“Agbalinkayo a Tumutulad iti Dios” iti Panangusaryo iti Pannakabalin

1. Ania ti makaallilaw a silo a nalaka a pakatnagan dagiti imperpekto a tattao?

“ADDA makaallilaw a silo nga agur-uray iti asinoman nga addaan iti pannakabalin.” Dagita a sasao ti maysa a dumadaniw idi maika-19 a siglo impabigbigna ti nalmeng a peggad: ti panangabuso iti pannakabalin. Nakalkaldaang, nakalaklaka a matnag dagiti imperpekto a tattao iti daytoy a silo. Kinapudnona, iti intero a historia “ti tao dinominaranna ti tao iti pakadangrananna.” (Eclesiastes 8:9) Ti di naayat a panangusar iti pannakabalin ket nangibunga iti kasta unay a panagsagaba ti tao.

2, 3. (a) Ania ti nakaskasdaaw iti panangusar ni Jehova iti pannakabalin? (b) Ania ti mabalin a ramanen ti pannakabalintayo, ket kasano ti rumbeng a panangusartayo kadagita a pannakabalin?

² Ngem saan aya a nakaskasdaaw a, nupay awan patinggana ti pannakabalin ni Jehova a Dios, dina pulos abusuen dayta a pannakabalin? Kas naammuantayo kadagiti immuna a kapitulo, kanayon nga usarenna ti pannakabalinna a maitunos kadagiti naayat a panggepna​—iti man panangparsua, panangdadael, panangsalaknib, wenno panangisubli. No utobentayo ti wagas a panangusarna iti pannakabalinna, matignaytayo nga umadani kenkuana. Kas resultana, dayta ti mangtignay kadatayo nga ‘agbalin a tumutulad iti Dios’ iti mismo a panangusartay iti pannakabalin. (Efeso 5:1) Ngem ania a pannakabalin ti ik-ikutantayo kas nanumo a tattao?

³ Laglagipem a naparsua ti tao “iti ladawan ti Dios.” (Genesis 1:26, 27) Gapuna, addaantay met iti pannakabalin​—nupay bassit laeng. Ti pannakabalintayo mabalin a ramanenna ti kabaelan a mangiringpas wenno agaramid iti adu a banag; ti panangkontrol wenno panangituray kadagiti sabsabali; ti panangimpluensiatayo iti sabsabali, nangnangruna kadagidiay mangipatpateg kadatayo; ti pisikal a pigsa (bileg); wenno material a sanikua. Maipapan ken Jehova, kinuna ti salmista: “Adda kenka ti ubbog ti biag.” (Salmo 36:9) Gapuna, direkta man wenno saan, ti Dios ti gubuayan ti aniaman a lehitimo a pannakabalin nga adda kadatayo. Gapuna, kayattayo nga usaren dayta kadagiti wagas a pakaragsakanna. Kasanotayo a maaramid dayta?

Ayat ti Tulbek

4, 5. (a) Ania ti tulbek iti umiso a panangusar iti pannakabalin, ket kasano nga ipakita daytoy ti mismo nga ehemplo ti Dios? (b) Kasano a ti ayat tulongannatayo a mangusar a siuumiso iti pannakabalintayo?

⁴ Ti tulbek iti umiso a panangusar iti pannakabalin ket ayat. Saan aya a ti mismo nga ehemplo ti Dios ti mangipakita iti daytoy? Lagipem ti pannakaisalaysay dagiti uppat a kangrunaan a galad ti Dios​—pannakabalin, kinahustisia, sirib, ken ayat​—iti Kapitulo 1. Ania ti kapatgan kadagita nga uppat a galad? Ayat. “Ti Dios ket ayat,” kuna ti 1 Juan 4:8. Wen, ni Jehova ti mismo a personipikasion ti ayat; dayta ti mangimpluensia iti amin nga aramidna. Gapuna, amin a pannakaiparangarang ti pannakabalinna ket maigapu iti ayat ken pagimbagan dayta dagidiay agayat kenkuana.

