eskediul

Ti nalabit makalapped. No nakaawidkan idiay balayyo kalpasan ti klase, kayatmon ti agrelaks ken agbuya iti TV iti sumagmamano a minuto. Wenno panggepmo ti agadal ngem adda nag-text a mangaw-awis kenka nga agbuyakayo iti sine. Saanen a maitantan ti sine, ngem mabalinmo pay met ti agadal inton rabii. ‘Maysa pay,’ kunam iti bagim, ‘kasla ad-adu ti magapuanak no agap-apuraak.’

No apay nga aramidem latta. Nalabit nangatngato ti gradom no agadalka bayat nga alerto ti panunotmo. Maysa pay, saan kadi nga adun ti pakakumikomam? Apay a nayonam pay babaen iti parparawpaw, ginaganat, ken nakarabrabiin a panagsagana para iti eksamenasion? Anianto laengen ti mapasamak kenka kabigatanna? Nalabit maladawka a makariing, ad-addanto a matarantaka, agap-apuraka a pumanaw, ken maladawka a makasangpet iti eskuelaan.—Proverbio 6:10, 11.

Ti kuna dagiti padam nga agtutubo. “Magusgustuak ti agbuya iti TV, aggitara, ken makikadua kadagiti gagayyemko. Awan pagdaksanna dagita; ngem no dadduma, dagita ti makagapu a maitungtungkuak dagiti napatpateg a banag isu nga inton agangay, agap-apuraakton.”—Julian.

Ti makatulong kenka. Saanmo a basta iyeskediul dagiti nasken nga aramidem—iyeskediulmo dagiti magusgustuam nga aramiden. “Nalaklakak nga ileppas dagiti nasken nga aramidek no ammok nga adda isarunok a magusgustuak nga aramiden,” kuna ni Julian.

Sabali pay a singasing: Mangikeddengka iti dakkel a kalat ket kabayatan a ragragpatem dayta, mangaramidka kadagiti simple a kalat a makatulong tapno maragpatmo ti dakkel a kalatmo. Kinuna ti 16 anyos a ni Joey a nadakamat itay: “Kayatko ti agbalin nga amin-tiempo a mannursuro iti Biblia. Tultulongannak dayta a kalat tapno kanayon a masurotko ti eskediulko ita kas panagsaganak iti mas okupado a biagko iti masanguanan.”

Ti maaramidam. Ania ti maysa wenno dua a realistiko a kalat a mabalinmo a ragpaten iti las-ud ti sumaganad nga innem a bulan?

․․․․․

Ania a realistiko a kalat ti mabalinmo a ragpaten iti las-ud ti sumaganad a dua a tawen, ken ania ti nasken a rugiamon nga aramidem tapno maragpatmo dayta a kalat?

․․․․․

Maikatlo a Karit: Panagbalin a Nadalus ken Nadalimanek

Ti nalabit makalapped. Saanmo a masigurado no ania ti nakainaigan ti kinamanagdaldalus ken kinadalimanek iti mas nainsiriban a panangusar iti tiempo. Maysa pay, kasla nalaklaka nga amang ti agbalin a nawara. Mabalinmo nga ipabigat wenno kanayon nga itungtungkuam ti panagdalus iti kuartom! Awan aniamanna kenka dagiti wara, isu nga uray dika agdaldalus. Ngem talaga kadi a kasta?

No apay nga aramidem latta. Nalakam la a mabirokan ti banag a sapsapulem no nadalus ken nadalimanekka. Nataltalna pay ti panunotmo.—1 Corinto 14:40.

Ti kuna dagiti padam nga agtutubo. “Pasaray awan tiempok a mangipakni kadagiti badok isu nga agpakarigatak a mangbirok iti sapsapulek gapu kadagiti wara!”—Mandy.

“Masuronak unay idi makalawas a diak nabirokan ti pitakak. Ngem nasarakak met laeng dayta idi dinalusak ti kuartok.”—Frank.

Ti makatulong kenka. Ikagumaam nga isubli dagiti bambanag iti umno a lugarda apaman a nalpasmon nga usaren dagita. No kanayon a kasta ti aramidem imbes nga urayem nga agkaiwaran ti amin, nabibiit ti agdalus ken al-alisto ti agbirok kadagiti banag a kasapulam.

Ti maaramidam. Iyugalim ti agdalus. Nanamnam-ay ti biagmo no naur-urnos ti amin a banag nga us-usarem.

Rugiam dayta kadagiti babassit a banag—rugiam itan! Ania kadagiti singasing iti daytoy nga artikulo ti makatulong unay kenka?

․․․․․

Padasek dagitoy a singasing iti ․․․․․․ a lawas ket kitaek no agkurri dagita kaniak.

Ad-adu pay nga artikulo ti masarakan iti serye nga “Agimtuod Dagiti Agtutubo” iti Web site a www.watchtower.org/ype

[Footnote]

UTOBEM DAGITOY

◼ Mano nga oras ti kasapulam a pannaturog tapno nasarantaka no adda aramidem?

◼ Pagpatulongam a mangaramid iti eskediulmo?

◼ No addan sursurotem nga eskediul, ania pay dagiti nasken a balbaliwam?

[Kahon/Ladawan iti panid 20, 21]

Iti makalawas, kastoy ti nangusaran dagiti agtutubo nga agtawen iti 8 agingga iti 18 iti tiempoda:

17

kaduada dagiti nagannakda

30

idiay eskuelaan

44

panagbuya iti TV, panagay-ayam kadagiti video game, panag-text, ken panagdengngeg iti musika

PANGUS-USARAK ITI TIEMPOK?

Dagupem dagiti oras nga us-usarem iti kada lawas

panagbuya iti TV: ․․․․․

panagay-ayam kadagiti video game: ․․․․․

panagkompiuter: ․․․․․

panagdengngeg iti musika: ․․․․․

Dagup: ․․․․․

Dagiti oras a mabalinko nga usaren kadagiti napatpateg a banag: ․․․․․

[Ladawan iti panid 20]

No iyun-unam dagiti di unay nasken a banag, nalabit awanton ti pangikabilam kadagiti napatpateg a banag