Panangmatmat iti Lubong
Sigun iti linaon ti surat ni Pope Benedict XVI kadagiti obispo: “Nasken a mareporma ti United Nations Organization, agraman dagiti institusion iti ekonomia ken ti sangalubongan a pannakaimanehar ti kuarta, tapno marikna ti pudno a kaipapanan ti konsepto ti pamilia dagiti nasion.”—L’OSSERVATORE ROMANO; isuda ti nangyitaliko.
“Maysa iti kada tallo nga umili ti Ukraine ket inaldaw a makaibus iti agarup maysa a pakete ti sigarilio.”—EXPRESS, UKRAINE.
Idiay Estados Unidos, 44% kadagiti agtutubo a lallaki a nasurbey ti nagkuna a “nakakitadan iti lamolamo a ladawan ti kaeskuelanda a babbai iti Internet wenno iti selpon.”—TIME, U.S.A.
“Nakalkaldaang a Pagteng”
Ti gubat, tikag, nariribuk a politika, nangina a taraon, ken kinapanglaw ti makagapu a ti sangatauan ket agpaspasar iti “nakalkaldaang a pagteng,” kuna ti Associated Press. Nasuroken a maysa a bilion dagiti mabisbisin iti lubong. Sigun ken Jossete Sheeran iti UN World Food Program, “napeggad a lubong ti mabisbisin a lubong. . . . No awan ti taraon, tallo laeng ti pagpilian dagiti tattao: Mangriribukda, umakarda, wenno matayda. Awan kadagitoy ti nasayaat.” Nakarkaro pay ta napaspaspas nga umadu ti bilang dagiti mabisbisin ngem iti populasion ti lubong. Uray kadagiti nabaknang a pagilian, immadu iti 15.4% dagiti awanan iti umdas a taraon.
Panagbasa Sakbay ti Pannaturog—Makagunggona
No dagiti nagannak ibasaanda ti annakda sakbay ti pannaturog, saanda laeng a basta patpaturogen ida. Kuna dagiti managsirarak a daytoy nga aktibidad parang-ayenna ti kabaelan dagiti ubbing nga agsao, pasayaatenna ti abilidadda a mangusar kadagiti maselda babaen ti pannakasursuroda a mangiggem ken manglukib kadagiti panid, ken maasa ti memoriada. “Ngem kapatgan iti amin, . . . ti panagbasa iti napigsa ket panawen a makapagdanggay ti atension ken emosion ti nagannak ken ti anak,” kuna ti periodiko a The Guardian. “Pasingkedan daytoy a ti panagbasa ket makaay-ayo nga aktibidad.” Sigun pay ken Propesor Barry Zuckerman, a nangidaulo iti panagsirarak, “inton agangay, masursuro dagiti ubbing a tagipatgen dagiti libro agsipud ta basbasaenda dagita a kadua dagiti ipatpategda.”
Ad-adu ti Gatas Dagiti Kontento a Baka
“Ad-adu ti gatas ti baka nga adda naganna ngem iti daydiay awanan iti nagan,” kuna dagiti sientista idiay Newcastle University, England. Kinapudnona, no matrato dagiti baka kas indibidual, umadu ti mapataudda a gatas iti agarup 280 a litro. Apay? “No kasano a dagiti tattao naragragsakda no mapakitaanda iti personal a pannakaseknan, naragragsak ken nataltalinaay met dagiti baka a personal a maas-asikaso,” kuna ni Dr. Catherine Douglas iti School of Agriculture, Food and Rural Development dayta nga unibersidad. Inlawlawagna, “ipakita ti panagadalmi ti nabayagen nga ammo dagiti nasayaat ken manangtaripato nga agtartaraken. Babaen ti panangipakita iti ad-adda a panangasikaso iti tunggal baka, kas iti panangawag iti bukodna a nagan wenno ad-adda a panangtaripato bayat a dumakdakkel, saantay laeng a paspasayaaten ti kasasaadna ken ti panangmatmatna iti tattao, no di ket papaaduentay pay ti mapataudna a gatas.”