⁵ Ti ayat tulongannatayo met a mangusar a siuumiso iti pannakabalintayo. Ngamin, kuna ti Biblia a ti ayat ket “manangngaasi” ken “saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan.” (1 Corinto 13:4, 5) Gapuna, ti ayat ti manglapped kadatayo tapno saantay a nauyong wenno nadangkok kadagidiay masakupan ti autoridadtayo. Imbes ketdi, padayawantayo ti sabsabali ken ipangpangrunatayo dagiti kasapulan ken rikriknada.​—Filipos 2:3, 4.

6, 7. (a) Ania ti nadiosan a panagbuteng, ket apay a matulongannatayo daytoy a galad a mangliklik iti panangabuso iti pannakabalin? (b) Iyilustrar ti koneksion ti panagbuteng a mangpaluksaw iti Dios ken ti panagayat iti Dios.

⁶ Ti ayat ket nainaig iti sabali pay a galad a makatulong kadatayo a mangliklik iti panangabuso iti pannakabalin: ti nadiosan a panagbuteng. Kasano kapateg daytoy a galad? “Iti panagbuteng ken Jehova umadayo ti maysa iti dakes,” kuna ti Proverbio 16:6. Ti panangabuso iti pannakabalin ket sigurado a mairaman kadagiti dakes a rumbeng nga adaywantayo. Ti panagbuteng iti Dios lapdannatayo a mangabuso kadagidiay masakupan ti pannakabalintayo. Apay? Umuna, ammotayo a manungsungbattayo iti Dios iti wagas a panangtratotayo kadakuada. (Nehemias 5:1-7, 15) Ngem saan laeng a dayta ti ramanen ti nadiosan a panagbuteng. Iti orihinal a lenguahe, ti sasao a nausar para iti “panagbuteng” masansan a tuktukoyenna ti nauneg a panagraem ken panagamanga iti Dios. No kasta, inaig ti Biblia ti panagbuteng iti panagayat iti Dios. (Deuteronomio 10:12, 13) Daytoy nadayaw a panagamanga ramanenna ti nasayaat a panagbuteng a mangpaluksaw iti Dios​—saan laeng a gapu ta kabutengtayo dagiti ibungana no di ket gapu ta pudno nga ay-ayatentayo ti Dios.

⁷ Kas panangyilustrar: Panunotem ti nasayaat a relasion ti maysa nga ubing ken ti amana. Marikna ti ubing ti nadungngo ken naayat a pannakaseknan kenkuana ti amana. Ngem ammo met ti ubing no ania ti kalikaguman kenkuana ni amana, ken ammona a madisiplinanto no di agsingsingpet. Saan nga agkullayaw ti ubing iti amana. Imbes ketdi, ay-ayatenna unay ti amana. Maragsakan ti ubing a mangaramid iti banag a pagragsakan ti amana. Umasping iti dayta ti nadiosan a panagbuteng. Gapu ta ay-ayatentayo ni Jehova, ti nailangitan nga Amatayo, mabutengtayo a mangaramid iti aniaman a ‘mangpasakit iti pusona.’ (Genesis 6:6) Imbes ketdi, tarigagayantayo a paragsaken ti pusona. (Proverbio 27:11) Dayta ti gapuna a kayattayo nga usaren a siuumiso ti pannakabalintayo. Usigentayo a naimbag no kasanotayo nga aramiden dayta.

Iti Uneg ti Pamilia

8. (a) Dagiti assawa a lallaki addaanda iti ania nga autoridad iti pamilia, ket kasano ti rumbeng a pannakausar dayta? (b) Kasano a maipakita ti asawa a lalaki a padpadayawanna ti asawana?

⁸ Usigem nga umuna ti pamilia. “Ti lalaki isu ti ulo ti asawana,” kuna ti Efeso 5:23. Kasano ti rumbeng a panangusar ti asawa a lalaki iti daytoy inted-Dios nga autoridad? Kuna ti Biblia kadagiti assawa a lallaki a makipagtaengda kadagiti assawada ‘maitunos iti pannakaammo, nga itudinganda ida iti dayaw a kas iti narasrasi a basehas.’ (1 Pedro 3:7) Ti Griego a nombre a naipatarus a “dayaw” kayatna a sawen “gatad, pateg, . . . respeto.” Naipatarus ti dadduma a porma daytoy a sao kas “sagut” ken “napateg.” (Aramid 28:10; 1 Pedro 2:7) Ti asawa a lalaki a mangpadayaw iti asawana dina pulos dangran iti pisikal, ken dina met ibabain wenno irurumen, tapno di panunoten ti asawana a kasla ketdi awanen ti serserbina. Imbes ketdi, bigbigenna ti pateg ni baketna ken ipaayanna iti respeto. Ipakitana babaen ti sasao ken aramidna​—iti pribado ken iti publiko​—nga ipatpategna ni baketna. (Proverbio 31:28) Saan laeng nga ayat ken respeto ni baketna ti magun-od ti kasta nga asawa a lalaki no di ket, napatpateg pay, ti anamong ti Dios.

9. (a) Dagiti assawa a babbai addaanda iti ania a pannakabalin iti pamilia? (b) Ania ti makatulong iti asawa a babai a mangusar kadagiti abilidadna a mangsuporta iti asawana, ket ania ti ibungana?

⁹ Adda met pannakabalin dagiti assawa a babbai iti pamilia. Dakamaten ti Biblia ti maipapan kadagiti nadiosan nga assawa a babbai nga, iti sidong ti umiso a kinaulo, inkagumaanda nga impluensiaan dagiti assawada iti positibo a wagas wenno tinulonganda ida a mangliklik kadagiti biddut a desision. (Genesis 21:9-12; 27:46–28:2) Mabalin a nasarsaririt ti asawa a babai ngem iti asawana, wenno mabalin nga addaan kadagiti abilidad nga awan ken lakayna. Kaskasdi, nasken nga addaan iti “nauneg a panagraem” iti asawana ken ‘agpasakup’ kenkuana “a kas iti Apo.” (Efeso 5:22, 23) No sipapanunot ti asawa a babai a mangay-ayo iti Dios dayta ti tumulong kenkuana a mangusar kadagiti abilidadna a mangsuporta iti asawana imbes a tagibassiten wenno padasenna a dominaran. Ti “pudpudno a masirib a babai” ket makitinnulong a naimbag iti asawana a mangpabileg iti pamilia. Iti kasta, mataginayon ti pannakikappiana iti Dios.​—Proverbio 14:1.

10. (a) Ania nga autoridad ti inted ti Dios kadagiti nagannak? (b) Ania ti kaipapanan ti sao a “disiplina,” ket kasano ti rumbeng a pannakaipakatna? (Kitaenyo met ti footnote.)

¹⁰ Addaan met dagiti nagannak iti autoridad nga inted ti Dios kadakuada. Ibalakad ti Biblia: “Amma, dikay ruroden ti annakyo, no di ket itultuloyyo a padakkelen ida iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.” (Efeso 6:4) Iti Biblia, ti sao a “disiplina” mabalin a kaipapananna ti “panangpadakkel, panangsanay, instruksion.” Kasapulan dagiti annak ti disiplina; agragsak ken agballigida iti sidong dagiti nalawag a giya, pagbeddengan, ken limitasion. Inaig ti Biblia ti kasta a disiplina, wenno instruksion, iti ayat. (Proverbio 13:24) Gapuna, “ti pagbaut ti disiplina” ket saan koma a pulos nga abusado​—iti emosional wenno pisikal.a (Proverbio 22:15; 29:15) Ti disiplina a nainget unay wenno naulpit ken di nabuyogan iti ayat ket panangabuso iti autoridad dagiti nagannak ken dadaelenna ti espiritu ti ubing. (Colosas 3:21) Iti sabali a bangir, no natimbeng ti disiplina ken umiso ti pannakaipakatna, matarusan dagiti annak nga ay-ayaten ida dagiti dadakkelda ken maseknanda iti pagbalinanto dagiti annakda.

11. Kasano a mausar a siuumiso dagiti annak ti pannakabalinda?

¹¹ Dagiti met ngay annak? Kasanoda a mausar a siuumiso ti pannakabalinda? “Ti pintas dagiti agtutubo a lallaki isu ti bilegda,” kuna ti Proverbio 20:29. Sigurado nga awanen ti nasaysayaat a wagas a pangusaran dagiti agtutubo iti pigsa ken kiredda no saan a ti panagserbi iti ‘Naindaklan a Namarsua’ kadatayo. (Eclesiastes 12:1) Laglagipen koma dagiti agtutubo a dagiti aramidda maapektaranna ti rikrikna dagiti dadakkelda. (Proverbio 23:24, 25) No agtulnog dagiti annak kadagiti managbuteng iti Dios a dadakkelda ken agtalinaedda iti umiso a dana, parparagsakenda ti puso dagiti nagannak kadakuada. (Efeso 6:1) “Makaay-ayo unay iti Apo” ti kasta a kababalin.​—Colosas 3:20.

Iti Uneg ti Kongregasion

12, 13. (a) Kasano ti rumbeng a panangmatmat dagiti panglakayen iti autoridadda iti kongregasion? (b) Iyilustrar no apay a rumbeng a nadungngo dagiti panglakayen iti arban.

¹² Nangipaay ni Jehova kadagiti manangaywan a mangidaulo iti kongregasion Kristiano. (Hebreo 13:17) Rumbeng nga usaren dagitoy a kualipikado a lallaki ti inted-Dios nga autoridadda a mangipaay iti kasapulan a tulong ken mangasikaso iti naespirituan a pagimbagan ti arban. Ti kadi saad dagiti panglakayen ti mangted kadakuada iti karbengan a mangituray kadagiti kapammatianda? Sigurado a saan! Nasken a maaddaan dagiti panglakayen iti natimbeng ken napakumbaba a panangmatmat iti akemda iti kongregasion. (1 Pedro 5:2, 3) Kuna ti Biblia kadagiti manangaywan: “Ipastoranyo ti kongregasion ti Dios, a ginatangna babaen ti dara ti bukodna nga Anak.” (Aramid 20:28) Daytoy ti nabileg a rason no apay a tratuenda a sidudungngo ti kada miembro ti arban.

¹³ Mabalin nga iyilustrartayo a kastoy. Kiddawen kenka ti nasinged a gayyem nga aywanam ti il-ilalaenna a sanikua. Ammom a nangina ti pananggatang ti gayyemmo iti dayta. Saanmo aya nga annadan ken ilalaen unay dayta? Umasping iti dayta, intalek ti Dios kadagiti panglakayen ti responsabilidad a mangaywan iti nakapatpateg a sanikua: ti kongregasion, a dagiti miembrona mayasping kadagiti karnero. (Juan 21:16, 17) Napateg ken Jehova dagiti karnerona​—kinapudnona, nakapatpateg yantangay ginatangna ida iti napateg a dara ti bugbugtong nga Anakna, ni Jesu-Kristo. Dayta ti kapatgan a mabalin nga ibayad ni Jehova para kadagiti karnerona. Sipapanunot iti dayta dagiti napakumbaba a panglakayen ket tratuenda a siuumiso dagiti karnero ni Jehova.

‘Ti Pannakabalin ti Dila’

14. Addaan ti dila iti ania a pannakabalin?

¹⁴ “Ti ipapatay ken biag addada iti pannakabalin ti dila,” kuna ti Biblia. (Proverbio 18:21) Kinapudnona, makadadael unay ti dila. Siasino kadatayo ti di pay pulos nasaktan gapu iti darasudos wenno mangirurumen pay ketdi a sasao? Ngem adda met pannakabalin ti dila a mangagas. “Ti dila dagidiay masirib ket makapaimbag,” kuna ti Proverbio 12:18. Wen, ti positibo ken nasayaat a sasao ket mayasping iti panangyapros iti makapabang-ar ken makaagas a sapsapo iti puso. Usigem ti sumagmamano a pagarigan.

15, 16. Kadagiti ania a wagas a mausartay ti dilatayo a mangparegta kadagiti sabsabali?

¹⁵ “Agsaokayo iti makaliwliwa kadagiti malmaldaangan a kararua,” idagadag ti 1 Tesalonica 5:14. Wen, uray dagiti matalek nga adipen ni Jehova pasaray maipasangoda iti nakaro a panagleddaang. Kasanotayo a matulongan ti kakasta a tattao? Mangtedtayo iti espesipiko ken napasnek a komendasion a tumulong kadakuada a mangkita iti mismo a pategda iti imatang ni Jehova. Iranudtayo kadakuada ti nabileg a sasao manipud kadagiti teksto ti Biblia a mangipakita a pudno a maseknan ni Jehova ken ay-ayatenna dagidiay “nadunor ti pusoda” ken “naidagel iti espiritu.” (Salmo 34:18) No usarentay ti pannakabalin ti dilatayo a mangliwliwa kadagiti sabsabali, ipakpakitatayo a tultuladentay ti naasi a Diostayo, “a mangliwliwa kadagiti malmaldaangan.”​—2 Corinto 7:6, New American Standard Bible.

¹⁶ Mausartay met ti pannakabalin ti dilatayo a mangipaay iti kasapulan unay a pammaregta kadagiti sabsabali. Adda kadi kapammatian a pimmusay ti ay-ayatenna? Ti mannakipagrikna a sasao a mangyebkas iti pannakaseknan maliwliwana ti malmaldaangan a puso. Adda kadi lakay wenno baketen a kabsat a makarikna a kasla awanen ti pategna? Ti naannad a dila maipatalgedna kadagiti lallakay ken babbaket a maipatpateg ken maapresiarda. Adda kadi agsagsagaba iti nakaro a sakit? Ti naasi a pannakisarita a personal wenno iti telepono ket dakkel ti maitulongna a mangpabileg iti masakit. Anian a ragsak ti Namarsua kadatayo no usarentay ti pannakabalin nga agsao tapno agsaotayo iti “naimbag a maipaay a pangpabileg”!​—Efeso 4:29.

17. Iti ania a napateg a wagas a mausartay ti dilatayo a pakagunggonaan dagiti sabsabali, ket apay a rumbeng nga aramidentayo dayta?

¹⁷ Awanen ti napatpateg a wagas a pangusarantay iti pannakabalin ti dila no saan a ti panangiburaytayo iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios kadagiti sabsabali. “Saanmo a medmedan ti naimbag kadagidiay addaan karbengan iti dayta, no adda iti pannakabalin ta imam ti panangaramid iti dayta,” kuna ti Proverbio 3:27. Obligasiontayo nga iburay kadagiti sabsabali ti makaispal-biag a naimbag a damag. Saan a nasayaat nga iyimuttayo ti naganat a mensahe a sipaparabur nga impaay ni Jehova kadatayo. (1 Corinto 9:16, 22) Ngem kasano kasaknap ti namnamaen ni Jehova a pannakiramantayo iti daytoy a trabaho?

Panagserbi ken Jehova iti ‘Intero a Pigsatayo’

18. Ania ti namnamaen ni Jehova kadatayo?

¹⁸ Ti ayattayo ken Jehova tignayennatayo a makiraman a naan-anay iti Nakristianuan a ministerio. Ania ti namnamaen ni Jehova kadatayo no maipapan iti daytoy? Banag a mabalin nga ipaay ti tunggal maysa kadatayo, aniaman ti kasasaadtayo iti biag: “Aniaman ti ar-aramidenyo, aramidenyo dayta nga amin-kararua a kas maipaay ken Jehova, ket saan a maipaay iti tattao.” (Colosas 3:23) Iti panangdakamatna iti kadaklan a bilin, kinuna ni Jesus: “Masapul nga ayatem ni Jehova a Diosmo buyogen ti intero a pusom ken buyogen ti intero a kararuam ken buyogen ti intero a panunotmo ken buyogen ti intero a pigsam.” (Marcos 12:30) Wen, namnamaen ni Jehova iti tunggal maysa kadatayo nga ayaten ken agserbitayo kenkuana iti amin a kararua.

19, 20. (a) Yantangay ti kararua ramanenna ti puso, panunot, ken pigsa, apay a nadakamat iti Marcos 12:30 dagitoy a dadduma pay nga abilidad? (b) Ania ti kaipapanan ti panagserbi ken Jehova iti amin a kararua?

¹⁹ Ania ti kaipapanan ti panagserbi iti Dios iti amin a kararua? Ti kararua tuktukoyenna ti intero a persona, a karaman amin a pisikal ken mental nga abilidadna. Yantangay ti kararua ramanenna ti puso, panunot, ken pigsa, apay a nadakamat iti Marcos 12:30 dagitoy a dadduma pay nga abilidad? Usigem ti maysa nga ilustrasion. Idi tiempo ti Biblia, mabalin nga ilako ti tao ti bagina (ti kararuana) kas adipen. Kaskasdi, mabalin a di naimpusuan ti panagserbi ti adipen iti apona; mabalin a dina usaren a naan-anay ti pigsana wenno mental nga abilidadna a mangaramid kadagiti kalikaguman ti apona. (Colosas 3:22) Gapuna, nalawag a dinakamat ni Jesus dagitoy a dadduma pay nga abilidad tapno ipaganetgetna nga awan koma ti aniaman nga ipaidamtayo iti panagserbitay iti Dios. Ti panagserbi iti Dios iti amin a kararua kaipapananna nga ipaaytay ti bagitayo, nga usarentay a naan-anay ti pigsa ken bilegtayo nga agserbi kenkuana.

²⁰ Ti kadi panagserbi iti amin a kararua kaipapananna a masapul nga agpapada amin ti usarentayo a tiempo ken pigsa iti ministerio? Imposible dayta, yantangay nagduduma dagiti kasasaad ken abilidad ti tunggal maysa. Kas pagarigan, ti agkabannuag a nasayaat ti salun-atna ken nakired ket mabalin a kabaelanna ti mangbusbos iti ad-adu a tiempo iti panangasaba ngem iti daydiay nakapuyen gapu iti kinalakay wenno kinabaketna. Mabalin nga ad-adu ti maaramidan ti agsolsolo a tao nga awanan kadagiti obligasion iti pamilia ngem iti daydiay adda ay-aywananna a pamilia. No adu ti magapuanantayo iti ministerio gapu iti pigsa ken kasasaadtayo, anian a yamantayo! Siempre, ditay pulos kayat ti agbalin a manangbabalaw, nga idildiligtay ti bagbagitayo kadagiti sabsabali iti daytoy a banag. (Roma 14:10-12) Imbes ketdi, kayattayo nga usaren ti pigsatayo a mangparegta kadagiti sabsabali.

21. Ania ti kasayaatan ken kapatgan a wagas a pangusarantayo iti pannakabalin?

²¹ Impaay ni Jehova ti perpekto nga ulidan iti umiso a panangusar iti pannakabalin. Kayattayo a tuladen ti Dios agingga iti amin a kabaelantayo kas imperpekto a tattao. Mausartay a siuumiso ti pannakabalintayo babaen ti panangpadayawtayo kadagidiay masakupan ti autoridadtayo. Maysa pay, kayattayo nga itungpal iti amin a kararua ti makaispal-biag a trabaho a panangasaba nga impaaramid ni Jehova kadatayo. (Roma 10:13, 14) Laglagipem, maragsakan ni Jehova no itedmo ti kasayaatan a maipaay ti kararuam. Dika aya magutugot a mangaramid iti amin a kabaelam tapno pagserbiam ti kasta a mannakaawat ken naayat a Dios? Awanen ti nasaysayaat wenno napatpateg a wagas a pangusaram iti pannakabalinmo.